Waršawa. Nowe zakonje narodnokonserwatiwneho pólskeho knježerstwa poćahi mjez Pólskej a USA přiběrajcy poćežuja. Wo tym rozprawjeja tele dny pólske nowiny. Zakład dopóznaća je mjez druhim rozmołwa dźenika Rzeczpospolita z rěčnikom wonkowneho ministerstwa USA Johnom Kirbyjom. Tón bě pólskim žurnalistam wobkrućił, zo so we Washingtonje zakonja wo Pólskim wustawowym sudnistwje a wo pólskich medijach dla „starosćeja“. Mjez diplomatami dosć razna to formulacija. Tajke słowa we Waršawje tuchwilu scyła rady njesłyša, wšako hotuja so tam na wjerškowe zetkanje NATO spočatk julija, kotrež smě Pólska jako hosćićel wuhotować. W tym zwisku bě so njedawno tež něhdyši prezidentski kandidat USA John McCain wuprajił. Wón Pólsku republiku warnowaše, „puć demokratije wopušćić“. Tole by ju a tak wšu Europsku uniju wosłabiło, štož by w zwisku z wjerškom NATO „wulkotny dar ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej“ było. Runje jemu napřećo wšak chcedźa jednotnje a sylnje wustupować.
WUKRAJNIKOW je na čěskich uniwersitach a wysokich šulach dale a wjac. Tuchwilu pochadźa kóždy dźesaty student z někajkeho blišeho abo tež zdalenišeho kraja. Studować w Praze, Brnje, Olomoucu atd. a nic w swójskim kraju wabi předewšěm žadna wobstejnosć, zo njetrjebaja ani najmjeńšeho studijneho popłatka płaćić, jeli cyły studij w čěšćinje zabsolwuja. Scyła tuž njezadźiwa, zo pocha- dźa najwjace wukrajnych studentow z wuchodneje Europy. Lěta 2014 je jich ze Słowakskeje wjac hač 22 500 zapisanych było, z Ruskeje přibližnje 5 300 a z Ukrainy nimale 2 600. Nowina Mladá fronta dnes k tomu přispomnja: „Přewšo spomóžne je jim wězo přiwuznistwo jich maćerneje rěče z čěšćinu.“ Z cyłkownje wjace hač 41 000 komilitonow z cuzym pasom chodźi přemóžaca wjetšina, mjenujcy wjace hač 36 000, na přednoški w čěšćinje, z čimž su z płaćenja studijnych popłatkow wuswobodźeni. Darmotny studij zmóžnja rady witanym hosćom wysokošulski zakoń Čěskeje, po kotrymž je popłatk wšěm spušćeny, kotřiž dokonjeja w čěskej rěči studować, njehladajo na někajku statnu přisłušnosć.
Waršawa. Paradoksna to situacija zawčerawšim, srjedu, we Waršawje: Wustawowe sudnistwo měješe wo zakonju rozsudźić, kotryž gremij sam direktnje potrjechi – nowy zakoń wo wustawowym sudnistwje. Pólski sejm bě loni pod wliwom noweho knježerstwa narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć wšelake noworjadowanja wobzamknył. Mjez druhim smě wustawowe sudnistwo přichodnje jenož hišće z dwutřećinowej wjetšinu rozsudźić. Zakoń alarmowaše samo Europsku uniju, kotraž je na to oficialne přepytowanje zahajiła.
DOROZRISANE mjez hrodom a cyrkwju su po wjele lětach wobćežneje ćahańcy nětkole swójstwowe wěcy nastupajo rjad twarjenjow na Praskich Hradčanach. Po zrěčenju, na kotrehož swjatočnym podpisanju so prezident Miloš Zeman a arcybiskop kardinal Dominik Duka wobdźělištaj, wzdawa so katolska cyrkej naroka na někotre twarjenja na ležownosći hrodu a dóstanje za to tři wjetše imobilije, mjez nimi cyrkej Wšěch swjatych. Zo je po schwalenju zakonja wo restitucijach telko časa k doskónčnemu za wobě stronje spokojacemu rozrisanju zašło, zaležeše po wudawanju medijow na komplikowanych prawniskich prašenjach za někotre objekty. Kardinal Duka spokojom zwurazni: „To je kónčna smužka za restitucijemi.“ Prezident Miloš Zeman pokaza na zhromadnu winowatosć, wšitke twarjenja nětko najručišo sporjadkować. „Wjeseli mje, zo budu wšitke tele objekty přichodnje zjawnosći přistupne“, hłowa stata rjekny.