Zymny wětřik z USA

Freitag, 18. März 2016 geschrieben von:

Pólsko-ameriske poćahi nowych zakonjow dla poćežene

Waršawa. Nowe zakonje narodnokonserwatiwneho pólskeho knježerstwa poćahi mjez Pólskej a USA přiběrajcy poćežuja. Wo tym rozprawjeja tele dny pólske nowiny. Zakład dopóznaća je mjez druhim rozmołwa dźenika Rzeczpospolita z rěčnikom wonkowneho ministerstwa USA Johnom Kirbyjom. Tón bě pólskim žurnalistam wobkrućił, zo so we Washingtonje zakonja wo Pólskim wustawowym sudnistwje a wo pólskich medijach dla „starosćeja“. Mjez diplomatami dosć razna to formulacija. Tajke słowa we Waršawje tuchwilu scyła rady njesłyša, wšako hotuja so tam na wjerškowe zetkanje NATO­ spočatk julija, kotrež smě Pólska jako hosćićel wuhotować. W tym zwisku bě so njedawno tež něhdyši prezidentski kandidat USA John McCain wuprajił. Wón Pólsku republiku warnowaše, „puć demokratije wopušćić“. Tole by ju a tak wšu Europsku uniju wosłabiło, štož by w zwisku z wjerškom NATO „wulkotny dar ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej“ było. Runje jemu napřećo wšak chcedźa jednotnje a sylnje wustupować.

Čěsce studuješ zadarmo

Freitag, 18. März 2016 geschrieben von:

WUKRAJNIKOW je na čěskich uniwersitach a wysokich šulach dale a wjac. Tuchwilu pochadźa kóždy dźesaty student z někajkeho blišeho abo tež zdalenišeho kraja. Studować w Praze, Brnje, Olomoucu atd. a nic w swójskim kraju wabi předewšěm žadna wobstejnosć, zo njetrjebaja ani najmjeńšeho studijneho popłatka płaćić, jeli cyły studij w čěšćinje zabsolwuja. Scyła tuž njezadźiwa, zo pocha- dźa najwjace wukrajnych studentow z wuchodneje Europy. Lěta 2014 je jich ze Słowakskeje wjac hač 22 500 zapi­sanych było, z Ruskeje přibližnje 5 300 a z Ukrainy nimale 2 600. Nowina Mladá fronta dnes k tomu přispomnja: „Přewšo spomóžne je jim wězo přiwuznistwo jich maćerneje rěče z čěšćinu.“ Z cyłkownje wjace hač 41 000 komilitonow z cuzym pasom chodźi přemóžaca wjetšina, mjenujcy wjace hač 36 000, na přednoški w čěšćinje, z čimž su z płaćenja studijnych popłatkow wuswobodźeni. Darmotny studij zmóžnja rady witanym hosćom wysokošulski zakoń Čěskeje, po kotrymž je popłatk wšěm spušćeny, kotřiž dokonjeja w čěskej rěči studować, nje­hladajo na někajku statnu přisłušnosć.

ČEZ: Móžemy dale jednać

Freitag, 18. März 2016 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěski energijowy koncern ČEZ ma dalše jednanja z Vatten­fallom wo přewzaću brunicoweje sparty we wuchodnej Němskej za móžne. „ČEZ je Vattenfallej najpřirodniši partner“, zwurazni šef předsydstwa Daniel Beneš w dźensnišim wudaću Hospodářskich novín. Koncern – dwě třećinje słušatej statej – bě so toho wzdał, hač k terminej 16. měrca zawjazowacy poskitk­ za brunicowu spartu wotedać. W podatym rozměrje je hódnota Vattenfalloweho poskitka negatiwna, Beneš rozsud wopodstatni. Wón pokaza při tym na kóšty pozdźišeho rekultiwowanja brunicowych jamow. „Wostanje-li płaćizna miliny tajka, kajkaž je, njemóža milinarnje fonds za rekultiwowanje nihdy pjelnić“, rjekny 45lětny nowinje. Beneš namołwješe, zo měł Vattenfall móžnym kupcam napřećo přińć. Hinak hač ČEZ běštej brunicowe předewzaće Czech-Coal a konsorcij EPH a PPF swój poskitk wotedałoj. Šwedski statny koncern Vattenfall nochcyše so k poskitkam wuprajić. Sparta ma so hač do kónca lěta předać.

Pólski prezident Duda w Čěskej

Mittwoch, 16. März 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Pólski prezident Andrzej Duda je dwaj dnjej na prěnim oficialnym wopyće Čěskeje. Na programje steja zetkanja z jeje nawodnymi politikarjemi. Na hrodźe přija wysokeho hosća prezident Miloš Zeman. Wobaj wěnowaštaj so naležnje poćaham mjez krajomaj, kotrež mataj za wuběrne. We wobłuku Visegrádskeje štyrki widźitaj móžnosće dalšeho wutwara. Tohorunja přeběraštaj wonaj problematiku migraciskeje krizy. Dźiwajo na to, zo je Pólska wšelkich naprawow­ nětčišeho knježerstwa dla kritice wosebje zapada wustajena, Zeman rjekny, zo měła so EU kritizowanja pasć – je dźě knježerstwo ze swobodnych wólbow wušło – a so wěnowaćć hłownej naležnosći: zawěsćenju hranicow. Zeman přepoda Dudźe najwyše myto kraja, Rjad złoteho lawa; Duda počesći kolegu z Rjadom běłeho lawa. Na zetkanju Dudy z premierom Bohuslavom Sobotku dźěše hłownje wo čiliše hospodarske styki a polěpšenje železniskich zwiskow mjez krajomaj. Přećelsku rozmołwu měješe Duda tež z eksprezidentom Václavom Klausom.

Puknje-li so pat?

Montag, 14. März 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). Tež tydźeń po wólbach w Słowakskej njeje hišće wuhlada na nowe knježerstwo. Minjenu srjedu je prezident Andrej Kiska dotalnemu premierej Robertej Ficej jako předsydźe z 28,3 procentami dobyćerskeho Smera-SD nadawk dał, zestajeć přichodny kabinet. Nastateho pata politiskich mocow dla tepta pak wón na blaku. Šef třeće městno wobsadźaceje nacionalistiskeje Słowakskeje narodneje strony (SNS) Andrej Danko je drje zwólniwy z Ficom hić, přiwšěm za wjetšinu njedosaha. Jara by Ficej tež na „haj“ strony madźarskeje mjeńšiny Most-Híd zaležało, tola teje předsyda Béla Bugár pokazuje jemu chribjet – dotal. Kónc tydźenja je so wětřik najskerje zwjertnył. Snano tohodla, zo Richard Sulík jako šef noweje prawicarskeje strony Swoboda a solidarita (SaS) – ta docpě nablaku 21 procentow – po njewuspěšnym prócowanju Fica łaka na to, wutworić knježerstwo prawicy tež z ultraekstremistami. To pohnu Danka k alarmowacemu zwěsćenju: Sulík by přinjesł chaos. A Bugár je sobotu wot předsydstwa strony dóstał mandat, jednać z Ficom, pod wuměnjenjom, wobstać na dźěłowym programje Mosta-Híd.

Złe komentary w interneće

Freitag, 11. März 2016 geschrieben von:

Pólska debatuje wo wobchadnym njezbožu prezidenta Andrzeja Dudy

Waršawa. Paradoksna to situacija zawčerawšim, srjedu, we Waršawje: Wustawowe sudnistwo měješe wo zakonju rozsudźić, kotryž gremij sam direktnje potrjechi – nowy zakoń wo wustawowym sudnistwje. Pólski sejm bě loni pod wliwom noweho knježerstwa narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć wšelake noworjadowanja wobzamknył. Mjez druhim smě wustawowe sudnistwo přichodnje jenož hišće z dwutřećinowej wjetšinu rozsudźić. Zakoń alarmowaše samo Europsku uniju, kotraž je na to oficialne přepytowanje zahajiła.

Sobotka w Bayerskej

Freitag, 11. März 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Ministerski předsyda Bohuslav Sobotka je na dwudnjowskej wiziće Bayerskeje. Z bayerskim ministerskim prezidentom Horstom Seehoferom (CSU) jedna wón hłownje wo zhromadnym dźěle we wobchadźe a wědomosći. Tak dźe wo polěpšenje železniskeho zwiska mjez Prahu a Mnichowom resp. mjez Prahu a Nürnbergom. Politikarjej staj so tohorunja z migraciskej krizu zaběrałoj. Na programje steješe tež, zo poda so Sobotka jako prěni čěski načolny polikar do twarjenja, kotrež nětko hudźbnemu wuměłstwu słuži, hdźež pak bu swój čas zlě wuwołane zrěčenje mjez hitlerskej Němskej, Italskej, Francoskej a Wulkej Britaniskej signowane. W imobiliji je wot njedawna pomjatna tafla z němskim, čěskim a słowakskim napisom: „W tymle twarjenju bu 29. septembra 1938 Mnichowske dojednanje podpisane, kiž je wjedło k rozbiću Čěskosłowakskeje.“ Poměr mjez Čěskej a Bayerskej, sudetskich Němcow dla lěta skaženy, je so po tym polěpšił, zo bě Seehofer w Praze z Petrom Nečasom so dojednał, zo zašłosć poćahi hižo njepoćeži.

Čěska: Žanych dalšich ćěkancow

Donnerstag, 10. März 2016 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěska republika je přećiwo tomu, wjace hač dotal planowanych syriskich ćěkancow z Turkowskeje při- wzać. „Njepřiwozmjemy wjetšu ličbu ludźi hač tu, ke kotrejež smy so dotal zawjazali“, rjekny ministerski prezident Bohuslav Sobotka po wjerškowym zetkanju Europskeje unije žurnalistam Lidovych novin. Zasadnje nima Čěska ničo přećiwo planam, syriskich ćěkancow wuměnić. Tuchwilu leži namjet na blidźe, zo Turkowska za kóždeho z Grjekskeje nawróćaceho so ilegalneho ćěkanca jednoho Syričana we wobłuku legalneho za­pućowanskeho progama do Europskeje unije sćele. Po programje rozdźělowanja migrantow, kotryž bě Europska unije loni w septembru wobzamknyła, ma Čěska 2 978 přiwzać. Jich chcychu poprawom z Grjekskeje a Italskeje přesydlić, štož pak so dotal stało njeje. Nětko chcedźa ministerscy prezidenća na přichodnym wjeršku EU wuradźować, kak móhli dalšemu­ rozrostej ličby ćěkancow za­dźěwać. Tuchwilu přichadźa jich dźeń a wjace.

Sudnicy reformu rozjimali

Mittwoch, 09. März 2016 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Swojorazne to połoženje: Sudnicy Pólskeho wustawoweho sudnistwa wuradźowachu wčera wo zakonju, kotryž jich direktnje potrjechi. Wobjednawachu dwělomnu reformu narodnokonserwatiwneho knježerstwa. Zastupnicy knježerstwa abo parlamenta njeběchu přišli. Adam Bodnar, wojowar wo čłowjeske prawa a jedyn ze skóržbnikow přećiwo nowemu zakonjej, rěčeše wo historiskim sudniskim jednanju. Sudnistwo ma wo zakonju rozsudźić, kotryž jeho dźěło w dalokej měrje lemi, wón rjekny. „Změjemy połoženje, w kotrymž prawa a swoboda ludźi wot hnady abo njehnady parlamentariskeje wjetšiny wotwisuja a prawo wot politiskeho diktata. Bodnar so boji, zo móhło wustawowe sudnistwo po reformje jenož hišće „dekoratiwny charakter“ měć. Nowy zakoń knježerstwa předpisuje, zo smě sudnistwo jenož hišće z dwutřećinowej wjetšinu a nic kaž dotal z jednorej wjetšinu rozsudźić. Tónle rozsud bě tež mjezynarodnje tójšto kritiki zbudźił. EU je wotpowědne pruwowanje zahajiła.

Hród a cyrkej wujednanej

Mittwoch, 09. März 2016 geschrieben von:

DOROZRISANE mjez hrodom a cyrkwju su po wjele lětach wobćežneje ćahańcy nětkole swójstwowe wěcy nastupajo rjad twarjenjow na Praskich Hradčanach. Po zrěčenju, na kotrehož swjatočnym podpisanju so prezident Miloš Zeman a arcybiskop kardinal Dominik Duka wobdźělištaj, wzdawa so katolska cyrkej naroka na někotre twarjenja na ležownosći hrodu a dóstanje za to tři wjetše imobilije, mjez nimi cyrkej Wšěch swjatych. Zo je po schwalenju zakonja wo restitu­cijach telko časa k doskónčnemu za wobě stronje spokojacemu rozrisanju zašło, zaležeše po wudawanju medijow na komplikowanych prawniskich prašenjach za někotre objekty. Kardinal Duka spokojom zwurazni: „To je kónčna smužka za restitucijemi.“ Prezident Miloš Zeman pokaza na zhromadnu winowatosć, wšitke twarjenja nětko najručišo sporjadkować. „Wjeseli mje, zo budu wšitke tele objekty přichodnje zjawnosći přistupne“, hłowa stata rjekny.

Neuheiten LND