Złoty ćah jenož legenda?

Freitag, 02. September 2016 geschrieben von:

Pytarjo njepopušća a chcedźa dale pytać – fachowcy su skerje skeptiscy

Wrócław (dpa/SN). Napjatosć a wočakowanja běchu wulke, jako započachu před dwěmaj tydźenjomaj bagry blisko delnjošleskeho Wałbrzycha za tak mjenowanym nacijowym ćahom pytać. Tón, tak znajmjeńša tukachu, dyrbješe w podzemskim tunlu schowany być. Bagry dźěłachu so šěsć metrow hłuboko do zemje, hač na hromady pódy pak ničo njenańdźechu. „Skrótka prajene: Na tymle městnje, na kolijowym kilometrje 65 njeje žadyn tunl a njeje tež žadyn ćah“, zdźěli rěčnik hobbyjowych pytarjow za pokładom Andrzej Gaik, po tym zo běchu dźěry zaso zamjetali. „To pak njerěka, zo ćah njeeksistuje. Njepopušćimy.“

Na krónowanje

Freitag, 02. September 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Z napodobnjenjom ceremonije krónowanja Korle IV. na čěskeho krala wuwjercholi kónc tydźenja w stolicy kraja lětuše wosławjenje 700. narodnin sławneho knježićela. Rekonstruowanje historiskeho podawka su wobstarali wěcywustojni historikarjo Akademije wědomosćow a Karloweje uniwersity kaž tež Praske arcybiskopstwo a metropolitny tachantski kapitl swj. Wita. Sobotu poćehnje Korla Luxemburgski z přewodom na Vyšehrad, zwotkelž so po nawječornej Božej mši na Praski hród poda. Wobrjad krónowanja wotměje so njedźelu w 13 hodź. w katedrali swj. Wita, štož móža ludźo na Hradčanskim naměsće na wulkej wobrazowce sobu sćěhować móc. Zjawny budźe potom zaso krónowanski ćah Korle IV. a Blanki von Valois z hrodu na Staroměšćanske naměsto. Tam wotměja wulku dwórsku hosćinu a přeproša tež do rejki. Wječor přewjedu ryćerjo bojowy turněr na konjach. Wobrubjene su krónowanske „wobrjady“ ze zarjadowanjemi­ za ludnosć. Na Sadowym torhošću předstaja srjedźowěkowske žiwjenje, druhdźe budu hermanki abo wiki tradicionalnych rjemjesłow.

Chudoby so bóle boja hač terora

Mittwoch, 31. August 2016 geschrieben von:

Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny

Politisku scenu kraja rozbudźi w awgusće wězo překwapjacy rozpad knježerstwoweje koalicije štyrjoch stron, ale jeno chwilku. Tak spěšnje kaž bě kriza přišła, bě tež zaso nimo. Dokelž su SN wo tymle podawku nadrobnišo rozprawjeli (hlej SN čo. 162) inkl. jeho wuslědka, zo předsyduje premier Robert Fico nětko koaliciji třoch stron, móžu sej dalše wuwjedźenja k temje zalutować.

W minjenym měsacu bě so zwěsćowarnja měnjenjow Stem/Mark mjez słowakskimi ludźimi wobhonjała, čeho so najbóle boja. Při tym so wukopa, zo maja před financnymi ćežemi a chudobu wjetši strach hač před terorizmom, sćěhami migraciskeje krizy abo ćežkim schorjenjom. W tymle zmysle je so nic mjenje hač 69 procentow woprašanych wuprajiło. Chudoby so předewšěm ludźo z nišim zdzěłowanjom kaž tež žony bóle strachuja hač mužojo. Dobra třećina słowakskich wobydlerjow – konkretnje 37,5 procentow a mjez nimi hłownje młodźi ludźo do 29 lět – wšak wěri, zo so jim financna situacija polěpši.

Luksurioznje na dźěło

Dienstag, 30. August 2016 geschrieben von:

PŁONINA, na kotrejž w Čěskej chmjel plahuja, je so po dwěmaj lětdźesatkomaj prěni raz powjetšiła, a to porno lońšemu hnydom wo 161 hektarow. Tomule witanemu spomóžnemu wuwiću je přiběracy zajim wukraja wo čěski chmjel polěkował. Tak je wuwoz do Japanskeje nahladnje přibył, ale tež do Němskeje, Chiny, Ruskeje a Vietnama. Chmjel susodneho kraja, woznamjenjeny tež jako „čěske złoto“, je swojorazny swojeje mjechkosće a aromatiskosće dla. Wo njón so nimo čěskich tež prěnjorjadne wukrajne piwarnje přisamom torhaja, rozprawja předsyda Zwjazka plahowarjow chmjela w Čěskej republice Luboš Hejda. „Wonjacy“ chmjel je po jeho słowach „monopolny“ produkt Čěskeje, plahowany jenož na sewjeru kraja wokoło Žateca a Ústíja a k tomu pola Tršic na Morawje. Hejdu tuž chětro mjerza, zo je so „němskim plahowarjam chmjela poradźiło, wokoło Łobja naš chmjel wuplahować“. A z hłowu wijo wón dodawa: „Kak je so tam dóstał, je hódančko. Wot časa Korle IV. so oficialnje žane symjo njewuwožuje, dokelž bě wón to zakazał.“

Čěsku přeswědčić njezamóhła

Freitag, 26. August 2016 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela­ Merkel (CDU) njeje na wčerawšim wopyće w Praze čěske knježerstwo za swoju politiku ćěkancam napřećo zdobyć zamóhła. Srjedźo-lěwicarske knježerstwo dale na tym wobstawa, zo so krutym kwotam Europskeje unije, z kotrymiž měli­ so ćěkancy po EU rozdźělić, spjećuje. „Njemóžemy systemej zawjazowacych kwotow přihłosować“, rjekny ministerski prezident Bohuslav Sobotka wčera w stolicy. Zwjazkowa kanclerka wšak podšmórny: „Myslu sej, zo wostanjemy dale w rozmołwje.“ Před sydłom knježerstwa w Praze su dźesatki ludźi z hwižkami a paro­lemi kaž „Merkel dyrbi preč“ přećiwo witanskej politice kanclerki ćěkancam napřećo protestowali. Přećiwnicy migracije a prawicarscy populisća běchu k demonstraciji namołwjeli.

Angela Merkel bě w Praze tež wo druhich prašenjach w zwisku z přichodom Europy rěčała, po tym zo běchu wo­bydlerjo Wulkeje Britaniskeje rozsudźili Europsku uniju wopušćić. Wčera wječor zetka so z čěskim prezidentom Milošom Zemanom. Tón je jeje politiku ćěkancam napřećo „njezmysł“ mjenował.

Žadyn „medaljowy dešć“

Freitag, 26. August 2016 geschrieben von:

Pólska bilancuje wuslědki Olympiskich lětnich hrow w Rio de Janeiru

Waršawa. Čehodla je pólske narodne mustwo na olympiskich hrach w Rio de Janeiru takle słabe było? Tole je něšto dnjow po zakónčenju hrow tema w pólskich medijach. Sportowcy běchu runje jědnaće medaljow dobyli – dwě złotej, tři slěborne a šěsć bronzowych. „Móhło wjace być“, tituluje Rze­czpospolita na prěnjej stronje, zwura­znjejo tak powšitkownu naladu w kraju.

Wo „jadriwych linkach“ Budarja

Freitag, 26. August 2016 geschrieben von:

W čisle 6/2016 Praskeho časopisa Česko-lužický věstník chwali Milan Hrabal literarne dźěło Bena Budarja składnostnje 70. narodnin tohole „bjez přehnawanja ludoweho ‚spěwarja‘“. Čěski přećel našeho ludu wuzběhuje, zo „wšitke woršty jeho basnje a powědki čitaja“, zo twori Budar „jadriwe linki – žiwjensku serbsku bajku“. Hrabal tež pisa, zo wuńdźechu w Čěskej wjacore přełožki Budarjowych knihow.

Čěska chcyła europske wójsko

Dienstag, 23. August 2016 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka žada sej hladajo na krizu ćěkancow dla zhromadnu ar­meju Europskeje unije. Wón nadźija so na nazymskim zetkanju rady EU prěnich konkretnych zawjazkow a namjetow, rjekny socialdemokratiski politikar wčera wulkopósłancam kraja w Praze. Hłowny zaměr wušeho zhromadneho dźěła měł nimo škita wonkownych mjezow EU před „njekontrolujomnymi prudami ludźi“ tež bój přećiwo terorizmej być. Europa dyrbjała so ze „spušćomnym a jednanjakmanym partnerom“ NATO stać. Pozitiwny přikład je Sobotce w tym zwisku kooperacija mjez EU a NATO w boju přećiwo pašowarjam ludźi w Egejskim morju.

Koalicija nětko šwižniša

Montag, 22. August 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). W Słowakskej je so koalicija štyrjoch stron pukła: Po tym zo bě pjeć ze sydom zapósłancow małeje sobu knježaceje strony Siet’ (Syć) z hněwa frakciju wopušćiło a so stronje madźarskeje mjeńšiny Most-Híd přidružiło, je před­syda strony Siet’ a minister za wobchad Roman­ Brecely premierej Robertej Ficej swój wotstup zdźělił. Ministerski prezident wšak bórze po tym wozjewi, „zo dowjedźe nowa struktura politiskich mocow k aktiwnišej formaciji knježerstwoweje koalicije“. W tym zwisku Fico zdźěli, zo změje přichodna trojokoalicija Smer-SD, Most-Híd a SNS podpěru 81 ze 150 zapósłancow sejma. Šef Mosta-Híd Béla Bugár­ připowědźi, zo předsydstwo strony prawdźepodobnje dotalnemu statnemu sekretarej Árpádej Érsekej zastojnstwo ministra za wobchad dowěri. Hakle lěta 2014 załožena Siet’ bě wot wšeho spo­čatka „njewěsty patron“. Docpěwši při wólbach 2015 dźesać sydłow běchu hižo krótko po tym třo zapósłancy z njespokojnosće stronje božemje prajili. Nět sedźitaj­ hišće dwaj za nju w sejmje.

„Polak jědźe do Pólskeje“

Freitag, 19. August 2016 geschrieben von:

Wobydlerjo susodneho kraja dowol nětko w domiznje přežiwjeja

Waršawa. Dospołnje přepjelnjene su lětsa přibrjohi pólskeho Baltiskeho morja w hišće trajacych prózdninach. Štóž chce mjez Szczecinom na zapadźe a Władysławowom na wuchodźe kraja městno na přibrjohu měć, trjeba tójšto wutrajnosće a sćerpnosće. Je to widźomny dopokaz, zo su Polacy jako turisća swoje zadźerženje w běhu jeničkeho lěta zasadnje změnili. Kaž turistiski zwjazk zwěsća, je lětsa 360 000 Polakow mjenje do wukraja jěło hač hišće loni. Do muslimskich krajow kaž Egyptowskeje, Tuneziskeje a Turkowskeje so dźeń a wjace ludźi wohlada. We wukraju jězdźa hišće do Chorwatskeje a Bołharskeje, dokelž stej to ćopłej­ krajej. Nimale dwaj milionaj Polakow pak přežiwjatej swój dowol nětko w domiznje.

Neuheiten LND