Čěska wobara so němskej milinje

Mittwoch, 25. Januar 2017 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Čěska je blisko mjezy k Němskej hoberskej transformatoraj stajiła, zo by prud ekomiliny z Němskeje regulować móhła. Hač do srjedź lěta matej dwaj dalšej tak mjenowanej fazowej suwakaj slědować, kaž čěski energijowy zastaraćel ČEPS w Praze zdźěli. Tak chcedźa wěstotu milinoweje syće zaručić, piše nawoda ČEPS Jan Kalina. Transformatory dźěłaja kaž wentil, zo bychu njeplanowanemu prudej miliny z němskich wětrnikow a solarnych připrawow, je-li trjeba, zadźěwali.

Kóždy z nowych transformatorow při přepinarni­ w sewjeročěskim Hradecu u Kadaně waži 300 tonow. Hradec je přez milinowód z přepinarnju w sakskej Kamjenicy-Röhrsdorfje zwjazany. Kóšty za trans­formatory, kotrež je Čěska w Italskej kupiła, wučinjeja 75 milionow eurow, kaž rěkaše.

Spochi rozmnožace so mnóstwo ekomiliny wjedźe k tomu, zo je dźeń a wjace miliny z wobnowjomnych energijow w syći. To tłóči na płaćizny miliny a milinowe syće stajnje zaso přećeža.

Přichod muzeja njewěsty

Dienstag, 24. Januar 2017 geschrieben von:
Gdańsk (dpa/SN). Prošeni hosćo smědźachu sej wčera cyły dźeń nowy muzej Druheje swětoweje wójny w Gdańsku wobhladać. Hač dom po dźewjeć lět trajacych dźěłach woprawdźe kaž plano­wane w měrcu wotewru, přiwšěm wěste njeje, zdźěli direktor muzeja Paweł Machcewicz medijam. Wot lońšeho nowe pólske narodnokonserwatiwne knje- žerstwo spochi na tym dźěła, muzej na Westerplaće widźomnje pomjeńšić. Tak chce wšelake změny přesadźić, kotrež sej hižo dołho žada. Hłowna wustajeńca z wjace hač 2 000 eksponatami je knježerstwu „přeuniwersalistiska“, kaž kritizuje. Po jeho słowach dyrbjał muzej předewšěm perspektiwu Pólskeje na wójnu rysować: jako wopor nacionalsocialistow a wojowarka na wšěch frontach a w podzemju. Po měnjenju narodnokonserwatiwnych, kotřiž w susodnym kraju wot lěta­ 2015 knježa, měli tamniše muzeje předewšěm k pólskej narodnej identiće a patriotizmej ludźi přinošować.

Mjenje požadarjow azyla

Dienstag, 24. Januar 2017 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). 1 475 wukrajnikow je loni w Čěskej republice wo azyl prosyło, štož je 50 mjenje hač lěto do toho. Kaž dotal hižo něšto lět přinošowachu znowa Ukrainjenjo z 506 próstwarjemi najwjetši podźěl. Druhu najwjetšu skupinu požadarjow azyla stajachu Irakčenjo ze 158 próstwami, na třećim městnje slědowachu Kubačenjo z 85 požadanjemi. Tole wozjewja powěsćernja ČTK, powołaca so na aktualnu statistiku. Wot Chinjanow, Vietnamjanow, Armenjanow, Rusow, Georgičanow­ a Azerbajdźanjanow bě 49 hač do 68 próstwow přišło. Mjez prěnimi dźesaćomi njejewja so hižo Syričenjo, kotřiž­ běchu w sćěhu migraciskeje krizy lěta 2015 hišće druhu najwjetšu skupinu požadarjow azyla ze 134 próstwami wučinjeli.­ Poměrnje wulka ličba próst­warjow z Iraka zwisuje z projektom knježerstwa, zasydlić irakskich křesćanskich ćěkancow. Mjeztym je knježerstwo tónle program zaso spušćiło, po tym zo bě dźěl wonych migrantow pozdźišo do Němskeje wotešoł abo do domizny so nawróćił.

Němskorěčny tydźenik wuchadźeć přestał

Montag, 23. Januar 2017 geschrieben von:

Praha. Štwórć lětstotka je nowina Prager Zeitung w čěskej stolicy wuchadźała. Wona mjenowaše so tež „tydźenik ze srjedźizny Europy“. W běhu 25 lět je zwjetša čěšćinu njewobknježacych čitarjow we wukraju wo politice, hospodarstwje, kulturje, turizmje a stawiznach Čěskeje republiki wobšěrnje, dokładnje a w liberalnym zmysle informowała.

„Agresija nětko riskantniša“

Freitag, 20. Januar 2017 geschrieben von:

Pólska ameriskich wojakow za škit přećiwo Ruskej wutrobnje witała

Waršawa. Z wulkej swjatočnosću witachu w Pólskej minjenu sobotu 3 500 wojakow USA, kotrychž bě wojerski zwjazk NATO pósłał, zo bychu kraj před móžnym nadpadom Ruskeje škitali. Jedna so wo tankowu jednotku, kotraž bě dotal w zwjazkowym staće USA Colorado zaměstnjena.

Na swjatočnosći w zapadopólskim Żaganju wobdźělištaj so ministerska prezidentka Beata Szydło a zakitowanski minister Antoni Macierewicz. Premierka Szydło z chwalbu njelutowaše: „Je to wulki dźeń, zo móžemy na pólskej zemi reprezentantow najsylnišeje a najwulkotnišeje armeje swěta witać.“ Minister Macierewicz­ rjekny: „Smy lětdźesatki na was čakali. Móžna agresija Ruskeje je za Krjeml nětko wo wjele riskantniša.“

Zarjadowanja podobneho razu wotměchu so w 15 dalšich městach, mjez druhim we Waršawje, Krakowje, Katowicach a Wrócławju. Orchester wójska hraješe wojersku hudźbu a poskićeše wobydlerjam hrochowu poliwku. Přez wulke widejosćěny běchu originalnje z centralnej swjatočnosću w Żaganju zwjazani.

Deklaracija zakład poćahow

Freitag, 20. Januar 2017 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). K 20. róčnicy signowanja Čěsko-němskeje deklaracije staj čěski premier Bohuslav Sobotka a němska kanclerka Angela Merkel (CDU) podawk jako přewšo wuznamny hódnoćiłoj. Dojednanje woběmaj krajomaj zmóžnja, wěnować so přichodej a njewisać na zašłosći, wonaj přezjednje konstatujetaj. Deklaracija, podpisana w Praze 21. januara 1997 wot tehdyšeho čěskeho ministerskeho prezidenta Václava Klausa a němskeho kanclera Helmuta Kohla (CDU), je zakład dźensnišich dobrych poćahow mjez krajomaj, Sobotka a Merkel sudźitaj, pokazujo wuraznje na pasažu, zo su „skućene křiwdy wěc zašłosće“. Agentura ČTK přispomnja, zo je naslědna politiska debata hłownje w Čěskej wšo druhe hač jednora była, dokelž bě dźě so to tež wusydlenja­ sudetskich Němcow dótkało. W sejmje bě tójšto zapósłancow přećiwo schwalenju deklaracije hłosowało, mjez nimi Sobotka. Nětko wón praji: „Sym přeswědčeny, zo móža dźensniše poćahi mjez Čěskej a Němskej symbol europskeje zhromadnosće być.“

Bal na hrodźe

Mittwoch, 18. Januar 2017 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). Čěski prezident Miloš Zeman wuhotuje tež lětsa zaso na Praskim hrodźe hromadźe z mandźelskej Ivetu tradicionalny karitatiwny bal. Wosobny swjedźeń budźe pjatk, 20. januara, po zwučenym wašnju w Španiskej žurli a susodnych rumnosćach, informowaše rěčnik hłowy stata Jiří Ovčáček medije kraja. Za zastupny lisćik na ekskluziwne zarjadowanje dyrbi hósć 8 000 krónow płaćić. Z nim wšak je jeho wobsedźer awtoma­tisce na zboha „šćedriwej tomboli“ wobdźěleny, Ovčáček přispomni. Kajke nahladne myta su tónkróć wočakować, pak wón njepřeradźi. Loni su wopytowarjo bala móhli dobyć wječer z prezidentskim porom, wulět na olympiske hry do Rio de Janeira, lěto darmotneho wužiwanja Škody Fabia a dalše drohotne myta. Wwunošk bala dóstanje Zemanec załožba. Z njej prezident mjez druhim pomha Fondsej wohroženych dźěći, prěnja dama kraja ze swojeje strony podpěruje na přikład starownje.

Na balu, na kotryž wo­čakuja něhdźe 400 prominentnych, wustupja spěwarjo Petra Janů, solisća Petr Kolář, Janek Ledecký kaž tež Michal David.­

Zhromadnje doprědka hladać

Montag, 16. Januar 2017 geschrieben von:

Před 20 lětami němsko-čěsku deklaraciju wujednanja podpisali

Praha (dpa/SN). Dwaj milionaj Němcow kóžde lěto Čěsku republiku wopytuje. Tež wikowanje spochi přiběra: Třećinu wšitkich eksportow woža Češa mjeztym do Němskeje. Dźensa móže sej lědma hišće štó předstajić, kak wobćežne a dołhodobne tajne jednanja běchu, zo by k němsko-čěskej deklaraciji wujednanja dóšło. Před 20 lětami, 21. januara 1997, móžachu dokument skónčnje podpisać.

Surowosće knjejstwa nacijow běchu mjez Čechami hłuboke rany zawostajili. Na tamnym boku so w Němskej tójšto sudetskim Němcam za swojej domiznu styskaše. Něhdyši zwjazkowy kancler Helmut Kohl (CDU) tuž při podpisanju dokumenta w Praskim Liechtensteinskim palaisu namołwješe, čertowski kruh mjez- sobnych wumjetowanjow přełamać.

„Pogromowa atmosfera“

Freitag, 13. Januar 2017 geschrieben von:

W Pólskej žołma namócnosćow přećiwo wukrajnym hosćencarjam wudyriła

Waršawa. Pólska je prěnje dny noweho lěta žołmu brutalnych namócnosćow přećiwo wukrajnikam dožiwiła. Swoje wuchadźišćo mějachu nadpady silwester w Ełku, měsće ze 60 000 wobydlerjemi na sewjeru kraja njedaloko litawskeje mjezy. Tam dóńdźe k rozestajenju mjez wopitymi pólskimi młodostnymi a algeriskim hosćencarjom, kiž předawaše kebab. Rozestajenje wuwjercholi w bijeńcy, při kotrejž z Tuneziskeje pochadźacy kuchar jednoho z pólskich młodostnych z nožom zakłó. Dźeń po tym dóńdźe k masiwnym nadpadam Polakow na hosćency wukrajnych mějićelow po wšěm kraju. Nadpadnicy atakowachu durje a wu­kładne wokna z kamjenjemi a ben­cinowymi blešemi. Do někotrych barow so zadobychu a je dospołnje rozbichu. Namócnosće­ registrowachu mjez druhim tež we­ Wrócławju, Legnicy a Lubinje. Medije­ rěča mjeztym wo „pogromowej atmosferje“.

Pjerjestrojka trěbna njebyła

Freitag, 13. Januar 2017 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K). Něhdyši předsyda Komunistiskeje strony Čěskosłowakskeje, 94lět­ny Miloš Jakeš, wupraja so w rozmołwje z ruskej internetnej nowinu Gazjeta.Ru wo podawkach w Sowjetskim zwjazku po nastupje Michaila Gorbačowa jako generalneho sekretara tamnišeje komunistiskeje strony. A wón měni: Po­litika pjerjestrojki poslednjeho sowjetskeho nawody njebě trěbna.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND