Dźěła je dosć

Donnerstag, 14. Juli 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Dźakowano tomu, zo so čěske hospodarstwo hižo cyły čas spomóžnje wuwiwa, je tež situacija na dźěłowych wikach dale a lěpša. Tak je kwota bjezdźěłnosće w juniju na 5,2 procentaj spadła a bě tak wo dwě dźesaćinje niša hač w meji. Dźěło pytało je zašły měsac 384 000 ludźi w starobje 14 do 64 lět, štož je najmjenje wot decembra 2008. Na druhej stronje poskićachu dźěłowe zarjady 133 939 swobodnych městnow, při čimž su w prěnim rjedźe kwalifikowani specialisća w metalowej industriji kaž tohorunja w elektronice prašeni. Tole zdźěla Zarjad za dźěło Čěskeje republiki. Po kraju je połoženje chětro rozdźělne. Najlěpje steji Plzeňski wobwod z jeno 3,7 procentami bjezdźěłnosće, sćěhowany wot stolicy Prahi a wobwodow Hradec Králové a Pardubice z 3,8 proc. bjezdźěłnosće kaž tež Juhočěskeho wobwoda z 3,9 proc. Dospołnje negatiwnje wusahuje samotnje Ústíski wobwod na sewjeru republiki, kiž ma 8,3 procenty bjezdźěłnosće registrowane. Trochu nad přerězkom kraja hiba so Karlovarski wobwod z 5,8 procentami, mjeztym zo wostawa Liberecski z 5,3 proc. cyle snadnje pod nim.

Češa bohatši

Dienstag, 12. Juli 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). W přirunanju z lětom 1995 su čěske domjacnosće w minjenymaj lětdźesatkomaj cyle šwarnje zbohatnyli. Dźensniši dźeń móža wone realnje cyłych 60 procentow wjace pjenjez wudawać hač hišće před 20 lětami. Přerězna měsačna zasłužba dźěławych zwyši so w tym času z 8 845 (328 eurow) na 23 320 krónow (864 eurow) předewzaćelow z 30 280 krónow (1 122 eurow) na 46 866 (1 736 eurow). Tole publikuja Lidové noviny, powołujo so na wozjewjene daty Čěskeho statistiskeho zarjada. Kaž dźenik rozprawja, inwestuja Češa nětko bóle do imobilijow resp. swojich bydlenjow, ale so tež zadołžeja. Porno tomu njenałožuja hižo telko za cyrobizny, wobuće­ a drastu. Podźěl na wudawkach za bydlenje je z 21 procentow postupił na 27 proc., mjeztym zo su nałožki za cyrobizny z 19 procentow na 17 proc. spadnyli a za wobuće ze šěsć na štyri procenty. Loni je kóždy čěski wobydler w přerězku měsačnje 16 672 krónow (617 eurow) wudał, z nich, 4 511 krónow (167 eurow) za bydlenje, 2 855 (106 eurow) za cyrobi­zny a 1 547 (57 eurow) za wobchadne srědki.

„Ludźo, ćěrće so domoj“

Freitag, 08. Juli 2016 geschrieben von:

Brexit so na Polakow we Wulkej Britaniskej chětro raznje wuskutkuje

Waršawa. Rozsud wobydlerjow Wulkeje Britaniskeje, Europsku uniju wopušić, je tež Polakow šokował. Hišće na dnju wothłosowanja bě so šefredaktor Gazety Wyborczeje­ Adam Michnik z naležnym apelom na titulnej stronje na nich wobroćił w nadźiji, zo „rozum dobudźe“. Bjezpo­srědnje po brexiće wšak so Polakow reprezentatiwnje prašachu, što wo Europskej uniji dźerža. Při tym so wukopa, zo su wulcy fanojo zhromadźenstwa statow: Na wšě 81 procentow woprašanych chce dale w EU wostać.

Předsyda knježaceje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosław Kaczyński je spěšnje zwěsćił, štó je wina na rozsudźe: wša Europska unija, kotraž so do naležnosćow druhich krajow tyka a wězo ně­hdyši pólski ministerski prezident Donald Tusk, dźensa šef Rady EU. Wšitcy wodźacy zamołwići EU dyrbjeli hnydom wotstupić, sej Kaczyński žadaše.

Za nowu wiziju

Donnerstag, 07. Juli 2016 geschrieben von:
Strasbourg (SŽ/K). Europska unija trjeba nowu wiziju toho razu, zo je ludźom zrozumliwa a zo zwuraznja zajimy čłonskich krajow. Tole rjekny słowakski premier Robert Fico, kiž předstaji Europskemu parlamentej předsydstwo Rady EU. Składnosć k diskusiji wo nowej wiziji za zhromadźenstwo budźe wjeršk 27 čłonskich statow 16. septembra w Bratislavje. Jednotliwe kraje měli za to zdźěłać analyzy wuwića do britiskeho wotuma „a so při tym pasć kóždehožkuli sebjejebanstwa“, Fico rjekny. Naležnosć brexita budźe po jeho słowach jedna z dominantnych temow słowakskeho předsydstwa. Tež migrantska kriza pod nochćemi pali. Kaž Fico w tym zwisku praji, so ludźo boja, zo móhła migracija zeškodźeć kulturnej identiće, polěkować wjetšej njewěstoće terorizma dla a přinjesć tež ekonomiske problemy. Strašnje přiběraja ekstremistiske a nacionalistiske tendency w Europje. Fico pokaza na to, zo je słowakske předsydstwo historisce prěnje, kotrež ma wobarać desintegraciji projekta unije.

Łužiske wuhlo čěskej firmje

Montag, 04. Juli 2016 geschrieben von:

Premieraj Sakskeje a Braniborskeje šwedski rozsud witataj

Praha/Drježdźany (ČŽ/K/SN). Knježerstwo Šwedskeje je kónc tydźenja tomu přihłosowało, zo statny koncern Vattenfall brunicowe jamy a přisłušne milinarnje, kotrež wón w Němskej wobsedźi, předa čěskej Energijowej a přemysłowej holding (EPH). Šwedski minister za předewzaćelstwo a inowaciju Mikael Damberg k tomu w Stockholmje rjekny: „Kontrakt smy tohodla schwalili, dokelž ma za Vattenfall strategiski wuznam a wobsahuje tež najlěpšu financnu wariantu.“

Z EPH bě so Vattenfall hižo w aprylu wo předani swojich deficitarnych zawodow w Němskej dojednał. Swój čas wustupowaše pak dźěl šwedskich politikarjow přećiwo tomu. We wuchodnej Němskej, ale tež w Šwedskej a Čěskej běchu mócne demonstracije přećiwo transakciji. „Apelujemy na šwedske knježerstwo, Vattenfallej njedać brunicowe jamy a milinarnje towaršnosći EPH předać. Łužiske wuhlo měło w zemi wostać a chěže wobydlerjow tamnišich wsow so zachować“, zwurazni w Praze na akciji w juniju aktiwist Josef Patočka.

Słowakska předsyduje nětko Radźe EU

Freitag, 01. Juli 2016 geschrieben von:

Bratislava (SŽ/K). Wot dźensnišeho 1. julija předsyduje Słowakska na poł lěta Radźe Europskeje unije. Wot lěta 1993 njewotwisny kraj, kotryž słuša tež do europasma, ma předsydstwo hač do kónca lěta 2016 wukonjeć, po tym zo bě Nižozemska minjene šěsć měsacow tutu funkciju přewzała­. Z teje přičiny schadźuje so dźensa wječor komisija EU w słowakskej stolicy Bratislavje. Hižo wčera wječor bě prezident komisije EU Jean-Claude Jun­cker słowakskeho prezidenta Roberta Fica na Bratislavskim hrodźe zetkał.

„Tučny“ popad

Mittwoch, 29. Juni 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Čěska policija je hromadźe z nižozemskimi kolegami cyłu drogowu cwólbu rozbiła. Cyłkownje 58 wosobow bu zajatych, podhladnych wobšěrneho produkowanja a rozšěrjowanja drogow. Při racijach w šěsć laboratorijach sćazachu zastojnicy 32 kilogramow synteti­skich drogow, 54 kilogramow mariuhany, tři kilogramy kokaina, wosom plahowanišćow konopje (Hanf) a nic mjenje hač 7 000 litrow chemiskich maćiznow za zhotowjenje najwšelakorišich drogow we wšelkich krajach. W Nižozemskej, Čěskej, Belgiskej, Pólskej a wosebje w Němskej su je rozšěrjeli. We wóčku měješe policija wonu cwólbu wot lěta 2013. Swoje nje­zakonske počinanje zakrywaše cwólba z tym, zo wobsedźeše hłowny organizator w Nižozemskej fiktiwnu firmu ze serwisom za zarjadowanja. Direktor Narodneje­ antidrogoweje centrale Jakub Frydrych na nowinarskej konferency wčera rjekny, zo je Čěska na drogowych wikach předewšěm fungowała jako dodawarka mariuhany, pochadźaceje z třoch wulkich „žórłow“ w južnych Čechach. Hłowneho organizatora, Nižozemjana, popadny policija w Strakonicach.

Brexit trjechi tež Słowaksku

Dienstag, 28. Juni 2016 geschrieben von:

Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny

Politiske zemjerženje, načinjene Europje wot rozsuda britiskich wolerjow, zo ma jich kraj EU wopušćić, našimaj načolnymaj politikarjomaj wulce měr njebjerje. Hłowa Słowakskeje Andrej Kiska drje wobžaruje, zo je k tomu dóšło, ale nadźija so, zo to zwostate zhromadźenstwo bóle hromadźe skowa. Premier Robert Fico strózbje konstatuje: „Brexit njeje tragedija, ale realita.“

Wěste přiwšěm je, zo wona realita njewostanje bjez wuskutkow na Słowaksku. Tangěruje ju hłownje w dwěmaj naležnosćomaj, kotrejž zwuraznja nowina SME z naležnej próstwu: Wostajće nam dźěło a Jaguar. Jónu dźe wo to, zo we Wulkej Britaniskej wjac hač 80 000 słowakskich ludźi dźěła. Z kajkimi komplikacijemi dyrbja woni ličić? Wostanu jich dźěłowe dowolnosće płaćiwe? Změni so snano něšto nastupajo jich přebytk na kupje resp. pućowanje? Tamne prekerne prašenje rěka: Wohrozy-li brexit předwidźane inwesticije Wulkeje Britaniskeje w Słowakskej? Wot nich dźě wotwisuje, hač hodźi so w nowej wulkej awtomobilowni Jaguar Land Rover dale produkować.

Dwojakej demonstraciji

Montag, 27. Juni 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). Słowakska stolica je sobotu hnydom dwě demonstraciji dožiwiła. Prěnju bě ekstremna prawicarska Ludová strana Naše Slovensko (L’SNS) organizowała. Njedźiwajcy mócneho bubnowanja wšak zamó jeničce něhdźe 1 000 přiwisnikow za swój pochod přiwabić, tójšto­ mjenje hač wočakowane. Hdyž ćehnjechu­ prawicarjo-radikalnicy wot hłowneho dwórnišća na Naměsto swobody, škerjedźachu z cyłeje šije hanjace parole­ přećiwo USA a němskej kanclerce Angeli Merkel abo wołachu „Słowakska Słowakam“. Tónkróć pak su antifašistiske mocy na městnje dopokazać chcyli, zo njesłuša stolica ekstremistam. Tak zhromadźi so na jich naležnu namołwu wjace hač 2 000 ludźi, mjez nimi něhdyša premierka Iveta Radičová a wyši měšćanosta Bratislavy Ivo Nesrovnal. Na čole ćaha z Naměsta słowakskeho zběžka ke Kollárowemu naměstu zwuraznjachu plakaty z přešmórnjenym hokatym křižom zmyslenosć wobdźělnikow. Předsyda L’SNS Marian Kotleba připowědźi mjeztym peticiju­ za wustup Słowakskeje z EU.

Zhromadna wučbnica wušła

Donnerstag, 23. Juni 2016 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Němscy a pólscy šulerjo změja po lětnich prózdninach w nowym šulskim lěće 2016/2017 zhromadnu wučbnicu w předmjeće stawizny. Prěni zwjazk „Europa – Naše stawizny“ staj wčera zwjazkowy wonkowny minister Frank-Walter Steinmeier (SPD) a jeho hamtski kolega Witold Waszczykowski šulerjam jedneje Berlinskeje wyšeje šule předstajiłoj. Paralelnje k tomu wotměchu so w kanclerskim zarjedźe němsko-pólske knježerstwowe konsultacije.

256 stron wopřijaca wučbnica za sekundarny schodźenk I ma we woběmaj krajomaj identiski wobsah, jenož po rěči je rozdźělna, zdźěli konferenca kultu­sowych ministrow 16 zwjazkowych krajow. Prěni zwjazk knihi zaběra so wobsahowje z dobu europskich pra- a zažnych stawi­znow hač do srjedźowěka. Planowane su hišće dalše tři zwjazki, kotrež měli stawizny hač do dźensnišeho časa wobje­dnawać.

Kaž Frank-Walter Steinmeier zwura­zni, ma wučbnica pomhać zhromadny němsko-pólski wid na stawizny wuwić.

Serbska debata

Neuheiten LND