ZELENE PIWO? Haj, tajkele w susodnej Čěskej – čłowjek njeby wěrił – tohorunja warja a nic jenož hewak wuchwalowanu „brunu jušku“. Zawjedli běchu to swój čas składnostnje irskeho swjatka swj. Patri- cka. Mjeztym Češa wo wony unikatny napoj tak rodźa, zo jón hižo něšto dźesatkow piwarnjow zhotowja – znatych wulkich a tójšto mjeńšich. Hosćency wabja za nje tež na te wašnje, zo poskićeja specialne irske jědźe. „Irska kuchnja so derje k piwu hodźi“, měni Plzeňski šefkuchar Petr Cuřín. Mnohe hosćency, předewšěm Praske, wužiwaja za to irske mjaso, najradšo jehnjace. „W přibližnje 3 000 hospodach budu specialne zelene piwo ‚Velikonoční (jutrowne) Zlatá 13‘ marki Master točić. Te je warjene po tradicionelnym recepće srjedźowěkowskich mni- chow, kotrymž bě njefiltrowane piwo połne přirodnych maćiznow dawało energiju w času šěsćtydźenskeho posćenja mjez popjelnej srjedu a jutrami“, powěda rěčnica sławneje Plzeňskeje piwarnje Prazdroj Jitka Němečková. Čěske medije tuž woměrje konstatuja: „Češa so zeleneho piwa hižo njeboja, kumštnje barbjene pak wone njesmě być.“
Gdańsk (dpa/K/SN). Po měsacy trajacej wadźeńcy z knježerstwom je w Gdańsku dźensa muzej Druheje swětoweje wójny (MDSW) zjawnosći swoje wrota wotewrěł. Zahajenska swjatočnosć je skromna, za to njeje srědkow“, direktor Paweł Machcewicz rjekny. „MDSW tež tak doma a we wukraju hoberski zajim zbudźa. Tydźenje hižo mamy wšědnje sta skazankow zastupjenkow dla.“
Zo bě muzej Druheje swětoweje wójny hižo do wotewrjenja tak znaty, je „zasłužba“ Waršawskeho narodno-konserwatiwneho knježerstwa. Tak abo znak chcyše wone přewzać prestižny objekt, kotryž bě předchadne załožiło. Strona Prawo a sprawnosć (PiS) móhła hišće do wote- wrjenja přehladku změnić, bojachu so muzejownicy. Je PiS tola kritizowała, zo ekspozicija přemało wuzběhuje pólsku perspektiwu na Druhu swětowu wójnu. Minister za kulturu Piotr Gliński připowědźeše „korektury“. Bědu ludnosće wustajeć je „přeuniwersalistiske“.
Praha (ČŽ/K). W Praze zemrě sobotu po ćežkej chorosći kardinal Miloslav Vlk. Praski arcybiskop a wuski přećel njeboćičkeho, kardinal Dominik Duka, rjekny, do wěčneho kralestwa je wotešoł „wobnowjer čěskeje katolskeje cyrkwje“. 18 lět bě Vlk jeje hłowa, tak jako předsyda Českeje biskopskeje konferency. Miloslav Vlk, 17. meje 1932 w juhočěskej wsy Lišnice rodźeny, njesmědźeše na studij a je po maturje 1952 tuž w tworni dźěłał. Po wojerskej słužbje móžeše archiwarstwo studować. 1968 bu na duchowneho wuswjećeny a je w mjeńšich wosadach skutkował. Dźesać lět pozdźišo jemu komunistiski režim kritiskeho nastajenja dla dowolnosć wotezna. W stolicy žiwješe so na to z myćom woknow, a naslědnje bě w statnej bance archiwar. Skradźu je w mjeńšich skupinach wěriwych tež fararił. Po tym zo bě režim jemu w januaru 1989 dowolnosć wróćił, sta so Vlk spočatk 90tych lět z biskopom w Českich Budějovicach a 1991 z Praskim arcybiskopom. Prezident Václav Havel spožči jemu lěta 2002 za wurjadne zasłužby Rjad Tomáša G. Masaryka.
Šef knježaceje strony PiS w Pólskej Jarosław Kaczyński je bjez wuspěcha přećiwo swojemu njepřećelej Donaldej Tuskej wojował a přećiwneho kandidata za zastojnstwo prezidenta rady Europskeje unije namjetował. Zwrěšćenje wón jeno ćežko akceptuje.
Waršawa/Brüssel (dpa/SN). Jarosław Kaczyński je podarmo noweho kandidata za zastojnstwo prezidenta Europskeje unije namjetował. 27 z cyłkownje 28 čłonow EU rozsudźi so za stareho a noweho prezidenta Donalda Tuska.
Medije susodneho kraja komentuja wustupowanje Pólskeje w Europje jako „politiske fiasko“ a „kompletnu blamažu“. Fachowcy rěča samo wo „diplomatiskej katastrofje“. Tež ludnosć swoje měnjenja w internetnych socialnych syćach rozšěrja. „Smy so w Europje kompromitěrowali“, tam něchtó pisa.
Praha (ČŽ/K). Čěska socialdemokratiska strona ČSSD je w morawskej stolicy Brnje swój stronski zjězd wotměła. Wuznamny je wón za nju předewšěm tohodla był, zo su na dnjowym porjedźe stali wólby předsydstwa a k tomu nowy dlěšodobny program. Kaž wočakowane, su dotalnemu předsydźe ČSSD Bohuslavej Sobotce zastojnstwo znowa dowěrili. Wón dósta dwě třećinje hłosow – 460 delegatow wupraji so za njeho, 201 přećiwo njemu. Sobotka rjekny: „Sym spokojom.“ Před lětomaj bě nětčiši ministerski prezident hišće 85 procentow přihłosowanja delegatow nažnjał. Za jeho prěnjeho naměstnika wuzwolichu přitomni nutřkowneho ministra Milana Chovaneca.
NAWOČI su w susodnym kraju zawěrno požadany artikl. Dobre štyri miliardy krónow měješe wóčna optika loni wobrota. Wot něhdźe lěta 2010 sem su optikarjo kóžde lěto štyri hač do šěsć procentow wjace nawočow předali. Na přehladce Opta w Brnje zdźěli tole nowinarjam čłon předsydstwa Zjednoćenstwa čěskich optikarjow a optometristow Ivan Vymyslický. Po jeho sudźenju ke konjunkturje na brylowych wikach předewšěm přinošuje wobstejnosć, zo ličba staršich ludźi njepřestajnje rosće. Ći sej z přiběracymi financnymi móžnosćemi časćišo nowe nawoči popřewaja a hladaja k tomu tež hišće na lěpšu kwalitu. Dalši pozitiwny faktor móhł być, zo nałožuja firmy wjace pjenjez za kwalifikaciju sobudźěłaćerjow a wšelakore jich kubłanja kaž tež za marketing. Wukrajne discountery kaž němski Fielmann njejsu so na čěskich wikach přesadźić móhli. Te wobknježa syće čěskich mějićelow. Najwjetšej syći matej firmje Fokus Optik a Eiffel Optik, kóžda z 90 předawarnjemi po cyłym kraju.
Praha (ČŽ/K). Kaž prezident Miloš Zeman njedawno připowědźi, zdźěli wón na hrodźe stotkam přiwisnikow składnostnje woswjećenja štwórteje róčnicy nastupa zastojnstwa, zo hišće raz kandiduje. Na nowinarskej konferency Zeman zdźěli, zo chce klětu swój mandat zakitować.
Po wotwaženju wšěch přičin přećiwo (staroba) a za dalšu kandidaturu (ma podpěru ludźi a zastawa zastojnstwo rady), je wón pohnuty, hišće raz nastupić. Za mamlaka by so měł, by-li ludźi wopušćił, kotřiž jeho podpěruja, Zeman praji. Jako faworit so njewobhladuje. Nima tež wotpohlad, politiske strony wo podpěru prosyć. Za swoje nominowanje chce tež wón docpěć 50 000 podpismow wolerjow.
Na zjězdźe ČSSD w Brnje zběrachu podpisma na dobro Zemana. Socialdemokratiski nutřkowny minister Milan Chovanec so naležnje za Zemana wupraji. Předsyda hibanja ANO, financny minister Andrej Babiš, rozsud Zemana wita. „Hdyž wón jako hłowa stata něhdźe wustupi, pjelnja naměsta tysacy ludźi. Hdyž někajki minister přijědźe, přińdźe jich w najlěpšim padźe něšto stow“, Babiš rjekny.
Moji čěscy přećeljo Facebooka njezabudu žane narodniny a tež žane mjeniny, zo bychu jubilaram zbožopřeća sposrědkowali. Zawčerawšim na Mjezynarodnym dnju žonow pak so skerje wróćo dźeržachu.
Zo w Čěskej dźeń žonow hižo tak njeswjeća, ma swoje přičiny w socialistiskej zašłosći. To wuhotowachu zawody swjedźenje z tykancom, tortami a wjele alkoholom. Jónu wob lěto smědźachu žony tuž porjadnje swjećić a běchu na kóncu dnja zbožowne, hdyž so strowe a čiłe domoj nawróćichu. Dale maja starši ludźo hišće spodźiwne telewizijne wobrazy w pomjatku, hdźež je komunistiske knježerstwo z Gustavom Husakom na čole wupytane žony-dźěłaćerki z towaršnosće počesćiło. To wšo nochcedźa Češa „po přewróće“ wjace dožiwić.