Dźiwadźelnicy so wubědźuja

Mittwoch, 14. Juni 2017 geschrieben von:
Liberec (ČŽ/K). W Liberecu wotměwa so wot­ dźensnišeho hač do njedźele festiwal-wubědźowanje klankodźiwadłow „Mateřinka“. Jeho wurjadnosć w Europje je, zo powołanscy klankodźiwadźelnicy znazornjeja, na kotre wašnje woni za dźěći w předšulskej starobje skutkuja, rjekny direktor Liberecskeho Naivneho divadla Stanislav Doubrava. Lětuši program wuhotuje 16 profesionelnych klankodźiwadłow, mjez nimi štyri z wukraja. Wone předstajeja nowe twórby znatych awtorow kaž tohorunja tradicionalne bajki w modernym wuhotowanju. Někotre su wosebje za dźěći hač do třoch lět myslene. Cyłkownje wubědźuje so 40 inscenacijow. Předstajenja su hłownje w Liberecu, ale tež w Jablonecu a Turnovje. Nimo toho přewjeduja we wobłuku festiwala dźěłarnički z wuznamnymi scenografami klankodźiwadźelenja a koncerty. W Sewjeročěskim muzeju je zarjadowana wustajeńca wo wšěm kołowo­koło klankodźiwadłoweho wuměłstwa. Zahajeny bu festiwal z pisanym ćahom wobdźělenych ansamblow po měsće.

V4 nochce dalšich ćěkancow

Dienstag, 13. Juni 2017 geschrieben von:
Waršawa (dpa/K/SN). Wšitke štyri kraje Visegrádskeje štyrki (V4) – Čěska, Słowakska, Pólska a Madźarska – wobstawaja dale na tym, njepřiwzać dalšich ćěkancow, byrnjež jim komisija Europskeje unije za tajku poziciju z pochłostanjom hrozyła. „Smy měnjenja, zo komisija EU prawje nima“, rjekny pólski nutřkowny minister Mariusz Błaszczak wčera po zetkanju ze swojimi kolegami z tamnych krajow. Staty V4 spjećuja so raznje kwotowanju ćěkancow, kaž to EU namjetuje. Město toho su za pomoc na městnje. Hinaše­ naprawy wotpokazuja hłownje z wěstotnych přičin. Wšo druhe njedźiwa na realitu, Błaszczak kritizuje. Do Europy dóstachu so syły ludźi ze sewjerneje Afriki a Bli­skeho wuchoda – městna njeběchu pod kontrolu policije a žanežkuli prawo w nich njepłaćeše. „Poněčim su so tam terorisća zahnězdźili, a dźensa mamy wuwzaćny staw w Francoskej a terorowe nadpady w Němskej, Belgiskej a Šwedskej“, minister zwurazni.

Mzdy dale rostli

Montag, 12. Juni 2017 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Přerězna měsačna mzda je w Čěskej w lětušim prěnim kwartalu wo nic mjenje hač 5,3 procenty přiběrała a wučinja nětko 2 889 krónow. To wozjewi tele dny Čěski statistiski zarjad (ČSÚ). Porno poslednjemu kwartalej lěta 2016 su mzdy spěšnišo stupali. „Zo mzdy takle nahladnje přibywaja, ma za přičinu předewšěm mału bjezdźěłnosć. Ta je na rekordnje nisku kwotu spadła a je w Čěskej najmjeńša mjez krajemi Europskeje unije. Hladanje předewzaćow tež za mjenje kwalifikowanymi dźěłowymi mocami přisporja mzdy tež mjenje zasłužacym sobudźěłaćerjam, hódnoći pozitiwne połoženje ekonom Komercneje banki Viktor Zeisel. Dobru powěsć ma ČSÚ tohorunja nastupajo hospodarstwo kraja. Te je w prěnim kwartalu 2017 wo 2,9 procentow zrostło a tak wo 1,3 procenty wjac hač w předchadźacym kwartalu. Hłownje eksport je k tomu znowa přinošował, přibywši w prěnim štwórćlěće 2017 wo 5,4 procenty. „Lokomotiwa“ wostawaja při tym awtomobilownje, w prěnim rjedźe wozydła najwšelakorišich typow Škody. Ale tež chemiska industrija ma zaso wjetši wuwoz.

Hysteriska a agresiwna nalada

Freitag, 09. Juni 2017 geschrieben von:

Pólska debatuje po Londonskich nadpadach wo wěstoće a wo islamje

Waršawa. Najnowši teroristiski nadpad w Londonje je w Pólskej wobšěrnu debatu zbudźił. Při tym dźe wo prašenje, hač je tež Pólska wot tajkich atentatow wohrožena a kak měła so jim wobarać. Atmosfera­ w tymle prašenju je přiběrajcy hysteriska a agresiwna.

Tak bě pólska telewizija spočatk tydźenja wjacorych fachowcow na telewizijnu debatu přeprosyła. W srjedźišću steješe hesło, kotrež bě šef knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć Jarosław Kaczyński nastajił, po kotrymž je „wójna z islamom“ dawno wudyriła. Fachowcy woneje debaty běchu sej přezjedni, zo měło so přewšo raznje přećiwo terorizma podhladnym postupować. Bjez wahanja měli jich zajeć a hnydom­ z kraja wupokazać.

Ministerska prezidentka Beata Szydło čuje so po Londonskim nadpadźe w swojej politice zesylnjena. „Derje, zo nimamy ćěkancow w kraju, tuž je strach nadpadow snadny“, wona žurnalistam rjekny. Szydło chcyła ze swojej dotalnej politiku pokročować a nochcyła žanych ćěkancow do kraja pušćić, wona připowědźi.

Mocy za přiwzaće eura přibywaja

Freitag, 09. Juni 2017 geschrieben von:

Doba, w kotrejž bu piwko, „knedlo­vepřo-zelo“, podruž, mzda, dawki a wšo a wšitko druhe z krónu płaćene, dźe hladajcy na kónc. Jutře drje hišće tak daloko njebudźe, ani zajutřišim, zo Čecham woblubowana­ swójska měna zańdźe, na wobzorje­ pak euro hižo kiwa.

Njedźiwajcy toho, zo wjetšina Čechow zawjedźenje zhromadneje měny EU (tuchwilu) hišće nochcyła, abo runje toho­dla, nastajeja so „zajimowane kruhi“ wočiwidnje­ na tónle podawk. Jako prěni njeje nichtó druhi hač ministerski pre­zident Bohuslav Sobotka – do njedawna sam horliwy podpěrar króny – wótře za to wabił,­ euro přiwzać, a to ručež móžno. Njemało zadźiwanej ludnosći wón trěbnosć teleje naprawy z tym wuswětli, zo nastanjetej dźakowano Němskej a Francoskej w zhromadźenstwje dwě skupinje krajow rozdźělneho tempa, a Čěskej by bjez eura hrozył pad do skupiny „pomałkeje jězby“.

Prezident Zeman nochce Vlka počesćić

Donnerstag, 08. Juni 2017 geschrieben von:

Praha (HJS/SN). Čěski prezident Miloš Zeman najebać poručenje parlamenta dale wotpokazuje, w měrcu zemrěteho kardinala Miloslava Vlka posthumnje wuznamjenić. Tole rozprawja dźenik Pravo w swojim wčerawšim wudaću. Parlament bě zawčerawšim, wutoru, prezidentej rjad wosobow za tradicionalne počesćenje na róčnicy załoženja Čěskosłowakskeje, 28. oktobra, namjetował. Zapósłancy maja po wustawje kraja prawo, tajkich ludźi namjetować. Tole pak njeje za prezidenta zawjazowace.

Zeman bě hižo w měrcu wotpokazał, so na žarowanskej swjatočnosći za ze­mrěteho kardinala w cyrkwi swj. Vita wobdźělić. K wopodstatnjenju wón rjekny, zo je Vlk jeho wospjet kritizował.

Pjeć hwěžkow za Kodiaq

Donnerstag, 08. Juni 2017 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Nowe awto typa Škoda Kodiaq­ z awtotwornje w sewjeročěskich Kvasinach je wot organizacije Euro NCAP za swoju wěstotu dóstało pjeć hwěžkow, štož je najwyše hódnoćenje. Nastupajo škitanje dorosćenych pasažěrow docpě Kodiaq 92 procentow, nastupajo škitanje dźěći 77 procentow. Najwjac dypkow su wozydłu za wěstotu před pobóčnej zražku dali. Kodiaq je wuhotowany ze systemom nuzoweho borzdźenja, kiž sobujěducych a tohorunja pěškow škita. „Zwyšili smy pasiwnu wěstotu, štož rěka, zo sama konstrukcija karoserije hižo we wulkej měrje k wěstoće přinošuje“, rjekny zamołwity za wuwiwanje w přede­wzaću Škoda Avto Christian Strube. „Přidatnje smy progresiwny asistentny system rozšěrili, zo by so njezbožam po móžnosći cyle zadźěwało“, Strube doda. Nimo superkruteje karoserije škita pasažěrow dźewjeć airbagow, tójšto wěstotnych pasow a system Isofix za dźěćace sedła. NCAP je njewotwisny konsorcium europskich ministerstwow za wobchad, awtomobilowych klubow a zawěsćernjow.

Zeman w Azijskej

Dienstag, 06. Juni 2017 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Čěski prezident Miloš Zeman přebywa z wulkej delegaciju přede- wzaćelow tuchwilu na wopyće we Vietnamje. Na programje ma mjez druhim jednanja z prezidentom kraja Tran Đai Quang wo zběhnjenju winowatosće wizuma za čěskich turistow a wo di­rektnym lětarskim zwisku mjez Čěskej a Vietnamom. Tema je tohorunja nahladna vietnamska mjeńšina w Čěskej, mjez druhim nastupajo jeje wuspěšne integrowanje, ale tež wšelkich kriminelnych počinanjow dla kaž zhotowjenja drogow. Zeman wobdźěli so tež na čěsko-vietnamskim hospodarskim forumje. Padłych za swobodu kraja počesći z wěncom při pomniku narodnych rjekow. Wuprawa ma wunjesć rjad zrěčenjow, hłownje wo wzajomnym wikowanju a jedne wo zhromadnym dźěle policije wobeju statow a wróćozwjedźenju zasudźenych wosobow. Naslědnje wopyta prezident Zeman ze swojim přewodom Kazachsku. W stolicy Astanje wobdźěli so wón pjatk na zahajenju mjezynarodneje wustajeńcy Expo 2017. Tón dźeń ma na programje tež jednanja z kirgiskim prezidentom Almazbekom Atambajewom.

Česća Kaczyńskeho jako rjeka

Freitag, 02. Juni 2017 geschrieben von:

Dróhi a naměsta w Georgiskej po něhdyšim pólskim prezidenće pomjenowane

Waršawa. Pólski statny prezident And­rzej Duda bě spočatk tydźenja tři dny na statnym wopyće w Georgiskej. Oficialna přičina bě 25. róčnica diplomatiskich poćahow mjez krajomaj. Tam móžeše Duda płody žnjeć, kotrež bě bywši pólski prezident Lech Kaczyński swój čas w Georgiskej wusył.

Budźa zajim za křesćanstwo

Freitag, 02. Juni 2017 geschrieben von:

NÓC CYRKWJOW wotměje so dźens za tydźeń po cyłej Čěskej republice. Při­bližnje 15 000 Božich domow, kapałkow a modlernjow móža sej ludźo při tejle składnosći wobhladać. Přistupne budu tohorunja rumnosće, do kotrychž wopytowarjo hewak njepřińdu. W Nocy cyrkwjow spóznaja zajimcy křesćanstwo w jeho architektoniskej podobje a njeposrědnje ze zetkawanjom z jeho zastupnikami – měšnikami, mnichami a dalšimi. Zarjadowanje wobrubja z bohatym kulturnym a duchownym programom, organizowanym wot wjele tysac dobro­wólnych. Wopytowarjo móža sej z poskitka wuzwolić koncerty, komentowane wodźenja, dźěłarnički a dźiwadłowe předstajenja. Móžno je, pohladać do sakristijow abo rozhladować so w zahrodach klóštrow, zahrać sej na pišćelach, zalězć na cyrkwinu wěžu abo zestupić do kryptow. Wulke dožiwjenje lubi „putnikowanje swětła“, při kotrymž poćahnu ludźo ze swěčku w ruce wot cyrkwje swj. Tomaša k cyrkwi swj. Salvatora po Karlowym mosće. Nóc cyrkwjow ma nic naposledk zaměr, budźić zajim za towaršnostnu a kulturnu hódnotu Božich domow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND