Bamž chce pólski film widźeć
„Zelena mjeza“ zbudźa razne reakcije Waršawskich politikarjow
Waršawa. Poprawom dobry poměr mjez Pólskej a Ukrainu je so minjene tydźenje raznje změnił. Njedawne připowědźenje ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho, zo njebudźe Pólska Ukrainje hižo žane brónje dodawać a žane ukrainske žito importować, bě chutnje měnjene. Tole su mjeztym tež w Ukrainje spóznali a wotmołwili, zo přichodnje wo pólski sad a zeleninu wjace njerodźa. Hospodarsce drje njebudźe to pólskim ratarjam wulki šok, kaž před lětami, jako Ruska import pólskich jabłukow zakazowaše. Najebać to je najnowše wuwiće znamjo dalšeho přiwótřenja poměra mjez krajomaj.
Słowakska hotuje so na wólby
Bywši ministerski prezident Robert Fico z najlěpšimi wuhladami
Bratislava. Z dźesać procentami najwyša inflacija europasma, eksistencne strachi rentnarjow a wobydlerjow zabytych kónčin, financielnje wusušeny strowotniski system a migracija – lisćina starosćow wobydlerjow Słowakskeje krótko do jutřišich wólbow parlamenta je dołha. Wonkowni wobkedźbowarjo zajimuja so při wšěm předewšěm za prašenje: Skónči čłonski kraj EU a NATO swoju wojersku pomoc za wot Ruskeje nadpadnjenu Ukrainu abo wobroći so snano samo do směra na Moskwu?
W srjedźišću tutych starosćow steji bywši wjelelětny ministerski prezident Robert Fico, kotryž ze swojej stronu Smer-SSD we wšitkich woprašowanjach nawjeduje a kotrehož přećiwnicy rady jako „pro-ruskeho“ wočornja.
Čěsku firmu w USA wopytał
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. W swojej narěči na plenarnej zhromadźiznje UNO w New Yorku wabješe čěski prezident Petr Pavel za podpěru Ukrainy w boju přećiwo Ruskej. Pavel hišće raz doraznje wuzběhny, zo woznamjenja wěstota Ukrainy wěstota swěta – wot Afriki hač do Europy, wot Łaćonskeje Ameriki hač do Azije. Wón namołwješe statnych a knježerstwowych šefow swobodneho swěta, Ukrainje tež nadal poboku stać. Na kóncu swojeho wopyta w Zjednoćenych statach bě sej čěski prezident do brónjernje Colt CZ w Hartfordźe dojěł. Tradicionalne US-ameriske předewzaće słuša wot jutrownika wjacorym čěskim firmam, kotrež produkuja ručne třělne brónje. Pavel ma za wuběrny přikład, „zo móže čěski kapital samo znate wukrajne marki přewzać a Čěskej puć na swětowe wiki rubać.“ W tworni Colt CZ zetka so hłowa čěskeho stata z někotrymi zastupjerjemi firmoweho wjednistwa. Excalibur Army, dalša wulka brónjernja w susodnym kraju móžeše w zašłym lěće swoje dobyće na 13,506 miliardow krónow (534 mio eurow) dźakowano dodawanju brónjow do Ukrainy zwyšić.
Pólska kritizuje kanclera Scholza
Afera wizumow dla so rozšěrja
EU sej wot Pólskeje žada dwělomnu praksu w konsulatach wujasnić
Waršawa. Njewšědny skandal wizumow dla je w pólskej towaršnosći tele dny jara prezentny a so wšědnje dale rozšěrja. Naležnosć je knježacej narodno-konserwatiwnej stronje PiS runje w tuchwilnym wólbnym boju přewšo njepřijomna. Tomu wotpowědnje we Waršawje oficialnje spytaja aferu złahodnić.
Wotkryli su problem njewoprawnjeneho wudawanja wizumow njedawno w USA. Policistam běchu na kruće wobstražowanej mjezy Mexika ludźo napadnyli – wočiwidnje z arabskich krajow –, kotřiž chcychu so z wizumom Pólskeje republiki do USA dóstać. Tamniši zamołwići su so na to telefonisce na swojich kolegow we Waršawje wobroćili. Poněčim so wukopa, zo běchu sej ludźo w arabskich krajach na konsulatach Pólskeje tajki wizum kupili. Rěč je wo 5 000 dolarach za dokument, kotryž mějićelej dowola do Schengenskeho ruma EU a tak zdobom do wšeje Europy zapućować. Lědma štó z wobsedźerjow tajkeho wizuma ma wotpohlad w Pólskej wostać, wšako su mjezy EU we wobłuku Schengenskeho ruma wotewrjene.
Přećiwo Němskej w radźe UNO
Waršawa (dpa/SN). Pólska je so přećiwo tomu wuprajiła, Němskej stajne městno w bjezstrašnostnej radźe UNO přizwolić. Wotpowědny namjet ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho je z pólskeho wida „chětro spodźiwny“ a „wulke přesłapjenje“, rjekny zakitowanski minister Mariusz Błaszczak dźensa pólskemu rozhłosej. Zelenskyj drje so wjace na to njedopomina, zo njeje Němska Ukrainje po zahajenju ruskeje nadpadniskeje wójny na pomoc přišła, Błaszczak rjekny.
Zelenskyj bě sej wčera w Bjezstrašnostnej radźe UNO žadał, zo měła Němska stajne městno w gremiju měć. Wěstotnej radźe přisłuša 15 wšěch 193 čłonskich krajow UNO. Pjeć atomowych mocow je stajnje zastupjenych. Woni maja prawo na weto při wšitkich rozsudach, USA, China, Ruska, Wulka Britaniska a Francoska. Někotři ze 188 čłonskich statow su na dwě lěće hósć w gremiju.
Němska měła nastupajo Pólsku najprjedy raz zamołwitosć za w Druhej swětowej wójnje načinjene škody přewzać a reparacije płaćić, Błaszczak rjekny. Pólska žada sej 1,3 bilionow eurow. „Tute žadanje je přeco hišće płaćiwe.“
„Sorry“ – murja symbol njepřijomneho problema
Frankfurt n. W. (RD/SN). Šěroka, masiwna, nadměru wulka, z wótrymi a wohrožowacymi črjopami wosadźena a njepřewinjomna murja – abo tola nowy měšćanski mebl jako hrajka za dźěći? Betonowa twórba „Sorry“ pólskeje wuměłče Joanny Rajkowskeje, kotraž steji wot kónca junija pod měšćanski mostom z Frankfurta nad Wódru do pólskeho Słubice a tak bjezposrědnje při němsko-pólskim namjeznym přechodźe, ma tójšto wobličow. Twórba je mjeztym wuchadźišćo raznych diskusijow mjez wobydlerjemi města a wokolnych kónčin. Natwarili su swojorazne dźěło na iniciatiwu Ekumeniskeho Europa-centruma Frankfurta nad Wódru w zhromadnym dźěle z Europskej uniwersitu Viadrinu.
Centrum za Sintow a Romow
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Wosom ze sta dźěći w Čěskej nima domjaceho lěkarja, dokelž tež w susodnym kraju medicinarjo pobrachuja. Tohodla diskutowachu minjenu wutoru zastupjerjo ministerstwa za strowotnistwo, zawěsćenjow a praktiskich lěkarjow za kulowatym blidom w Praze wo prekernej situaciji na tutym polu.
Pólska za žiwjenje najlěpša
Waršawa (JBR/SN). Powšitkownje so praji, zo Polacy Rusow njelubuja! To wšak cyle njetrjechi, dokelž jednoho, w interneće wustupowaceho, woni woprawdźe rady maja.
„Dźeń dobry, moji lubi. Rěkam Wiaczesław Zarucki, sym z Ruskeje a budu wam wěrnosć wo tymle kraju rozprawjeć“, takle započina so jeho wšědne widejo. Wiaczesław, wopušći swój ródny kraj loni krótko do nadpada Ruskeje na Ukrainu a čaka nětko w Pólskej na přiwzaće. Na swojim internetnym blogu přeradźa 28lětny ludźom w kraju nad Wisłu – a to w porjadnej pólšćinje – ruske „potajnosće“. Tak na přikład, kak bydla Rusojo w „zawrjenych městach“, kaž w Čeljabinsku. To je jenož jedne z dohromady 40 sydlišćow, kotrež njesmědźa wobydlerjo bjez wosebiteho přepustka wopušćić. Pokazał je Wiaczesław tež hižo Putinowy „płuwacy palais“ za 100 milionow dolarow a jeho luksusowe rumnosće.
„Zelena mjeza“ antipólska?
Politikarjo a medije kraja najnowši film masiwnje nadběhuja
Waršawa. Najnowši pólski film „Zelena mjeza“ w kraju nad Wisłu wulki njeměr wubudźa – a to wot dnja swětoweje premjery na 80. mjezynarodnym filmowym festiwalu w italskim Venedigu. Nahrawała bě dramu připóznata pólska režiserka Agnieszka Holland, kotraž móže mjeztym na wjace hač dwaceći wulce wuspěšnych filmowych produkcijow zhladować. Předstajenje mjenowaneho paska 5. septembra wuwabi 15 mjeńšin trajacy přiklesk jurorow a wopytowarstwa. Agnieszka Holland je so z wysokim počesćenjom, Wosebitym mytom mjezynarodneje jury, nawróćiła.
