Berlin. Po lětomaj přestawki koronapandemije dla wotměwaja so zaso, a to hišće hač do njedźele, 29. januara, Mjezynarodne wiki žiwidłownistwa, ratarstwa a zahrodnistwa, tak mjenowany Zeleny tydźeń w Berlinje. Wustajerjo z cyłeho swěta, wot Egyptowskeje hač do Vietnama, wšo dohromady je jich 62 krajow, so tam prezentuja. Wjetšinu přestrjenje mjez nimi zaběraja regiony Němskeje. Ruska, kotraž je hewak nimale połojcu wikoweje hale za swoje wustajenišća trjebała, njebě tónkróć přeprošena. Ukraina porno tomu, byrnjež w přehledźe scyła mjenowana njebyła, je znajmjeńša symbolisce ze skromnym informaciskim stejnišćom zastupjena.
Praha. Na Berlinali pokazaja lětsa čěskej filmaj. Lubowarjo dobreho kina móža so na dźěło režiserki Věry Chytiloveje „Sedmikrásky“ (stokraski) wjeselić. Film, kiž bě nastał w lěće 1966, chcedźa přihladowarjam we wobłuku „Retrospektiwa“ předstajić. Druhe dźěło rěka „Deniska umřela“ („Deniska je wumrěła“) a je přinošk studenta Philipa Kastnera. A hišće dalšej filmaj w čěskej koprodukciji mataj dobre šansy na mytowanje. Stej to reportaža „Eastern Front“ režiserow Vitalyja Manskeho a Yevhena Titarenka, kaž tež eksperimentalna dokumentacija „Poznámky z Eremocénu“ („Přispomnjenja z Eremocéna“) režiserki Viery Čákanyoveje.
Waršawa (JBR/SN). Pólska delegacija policistow je so pod nawodom generala Jarosława Szymczyka w decembru 2022 do Kijewa podała. Zastupjerjo delegacije zetkachu so tam ze swojimi ukrainskimi kolegami, zo bychu wo zhromadnym dźěle rěčeli. Na dompuću do Waršawy dósta pólski general „zajimawy“ dar, a to granatomjetak. Ukrainjenjo twjerdźachu, zo je bróń dawno hižo wusłužiła a njeje tuž wjace strašna. Na hłownym Waršawskim policajskim zarjedźe, jako spyta general wosebity dar na hinaše městno stajić, tón w jeho rukach njejapcy rozbuchny. Detonacija bě tak wulka, zo zhubi Szymczyk słuch, a dalša wosoba so zrani. Samo wjerch w dwěmaj rumnosćomaj so wułama.
Statne rěčnistwo, kotrež pad nětko přepytuje, njewidźi žanu winu generala. Hinak wšak mnozy Polacy. Na internetnych stronach čitaš wjele najwšelakorišich komentarow, na přikład tónle: „Tajki policajski general, kiž kmany njeje ze strašnej brónju wobchadźeć, njemóže swój nadawk dale wukonjeć.“ Tójšto ludźi žada sej nablaku wotstup Szymczyka, měnjo: „Wón njeje žadyn wopor, ale je sam wina na njezbožu.“
Praha (dpa/SN). Liberalno-konserwatiwne knježerstwo w Čěskej je wotum njedowěry w parlamenće kaž donětka wočakowane přetrało. Trěbna wjetšina 101 hłosow k wotsadźenju kabineta njeje so docpěła. Cyłkownje 81 zapósłancow populistiskeje strony ANO a SPD hłosowaše w nocy na wčera přećiwo pjećstronskej koaliciji pod ministerskim prezidentom Petrom Fialu. 102 ludowych zastupjerjow čěskemu knježerstwu tola dowěrjeja.
Wothłosowanje wotmě so krótko do rozsudnych wólbow wokoło čěskeho prezidentstwa 27. a 28. januara. Knježerstwowi politikarjo tuž opoziciji wumjetowachu, zo je 25 hodźin trajacu debatu wo próstwje njedowěry jako wólbny bój znjewužiwała. W rozsudnych wólbach maja so wobydlerjo kraja mjez politikarjom opozicije, miliardarom a załožerjom ANO Andrejom Babišom a bywšim generalom NATO Petrom Pavelom rozsudźić.
Frakciska šefina ANO Alena Schillerova wopodstatni próstwu wo njedowěru swojeje strony porno tomu z aktualnymi problemami w Čěskej, kaž na přikład pobrachowacymi wosebitymi medikamentami abo wysokimi energijowymi płaćiznami.
Praha. Po wuličenju hłosow wšěch wólbnych wobwodow je Petr Pavel prěnje koło prezidentskich wólbow w Čěskej dobył. Wón dósta 35,4 procenty hłosow. Za Babiša je 34,99 procentow wolerjow hłosowało, Nerudová dósta 13,9 procentow hłosow a zawěsći sej třeće městno. Z 68,2 procentami je so samo wjace Čechow hač minjene lěta na wólbach wobdźěliło. Přichodne, rozsudźace wólbne koło wotmě so 27. a 28. wulkeho róžka.
W Němskej bydlace Češa mějachu móžnosć, swój hłós we wulkopósłanstwje abo w jednym z třoch čěskich konsulatow wotedać. Tak přichwata 590 wólbokmanych w Berlinje, a w Mnichowje samo 800 ludźi k wólbnym urnam. Cyłkownje je so 1 890 w Němskej bydlacych Čechow za swojeho prezidentskeho kandidata rozsudźiło. Najwjace z jich hłosow dósta Petr Pavel, wón móže so nad 55,3 procenty wjeselić. Zda so, zo je Danuše Nerudová w Němskej bóle woblubowana hač bywši ministerski prezident Andrej Babiš. Z 31,6 procentami docpě wona jasne druhe městno. Babišej spožči jenož 2,7 procentow „němskich“ Čechow swoju dowěru.
Praha (dpa/SN). W Čěskej su wobydlerjo minjeny pjatk a sobotu prezidenta wolili. Něhdźe 8,3 milionow wobydlerkow a wobydlerjow bě namołwjenych, najwyšeho zastupjerja stata direktnje postajić. Prezident ma přewažnje reprezentatiwne nadawki, je pak, kaž w Němskej, wažny tworićel měnjenja. Nimo toho pomjenuje wustawowych sudnikow a móže zakonje parlamenta jónkrótnje wotpokazać.
Waršawa. Bjezposrědnje po smjerći emeritowaneho bamža Benedikta XVI. su medije Pólskeje čas jeho pontifikata (2005–2013) wobšěrnje rozjimowali. Fakt je, zo bě wón hižo jako kardinal Joseph Ratzinger najwažniši sobudźěłaćer bamža Jana Pawoła II. Kaž pólski prezident Andrzej Duda po chowanju Benedikta zwurazni, běchu Polacy jeho spěšnje připóznali, wědźo, zo je wón z Janom Pawołom II. stajnje wusko spřećeleny był. Prezident Duda swojich krajanow zdobom namołwi wšitke městnosće wopytow njeboćičkeho wosebje woznamjenić. A było je jich wjele. Najbytostniši slěd zawostaji pućowanje bamža Benedikta do Pólskeje w meji 2006 ze zastupom do bywšeho nacistiskeho zaničowanskeho lěhwa Auschwitz-Birkenau. Při wotprawjenskej muri zetka so wón z přežiwjenymi lěhwa, kotrychž je wutrobnje a z ruku witał. Medije rozprawjachu tehdy wo symboliskim podawku, zo wopyta bamž-Němc něhdyši němski kacet.
Pod hesłom „Čěske prezidentstwo rady EU – bilanca za čas krizy“ su Sakska krajna centrala za politiske kubłanje, Drježdźanska wotnožka informaciskeje syće Europe Direct a hosćićelski Kontaktny běrow Swobodneho stata Sakskeje w Praze wčera podijowu diskusiju w čěskej stolicy wuhotowali. Nimo ćežišćam mjezynarodneje politiki wěnowachu so tež mjeńšinowym naležnosćam.