Hesło kraja: Pólska słodźi

Freitag, 27. Januar 2023 geschrieben von:

Na Zelenym tydźenju so zaso wustajerjo z cyłeho swěta prezentuja

Berlin. Po lětomaj přestawki koronapandemije dla wotměwaja so zaso, a to hišće hač do njedźele, 29. januara, Mjezynarodne wiki žiwidłownistwa, ratarstwa a zahrodnistwa, tak mjenowany Zeleny tydźeń w Berlinje. Wustajerjo z cyłeho swěta, wot Egyptowskeje hač do Vietnama, wšo dohromady je jich 62 krajow, so tam prezentuja. Wjetšinu přestrjenje mjez nimi zaběraja regiony Němskeje. Ruska, kotraž je hewak nimale połojcu wikoweje hale za swoje wustajenišća trjebała, njebě tónkróć přeprošena. Ukraina porno tomu, byrnjež w přehledźe scyła mjenowana njebyła, je znajmjeńša symbolisce ze skromnym informaciskim stejnišćom zastupjena.

Změnja wustawu

Donnerstag, 26. Januar 2023 geschrieben von:
Bratislava (dpa/SN). Słowakski parlament je změnu wustawy wobzamknył. Tuž su přichodnje jenož pod wěstymi wuměnjenjemi dočasne nowowólby móžne. Zhromadnemu namjetej třoch konserwatiwno-populistiskich knježerstwowych stronow a opoziciskich liberalnych přihłosowaše wčera 92 ze 147 přitomnych zapósłancow. Za změnu wustawy běchu znajmjeńša 90 hłosow trěbne. Socialnodemokratiskej opoziciskej stronje běštej do toho podarmo spytałoj, z pomocu ludoweho wothłosowanja změnu wustawy wobeńć.

Strašna pósłanka

Mittwoch, 25. Januar 2023 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Na Berlinali pokazaja lětsa čěskej filmaj. Lubowarjo dobreho kina móža so na dźěło režiserki Věry Chytiloveje „Sedmikrásky“ (stokraski) wjeselić. Film, kiž bě nastał w lěće 1966, chcedźa přihla­dowarjam we wobłuku „Retrospektiwa“ předstajić. Druhe dźěło rěka „Deniska umřela“ („Deniska je wumrěła“) a je přinošk studenta Philipa Kastnera. A hišće dalšej filmaj w čěskej koprodukciji mataj dobre šansy na mytowanje. Stej to reportaža „Eastern Front“ režiserow Vitalyja Manskeho a Yevhena Titarenka, kaž ­tež eksperimentalna dokumentacija „Poznámky z Eremocénu“ („Přispomnjenja z Eremocéna“) režiserki Viery Čákanyoveje.

Wosebity dar dóstał

Freitag, 20. Januar 2023 geschrieben von:

Waršawa (JBR/SN). Pólska delegacija policistow je so pod nawodom generala Jarosława Szymczyka w decembru 2022 do Kijewa podała. Zastupjerjo delegacije zetkachu so tam ze swojimi ukrainskimi kolegami, zo bychu wo zhromadnym dźěle rěčeli. Na dompuću do Waršawy dósta pólski general „zajimawy“ dar, a to granatomjetak. Ukrainjenjo twjerdźachu, zo je bróń dawno hižo wusłužiła a njeje tuž wjace strašna. Na hłownym Waršawskim policajskim zarjedźe, jako spyta general wosebity dar na hinaše městno stajić, tón w jeho rukach njejapcy rozbuchny. Detonacija bě tak wulka, zo zhubi Szymczyk słuch, a dalša wosoba so zrani. Samo wjerch w dwěmaj rumnosćomaj so wułama.

Statne rěčnistwo, kotrež pad nětko přepytuje, njewidźi žanu winu generala. Hinak wšak mnozy Polacy. Na internetnych stronach čitaš wjele najwšelakorišich komentarow, na přikład tónle: „Tajki policajski general, kiž kmany njeje ze strašnej brónju wobchadźeć, njemóže swój nadawk dale wukonjeć.“ Tójšto ludźi žada sej nablaku wotstup Szymczyka, měnjo: „Wón njeje žadyn wopor, ale je sam wina na njezbožu.“

Wotum přetrali

Freitag, 20. Januar 2023 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Liberalno-konserwa­tiwne knježerstwo w Čěskej je wotum ­njedowěry w parlamenće kaž donětka ­wočakowane přetrało. Trěbna wjetšina 101 hłosow k wotsadźenju kabineta njeje so docpěła. Cyłkownje 81 zapósłancow populistiskeje strony ANO a SPD hłosowaše w nocy na wčera přećiwo pjećstronskej koaliciji pod ministerskim prezidentom Petrom Fialu. 102 ludowych zastupjerjow čěskemu knježerstwu tola dowěrjeja.

Wothłosowanje wotmě so krótko do rozsudnych wólbow wokoło čěskeho prezidentstwa 27. a 28. januara. Knježerstwowi politikarjo tuž opoziciji ­wumjetowachu, zo je 25 hodźin trajacu debatu wo próstwje njedowěry jako wólbny bój znjewužiwała. W rozsudnych wólbach maja so wobydlerjo kraja mjez politikarjom opozicije, miliardarom a załožerjom ANO Andrejom ­Babišom a bywšim generalom NATO ­Petrom Pavelom rozsudźić.

Frakciska šefina ANO Alena Schillerova wopodstatni próstwu wo njedowěru swojeje strony porno tomu z aktualnymi problemami w Čěskej, kaž na přikład ­pobrachowacymi wosebitymi medikamentami abo wysokimi energijowymi płaćiznami.

Wólby w susodnym kraju

Mittwoch, 18. Januar 2023 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Po wuličenju hłosow wšěch wólbnych wobwodow je Petr Pavel prěnje koło prezidentskich wólbow w Čěskej dobył. Wón dósta 35,4 procenty hłosow. Za Babiša je 34,99 procentow wolerjow hłosowało, Nerudová dósta 13,9 procentow hłosow a zawěsći sej třeće městno. Z 68,2 procentami je so samo wjace Čechow hač minjene lěta na wólbach wobdźěliło. Přichodne, rozsudźace wólbne koło wotmě so 27. a 28. wulkeho róžka.

W Němskej bydlace Češa mějachu móžnosć, swój hłós we wulkopósłan­stwje abo w jednym z třoch čěskich konsulatow wotedać. Tak přichwata 590 wólbo­kmanych w Berlinje, a w Mnichowje samo 800 ludźi k wólbnym urnam. Cyłkownje je so 1 890 w Němskej bydlacych Čechow za swojeho prezidentskeho kandidata rozsudźiło. Najwjace z jich hłosow dósta Petr Pavel, wón móže so nad 55,3 procenty wjeselić. Zda so, zo je Danuše Nerudová w Němskej bóle wob­lubowana hač bywši ministerski prezident Andrej Babiš. Z 31,6 procentami docpě wona jasne druhe městno. Babišej spožči jenož 2,7 procentow „němskich“ Čechow swoju dowěru.

Štó naslěduje Miloša Zemana?

Montag, 16. Januar 2023 geschrieben von:

W Čěskej dyrbitaj kandidataj wo prezidentstwo do rozsudnych wólbow

Praha (dpa/SN). W Čěskej su wobydlerjo minjeny pjatk a sobotu prezidenta wolili. Něhdźe 8,3 milionow wobydlerkow a wobydlerjow bě namołwjenych, najwyšeho zastupjerja stata direktnje postajić. Prezident ma přewažnje reprezentatiwne nadawki, je pak, kaž w Němskej, wažny tworićel měnjenja. Nimo toho pomjenuje wustawowych sudnikow a móže zakonje parlamenta jónkrótnje wotpokazać.

Wotstupił, ale njemjelčał

Freitag, 13. Januar 2023 geschrieben von:

Pólska zjawnosć zhladuje na pontifikat bamža Benedikta XVI.

Waršawa. Bjezposrědnje po smjerći emeritowaneho bamža Benedikta XVI. su medije Pólskeje čas jeho pontifikata (2005–2013) wobšěrnje rozjimowali. Fakt je, zo bě wón hižo jako kardinal Joseph Ratzinger najwažniši sobudźěłaćer bamža Jana Pawoła II. Kaž pólski prezident Andrzej Duda po chowanju Benedikta zwurazni, běchu Polacy jeho spěšnje ­připóznali, wědźo, zo je wón z Janom ­Pawołom II. stajnje wusko spřećeleny był. Prezident Duda swojich krajanow zdobom namołwi wšitke městnosće wopytow njeboćičkeho wosebje woznamjenić. A było je jich wjele. Najbytostniši slěd zawostaji pućowanje bamža Benedikta do Pólskeje w meji 2006 ze zastupom do bywšeho nacistiskeho zaničowanskeho lěhwa Auschwitz-Birkenau. Při wotprawjenskej muri zetka so wón z přežiwjenymi lěhwa, kotrychž je wutrobnje a z ruku witał. Medije rozprawjachu te­hdy wo symboliskim podawku, zo wopyta bamž-Němc něhdyši němski kacet.

Wólby w Čěskej zahajene

Donnerstag, 12. Januar 2023 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Za na koronu schorjenych su so wólby prezidenta w Čěskej hižo z časowym předběhom započeli. Wčera wotewrěchu so na jedyn dźeń w kóždym zarjadniskim wobwodźe tak mjenowane drive-in-wólbne lokale. Tam móža ludźo, kotřiž su chorosće korony dla w domjacym izolowanju, swój hłós z awta wotedać. Zajim na tutej móžnosći wosta pak po rozprawach medijow snadny. Regularne wothłosowanje wotměje so hakle jutře a sobotu. Potom je něhdźe 8,3 milionow hłosakmanych wobydlerjow namołwjenych, naslědnika prezidenta Miloša Zemana postajić. Njedyrbjał-li kaž wočakowane žadyn z požadarjow absolutnu wjetšinu docpěć, budu rozsudne wólby 27. a 28. januara trěbne. Po naprašowanju slědźerskeje agentury Ipsos wo faworiće by populistiski něhdyši mi­nisterski prezident a miliardar Andrej ­Babiš w prěnim kole na 28,6 procent hłosow přišoł, sćěhowany wot něhdyšeho generala Petra Pavela ze 27,8 procentami a hospodarskeje profesorki Danuse Nerudovej ze 24,6 procentami. Po dwěmaj ­dobomaj zastojnstwa njesmě tučasny prezident Miloš Zeman znowa nastupić.

Čěske impulsy za Europu

Mittwoch, 11. Januar 2023 geschrieben von:

Pod hesłom „Čěske prezidentstwo rady EU – bilanca za čas krizy“ su Sakska krajna centrala za politiske kubłanje, Drježdźanska wotnožka informaciskeje syće Europe Direct a hosćićelski Kontaktny běrow Swobodneho stata Sakskeje w Praze wčera podijowu diskusiju w čěskej stolicy wuhotowali. Nimo ćežišćam mjezynarodneje politiki wěnowachu so tež mjeńšinowym naležnosćam.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND