Praha (ČŽ/K/SN). Wukrajnicy wučinjeja něhdźe 15 procentow wšěch dźěławych w Čěskej. W minjenym lětdźesatku je so jich podźěl na čěskich dźěłowych wikach nimale podwojił. Koronakriza je jich dalši róst loni nachwilnje přetorhnyła. To wozjewja Čěski statistiski zarjad (ČSÚ).
„Je trjeba sej wuwědomić, zo bjez wukrajnikow ličba dźěłowych mocow w Čěskej scyła rostła njeby. W zašłym lětdźesatku bě k nam 407 000 wukrajnych dźěławych přišło, čěskich dźěławych je w tym času 63 000 přibyło,“, tak sobudźěłaćer ČSÚ Dalibor Holý. Lěta 2010 je w Čěskej 215 400 wukrajnych ludźi dźěłało, wučinjejo tak 5,5 procentow z cyłkownje 3,89 milionow dźěławych. Kónc 2019 dźěłaše w kraju 621 900 wukrajnikow, štož bě 14,7 procentow z cyłkownje 4,23 milionow dźěławych. Nimale třećinu cuzych dźěławych wučinjachu 2019 Słowakojo, a skoro štwórćinu Ukrainjenjo. Sydom procentow bě z Pólskeje, tohorunja sydom procentow z Rumunskeje, šěsć procentow z Bołharskeje, tři procenty přińdźechu z Ruskeje a dwaj procentaj z Vietnama.
Waršawa. Polacy su minjenu njedźelu dožiwili wulke finale po wšěm kraju znateje darowanskeje akcije „Wulki orchester pomocy“. Zakónčace zarjadowanje we Waršawje bě zwjazane z koncertom a wohnjostrojom, wšitko pod wuměnjenjemi koronapandemije. Jedna so wo pomocnu akciju na dobro ćežko schorjenych dźěći, kotraž wotmě so lětsa 29. króć. Tónraz su wobydlerjo kraja na wšě 127 milionow złotych (nimale 32 milionow eurow) znosyli. Z pjenjezami financuja mjez druhim drohe nastroje za lěkowanje małych pacientow. Aparaty su w chorownjach z logom akcije woznamjenjene.
Hłowny zamołwity je wšón čas Jurek Owsiak. 67lětny bě jeno za to załožbu wutworił, kotraž je dźensa najwjetša njestatna organizacija Pólskeje. Při zběranju pjenjez wuwiwa Owsiak wjele fantazije. Tak posyła wón 120 000 dobrowólnych zwjetša młodostnych do městow a wsow, kotřiž z jałmožnicu w ruce ludźi wo dar proša. Logo na tyzach – čerwjena wutroba – ludźom hnydom přeradźa, za čo su pomocnicy po puću. A darniwosć wobydlerjow stajnje zaso překwapja.
Praha. Minjeny štwórtk zakónči so prěnje šulske połlěto za čěskich šulerjow. Wuknjacym 1. a 2. lětnika přepodachu wuswědčenja w šuli, dokelž maja hižo wot 4. wulkeho róžka zaso prezencnu wučbu. Šulerjo wyšich lětnikow dóstachu swoje znamki zwjetša po elektroniskim puću, někotři namakachu swoje wuswědčenja samo doma w listowych kašćikach. Tak tež w małej wjesce Brantice, hdźež bě nawoda tamnišeho kubłanišća jako „listonoš“ šulerjam wažny šulski dokument wězo z nahubnikom a wotstawkom wosobinsce přepodał abo do kašćika tyknył.
Waršawa. Tež w susodnej Pólskej su předwčerawšim wopory holocausta wopominali. Čerwjena armeja bě 27. januara 1945 nacistiske zaničowanske lěhwo Auschwitz wuswobodźiła. Wot lěta 2005 je tale róčnica na iniciatiwu UNO mjezynarodny dźeń wopominanja holocausta. Koronapandemije dla je so wulki dźěl zarjadowanjow internetnje wotměł.
Pólska je so lětsa předewšěm morjenym dźěćom w koncentraciskim lěhwje Auschwitz wěnowała. Nacionalsocialisća běchu w lěhwje na wšě 200 000 dźěći morili, najwjetši dźěl z nich w płunowych komorach. Wone běchu zwjetša z wobsadźenych wuchodoeuropskich krajow zawlečene. Jeničce 700 dźěći je so wuswobodźenja dočakało.
Jeja, kał, mloko a howjaze mjaso su žiwidła, kotrež měli po měnjenju čěskich politikarjow přichodne lěta wosebje producenća w kraju wulkim wobchodam dodawać. Tohodla schwalichu zapósłancy minjeny tydźeń zakoń, kiž ma krute kwoty za čěske wudźěłki zawěsćić. Tak měło 55 procentow žiwidłow w předawanišćach, wjetšich hač 400 kwadratnych metrow, z tudyšich zawodow pochadźeć.
Minister za ratarstwo Miroslav Toman (socialdemokraća) bě zapósłancow do schwalenja zakonja k „nacionalizmej“ nastupajo čěske žiwidła namołwił. „Němske mloko w kantinje čěskeho sejma je najlěpši dopokaz, zo tajke prawidło woprawdźe trjebamy“, Toman podšmórny. Wšelake zwjazki, mjez nimi zwjazk za wikowanje a turizm, su přećiwo zawjazowacym žiwidłowym kwotam. „Tajke postajenje wobmjezuje wikowanje a swobodu rozsuda kupcow. Europska komisija njesmě tajke plany dopušćić.“ Brüssel bě hižo loni w smažniku politikarjow w Praze wo tym informował, zo tajki zakoń njewotpowěduje prawidłam nutřkokrajnych wikow.
Waršawa. Spřisahanje noweho prezidenta USA Joewa Bidena srjedu we Washingtonje je w pólskich medijach jara rozdźělny wothłós zbudźiło. Liberalne nowiny kaž Gazeta Wyborcza abo Rzeczpospolita wo ceremoniji před Kapitolom wobšěrnje rozprawjeja, witajo noweho prezidenta.
Konserwatiwny a poboku pólskeje knježaceje strony PiS stejacy dźenik Gazeta Polska Codziennie wěnuje so porno tomu wotwolenemu prezidentej Donaldej Trumpej. W dołhim přinošku so nowina jemu za wšitke zasłužby na dobro Pólskeje dźakuje. Tak bě Trump přesadźił, zo Polacy za jězbu do USA žadyn wizum njetrjebaja. Nimo toho je wón ameriskich wojakow do Pólskeje słał, kotřiž maja kraj před „inwaziju“ Ruskeje škitać. Nic naposledk chcyše runje tak kaž Pólska nowemu płunowodej Nord Stream 2 mjez Ruskej a Němskej zadźěwać. Donald Trump budźe Pólskej jara pobrachować, nowina konstatuje.
Praha. Po přewšo rjanym zymskim kóncu tydźenja, hdźež bě so wjele sněha našło, je póndźelu rano třěskaca zyma wobydlerjow Čěskeje trapiła. Prěnje ranje noweho dźěłoweho tydźenja bě mjenujcy z -27 stopnjemi w Orlickich horinach dotal najzymniše lěta 2021. Na wjacorych městnach po cyłym kraju běchu meteorologojo temperatury daloko pod -20 stopnjow naměrili.