Pjenjezy z wyšin a z ćišćaka

Montag, 11. Januar 2021 geschrieben von:

POSLEŠĆO wutřasć a je čerstwje přewětrić słuša samozrozumliwje k prawi­dłownym wobstaranjam při rjedźenju spanskeje stwy. W morawskej Ostravje je tak tež rentnarka činiła, bydlaca z mandźelskim w 9. poschodźe platoweho wysokodoma. Tola hinak hač pola bajkoweje knjeni Holdy (Holle) njejsu při tym sněhowe mjetele na zemju padali, ale z balkona krónowe bankowki wšěch móžnych hódnotow přisamom so sypali. Wboha seniorka je tak njezbožownje cyłe swójbne, za čas žiwjenja nalutowane zamóženje we wysokosći 170 000 krónow do powětra wuklepała. Poprawom běchu myslene za stare dny a za dźěći.

Rynk čakacych wobešli

Freitag, 08. Januar 2021 geschrieben von:

Skandal při prěnim šćěpjenju přećiwo koronawirusej w Pólskej

Waršawa. W Pólskej su njedźelu, 27. decembra, započeli wobydlerjow přećiwo koronawirusej šćěpić. Zakład toho je wot knježerstwa zestajeny „narodny šćěpjenski program“. W nim je nadrobnje zakótwjene, w kotrym rjedźe chcedźa ludźi ze serumom před wirusom škitać. Jako prěnich su medicinski personal šćěpili. Přichodni budu wobydlerjo starownjow a hladarnjow kaž tež wučerjo, kotrychž wot 25. januara šćěpja. Do teje skupiny słušeja na přikład policisća, wojacy, powołanscy wohnjowi wobornicy a železnicarjo. Woni su wosebje wohroženi, dokelž maja kontakt z ludźimi. Dotal su po informacijach medijow 153 000 ludźi přećiwo wirusej šćěpili.

Krematorije wućežene

Donnerstag, 07. Januar 2021 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). W Čěskej republice chcedźa wućeženje swojich krematorijow po cyłym kraju koordinować. To je nutřkowny minister Jan Hamáček wčera po posedźenju centralneho krizoweho staba připowědźił. Wulkeje ličby na koronawirus zemrětych dla su institucije w nimale wšitkich regionach wućežene.

Najhórše je połoženje w morawsko-šleskim zarjadniskim regionje, hdźež su hranicu poćežowanja hižo překročili. Z tamnišeho industrijneho města Ostrava chcedźa nětko połsta ćěłow za spopjelenje do 150 kilometrow zdalenych Hustopeč dowjezć. „Tak chcemy tež w druhich padach postupować“, socialdemokrat připowědźi. Najwjetše swobodne kapacity maja hišće w stolicy Praze.

Tuchwilu maja w susodnym kraju ­nowy rekordny staw koronainfekcijow. Wčera běchu zamołwići 17 278 padow w běhu 24 hodźin zličili, telko kaž hišće nihdy wob dźeń. Po nowym šćěpjenskim planje knježerstwa ministerskeho prezidenta Andreja Babiša chcedźa najprjedy raz ludźi, staršich hač 80 lět, a strowotniski personal šćěpić, hakle po lěću tamnych wobydlerjow.

Viktorie – dobre předznamjo

Mittwoch, 06. Januar 2021 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Praha. Viktorie – dobyćerka – je mjeno prěnjeho dźěsća, kotrež je w nowolětnej nocy w Plzeňskej chorowni na swět přišło. Snano budźe nam mjeno holčki předznamjo za lěto 2021.

Mnozy Češa su nowe lěto měrliwje witali. Někotři wobydlerjo drje protesto­wachu posledni wječor stareho lěta na Praskim Wjacławskim naměsće hišće raz přećiwo naprawam knježerstwa. Tež w dalšich městach přewjedźechu mjeńše protestne akcije přećiwo tuchwilnym postajenjam a statnej karantenje. Hewak pak wostachu ludźo doma a swjećachu ze swójbnymi. Poslednju nóc lěta 2020 płaćeše mjenujcy po cyłym kraju wot 21 hodź. kruty zakaz přebywanja zwonka bydlenja. Na mnohich městnach Čěskeje njesmědźachu přiwisnicy silwesterskeho hołka a tołka ani rakety a praskotaki wotpalić. Jednoho zrudoba je tamnemu wjeselo – wohnjowi wobornicy a policija su tónraz skerje „přijomnu“ nóc dožiwili. Wobornicy dyrbjachu w stolicy dohromady „jeno“ 17 wohenjow zhašeć.

Ludźi znowa wjac

Montag, 04. Januar 2021 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). Njedźiwajcy njeparujomnych naprawow k wobmjezowanju koronapandemije je Čěska republika w prěnich dźewjeć měsacach lěta 2020 dale rostła. Přibywši w tym času 13 900 dušow ma wona nětko prěni króć 10,7 milionow wobydlerjow. To wuchadźa z wotpowědnych datow čěskeho statistiskeho zarjada, kotrež medije kraja publikuja. Kedźbyhódne bywa při tym žórło přirosta: dokelž je wjace ludźi zemrěło hač so dźěći narodźiło, su jenož migranća pozitiwny zjaw wuskutkować móhli. Mortwych bě něhdźe 85 000, štož je přibližnje tysac wjac hač w samsnym času lěta do toho. Ličba nowonarodźenych je porno tomu wo 2 600 na 83 300 spadnyła. Nahladnje mjenje bě tež kwasow – wot januara do oktobra zwjazachu stawnistwa 38 100 mandźelstwow, štož je porno 2019 minus wo 1 000.

Wo přirost wobydlerstwa z pomocu wukrajnych migrantow su so w prěnim rjedźe Ukrainjenjo postarali, a wotpowěduja Słowakow a Rusow. Mjenje je Polakow, Britow a Němcow do Čech wabiło. Hladajo na to, zo bě republika lěta 2001 „jeno“ 10,225 milionow wobydlerjow měła, smě so za to měć, zo wona prjedy abo pozdźišo ličbu 11 milionow docpěje.

Čěska před wužadanjom

Mittwoch, 30. Dezember 2020 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Praha. Runje tak kaž w druhich krajach Europskeje unije zahajichu njedźelu, 27. hodownika, w Čěskej republice cyłostatne šćěpjenje wobydlerstwa přećiwo koronawirusej. Prěnich 9 750 šćěpjenskich dozow wot předewzaćow BioNTech a Pfizer běchu zamołwići hižo sobotu pod krutymi wěstotnymi naprawami do Prahi a Brna dowjezli. Tak móžachu lě­karjo w Centralnej wojerskej chorowni w Praze prěnjemu „woporej“ Andrejej Babišej – čěskemu ministerskemu prezidentej – horco požadanu injekciju dać. „Tute lěto bě najhórše lěto w modernych stawiznach Čěskeje republiki. Tójšto našich wobydlerjow je kowida-19 dla ze­mrěło. Šćěpiwo je nam wulka nadźija, zo so bórze nawróćimy k normaliće“, wu­zběhny Babiš. To je tež nuznje trjeba, wot njedźele płaći w susodnym kraju zaso kruta statna karantena ze zawrjenymi wobchodami a hosćencami kaž tež ze zakazom, mjez 21 a 5 hodźin rano zwonka swojeho bydlenja přebywać. Po injekciji dósta ministerski prezident swój šćěpjenski wupokaz, w kotrymž ma zapi­sany termin za druhe šćěpjenje 21 dnjow pozdźišo.

Wulka šćěpjenska akcija

Mittwoch, 23. Dezember 2020 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Praha. Šćěpjenje přećiwo koronawirusej je dźeń a wažniša tema w susodnej Čěskej. Wolóženja kaž znowawotewrjenje hosćencow a wobchodow dachu ličbje nowonatyknjenjow tola zaso spěšnje rosć. Póndźelu registrowachu strowotniske zarjady wospjet skoro 8 000 inficěrowanych wobydlerjow, a čěski antiepidemiski system PES pokazuje mjeztym hižo fijałkojtu barbu, štož woznamjenja najwyši pandemiski stopjeń. Widźimy pak swětło na kóncu tunla – 26. abo 27. hodownika chcedźa wulku šćěpjensku akciju přećiwo wirusej zahajić.

Nětko z hibanjom

Mittwoch, 23. Dezember 2020 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). Ze zaměrom, Čěsku „změnić k lěpšemu“, bě něhdyši předsyda towarstwa Milion chvilek Mikulaš Minař loni towarstwo Pro ČR załožił. Z nim ničo njewuskutkujo přetwori wón konstrukt nětko do politiskeho hibanja z mjenom Lide PRO, nadźijejo so tak wjetšeho připóznaća mjez ludnosću a z tym wuhladnišu towaršnostnu skutkownosć. Wobydlerjo móža internetnje zwuraznić, zo přeja sej wobdźělenje Lide PRO na klětušich wólbach parlamenta. Za to chce hibanje 500 000 podpismow nazběrać. Z Milionu chwilkow njewuspěšny Minař – žana wot njeho organizowana wulka demonstracija w Praze njeje premiera Babiša powalić móhła – jako šef nastawaceho politiskeho hibanja Lide PRO wozjewja: „Naš kraj je w krizy, wón drěma a tepta na blaku. Na tym wina je staw našeje politiki. Tež ta je w krizy. Něšto nowe dyrbi přińć, čerstwy wětřik zaduć. Do politiki słušeja nowi ludźo, pócćiwi a přistojni, kiž móžeja připosłuchać“. Minař chce zdobyć nahladnych sobuwojowarjow.

Hlas z rezonancu

Freitag, 18. Dezember 2020 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K/SN). Peter Pellegrini bě jako słowakski premier-naslědnik kontrowersneho Roberta Fica jara woblu­bowany, po dobyću wólbow sejma přez hibanje OLaNO zastojnstwo wšak toho předsydźe Igorej Matovičej přepodać dyrbjał. Na to je Pellegrini hromadźe z někotrymi dalšimi zapósłancami Smera-Socialna demokratia Ficowej stronje božemje prajił a nowu politisku stronu Hlas-Socialna demokratia załožił. Swoju kročeli wopodstatnja wón takle: „W towaršnosći knježi napjata atmosfera. Rozsudy knježerstwa su často charakterizowane z chaosom, amaterskosću a njena­zhonitosću. Jedna z prioritow Hlasa-SD dyrbi tohodla być, skutkować profesionelnje a wěcywustojnje“. Po wšěm zdaću je „symješko“ na płódnu pódu padło. Wujewja dźě woprašowanje agentury Activ­ spočatk decembra, zo by wólby sejma­ nětko Hlas-SD z 22 procentami dobył.­ Porno tomu by OlaNO jeno hišće 14 procentow dóstało, skoro dźesać procen­tow mjenje hač při wólbnym dobyću. SaS nazběra 13,4 procenty, Smer-SD 10,3 procenty.

Přetrjeba cyrobiznow spochi wyša

Donnerstag, 17. Dezember 2020 geschrieben von:

REKORDNE mnóstwo cyrobiznow je so w Čěskej loni přetrjebało, inkluziwnje stratow a wotpadkow cyłkownje 796,5 kilogramow na wosobu. Porno lětu 1993 je to přibytk wo nic mjenje hač 65,5 kilogramow. W minjenym lěće samym je so přetrjeba cyrobiznow wo 6,8 kg zwyšiła. To wozjewi na nowinarskej konferency sobudźěłaćerka Čěskeho statistiskeho zarjada Renata Vodičková. Zastupnica ČSÚ rjekny, zo něhdźe třećinu přetrjeby wučinjeja straty a wotpadki. Naslědnje wona wuzběhny, zo su lońšemu sylnemu přirostej přetrjeby cyrobiznow někotre pozitiwne wobstejnosće polěkowali. Tak su 2019 mzdy chětro rostli, bjezdźěłnosć bě niska a skala płaćiznow poměrnje stabilna. Dale wona rjekny: „Historisce najwyša přetrjeba na wosobu bě minjene lěto pola rajsa, mjenujcy 6,7 kg, pola pjeri­znoweho mjasa z 29 kg, twarožka z 13,8 kg, druhich produktow z mloka z 35,2 kg a pola južnych płodow ze 37,5 kg. Porno tomu je loni přetrjeba mineralnych wodow a njealkoholiskich napojow wo 4,7 litrow na 246,8 litrow na wosobu spadła. Za to je so konsumowanje limonadow wo jedyn procent na 95,8 litrow zwyšiło.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND