Archeologojo slědźa dalše pjeć lět we łužiskim rewěrje
Choćebuz (SN/BŠe). Archeologiska dokumentacija a slědźenje we łužiskim brunicowym rewěrje stej dale zawěsćenej, zdźěla nětko předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG). Wotpowědne dojednanje, kotrež zaruča slědźenje w přichodnych pjeć lětach, stej sakski krajny zarjad za archeologiju a LEAG podpisałoj.
Hižo w 1990tych lětach su wědomostnicy wokolinu Rychwałdskeje a Wochožanskeje brunicoweje jamy přepytowali, štož je hórnistwowe předewzaće pjenježnje podpěrało. Hižo w lěće 2007 zarjadowachu dźěłowe stejnišćo w Běłej Wodźe, hdźež je mjeztym 30 archeologow, wurywanskich technikarjow a fachowych dźěłaćerjow zaměstnjenych. Woni su dotal mnohe nowe namakanišća wuslědźili a přepytali. „Wulka podpěra LEAG zmóžnja wobstajne pomnikoškitne hladanje łužiskich brunicowych rewěrow. Wulkopřestrjenowe přepytowanje namakanišćow zmóžnja archeologiskemu slědźenju wurjadne wuměnjenja“, wuzběhnje krajna archeologowka swobodneho stata dr. Regina Smolnik.
Łužica je inowatiwna
Młodych předewzaćelow a šulerjow z mytom LEX 2019 wuznamjenili
Choćebuz-Knorawa (SN). Łužica přeswědča z inowatiwnymi idejemi. Tři tudyše młode předewzaća a tři šulerske firmy přijachu srjedu wuznamjenjenje LEX 2019 (Łužiske wubědźowanje za załožerjow eksistency). Dr. Markus Binder, předsyda Hospodarskeje iniciatiwy Łužica (WiL) a předsyda jury LEX rjekny: „Naši dobyćerjo su ludźo, kotřiž ničo připadej njepřewostajeja. Woni su na cil wusměrjeni a racionalni. We wobłuku prezentacije na posedźenju jury pokazachu swójsku energiju a čiłu prezentaciju. Ze swojim konceptom, profesionalitu a zahoritosću su dobyćerjo přeswědčili.“
Žadaja sej jasny signal kultusoweho ministerstwa
Budyšin (SN/BŠe). Nimale we wšitkich rjemjeslniskich powołanjach maja předewzaćeljo ćeže wučomnikow nańć. Tak je to tež pola pjekarjow. Srjedu wuradźowaše zjednoćenstwo pjekarjow Budyskeho wokrjesa wo wuskutkach na powołanskošulski centrum za zežiwjenje a domjacnosć w sprjewinym měsće. Nimaja tam hižo dosć wučomnikow w rjadownjach. A přiběra strach, zo teoretiske wukubłanje wučomnikow na druhe stejnišćo přeměstnja. „Wot sakskeho kultusoweho ministerstwa wočakujemy hladajo na rozdźělenje stejnišćow jasne wuprajenje“, rjekny předsyda zjednoćenstwa Budyskich pjekarjow Lutz Neumann. W powołanskošulskim centrumje wšak maja wuběrne móžnosće, kwalifikowany dorost wukubłać. Nimo toho poskićeja 44 internatnych městnow. „We wólbnym boju bě často rěč wo tym, wjesne kónčiny sylnić. Město Budyšin k tomu słuša. Nadźijamy so tuž pozitiwnych wuprajenjow“, Neumann wuzběhny. Wobchadna infrastruktura z dwórnišćom a busowym dwórnišćom njedaloko centruma skićitej dobre zwiski. „Ćahi njejězdźa jenož do Drježdźan, ale tež do Budyšina.“
Statne zrěčenje nuznje trěbne
Na lětušej regionalnej konferency łužiskeje jězoriny wčera na Wojerowskim hrodźe zaběrachu so přitomni z relewancu jězoriny w regionalnej strukturnej změnje. Něhdźe 90 wobdźělnikow z komunalneje a krajneje politiki, z hospodarstwa, turizma, wědomosće, kultury a dalšich wobłukow je so na wuradźowanju wobdźěliło.
Wojerecy (AK/SN). Nazhonjenja ze saněrowanja hórnistwa měli do procesa strukturneje změny we Łužicy zapřijeć. Łužiska jězorina móže k tomu pozitiwny přinošk za image regiona być. To potwjerdźi Daniel Just, jednaćel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje. Budyski krajny rada Michael Harig (CDU), předsyda zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskej bě patronat konferency přewzał. Nuznje, tak wón wuzběhny, trjeba region za strukturnu změnu prawo na pospěšene planowanja, štož měło so zakonsce zakótwić. Zdobom je zakoń wo sylnjenju struktury trěbny.
Wobaraja so akcijam iniciatiwy
Trjebinska gmejnska rada distancuje so wot akcijow protestneje iniciatiwy „Ende Gelände“, kotrež su wot 29. nowembra do 1. decembra we łužiskim brunicowym rewěrje planowane.
Trjebin (AK/SN). Jednohłósnje su so nětko radźićeljo gmejny Trjebin za to wuprajili, akcije protestneho hibanja „Ende Gelände“ zjawnje wotpokazać. „Wobaramy so kóždemužkuliž jednanju zwonkastejacych. Wotpokazujemy wšitke formy namocy“, woni wuzběhnychu.
Protestne hibanje planuje w mjenowanym času wjacore akcije. Na internetnej stronje iniciatiwnicy k tomu pisaja: „K zahajenju klimoweje konferency UNO w Santiagu de Chile chcemy zhromadnje z hibanjom Fridays for future we wobłuku akciskeho kónca tydźenja za sprawnosć nastupajo klimu protestować. Wšojedne hač šulski stawk, blokada bagrow – jeničce z njeposłušnosću móžemy klimowu krizu zadźeržeć.“ Nětko je načasu system změnić, hibanje dale wuzběhuje. Dźe zdobom wo solidaritu a wo žiwjenje bjez profita a bjezmjezneho ekonomiskeho rozrosta.
Kompetencny centrum wotewrjeny
Mongolska IHK nětko težw Delnjej Łužicy
Choćebuz (dpa/SN). Mongolska narodna Industrijna a wikowanska komora (IHK) ma wotnětka běrow w Choćebuzu. Minjeny pjatk su zastupnistwo w přitomnosći prezidenta mongolskeje komory Otgondavaa Amartuvshina wotewrěli. Južnobraniborske předewzaća pokazuja zajim na mongolskich wikach a maja je hladajo na łužiske kompetency w hórnistwje a energijowej technice za strategisce wjelelubjace. To rjekny prezident Choćebuskeje IHK Peter Kopf k nowemu partnerstwu. Wobě komorje podpisaštej kooperaciske zrěčenje. Po jeju informacijach je to prěni króć, zo so wukrajna IHK na juhu Braniborskeje zasydli.
Někotre předewzaća regiona wudźeržuja hižo styki k mongolskim partneram, při čimž maja zas a zaso přewšo wulke zadźěwki přewinyć. Te chcedźa nětko z pomocu noweho mongolskeho kontaktneho běrowa wottwarić, rjekny wotrjadnica IHK za mjezynarodne styki Silke Schwabe. Nawjedować ma běrow němskorěčny sobudźěłaćer, kiž je na zakładźe swojeho dotalneho skutkowanja z łužiskej kónčinu derje splećeny.
Tři myta spožčili
Budyšin (SN/BŠe). „Po kreatiwnych pućach – wo rozrost so starać, problemy rozrisać a sobudźěłaćerjow dźeržeć“, bě hesło Hornjołužiskeho hospodarskeho dnja wčera w Lubiju. Něhdźe 170 hosći je so tam z kreatiwnymi hospodarskimi impulsami zaběrało.
Wjeršk zarjadowanja bě spožčenje 21. hornjołužiskeho předewzaćelskeho myta, a to tónkróć pod motom „W swěće hódnoćene – we Łužicy doma“. Po Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu pytachu za předewzaćelemi, kotřiž mjezy přesahujcy agěruja. Při tym njeńdźeše jenož wo eksport wudźěłkow, ale tež wo kooperacije we wukraju. Cyłkownje 24 předewzaćow bě lětsa nominowanych. Skónčnje móžachu so zawod August Förster z Lubija, twornja C.H. Schäfer ćěridła z Ohorna a firma ATD-modele z Rownoho nad wuznamjenjenjom wjeselić. Předewzaće ze srjedźneje Łužicy wuwiwa modele za crashtest-dummyje. Daty tworja zakład za programowanje a nastawace wobličenske modele. A te předawaja kupcam po cyłym swěće, na přikład w awtomobilnej branši, zo móhli zražki simulować, prjedy hač woprawdźite testy přewjedu. Abstraktna ideja je mjezynarodnje wulce wuspěšna.
Skutkuja nětko w zwjazkarstwje
Pančičanske klóšterske kubło strukturnje změnjene
Pančicy/Worklecy (SN/BŠe). Klóšter Marijina hwězda ma noweho nawodu ratarskeho wobłuka. Dr. Hartwig Kübler z Raitzena pola Riesy je ze serbskej kónčinu hižo dlěje zwjazany. Tak skutkowaše jako poradźowar ratarskeho zawoda maltezow we Worklecach a klóšterskeho kubła. Wot kónca lěta 1999 je wobaj zawodaj nawjedował. W lětomaj 2010/2011 so klóšterske kubło dale a bóle zesamostatnješe, lětsa krótko do žnjow pak měješe wulku nuzu. Sobudźěłaćerjej běštaj dlěje choraj, čehoždla pytaše klóšter za rozrisanjom. Dopomnichu so na dr. Küblera, kiž je jim krótkodobnje pomhał, žně domchował a so wo wobhospodarjenje polow starał. Jako pak sej zawod bliže wobhlada, fachowc zwěsći, zo měł klóšter bóle do techniki inwestować. „Po dołhim pruwowanju smy so za to rozsudźili, klóšterske kubło strukturnje změnić“, zdźěla klóšter na swojej internetnej stronje.
Hišće 70 požadarjow bjez městna
W Hornjej Łužicy je hišće 371 wukubłanskich městnow njewobsadźenych. To je 120 wjace hač před lětom, kaž ze statistiki Budyskeje agentury za dźěło nastupajo wukubłanske wiki wuchadźa.
Budyšin (CK/SN). Pytajo wukubłanske městno běchu so lětsa 3 304 młodostni registrować dali, 140 mjenje hač loni. To je wuraz demografiskeho wuwića a wotbłyšćuje woteběracu ličbu porodow spočatk 2000tych lět, zwěsći Thomas Berndt, hač do kónca oktobra šef Budyskeje agentury za dźěło. Nimale dźesać procentow požadarjow póńdźe na wyše kubłanišćo abo na studij.
Njezastaranych je hišće 70 młodych ludźi. Dźěłaja „intensiwnje na tym, młodostnym, kotřiž chcedźa so wukubłać dać, zastup do powołanskeho žiwjenja zmóžnić“, rjekny bywši šef dźěłoweje agentury. Wonych 66 požadarjow, kotřiž su jako ćěkancy němski šulski system absolwowali, je so po słowach Berndta „woprawdźe etablěrowało“. Ličba poskićenych wukubłanskich městnow wotpowěduje z 2 893 nimale lońšej.
