Třom zawodam za přikładnu předewzaćelsku kulturu myto spožčili
Tři regionalne předewzaća je Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO) póndźelu w Zhorjelcu na swjedźenskim zarjadowanju z Hornjołužiskim předewzaćelskim mytom počesćiła.
Zhorjelc (AK/SN). Dobyćerjo 30. Hornjołužiskeho předewzaćelskeho myta su: Wojerowska molerska firma ZMalerei, twarske předewzaće OSTEG tzwr ze Žitawy a serwisowe předewzaće za chłódźensku a tepjensku techniku Beyer tzwr z Markersdorfa pola Zhorjelca. Cyłkownje 23 regionalnych předewzaćow z hospodarskich wobłukow industrija, rjemjesło a posłužby běše nominowanych.
Hladajo na lětuše hesło „Přichod zawěsćić – fachowcow zdobywać a dźeržeć“, pod kotrež běchu zamołwići myto stajili, wuzběhny krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU) w swojej narěči w Zhorjelskim Kulturnym forumje synagoga, zo „zdobywaš a zdźeržiš sej fachowcow wosebje z pomocu dobreje předewzaćelskeje kultury, w kotrejž dobre dźěło připóznawaš a w kotrejž ludźi dołhodobnje zahorješ“. Lětuši dobyćerjo su najlěpši wuraz toho, wón přispomni.
Strowa póda a dobry wunošk
Nowe metody ratarjenja škitaja pódu, činja ju wunošnu a słuža lěpšemu hospodarjenju ze spadkowej wodu. „No till“ – rozrisanje za ratarjenje přichoda?
Kaž mnozy z nas wědźa, ratarjo swoju rolu derje wobdźěłuja, zo bychu dobre wunoški měli a zo by rola płódna wostała. Zwjetša wužiwaja ratarjo płuh a wšelake dalše graty a mašiny za přihot role, zo by wunošna była.
Nowe časy – nowe wašnja
Młodźi ratarjo našeho časa tradicionelne wašnje ratarjenja hižo w tradiciji a po zwučenych wašnjach njepěstuja, ale wěnuja so dźeń a bóle nowšim, kmańšim a pódźe tyjacym metodam. Tak płuhi hižo njezasadźeja a maja dosć dobre žně bjez woranja. Nowe wašnje ratarjenja mjenuje so „no till“. Jendźelske zapřijeće woznamjenja telko kaž nic wobroćeć a nic ryć. Za ratarjow, kotřiž su nowym metodam wotewrjeni, to rěka nic worać. Na tutym městnje so ratarski lajk praša: Dźe scyła bjez woranja? Póda trjeba tola wotměnu a zemske žiwjenje. Runje to pak so zawěsći, hdyž rolu na pokoj wostajiš.
Lawdacija Měrćinej Weclichej
Lawdaciju Bogny Korjeńkoweje a Hrjehorja Nawki lawreatej Myta Ćišinskeho 2025 Měrćinej Weclichej dokumentujemy tule we wurězkach. Kompletne narěče swjatočneho zarjadowanja zašłu sobotu w Smochćicach, hdźež su tež Julianej Nyči spěchowanske myto Ćišinskeho spožčili, namakaće na internetnej stronje Załožby za serbski lud.
Kak přinjesu serbske hrónčka do ludu?
– prašej so Měrćina.
Kak zahorjam dźěćinu za serbski spěw?
– prašej so Měrćina.
Kak namakam młode talenty?
– prašej so Měrćina.
A što to wšo do mocow płaći!?
– Tež to prašej so Měrćina. (...)
Rjemjesło: Změny nuznje trěbne
Drježdźany (SN). Hospodarska situacija rjemjeslniskich předewzaćow w regionje je dale napjata. Nalada w zawodach je špatna. Tak pobrachuja signale, zo so něšto změni. Tuchwilu začuwaja firmy stagnaciju. To su wuslědki konjunkturneje analyzy Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory za nazymu 2025.
„Nazymske wožiwjenje je wospjet wupadnyło. Rozmach njeje wotwidźeć. Hižo tři lěta hospodarstwo chromi a njeje žaneje dynamiki“, hłowny jednaćel Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory Andreas Brzezinski wuzběhny. Prezident rjemjeslniskeje komory Jörg Dittrich posudźuje, zo njemóže tak dale hić. „Nětko su čujomne změny trěbne. Trjebamy rozsudy, kotrež wšědny dźeń předewzaća spěšnje a čujomnje wolóžeja: nastupajo běrokratiju, płaćizny za energiju a socialne wotedawki. Štóž nětko njejedna, njewohroža jenož kmanosć wubědźowanja, ale tež dowěru zawodow do jednanskeje kmanosće politiki.“ W komornym wobwodźe jenož hišće 37 procentow firmow aktualnu situaciju swojeho zawoda jako dobru pohódnoća. Tež wobroty dale woteběraja.
Město meblow zhotowja w tworni bórze póduše
Kulow/Brěžki (SN). Němske předewzaće Birkenstock, kiž je za swoje sandale z pódušu ze skorowca (Kork) swětoznate, je ležownosć něhdyšeho mebloweho zawoda Maja w Brěžkach (Brischko) kupiło. To zdźěli Kulowski měšćanski zarjad na swojej internetnej stronje. Po zawrjenju zawoda a zahajenju insolwencneho jednanja w lěće 2023 steja produkciske twarjenja prózdne. Swětowy koncern Birkenstock ze sydłom w Linzu nad Rynom w Porynsko-Pfalcowskej planuje nětko w Brěžkach natwar produkciskeho stejnišća za zhotowjenje pódušow, kotrež wšak su najwažniši element produktow předewzaća. Hižo eksistowace twarjenja chce předewzaće zdźeržeć a modernizować a wutwarić. Tute dźěła maja so spočatk 2026 zahajić. W běhu slědowaceho lěta je wuhotowanje halow z modernymi produkciskimi připrawami planowane. „Po zahajenju produkcije móhli na nowym stejišću hač do lěta 2030 někotre sta dźěłowych městnow nastać. Tuta inwesticija je žohnowanje za našu komunu a za cyły region“, piše Kulowski měšćanski zarjad.
Region podłu zwjazkoweje dróhi so derje wuwiwa
B97 je derje frekwentowana wulka dróha, kotraž wjedźe po Łužicy. Kónc septembra su předewzaća podłu drohi na dźeń wotewrjenych předewzaćow přeprosyli.
Prěni króć za wučomnikow
Wosebitosć lětušeho projekta bě, zo su wosebity poskitk młodostnym přihotowali. „Smy prěni króć turu-wučomnikow za šulerjow přewjedli!“, rjekny projektowy manager předewzaća Lautech Andreas Kretschmer, „Při tym smy štyri powołanske wobłukli zapřijeli, a to hladanje, twarstwo, metalo- a woclotwar. Wid šulerjow bě nam při tym wosebje wažny.“ Andreas Kretschmer słuša do kruha tych, kotřiž tónle dźeń přihotowachu. Zo bychu so prawje wjele młodostnych přizjewili, je Kretschmer ze swojimi sobudźěłaćerjemi mnohe šule wosobinsce narěčał, wosebje w gmejnach podłu B97, kaž w Kinsporku, Sepicach, Łužnicy, Wjazońcy a Njedźichowje, ale tež zdalenišich kaž Wojerecach, Ottendorf-Okrilli a Hamorje.
Ze shuttlemi wot firmy do firmy
LEAG so zamołwitosći njewuwinje
Němska wobswětowa pomoc je w septembrje zarjadniskemu sudnistwu w Choćebuzu a Kamjenicy chwatnu próstwu přećiwo změnje strukturow w energijowym předewzaću LEAG zapodała. Nětko rozsud sudnistwa předleži.
Choćebuz (SN/BŠe). Němska wobswětowa pomoc (DUH) so starosći, zo chce so energijowy koncern LEAG přewzaću kóštow za saněrowanje bywšich brunicowych jamow wuwinyć. Tohodla je sudnistwomaj w Kamjenicy a Choćebuzu chwatnej próstwje zapodała. Kaž koncern nětko zdźěli, stej sudnistwje próstwje organizacije wotpokazałoj. Po tutym puću chcyše sej wobswětowy zwjazk wot zarjadow za hórnistwo w Sakskej a Braniborskej wunuzować, zo zwjazkowej krajej we wobłuku běžneho přestrukturowanja w předewzaću LEAG pozdatne ciwilnoprawniske naroki přizjewja. Energijowy koncern měł garantować, zo so renaturěrowanju brunicowych kónčinow njewuwinje.
Serbske naležnosće wažne
Wosebita japansko-němska zhromadnosć na dobro cyłeho regiona
Nadrózna Hrabowka (SN/MiR). Šesty twarski wotrězk japanskeho předewzaća TDDK w Nadróznej Hrabowce su dotwarili. Inwestorojo su jón před něšto dnjemi składnostnje 25lětneho wobstaća firmy we Łužicy přepodali. Wjace hač sto hosći na swjatočnosći so zwjetša znaješe. Wšako so po wuspěšnym rozšěrjenju a dalšej inwesticiji japanskeho mějićela wospjet zetkachu, zo bychu dobru mjezsobnosć potwjerdźili. Tež rěčnicy na swjatočnosći to w swojich wuprajenjach wobkrućichu. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) rjekny na mějićelow předewzaća so wobroćejo: „Rozsudne za nas je tworjenje wuznamnych hódnotow, štož wy zmóžnjeće. Wšako sće sobudźěłaćerjam a sobudźěłaćerkam w Nadróznej Hrabowce přiběrajcy dowěrjeli. Smy za tutu dowěru přewšo dźakowni. Zjednoćenje japanskeje kwality, japanskeje skromnosće a wašnja gmejny a města je nam cyle wosebite nazhonjenje, kotrež sej jara česćimy a kotrež chcemy tež přichodne lěta rady dale wuwiwać.
Lětuša statistiska přehladka wušła
Budyšin (SN/MiP). W lětnej brošurce „Budyšin – hospodarstwo w ličbach“ poda Budyski statistiski zarjad přehlad, kak je so město w předlěće wuwiło. W runje wušłym wudaću zhoni čitar mjez druhim, zo bydli nimale kóždy druhi Budyšan w single-domjacnosći a zo je wot cyłkowneje Budyskeje ludnosće podźěl 60 do 80lětnych wobydlerjow z wjace hač 20 procentami najwyši. Podźěl dźěći a młodostnych w starobje hač do 20 lět je porno tomu z něhdźe 15 procentami najniši. Kwota bjezdźěłnych je w Budyšinje nadal na wysokim stawje 10,7 procentow, je pak porno předlětu wo 0,3 procenty spadnyła. Mjez dohromady 1 977 bjezdźěłnymi běše 561 z wukraja. Wobroty Budyskich předewzaćow su hižo wjacore lěta jara stabilne a su přerěznje po Lipsku na nimale samsnym niwowje z Drježdźanami. Z dobreje hospodarskeje situacije w Budyšinje su tež přistajeni swój wužitk měli. W hospodarskim sektorje předźěłaceho přemysła dźěłacy Budyšenjo su loni přerěznje 51 300 eurow zasłužili.
Hospodarsku přehladku su zamołwići zajimcam na internetnej stronje města jako pdf za download spřihotowali.
Ideje za hosćency mytowali
Rakecy (SN). Z nowym wubědźowanjom je regionalny management kónčiny Hornja łužiska hola a haty wuspěšnje za inowatiwnymi idejemi pytało, z kotrymiž chcedźa hosćency za regionalne wudźěłki sensibilizować. Zawčerawšim je gremij 14 idejow a mytowanych wuzwolił. W prěnjej kategoriji je Wichowski dwór (we wjesnym dźělu Wóspork) 7 000 eurow z projektom „Wóspork za domiznu słodźi“ dobył. Druhe městno a z tym 5 000 eurow dósta Miłočanske towarstwo Kamjenjak za projekt „Krabatowy dinner“. Z nim chcedźa čłonojo towarstwa mobilny kubłanski format z kulinariku zwjazać. Tež předewzaće žiwjenske rumy klóštra Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje je 3 000 eurow přijimało. Woni planuja nowu terasu při klóšterskej pjekarni kaž tež dodawanski serwis za wobjed.
W dalšej kategoriji je Budyski hosćenc Wjelbik prěnje městno docpěł. Tam chcedźa digitalnu interaktiwnu kartu jědźow zawjesć. Mytowani dóstanu za to 2 500 eurow. Tež město Budyšin je so na wubědźowanju wobdźěliło. Zamołwići chcedźa přehladku z regionalnymi wudźěłkami a poskićowarjemi zhotowić.
