Wokoło Grodka chcedźa kopor wudobywać
Južnu wobjězdku dale njeplanuja
Budyska južna wobjězdka so tuchwilu dale njeplanuje. Tole je rěčnica sakskeho Krajneho zarjada za dróhotwar a wobchad (LASuV) na naprašowanje před něšto dnjemi wobkrućiła.
Budyšin (UM/SN). Přičina za cofnjenje planowanja je dwójny etat za lěće 2025/26, kiž je Sakski krajny sejm w juniju wobzamknył. Srědki, kotrež zakonjedawar we wobłuku wobchadneje infrastruktury k dispoziciji staja, maja so nětko konsekwentnje po prioritach zasadźeć. „Nałožujo zasadu ‚zachowanje před nowotwarom‘ to woznamjenja, zo njehodźa so tuchwilu dalše planowanske dźěła za wobjězdku južnje města do nadawka dać abo wukonjeć. Tohorunja njeje móžno, realistisku časowu dobu pomjenować.“
Korch serbski społnomócnjeny
Budyšin(SN/CeK). We wokrjesnym sejmiku Budyšin předleži namjet k wobzamknjenju, po kotrymž ma so wot 1. oktobra Tomaš Korch jako hłownohamtski społnomócnjeny za serbske naležnosće powołać. Wo tym ma wokrjesny sejmik na swojim posedźenju 29.9. rozsudźić. Znowawobsadźenje pozicije bě trěbne, po tym zo bu dotalna zamołwita Halena Jancyna 31.10.2024 – noweho přistajenja dla – wotwołana. Wot toho časa bě městno nimale lěto njewobsadźene.
Z nowym wobsadźenjom by wokrjes nětko trajne rozrisanje našoł. Městno běchu w krajnoradnym zarjedźe internje wupisali. Požadał bě so na wupisanje jeničce Tomaš Korch, kotryž wšitke žadanja profila spjelnja. Korch je diplomowy komunalny hospodar a ma jara dobre znajomosće serbšćiny, štož bě bytostne wuměnjenje wupisaneho dźěłoweho městna. Městno njeje časowje wobmjezowane. Pjenježne wuskutki wobzamknjenje za wokrjes nima. Z nastupom zastojnstwa móže Korch naležnosće Serbow skutkownje zastupować a poměr mjez zarjadnistwom, politiku a Serbstwom spěchować.
Do pedalow stupać a so informować
Nowe informaciske tafle we wokolnych wsach Kamjenca kolesowarjow přez stawizny města a wsow wjedu
Celina Knopec poda so minjeny pjatk zhromadnje ze zastupjerjemi měšćanskeho zarjadnistwa, sponsorami projekta informaciskich taflow, kaž tež z wyšim wjesnjanostu Rolandom Dantzom na kolesowarsku turu. Wšitko wo nowotwarje informaciskich taflow wokoło Kamjenca čitaće tu:
Kamjenc swjeći lětsa wosebity jubilej: Před 800 lětami bu město prěni raz naspomnjene. Nimo mnohich zarjadowanjow a projektow, kotrež přez cyłe jubilejne lěto zarjaduja, je so minjene měsacy předewzaće zwoprawdźiło, kotrež wopytowarjow kaž tež domoródnych přeprošuje, zo sej měšćanske stawizny na nowe wašnje wotkryja.
„Trajnu syć informaciskich a přebywanskich městnosćow“ su we wšěch 19 wjesnych dźělach Lessingoweho města w septembru 2025 oficialnje dotwarili.
Wot přeća do reality
Olympiske hry bjez ladinšćiny
W sewjeru Italskeje wotměje so w zymje 2026 zymske olympiske hry. Zo tam mjeńšina Ladinow bydli, pak organizatorow njestara. Tole ma hnydom wjacore njelěpšiny.
Olympiske hry su w Cortina d’Ampezzo (ladinsce Anpezo) wšudźe prezentne: Na mnohich městnach jewja so chorhoje a wabjenje za zymske olympiske hry 2026. Na terasy njedaloko centruma steja olympiske rynki, tak wulke kaž čłowjek, před kotrymiž turisća z cyłeho swěta pozěruja. W pozadku dźě su horiny Tofane widźeć, na kotrychž budu so žony wot februara w alpinym sněhakowanju wo medalje wubědźować. Štóž potom na kromje čary steji, toho we wšěch móžnych rěčach wo podawkach informuja – nic pak ladinsce, hačrunjež Ampezo w Ladinskej ležał. Kak je to móžno?
Wažny swědk młynskich stawiznow
Hižo w lěće 1923 su wětrnik w Lěšćach na elektriski młyn přetwarili
Něhdyši młynski kamjeń je dźensa dekoracija na ležownosći Lěšćanskeho młyna.Mjez Grodkom a Baršćom steji na kromje krajneje dróhi 48 w Lěšćach (Hornow) historiski wětrnik na kózłach. Na wosebite wašnje wón nostalgiju, staru techniku a swójbne stawizny zwjazuje. Tónle młyn je rědki přikład za dospołnje zdźeržanu připrawu ze zažneho časa, jako počachu motorizowane mašiny poněčim rjemjeslniske wětrniki narunać. Dźensa móža sej zajimcy młyn w Lěšćach z techniku z 1950tych lět wobhladać a dožiwić, kak je so młynske rjemjesło wot mlěća z ruku hač k industrielnemu předźěłanju wuwiło. Młyn a jeho mašiny su dospołnje zachowane.
Zahaja produkciju briketowz biomasy
Čorna Pumpa (SN/BŠe). Zawod łužiskeho energijoweho předewzaća LEAG, hdźež produkty z brunicy předźěłuja, swoje stejnišćo w Čornej Pumpje na přichod přihotuje. Nawoda zawoda LEAG Pellets Stefan Weichert je minjenu sobotu dźeń wotewrjenych duri składnostnje 70. jubileja industrijneho parka Čorna Pumpa wužił, zo by zajimcam tuchwilny staw wuwića předstajił. Hišće tutón měsac tam pilotowu připrawu za zhotowjenje drjewjanych briketow wotewru. Tam móža wob lěto hač do 16 000 tonow briketow z biomasy produkować. Jeli budźe wothłós na wikach dobry a připrawa wuspěšnje dźěła, hodźi so produkcija na 120 000 tonow rozšěrić. Klětu chcedźa w Čornej Pumpje zdobom připrawu wotewrěć, kotraž wudźěłk z mjenom „Blend“ zhotowi. Za to ma so proch z brunicy z podźělom biomasy předźěłać. Wob lěto chcedźa tam 300 000 tonow tohole wosebiteho wudźěłka produkować.
Najrjeńše městna Błótow
Energija za wšitkich
W Radworskej gmejnje chcedźa drustwo załožić
Radwor (SN/BŠe). Zastaranje z milinu a ćopłotu předewšěm hladajo na nowe energijowe systemy je wosebje gmejnam we wjesnych kónčinach wulke wužadanje. W časach, hdyž steji komunam mjenje pjenjez k dispoziciji a hdyž móža so jenož hišće najnuzniše nadawki wukonjeć, je zmištrowanje energijoweje změny w dosahacej měrje skerje njemóžne. Gmejna Radwor po nowych pućach kroči a je mnohim komunam dobry přikład. Na wčerawšej zhromadźiznje diskutowachu přitomni w tamnišej jědźerni šule wo wutworjenju energijoweho drustwa.
Klimowy manager Radworskeje gmejny Marcel Bellmann so mjeztym hižo dwě lěće ze zastaranjom z milinu a ćopłotu we wjeskach zaběra. „Něhdźe wosom milionow eurow wudawaja wobydlerjo gmejny za milinu, ćěriwa a surowizny za ćopłotu, kotrež zwonka gmejny produkuja“, Bellmann rozkładźe. Jemu je wažne, zo resursy na městnje produkuja a wužiwaja, štož je na dobro wobydlerjow a nimo toho hišće regionalne hospodarstwo spěchuje.
Serbske barby na wosebitym dnju
Budyšin (SN). Zo běchu na wčerawšim Dnju Hornjeje Łužicy na Mosće měra tež serbske banćiki widźeć, běše sej župa Jan Arnošt Smoler přała, a předsyda Domowiny Dawid Statnik je so wo to postarał. Za to so jemu županka Leńka Thomasowa na posedźenju župneho předsydstwa dźakowaše, kotrež so tohorunja wčera wotmě. Měšćanska rada Budyšina bě we wobzamknjenju jenož na němske chorhoje składnostnje Dnja Hornjeje Łužicy mysliła. W serbskim sydlenskim rumje pak je serbska chorhoj runohódna, na nju njesmě so zabyć, bě župa pominała.
Přichodny projekt je Swjedźeń zetkawanja, kiž budźe 30. awgusta w Budyšinje. Na nim so tež čłonojo župneho předsydstwa ze stejnišćom wobdźěla. Nimo informacijow wo Domowinje chcedźa tam ze zajimcami nowolětki zhotowić. Rejowanska skupina Łužičanka wustupi w 14.30 hodź. na Hłownym torhošću.
Regionalna rěčnica Katja Liznarjec rozprawješe wo zhromadnym dźěle z Domowinskimi skupinami a towarstwami w župje. Dale přihotowachu kubłansku jězbu župy, kiž powjedźe lětsa do Choćebuza a na łapanje kokota do Drjenowa.
