Dobra to składnosć

Dienstag, 13. Oktober 2020 geschrieben von:
Dopominaće so hišće na swój šulski čas? Sće so tehdy tež hdys a hdys prašeli, za čo dyrbju do šule a trjebam to, štož tam wuknu? Tak abo podobnje je zawěsće tón abo tamny raz myslił, jako rano budźak klinkaše. Na zbožo chodźi wjetšina dźěći a młodostnych wšědnje do šule. Što pak z tymi, kotřiž to nječinja, dokelž njemóža wučbu tak jednorje sćěhować? Tež ći maja składnosć – na přikład we Wojerecach – docpěć hłownošulske zakónčenje. Při tym maja woni sami rozsudźić, hač na jim dotal cuze kubłanišćo du, a to ze zdźěla hakle 13 lětami. Štóž so w tej starobje tak rozsudźi, dokelž na regularnej šuli wšědnje ze swojimi zamóžnosćemi wojuje – to ma so připóznać. A hladaš-li na praktiski pozadk wukubłanja, móža sej wobdźělene předewzaća sčasom swój dorost wabić a dźeržeć. Njewšědna, ale dobra to ideja. Wšako wjetšina młodostnych po dwěmaj ­lětomaj swoje wuswědčenje w rukomaj dźerži a často jich zawody tež dale wu­kubłuja. Milenka Rječcyna

Mnozy zajimcy na Slepjanskej šuli

Montag, 12. Oktober 2020 geschrieben von:
Wjace hač 450 zajimcow bě sobotu do Slepjanskeho šulskeho centruma přišło. Gmejna Slepo bě na dźeń wotewrjenych duri přeprosyła. Přijěł bě tež sakski minister­ski prezident Michael Kretschmer (CDU, naprawo). Šulerjo Wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“ přewodźachu jeho a dalšich wopytowarjow po nowotwarje. Zastupowacy wjesnjanosta Jörg Funda (3. wotprawa) přepoda jemu chroniku nowo­twara šule. Šulerjo njepokazachu jenož na dobre wuměnjenja za wuknjenje, ale rozłožo­wachu hosćom, kak wažne jim na tymle městnje je serbsku rěč wožiwić a zacho­wać. Pomhali při přihotach na dźeń wotewrjenych duri su wučerki a wu­čerjo zakładneje a wyšeje šule, kubłarki horta, dźěłaćerjo Slepjanskeho twarskeho zawoda a čłonojo wjesneho domizniskeho towarstwa. Foto: Gabriela Nitsche

Wučerjow tež w regionach wukubłać

Freitag, 09. Oktober 2020 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Zwjazk wučerjow Sakskeje sej žada wukubłanje pedagogow rozšěrić. „Wučerske wukubłanje ma so hišće bóle regionalizować, zo uniwersity w zapadnej a wuchodnej Sakskej wotnožki zarjaduja a studijne směry na Kamjeničanskej Techniskej uniwersiće na dalše šulske družiny rozšěrjeja“, rěka w spisu, kotryž su wobdźělnicy dźěłarniskeho dnja zwjazka wčera wobzamknyli. Stupace šulerstwo a lěpša kwalita wučby žadatej sej krutu ličbu wučerskich městnow na wysokim niwowje, atraktiwne dźěłowe wuměnjenja a přidatne nowopřistajenja, tam rěka. Kapacity wukubłanja dyrbja přiběrać. Nimo toho měła so Sakska tež po lěće 2023 k statusej zastojnika za wučerjow wuznawać.

Krajny předsyda zwjazka Jens Weichelt zastojnstwo dalše štyri lěta wukonja.

Po dźesać lětach popłatki zwyšić dyrbjeli

Donnerstag, 08. Oktober 2020 geschrieben von:

2 400 šulerjow w Budyskej hudźbnej šuli piska a spěwa

Na wokrjesnej hudźbnej šuli Budyšin je so w septembru šulske lěto 2020/2021 zahajiło, po tym zo bě tež tam w minjenych měsacach korony dla wšo hinak. Njemóžachu tuž kaž zwučene dźeń wo­te­wrjenych duri přewjesć a na wotpowědnym koncerće ze šulerjemi šulskeho lěta 2019/2020 tak prawje roz­žohno­wać. Měrćin Weclich je so ze Charlottu Garnys, nawodnicu hudźbneje šule, wo tu­chwilnym stawje wuwučowanja rozmołwjał.

Kelko šulerjow Budyska wokrjesna hudźbna šula tuchwilu ma a kotre wotnožki jej při­słušeja?

Pjeć rjadownjow Ralbičanskeje šule w karantenje

Donnerstag, 08. Oktober 2020 geschrieben von:

Na Ralbičanskej zakładnej šuli stej mjeztym dwě wučerce z koronawirusom natyknjenej. Z tym zwjazana je karantena w cyłku pjeć rjadownjow. Kubłanišćo bě dźensa přiwšěm wotewrjene. Dwě rjadowni tam hišće regularnje wuwučuja.

Ralbicy (SN/MiR). Na Ralbičanskej zakładnej šuli při wšěch starosćach měrnje dale dźěłaja. „Sym krajnoradnemu za­rjadej zdźěliła, zo je dalša wučerka z wirusom inficěrowana. Tak dyrbja nětko dalše rjadownje doma wuknyć“, zdźěli na naprašowanje SN dźensa dopołdnja nawodnica kubłanišća Andrea Liehnowa. Wotnětka dyrbi tuž pjeć rjadownjow doma­ wuknyć. Karantena pak njebudźe za wšitke rjadownje jenak dołho trać. „Sym wutoru wo tym zhoniła, zo je prěnja­ wučerka natyknjena. Tohodla bu 4. lětnik do karanteny pósłany.“

Generacije přesahujo

Montag, 05. Oktober 2020 geschrieben von:
Ćišinski, přeco zaso Ćišinski! Dyrbi to być? Haj, a to je prawje! Što ma wón nam rjec w dobje, hdźež smědźa myslički křidła měć. Što su nam jeho słowa hódne? Njejsmy hižo wobmjezowani rjec to, štož myslimy. Smy bjez stracha, zo hrozy zakaz rěčeć, abo samo zasudźenje a zhubjenje swobody. Kajki to dar, kotryž je nam zjednoćenje Němskeje přinjesło. Ćišinski je swój čas rjekł, štož je myslił a začuwał – a wón je ćerpjeł. Je był wumjezowany mjez swojimi, bě wuhnaty z domizny a měješe ćežki dóńt, zo Serbja a Němcy jeho njerozumjachu. Jenož mało jeho sobučłowjekow sej jeho duchowne rozestajenje z towaršnostnym žiwjenjom wažeše a wědźeše wo strowym rozestajenju serbskeho měšnika, publicista a basnika z politiskimi zjawami jeho časa. Derje tuž, zo Kamjenska župa hižo dźěćom zakładnych šulow Ćišinskeho zbliža. Šansa, runje nětko zapřijeć perspektiwu za młodu generaciju. Ćišinski je doprědkarski był, a my dźensa z jeho myslow čerpamy. Milenka Rječcyna

Budyšin (SN/MiR). Wobchad z nowymi medijemi we wučbje bě tema dalekubłanja za serbskich wučerjow. Po ličbje wobmjezowana skupina pedagogow zetka so wčera w Budyskej wotnožce Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK). Fachowa poradźowarka za serbšćinu na Serbskim gymnaziju Budyšin Sylwija Šěnowa je dalekubłanje ­organizowała. Poskitk měrješe so na wučerjow gymnazija, bě pak tež wote­wrjeny za pedagogow na wyšich šulach.

„Medialne kubłanje je mjeztym wobłuk sakskeho wučbneho plana. Tuž je wučerjam wažne wědźeć, kak hodźa so móžnosće digitalneho swěta wužiwać za wšědne wuwučowanje na šulach“, Sylwija Šěnowa rjekny. Zdobyła bě sej ­za dalekubłanske zarjadowanje referenta Wita Bejmaka ze Serbskeho instituta Budyšin. Wón wučerjam rozłoži, kotre internetne poskitki instituta móža za wobsahowe dźěło we wučbje wužiwać. Nawoda Budyskeho studija SAEK Michał Cyž poda jim přehlad poskitkow SAEK. Praktisce zwučujo su wučerjo mjez ­druhim nałožowali programy, kak wučbne wobsahi zestajeć. Přiswojenu wědu woni na to kolegam tamnych skupin ­rozłožowachu.

Nowe filmy zapodać

Donnerstag, 01. Oktober 2020 geschrieben von:

Budyšin/Drježdźany (SN/MiR). Sakski šulerski festiwal „Film ab!“ zhladuje na dźesaćlětne stawizny. Mjez dotal wobdźělenymi běchu tež filmy, kotrež su w abo z pomocu Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala nastali. Jeho nawoda Michał Cyž ze swójskeho nazhonjenja wě, zo „je konkurenca na festiwalu dosć wulka. Sym wo tym přeswědčeny, zo medij film we wobłuku načasneje komunika­cije dale a wažnišu rólu hraje.“

Sakske ministerstwo za kultus (SMK) pyta nětko za nowymi filmami a widejemi, kotrež su šulerjo we wobłuku wučby, dźěłowych skupin abo w projektach w šulskimaj lětomaj 2018/2019 a 2019/2020 nawjerćeli. Dlěše hač poł hodźiny pak njeměli być. Zapodać hodźa so hrajne, dokumentarne, animaciske a eksperimentalne paski tak kaž sfilmowana literatura. Michał Cyž chce ideje serbskich šulerjow zwoprawdźić pomhać. „Jako medijowi pedagogojo podpěramy šulerjow a wučerjow při zestajenju filmoweho koncepta kaž tež při tym, jón technisce přesadźić. Jeno přizjewić so šulerjo pola nas dyrbja.“

Přeco dowěru wobchować

Mittwoch, 30. September 2020 geschrieben von:

Philipp Schwabe skutkuje jako šulski socialny dźěłaćer z mnohimi idejemi

Kaž we woprawdźitosći skutkowaše „Tages­schau“ na wobrazowce. Šulerjo čitachu jako rěčnicy powěsće z cyłeho swěta. Tak je so skupina cyłodnjowskeho poskitka „Film a widejo“ na Kulowskej Wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“ na zašłym dnju wotewrjenych duri wobdźěliła. „Smy wobsahi našeho poskitka předstajili, na čimž měješe kóždy swój podźěl. Zajim bě hoberski. 24 šulerjow bě so na spočatku zašłeho šulskeho lěta přizje­wiło. Běchmy młódša skupina šulerjow 5. do 7. lětnika a staršich šulerjow 8. a 9. lětnika“, powěda nawoda poskitka Philipp Schwabe. Wot apryla 2019 je 31lětny rodźeny Kulowčan tam šulski socialny dźěłaćer. Sakska tele městno přez směrnicu wo spěchowanju šulskeho socialneho dźěła financielnje zaruča. Nošer městna je załožba Mrs. Nikovich, kotraž spěchuje dźěło z dźěćimi a młodźinu w Kulowje. „Šulske socialne dźěło je šěroke polo“, Philipp Schwabe wuswětla, „wone wopřijma wobłuk pomocy za jednotliwca, dźěło w skupinje a pomoc při konfliktach.

Wulki zajim za Serbsku hodźinku

Mittwoch, 30. September 2020 geschrieben von:
W Budyskej Serbskej kulturnej informaciji zetka so wčera něhdźe 20 zajimcow, na prě­nju Serbsku hodźinku. Zaměr zetkanja je, w sprjewinym měsće wutworić dalše­ rěčne rumy za serbske dźěći. Stajnje wutoru popołdnju chcedźa poskitk, kotryž su sej serbscy starši z města a wokoliny přeli, nětko přewjesć. Zarjadowanje wotměwa so pod nawodom projektoweje managerki Domowiny Rejzki Krügero­weje. Wažne iniciatoram je, zo wobdźělnicy jeno serbsce rěča. Wčera je tam sobudźěłaćerka z Rěčneho centru­ma WITAJ z dźěćimi parlički tykała. Přichodny tydźeń chce jim starša Budyšanka ze serbskich knihow čitać. Foto: SN/Hanka Šěnec

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND