Lětanišćo blokowane było

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

Schkeuditz (dpa/SN). Klimowi aktiwisća su na lětanišću Lipsk/Halle protestowali a hodźiny trajacu blokadu transportnych lětadłow zawinowali. Pjećo z nich běchu so krótko do połnocy w južnym dźělu lětanišća na betonowej čarje přilěpili. Dalšeju móžachu zwjazkowi policisća runje hišće wot toho wotdźeržeć. Wokoło 5 hodź. móžachu aktiwistow wotlěpić a nachwilnje zajeć. K akciji wuznawaše so skupina „Poslednja generacija“. Ta chcyše přećiwo wužiwanju fosilnych nošerjow energije protestować a ze spektakularnej akciju zjawnu kedźbnosć zbudźić.

Wobhospodar lětanišća pruwuje prawniske kročele přećiwo aktiwistam. Nastatu škodu njejsu hišće wobličili. Policija přepytuje wjacorych ranjenjow zakonja dla. Demonstranća běchu groćany płót lětanišća přerězali.

Iran a Israel sej wumjetujetej

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

New York (dpa/SN). Iran namołwja mjezynarodne zjednoćenstwo statow, po zaměrnym morjenju wysokeho komandera Hamas, zhromadnje přećiwo Israelej postupować. Atentat Israela so na to měri, „konflikt na Bliskim wuchodźe dale přiwótřić a wójnu na cyły region rozšěrić“, rjekny iranski wulkopósłanc Amir Saeid Iravani w Bjezstrašnostnej radźe UNO w New Yorku.

Zastupnik Israela Jonathan Miller wumjetowaše wjacorym krajam falšnosć přećiwo Iranej. Tući so pječa wo měr starosćeja, zdobom pak ničo přećiwo Iranej nječinja, kiž teror přećiwo Israelej w regionje organizuje a financuje.

Steinmeier prosy Polakow wo wodaće

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Na wopominanju Waršawskeho zběžka před 80 lětami je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wo wodaće za němske złóstnistwa w Druhej swětowej wójnje prosył. Zwjazkowy prezident je so w tym zwisku z bywšimi wobdźělnikami zadwělowaneho spjećowanja přećiwo němskim okupantam w lěće 1944 zetkał. Němska je sej swojeje historiskeje zamołwitosće wědoma, rjekny wón přitomnym.

Swoje poselstwo sposrědkowaše Steinmeier na centralnym wopominanju při pomniku zběžka we Waršawje, na kotrymž wobdźěli so tež pólski prezident Andrzej Duda. Steinmeier chcył jenož jednu sadu rjec, kotraž pak přińdźe z cyłeje wutroby: „Prošu, runje dźensa a runje tu, wo wodaće.“ Steinmeier je po Romanje Herzogu 1994 druhi zwjazkowy prezident, kiž smě na Polakam přewšo wažnym wopominanskim dnju rěčeć.

Před 80 lětami, 1. awgusta 1944, běchu so pólscy wojowarjo we Waršawje pozběhnyli. Němska Wehrmachta zběžk po 63 dnjach porazy a 200 000 ludźi mori.

„Jenož z dowolnosću ludu“

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

Ukrainski prezident Zelenskyj reaguje na teritorialne žadanja Ruskeje

Kijew/Paris (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelensky nochce žadanjam Ruskeje za teritorijom přihłosować, dołhož njeje ukrainski lud tomu přihłosował. „Dyrbiće rozumić, zo njeleži prašenje teritorialneje njewotwisnosće w rukomaj prezidenta, jednotliweje wosoby, ale zo dyrbi tute prašenje ukrainski lud rozrisać“, rjekny Zelenskyj nowinje Le Monde a druhim francoskim medijam w rozmołwje.

Wobkedźbować pak so tež měło, zo by ruski prezident Wladimir Putin wotstupjenje ukrainskeho teritorija na dobro Ruskeje jako dobyće wobhladował. „Tohodla je tute prašenje jara, jara ćežke.“

Artikl 73 ukrainskeje wustawy změny teritorija dowola, jeli su lud do rozsuda sobu zapřijeli. Nimo toho dyrbitej dwě třećinje parlamenta tomu přihłosować.

Kak dołho hišće?

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:
Hač wčera w Budyšinje abo wutoru w Kamjencu, serbske temy na wólbnymaj forumomaj Krajneje centrale za politiske kubłanje rólu hrali njejsu. Kandidatce Elaine Jenčec a Andrea Kubank, kandidaća Marko Šiman, Christian Schäfer a Jurij Bulank su w swojich wuwjedźenjach na naš lud a tak na wosebitosć tudyšich wólbnych wo­krjesow skedźbnili. To bě přemało, dokelž moderacija na to nawjazała njeje. Zhubjena to šansa, serbskich ludźi jako wobstatk tudyšich politiskich procesow widźomnje zapřijeć. Po Serbskich debatach bě so direktor Krajneje centrale za politiske kubłanje Sakskeje w tutej nowinje za to wuprajił, serbsku tematiku do dramaturgije wólbnych forumow w dwurěčnej Łužicy za­twarić. Jeho pokiwy znajmjeńša moderatorkomaj w Budyšinje předležachu. Naje­bać to dyrbjachu Serbja na žurli dožiwić, štož je jim hižo přewšo znate: Hač serbska wučba w šuli abo prašenja k serbskim naležnosćam, hdyž čas tłóči, wone prosće wupadnu. Kak dołho hišće? Axel Arlt

To a tamne (01.08.24)

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

Nopawu popadnył je wudźer w Badensko-Württembergskej a je zwěrjo na to wusadźił. Tole su policisća zwěsćili. Kolesowarka bě nopawu na kromje dróhi wuhladała a sobu domoj wzała. Pozdźišo dowjeze zwěrjo na policajsku stražu. Zastojnicy zwěsćichu, zo ma nopawa hóčku wudźerja hišće w klamje. Nitku bě wón drje wotrězał. Zastojnicy dowjezechu nopawu do zwěrjatownje.

Běły mjedwjedź je w Grönlandskej němskeho slědźerja nadběhował a zranił. Muž dźěłaše při slědźenskej staciji Mestersvig, jako so zwěrjo do njeho da. Slědźerja dowjezechu do chorownje, mjedwjedźa su zatřěli. Lětsa wobkedźbuja njewšědnje wjele běłych mjedwjedźow, kotřiž so za picu pytajo sydlišćam bliža. Hakle njedawno dyrbjachu wuhłódnjeneju muskeju mjedwjedźow morić, kotrejž měrještej so na hrajkanišćo.

Rom (SN/MG). Njedźelu běchu woni połni wjesela na mjezynarodne putnikowanje ministrantow wotjěli. Nětko přebywa něhdźe 180 serbskich putnikow hižo třeći dźeń we wěčnym měsće. Jězba drje bě sčasami trochu napinaca, ale to nětko wjace njewadźi, wšako je so hižo wjele stało a wjace hišće čaka.

Highlight tydźenja drje bě wčerawša awdienca na Pětrowym naměsće, na kotrejž wuhladachu tež serbscy ministranća bamža Franciskusa. Naš korespondent na městnje Milan Jurk situaciju takle wopisuje­: „Smy bamža widźeli a to bě jedne cyle wosebite dožiwjenje. Cyłe Pětrowe naměsto bě połne ludźi.“ A woprawdźe je naměsto z ministrantami z cyłeho swěta derje napjelnjene. Wo 50 000 putnikach rěča organizatorojo w swojich oficialnych zdźělenkach. Serbskim ministrantam z Chrósćic je so samo poradźiło w prěnim sektoru, to rěka cyle prědku na naměsće, městna namakać. Wot tam su wšitko perfektnje widźeli, powěda Milan. Nimo toho měješe z kóždeho busa jedyn zbožowny móžnosć bamžej ruku dać. Milan Čornak bě jedyn z nich. Njezapomnity to za njeho wokomik.

Palestinjenjo w jastwach ćerpja

Mittwoch, 31. Juli 2024 geschrieben von:

Genf (dpa/SN). Znajmjeńša 10 000 Palestinjanow ćerpi „pod žałostnymi wuměnjenjemi“ w israelskich jastwach. Tole šwika běrow UNO za čłowjeske prawa w swojej najnowšej rozprawje. Zamołwići maja rozprawy wo namócnosćach a krjudowanjach. Znajmjeńša 53 Palestinjanow je w israelskich jastwach žiwjenje přisadźiło. Potrjecheni su předewšěm mužojo a młodostni, tola tež žony. Jeći sedźa bjez zwiska k swójbnym a prawiznikam w přepjelnjenych jastwach.

Žadaja sej wotstup prezidenta

Caracas (dpa/SN). Po wjele diskutowanych prezidentskich wólbach we Venezueli wojuje opozicija dale za změnu mocy w kraju a za wotstup awtoritarneho prezidenta Micolása Madura. Tón móže so dale na podpěru wójska zepěrać, kotrež bě jemu swěru spřisahało. Tysacy přećiwnikow knježerstwa su wčera přećiwo po jich měnjenju manipulowanym wuslědkam wólbow demonstrowali. Při rozestajenjach z policiju je po wšěm kraju dwanaće ludźi žiwjenje přisadźiło.

Třěcha wobchoda so zwjezła

Ludźo kładu kwětki njedaloko městna w jendźelskim přistawnym měsće Southport, hdźež bě skućićel předwčerawšim, póndźelu, tři holcy zakłół a wosom ludźi zranił. Mjeztym je tež britiski premierminister Keir Starmer do Southporta přijěł. Wčera běchu prawicarscy ekstremisća při namócnych demonstracijach znajmjeńša 39 policistow zranili. Foto: pa/AP/James Speakman

Smjertny wusud zběhnjeny

Mittwoch, 31. Juli 2024 geschrieben von:

Minsk (dpa/SN). Běłoruski mócnar Alexander Lukašenko je smjertny wusud přećiwo Němcej zběhnył. Tole dźěla prezidialny zarjad w Minsku, statna powěsćernja Belta rozprawja. Němski staćan bě do toho prezidenta wo hnadu prosył.

29lětneho Němca běchu pozdatneho zóldnarstwa a terorizma w nadawku ukrainskeje tajnje słužby SBU dla w juniju k smjerći zasudźili. Běłoruska, kotruž maja za diktaturu, jako posledni kraj Europy dwělomny smjertny wusud ze zatřělenjom zwoprawdźa. Statna telewizija w Minsku bě Němca, wuchowanskeho sanitetarja, we wideju prezentowała, w kotrymž wón swoju winu wuznawa a wo hnadu prosy. Wonkowne ministerstwo w Berlinje rěči wo „wolóžacej powěsći“. Nětko na to tukaja, zo móhł sej Lukašenko pušćenje w Němskej mordarstwa dla zasudźeneho ruskeho staćana žadać.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND