Hańbuju so!

pjatk, 04. měrca 2022 spisane wot:
Rěčimy-li wo Gerhardźe Schröderu, zwjazujemy jeho tež stajnje z něhdyšim zastojnstwom zwjazkoweho kanclera wot oktobra 1998 do nowembra 2005. Wot toho časa dóstawa wón wobstajnje pjenjezy dawkipłaćerjow. Jeničce za wudźeržowanje jeho běrowa je to wob lěto 407 000 eurow. Wjele lět pak syda Schröder tež we wodźacych gremijach ruskich předewzaćow, štož jemu lukratiwnu lětnu mzdu něhdźe 850 000 ­eurow zaruča. Jako ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej bliski přećel dyrbjał so najpozdźišo po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu swojich zastojnstwow wzdać. Mjeztym sej to samo zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wuraznje přeje. Schröder pak ani kuska njereaguje. Poprawom měli tuž tež jeho chłostać a jemu sankcije napołožić, tajke, kaž ruscy bohaći staćenjo tuchwilu po cyłym swěće dožiwjeja. Dale njeměł hižo žane pjenjezy němskich dawkipłaćerjow dóstać. Runje tak měli jemu přimjeno „bywši němski kancler“ zapowědźić. Hańbuju so za njeho! Bianka Šeferowa

Orchestry poněčim zaso zwučuja

pjatk, 04. měrca 2022 spisane wot:
Runje chóry a orchestry na hudźbnych šulach w Choćebuzu a we wokrjesu Sprjewja-Nysa su wobmjezowanjow koronawirusa dla wosebje ćerpjeli. Měsacy dołho je wučba hudźbnych šulerjow wupadnyła, abo dyrbjachu ju – jeli scyła – internetnje přewjesć. Za dujerske orchestry a chóry wšak njebě to zwjetša docyła móžno. Tójšto tajkich ćělesow je tak bohužel rozpadnyło. Mjeztym móža orchestry zaso zwučować. Tež dujerski orchester Choćebuskeho konserwatorija pod nawodom Beaty Lumpe je so zaso zetkał a zwěsćił, zo někotryžkuli šuler pobrachuje. Za to mějachu dosć městna, zo bychu předpisany wěstotny wotstawk dodźerželi. Foto: Michael Helbig

To a tamne (04.03.22)

pjatk, 04. měrca 2022 spisane wot:

Sobu najnaročniše wubědźowanje sankowych psow „Iditarod“ chcedźa jutře, sobotu, w Alasce přewjesć: 1 800 kilometrow po sněze a w surowej zymje. Cyłkownje 49 wobdźělnikow, mjez nimi 17 žonow, chce so z psyčim zapřahom na puć nastajić. Z Němskeje wobdźěli so ­Sebastian Schnülle z Wuppertala, a to mjeztym wosmy króć. W lěće 2009 bě wón čaru po dźesać dnjach a pjeć hodźinach na druhim městnje zmištrował.

Z porstom w kolijach drjewjaneje dźěćace železnicy tčacy wostał je štyrilětny hólčk w Düsseldorfje, na čož poda so nan z nim do chorownje. Jako tam piła za wapno zapraji, wołachu wohnjowu woboru. Ta pachołka z jednorej piłu wuswobodźi, bjez toho zo by so zranił. „Ludźo wědźa sej dźeń a mjenje pomhać a nimaja častodosć ani wjace grat doma“, rěčnik wobory zasadźenje komentowaše.

Ruska je přihłosowała

štwórtk, 03. měrca 2022 spisane wot:

Nastupajo barbariski nadpad na suwerenu Ukrainu praji Cyril Pjech w SN, zo hinak mysli, „hač powšitkownje mnozy w zapadnych krajach“. To je jeho prawo. Dale wón měni, „zo njeje zapad tež prawo Ruskeje na wěstotu dosć wobkedźbował“. Za Putina bě rozpad Sowjetskeho zwjazka (ZSSR) trawmatiska katastrofa. Hnydom pak nastanje tež prašenje, štó wobkedźbuje wěstotu baltiskich krajow, wěstotu Pólskeje a wšěch tamnych wuchodo­europskich krajow? A dalše prašenje je, čehodla so wšitcy Ruskeje boja? Połoženje je jara chutne a wohroža tež naše žiwjenje. Fraza, zo je zapad złowólnje NATO na wuchod rozšěrił, žada sej znapřećiwjenje. Stawizny su komplikowaniše, hač so tu – bohužel tež w serbskich medijach – zwjeršnje abo njezamołwiće twjerdźi. Tohodla znajmjeńša jenož někotre fakty.

Wójna w Europje – tak blisko nam je a pokazuje wšudźe wulku po­trjechenosć. Mamy čłowječu katastrofu před durjemi a diskutujemy wo dalšim wobrónjenju. Chcemy so woprawdźe zaso na niwow napřemobrónjenja podać?

Naše dźěći w demokratiskim zmysle kubłać a so wo ludnosć starać zaruča derjeměće. Mamy zakitować hódnoty, a to přeco a nic hakle potom, hdyž zdadźa so wšitke diplomatiske durje zawrjene być. Pytajo za wujasnjenjemi storčich na narěč Wladimira Putina na wěstotnej konferency w lěće 2007. Husto su ju nětko jako spočatk přiwótřenja pomjenowali. Su w minjenych 16 lětach woprawdźe wšitke móžnosće diplomatije wužiwali, katastrofu wotwobarać? Přichodny dyr 2014, aneksija kupy Krim, bě w zjawnym za­znaću spěšnje zabyty.

Hižo milion ćěkancow

štwórtk, 03. měrca 2022 spisane wot:

Genf (dpa/SN). Wot spočatka ruskeje inwazije na Ukrainje je po informacijach pomocneho skutka UNO na dobro ćěkancow hižo milion ludźi kraj wopušćił. „Dźěłam 40 lět w nuzowych połoženjach ćěkancow dla, ale tajki spěšny eksodus kaž tónle njejsym hišće dožiwił“, rjekny komisar UNO za ćěkancow Filippo Grandi w Genfje. Měr je jenički puć, tragediju skónčić, wón rjekny. Do Pólskeje je mjeztym 575 000 ćěkancow dóšło, jeničce wčera bě jich 95 000.

Jednaja znowa wo přiměrje

Kijew (dpa/SN). Ruska je tež minjenu nóc ze swojimi nalětami na Ukrainu pokročowała. W stolicy Kijewje dóńdźe k wjacorym sylnym detonacijam. Wyši měšćanosta Witalij Kličko rjekny, zo „njepřećel spyta so do stolicy předrěć“. Juhoukrainske přistawne město Mariupol ze 440 000 wobydlerjemi je po nalětach bjez wody, tepjenja a miliny. Dźensa chcychu so zastupnicy Ruskeje a Ukrainy druhi króć zetkać a wo přiměrje rěčeć.

Steinmeier w Litawskej

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, naprawo) je so wčera njedaloko Grimmy na polu z nazymskim rěpikom z ratarjemi rozmołwjał, zo by so wo połoženju ratarstwa wobhonił. Burja ćerpja raznje přiběracych płaćiznow hnojiwow a ćěriwa dla. Nimo toho skorža na přesadźenje nowych předpisow EU nastupajo hnojenje. Foto: dpa/Jan Woitas

Zelenskyj připowědźa zasakły bój

štwórtk, 03. měrca 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je njepřećelam kraja zasakły bój připowědźił. „Njezmějeće tule žanoho měra, njezmějeće tu ničo k jědźi, njezmějeće tu žaneje měrneje mjeńšiny“, rjekny 44lětny minjenu nóc we widejowym poselstwje. Wobsadnicy móža wot Ukrainjanow jenož něšto dóstać: „Tak razne spjećowanje, zo budźeće stajnje na to myslić, zo so njepodamy.“

W běhu jednoho tydźenja – wot zaćaha Rusow – je Ukraina planam zadźěwała, kotrež bě „njepřećel“ lěta dołho přihotował. Zelenskyj rěčeše wo nimale 9 000 morjenych ruskich wojakach. Moraliski staw wojakow je dale a špatniši. Wšědnje Ukrainjenjo ruskich wojakow zajmu. „A woni jenož praja, zo njewědźa, čeho­dla tu su.“ Ruscy wojacy njejsu bojow­nicy někajkeje supermocy. „To su dźěći, kotrež wužiwaja. Dowjezće je zaso domoj“, rjekny prezident Zelenskyj. Ukraina nochce z ćěłami pokryta być. „Prajće swojim rozkazowarjam, zo chceće žiwi być a nic wumrěć.“

Němska sćele Ukrainje dalše brónje

štwórtk, 03. měrca 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němska chce Ukrainje dalše brónje słać. Hospodarske ministerstwo je dowoliło, 2 700 lětadła wotwobaracych raketow typa „Strela“ ze składow wzać, kaž powěsćernja dpa rozprawja, powołujo so na kruhi ministerstwa. Při tym jedna so wo brónje sowjetskeje produkcije z bywšeho wobstatka Narodneje ludoweje armeje NDR.

Němska bě do toho swój dotalny kurs změniła a wójsku wot Ruskeje nadpadnjeneho kraja brónje přewostajiła. W zakitowanskim ministerstwje po informacijach dpa tuchwilu pruwuja, kajke brónje móhli Ukrainje hišće dodawać.

Minjenu sobotu bě zwjazkowe knježerstwo rozsudźiło, tysac tanki wotwo­baracych brónjow kaž tež 500 lětadła wotwobaracych raketow typa „Stinger“ ze składow Zwjazkoweje wobory ručež móžno na Ukrainu transportować. Po ­informacijach z kruhow zwjazkoweho knježerstwa Ukraina rakety Stinger a tankowe pjasće mjeztym ma. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je před dnjemi dodawanje bróni připowědźił.

„Idealny swět je zašoł“

štwórtk, 03. měrca 2022 spisane wot:

Infrastrukturnu konferencu pod zaćišćom wójny přewjedli

Choćebuz (SN/dpa/BŠe). Prěnja infrastrukturna konferenca předwčerawšim w Choćebuskej Łužiskej hali steješe cyle pod zaćišćom wójny na Ukrainje. Poprawom chcychu přitomni, mjez druhim braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) a jeho sakski kolega Michael Kretschmer (CDU), ministerski prezident Saksko-Anhaltskeje Reiner Haseloff (CDU) a społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchod Carsten Schneider (SPD) ze zastupjerjemi energijoweho a wodoweho hospodarstwa rěčeć. Nimo nadpada Ruskeje na Ukrainu dźěše na konferency tuž tež wo to, hač hodźi so datum k zakónčenju wudobywanja brunicy dodźeržeć. Po woli noweho zwjazkoweho knježerstwa ma termin w najlěpšim padźe hižo w lěće 2030 być. Dotal je Ruska płun, brunicu a wolij Němskej dodawała. Hač budźe tomu dale tak, njeje jasne. Po słowach Woidki pak je „idealny swět najpozdźišo z ruskim nadpadom zašoł“. Němska je hišće wot fosilnych energijowych maćiznow wotwisna.

nowostki LND