Tichanowskaja přećiwo dialogej

štwórtk, 11. nowembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Napjatosć na hranicy mjez Pólskej a Běłoruskej přiběra. Tysacy ćěkancow přebywaja tam w lochkich stanach a spytaja do EU dóńć.

Swjetlana Tichanowskaja je w Berlinje – tam zetka so tež z amtěrowacym financnym ministrom Olafom Scholzom (SPD) – Němskej wotradźiła z awtoritarnje knježacym Aleksanderom Lukašenkom rozmołwy w naležnosći wjesć. „Dialog z režimom Lukašenka njeje móžny. Tajne jednanja problem njerozrisaja“, ­Tichanowskaja podšmórny.

Mobilne mini-šćěpjenske centrumy

štwórtk, 11. nowembera 2021 spisane wot:

Zhorjelc (dpa/SN). Hladajo na sylnje stupacu ličbu natyknjenjow z koronawirusom chce wokrjes Zhorjelc mobilne mini-šćěpjenske centrumy wutworić. „Našimaj mobilnymaj šćěpjenskimaj teamomaj je swobodny stat dalšej přilubił. Jednamy ze zamołwitymi w Běłej Wodźe, Zhorjelcu, Lubiju a Žitawje, teamy tam na krutych terminach zasadźeć“, zdźěli wčera socialna decernentka Martina Weber.

Koronawirus ma wokrjes znowa chětro w horšći. „W běhu minjeneju dweju tydźenjow je so ličba pacientow w chorownjach podwojiła, na intensiwnych stacijach samo potrojiła“, Martina Weber wuswětli. Dale je Zhorjelski wokrjes znowa Zwjazkowu woboru wo pomoc prosył, 150 zarjadniskich sobudźěłaćerjow so nětko zaso wo slědowanje kontaktow stara. Krajny rada Bernd Lange (CDU) připowědźi razniše kontrole dodźerženje prawidła 2G nastupajo.

Jenož model njewostać

štwórtk, 11. nowembera 2021 spisane wot:
Skónčnje!, sej prajach, čitajo nadpismo „1G za wšitkich – wokrjes modelowy projekt předpołožił“. Wokrjes Budyšin je koncept zdźěłał, po kotrymž měli so wšitcy testować. A runje tónle krok mam za jara dobry. Tak móža so wšitcy ludźo – njej­su-li runje pozitiwnje testowani a dyrbja-li w karantenje być abo wotpokazuja-li test – na towaršnostnym žiwjenju wobdźělić, a to bjez wobmjezowanja. Wšitcy su runoprawni, wšojedne hač šćěpjeni, wustrowjeni abo nješćěpjeni. Fachowcy wšak su dawno hižo zwěsćili, zo njeje tež šćěpjenje stoprocentny škit, ale zo móža so wšitcy, tež šćěpjeni, z koronu natyknyć. Sym šćěpjeny, měnju pak, zo njeměli šćěpjenych dlěje jako swjatych wobhladować a jim wšu swobodu dać. Wšitcy měli so prawi­dłownje testować. Budyski namjet za 1G njeměł tuž modelowy projekt wostać, ale dyrbjeli jón w telko kónčinach nałožić, kaž móžno. Prašenje, kotrež zbywa, wšak je, kak dołho ma faza prawidłowneho ­testowanja trać? Janek Wowčer

Zhromadnje za měr na swěće

štwórtk, 11. nowembera 2021 spisane wot:
Palestinska měrowa aktiwistka Sumaya Farhat-Naser je wčera w Budyskim Dźiwadle na hrodźe čitała. 73lětna křesćanka předstaji tam swoju publikaciju „Ein Leben für den Frieden“. W njej rysuje swój žiwjenski puć wot narodźenja w Birseitu pola města Ramallah hač do přitomnosće. Jako dźěćo chodźeše na internatnu šulu Talitha Kumi němskich diakonisow blisko Betlehema a je po abiturje w Hamburgu studowała. Naposledk ­nawjedowaše palestinski žónski centrum w Jerusalemje, zasadźacy so z israelskej skupinu Bat Shalom za měr. Mjeztym je Farhat-Naser pjeć ­knihow spisała, kotrež na čitanjach předstaja. Nimo toho přednošuje tež wo swojim dźěle za měr a wo wšědnym žiwjenju pod wobsadnistwom. Foto: Werner Lindner

To a tamne (11.11.21)

štwórtk, 11. nowembera 2021 spisane wot:

Z tempom 306 kilometrow na hodźinu bu njedaloko belgiskeho Lütticha šofer awta błysknjeny. To bě wón chětro spěšnje ze swojim wozom po puću. W Belgiskej směš poprawom jeno 120 kilometrow na hodźinu jěć. Dokelž pak su tamniše błyskače na maksimalne tempo 300 km/h wusměrjene, bě wodźer awta samo za tajki přespěšny a njetrjeba tuž žanu pokutu płaćić.

Wjacore lětdźesatki stare ćěło je policajski pos při zwučowanju we wokolinje wulkana Etna na Sicilskej namakał. W małej prózdnjeńcy wjedźeše pos zastojnikow k ćěłu. Po prěnich přepytowanjach policija z toho wuchadźa, zo bě muž tam w lětach 1970 do 1990 zemrěł. Při sebi měješe tež někotre lira-pjenježki. To bě italska měna do zawjedźenja eura.

Ambiwalencu znjesć a wutrać

srjeda, 10. nowembera 2021 spisane wot:

Powalenje Berlinskeje murje a kwakla pogromoweje nocy

Berlin (dpa/SN). Centralna rada Židow w Němskej je so wospjet přećiwo tomu wuprajiła, 9. nowember jako wopomnjenski dźeń wjacorych historiskich po­dawkow wuhotować. „Tónle datum měł so ze spomnjećom za wopory holocausta stać“, rjekny wčera prezident centralneje rady Josef Schuster w Berlinje.

13 zranjenych wuchowali

srjeda, 10. nowembera 2021 spisane wot:

Istanbul (dpa/SN). We wuchodoturkowskim měsće Malatya je so z dotal njeznatych přičin twarjenje, w kotrymž běchu tež někotre wobchody zaměstnjene, sypnyło. Spočatnje běchu lokalni pomocnicy hišće z toho wuchadźeli, zo je 20 ludźi w rozwalinach we wulkej nuzy. Po wšěm zdaću pak běchu so mylili, wšako su dźensa rano wuchowanske dźěła zakónčili a cyłkownje 13 zranjenych do chorownjow dowjezli.

Protest a zajeća

Běłohród (dpa/SN). Grafiti w centrumje serbiskeho Běłohrodu, kotryž pokaza wójnskeho złóstnika Ratka Mladića jako rjeka, wuwabja napjatosće. Wčera demonstrowachu wjacore sta ludźi přećiwo wobrazej. Někotři su jeja mjetali. Třoch aktiwistow a třoch prawicarjow, kiž wobdźělichu so na přećiwnej demonstraciji, policija nachwilnje zaja. Pod Mladićom běchu w juliju 1995 masaker w bosniskim měsće Srebrenica skućili.

Poručeja jenož biontech

„Na docpětym njewotpočujemy“

srjeda, 10. nowembera 2021 spisane wot:

Kiel (SN/JaW). Schleswigsko-Holsteinska chce swoje kompetency w regionalnych a mjeńšinowych rěčach hišće bóle zeskutkownjeć. To wuchadźa z rozprawy wo narodnych mjeńšinach w kraju, infor­muje Berlinski mjeńšinowy sekretariat. Konkretnje chcedźa w krajnych zarjadach a zjawnych zarjadnišćach mjez druhim­ wo nałožowanje mjeńšinowych rěčow wabić, dalekubłanja personala spěchować a hižo wobstejace rěčne znajomosće na tafličkach lěpje woznamjenić. Dale chcedźa w Schleswigsko-Holsteinskej „wučbu frizišćiny a danšćiny rozšěrić, tež jako poskitk wjetšinowemu wobydlerstwu. Wšako je frizišćina wohrožena rěč.“ Takle rěka w rozprawje, ­kotruž je schles­wigsko-holsteinski ministerski prezident Daniel Günther (CDU) kónc minjeneho měsaca w Kielu krajnemu sejmej předstajił.

Wěčne wopomnjeće?

srjeda, 10. nowembera 2021 spisane wot:
Dołhož hišće debatujemy, čehož měli so historisce wuznamneho datuma dla dopominać, diskusija žiwa wostawa. 9. nowember woznamjenja za němske stawizny we wjacorym zmysle cezuru. Kónc měrcowskeje rewolucije 1848, kónc kejžorstwa 1918, kónc „realnje eksistowaceho socializma 1989 – a spočatk holocausta 1938. W kotrej měrje hodźeli so wšitke tele podawki na jenički dypk wobmjezować, njech rozsudźa historikarjo. Hač pak měł so tónle datum z regularnym wopomnjenskim dnjom stać, je hinaše prašenje. Hdyž docyła, měła pogromowa nóc přičina spomnjeća być – přećežka je tu waha stawiznow; přeprezentna žadosć za „kónčnej smuhu“, kajkuž sej tele dny tójšto „póndźelnišich demonstrantow“ mjenje abo bóle direktnje přeje. Přiwšěm: „Swjate dny“ su wjetšinje ludnosće skerje přičina sej krótki dowol dowolić, do njeho a/abo na nim kapku přewjele sej popřeć abo konsumej hołdować – kajke to krasne spomnjeće! Bosćan Nawka

To a tamne (10.11.21)

srjeda, 10. nowembera 2021 spisane wot:

Kaž „Crocodile Dundee“ je Awstralčan nadpad wulkeho krokodila wotwobarał. 60lětny wudźeše w rěce McIvor w tropiskim Queenslandźe, jako jeho zwěrjo naraz z wody atakowaše a za noze k rěce sćahny. Awstralčan pak wućahny mały nóž ze swojeho pasa a kałny z nim do hłowy zwěrjeća. Na to jeho krokodil pušći a so wróćo do wody zminy. Zranjeny zamó muž samo hišće do bliskeje chorownje jěć.

„Atlas zboža“ přepytuje spokojnosć Němcow za čas pandemije. Zhladujo na to, zo tuchwilu šćěpjenja, homeschooling a homeoffice žiwjenje postajeja, mějachu eksperća w nadawku Němskeho pósta začuća Němcow na dožiwjenje zboža přepytować. Z naprašowanja wuchadźa, zo podachu ludźo swoju přerěznu žiwjensku spokojnosć loni na skali nul do dźesać ze z 6,74 dypkami. Lěto do toho bě přerězk hišće 7,14 dypkow.

nowostki LND