Hamburg (dpa/SN). Kubłanski senator Hamburga Ties Rabe kritizuje rozsud Bayerskeje a Badensko-Württembergskeje, wopušćić planowanu Narodnu kubłansku radu. „Stajne swojowólnosće wot CDU nawjedowanych krajow w šulskej politice su lědma hišće znjesliwe“, rjekny rěčnik wot SPD nawjedowanych ressortow na konferency kultusowych ministrow powěsćerni dpa. Ludźo přeja sej wjace zhromadnosće a sprawne a přirunajomne kubłanske systemy w Němskej. „A kraje, w kotrychž knježa CSU, CDU a Zeleni, wšitke pospyty na dobro přirunajomneje šulskeje politiki wutriksuja.“
Narodnu kubłansku radu běchu na přeće CSU do koaliciskeho zrěčenja wulkeje koalicije zapisali, zo móhli wjace zhromadnosće w šulskej politice zwoprawdźić, rjekny Rabe. „Je dospołnje njezrozumliwe, zo runje CSU a wot Zelenych a CDU wobknježena Badensko-Württembergska nětko Narodnu kubłansku radu k rowu njesetej.“ W kubłanskej radźe chcychu ideje a impulsy za mjez zwjazkowymi krajemi wothłosowanu kubłansku politiku wuwić, bjeztoho zo by to kubłanskej awtonomiji krajow škodźało.
500 eurow pokuty płaćić dyrbitej wobě skućićelce, kotrejž běštej w Mecklenburgsko-Předpomorskej dźesać šćenjatow pokradnyłoj. 30lětna bě loni zhromadnje z 31lětnej młode labradorske psy w cyłkownej hódnoće 6 500 eurow plahowarjej w Demminje pokradnyła a štyri z nich w Berlinje předała. Wobsedźer na to internetnje a z pomocu policije za šćenjatami pytaše a je skónčnje namaka. Mjeztym wšitke zaso ma.
Něhdźe 50 aktiwistow je wčera rano wulku žurlu Drježdźanskeje Techniskeje uniwersity wobsadźiło. Čitanja tam dyrbja tuž cyły tydźeń wupadnyć, kaž TU informuje. Aktiwisća za škit klimy docentam njedowoleja mikrofon wužiwać. Woni sej žadaja, zo měli škit klimy we wučbnych planach uniwersity bóle wobkedźbować. Jednanja mjez aktiwistami a rektorom TU běchu dotal zwrěšćili.
Vatikan (B/SN). Na dnju chudych duši je bamž Franciskus na wosud přesćěhanych křesćanow dopomnił. „Mamy dźensa hišće přesćěhanych křesćanow, wjace hač w prěnich lětstotkach“, rjekny wón na Božej mši w Priscilla-katakombach. W mnohich krajach je křesćan być złóstnistwo a zakazane“, rjekny bamž. Zdobom přiwoła wón kóždemu, zo by swój wosud Bohej dowěrił: W Božimaj rukomaj smy my wěsći, wšojedne, što so stawa.“
6. dekada wo měr zakónčena
Bonn/Kassel (B/SN). „Měrowy klima“ bě tema dekady, kotraž wotmě so wot 10. do 20. nowembra w němskich cyrkwinskich wosadach a měrowych iniciatiwach. Pod motom skedźbnichu nošerske organizacije na zwiski klimoweje změny a jeje konsekwency za měr. „Što ma wot nas ludźi zawinowana změna klimy z měrom činić, a kak ma dale hić, budźe wona sobu wina na přichodnych wójnach a konfliktach?“, přinjese Jan Gildemeister wot měroweje dekady naležnosć na dypk. W dźěłowych materialijach maja šansy a móžnosće widźomne być, kak ma so konfliktam, zawinowane přez klimu, zadźěwać. Nětko chcedźa wuslědki wuradźowanjow zwoprawdźić.
Dźakny nyšpor z biskopom
Drježdźany (dpa/SN). Paduši su so dźensa rano do zběrki drohoćinkow Drježdźanskeho hrodu zadobyli. Potrjecheny je historiski dźěl Zeleneho wjelba. Wo nadrobnosćach chcyše policija w běhu dnja informować. Rumnosće muzeja su poprawom kruće wobstražowane. Wo rozměrje škody dopołdnja hišće ničo rjec njemóžachu. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) reagowaše zludany: „Paduši njejsu jeno zběrku wobkradnyli, ale wšěch Saksow.“
Demokraća wólby dobyli
Hongkong (dpa/SN). Demokratiske lěhwo je wčerawše wólby w měšćanskich štwórćach Hongkonga jasnje dobyło. Kaž nowiny rozprawjeja, su sej demokratiscy kandidaća znajmjeńša 278 z cyłkownje 452 zastojnstwow měšćanskich radźićelow zdobyli. Knježerstwu swěrni kandidaća su porno tomu masiwnje přisadźili a maja runje hišće 42 mandatow. Tak móža demokratiscy zastupnicy w znajmjeńša dwanaće z cyłkownje 18 měšćanskich štwórćow kontrolu přewzać. Ministerska prezidentka Carrie Lam je připowědźiła, zo chcyła „pokornje a chutnje“ wo wólbnej poražce rozmyslować.
Njewjedra sej wopory žadali
Tokio (dpa/SN). Bamž Franciskus je sej wjace pomocy za wopory wot zemjerženja a tsunamija zawinowaneje atomoweje katastrofy w japanskej Fukushimje žadał a zdobom swoju starosć nastupajo wužiwanje jadroweje energije zwuraznił. Wopory běchu jemu rozprawjeli, zo čuja so w potrjechenej kónčinje zabyte a zo dyrbja dale na zanjerodźenej pódźe a w lěsach žiworić. To rjekny nawoda katolskeje cyrkwje na dźensnišim zetkanju z přežiwjenymi katastrofy w Tokiju.
Ćežke zemjerženje a slědowace zapławjenje běštej sej w měrcu 2011 něhdźe 18 500 smjertnych woporow žadałoj a jadrowu milinarnju zničiłoj. Něhdźe 160 000 wobydlerjow potrjecheneje kónčiny dyrbješe na to swoju domiznu wopušćić. „Njech tele zetkanje tomu słuži na wšěch ludźi dobreje wole apelować, zo bychu wopory tuteje tragedije pomoc dóstali, kotruž tak jara trjebaja.“
Kaž bamž Franciskus zwurazni, so wón wulce starosći, „zo so jadrowa energija dale wužiwa“. Tež japanscy biskopja sej kónc atomoweje energije žadaja.
Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Po zwjazkowym zjězdźe CDU w Lipsku su wodźacy politikarjo unije před dalšimi personalnym debatami warnowali. Frakciski šef CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Ralph Brinkhaus namołwja so na wěcowne dźěło koncentrować. Městopředsyda CDU Thomas Strobl reagowaše hněwny na namjet bywšeho wobchadneho ministra Petera Ramsauera, předsydu CSU Markusa Södera jako přichodneho kanclerskeho kandidata unije nominować.
Na zjězdźe křesćanskich demokratow bě tež internje wjele diskutowana předsydka strony Annegret Kramp-Karrenbauer minjeny pjatk njewočakowano prašenje dowěry stajiła a swojich kritikarjow wohańbiła. Na to su jej delegaća rjap skrućili a mjeńšiny dołho přikleskowali. Tež šef CSU Markus Söder zamó delegatow ze swojej narěču zahorić. Ramsauer nowinarjam rjekny: „Móžu sej derje předstajić, zo so unija na njeho wobroći, snano hižo k přichodnym wólbam zwjazkoweho sejma.“
Berlin (dpa/SN). Wot namocy potrjechene žony měli zakonske prawo na městno w škitnym domje měć. To je sej zwjazkowa swójbna ministerka Franziska Giffey (SPD) dźensa w rańšim magacinje telewizije ARD žadała. Wokomiknje pak nimaja w žónskich domach hišće dosć městnow. Tuž je hišće tójšto dźěła, zo by tajke zakonske prawo tež zwoprawdźomne było. Ministerka Giffey zahaji dźensa wotpowědnu iniciatiwu. Nastork je dźensniši Mjezynarodny dźeń přećiwo namocy napřećo žonam.
Po wšej Němskej maja tuchwilu 350 škitnych domow, do kotrychž móža sej žony před domjacej namocu wućeknyć. Loni je w Němskej 122 žonow namocy partnera abo bywšeho partnera dla žiwjenje přisadźiło. Cyłkownje su 114 000 padow namocy w domjacnosći zličili. To zdźěla Zwjazkowy kriminalny zarjad k temje namóc w partnerstwach. Nimo toho sta so něhdźe 26 000 muži z woporom namocy swojich partnerkow abo bywšich partnerkow. Ministerka bě so hižo w měrcu za to zasadźała, zo měli žony zakonske prawo na městno w škitnym domje měć, Zeleni žadanje podpěruja.
Wjace hač dźesać napodobnjenych bróni a pozdatny wótrotřělc na třěše garaže su w badensko-württembergskim Leimenje wulkozasadźenje policije zawinowali. Žona zastojnikam rozprawješe, zo je wobrónjeneho muža we wojerskej drasće na třěše widźała. 50 policistow kónčinu na to wobstupi. Bórze pak so wukopa, zo žadyn strach njewobsteji: Studentaj běštaj widejo za projekt nahrawałoj. Policija brónjowe imitaty přiwšěm sćaza.
Ćuleń we Łobju je so w Hamburgu wo zasadźenje wohnjoweje wobory postarał. Muž bě zwěrjo njedaloko zastanišća Teufelsbrück wuhladał, myslo sej, zo jedna so wo čłowjeka. Wohnjowi wobornicy z wjacorymi čołmami, helikopterom a nurjakom podarmo za wosobu pytachu: Město njeje napadny jim ćuleń, kotremuž so w rěce widźomnje lubješe.
Schwerin (dpa/SN). Předsyda młodźinskeje organizacije SPD Kevin Kühnert chce na dźensa so zahajacym zwjazkowym kongresu dorostoweje organizacije w Schwerinje znowa za předsydu kandidować. Na tři dny trajace zetkanje wočakuja 300 wobdźělnikow. 30lětny Kühnert bě so w zašłosći jako kritikar wulkeje koalicije w Berlinje profilował a bě njedawno připowědźił, zo chcył so na zjězdźe SPD spočatk decembra wo městno městopředsydy strony prócować.
Netanjahu před sudnistwom?
Jerusalem (dpa/SN). Israelski prawicarsko-konserwatiwny ministerski prezident Benjamin Netanjahu je přećiwo sebi měrjene wumjetowanja korupcije dla jako politisce motiwowane kritizował. Tole je w jeho wočomaj „pospytany puč“. Justicne ministerstwo bě připowědźiło, zo chcedźa Netanjahuwa korupcije, njeswěry a pokupnosće dla wobskoržić. Je to prěni króć w stawiznach kraja, zo hrozy amtěrowacemu ministerskemu prezidentej sudniska skóržba.
Zasudźeja zajeće prawiznika