Z wudaća: pjatk, 18 awgusta 2017

Dźěćaca kniha za prěnju čitansku starobu

Rejzka Delenkowa je zawěsće tomu abo tamnemu z Paternostra znata. Nětko čitamy jeje mjeno na knize „Po měsće z Alenu“.­ Nowostka z Ludoweho nakładnistwa Domowina je myslena za dźěći, kotrež čitać wuknu.

W dohromady 15 kapitlach wopisuje zwonkastejacy na žiwe a realistiske wašnje měšćanske wšědne žiwjenje małeje šulerki. Mnohostronskosć wobsaha narěči zajimy holcow kaž tež hólcow: žiwjenje w měsće, popołdniše zaběry a hobbyje abo tež žiwjenje ze zwěrjatami, kaž na přikład­ z wujkom Linusom.

Wottorhanska protyka „Moja Łužica/ Meine Lausitz/ Mója Łužyca“

Wolfgang Wittchen njeje we Łužicy a mjez Serbami njeznaty. Mjeno 61lětneho swobodneho fotografa wuhladaš přeco zaso pod portretami wuměłcow we wšelakich wustajeńcach, w knižnych a druhich publikacijach. Wjele lět bě Wittchen jako fotowy redaktor za nowinu Sächsische Zeitung po puću. Ze žurnalistiskim wóčkom zapopadny wokomiki sportowych wjerškow, ludowych nałožkow, hospodarskich faktow a přeco zaso, kaž nimoducy, powabliwosć łužiskeje přirody a architektury. To so tež w najnowšej wottorhanskej protyce „Moja Łužica/Meine Lausitz/Mója Łužyca“ Ludoweho nakładnistwa Domowina wotbłyšćuje, kotraž je mjeztym třeći raz z wobrazami Wittchena pjelnjena.

Bernd Pittkunings serbske bajki a powěsće znowa předstaja

Knihow a knižkow ze serbskimi bajkami a powěsćemi je wjele, tež moderne słuchoknihi a CDje su na předań a k wupožčenju – we woběmaj serbskimaj rěčomaj, w němčinje a druhich rěčach. Nětko maja­ lubowarjo powěsćow a bajkow ze serbskeho swěta nowu ediciju na blidźe. Wona mjenuje so „Faya und Welo im Land der Lutkis“. Napisał bě ju Bernd Pittkunings, serbski pěsnjer, powědar­ a kabaretist z Delnjeje Łužicy. W pod­titulu je hišće přistajił „Geschichten aus Lausitz und Spreewald neu erzählt von Pittkunings“.

Swět je pisany, hdyž je derje wuswětleny a hdyž móžeš wjele wšelakich zwukow słyšeć. Do zahuby pak wjedźe prjedy abo pozdźišo uniformowanosć. Snano sće sami hižo słyšeli: Jedyn z braniborskich sćelakow wospjetuje stajnje hesło „Połna wjelorakosć!“ – „Voll die Vielfalt!“. Klinčace přinoški pak runaja so mjenje bóle kaž stwjelca trawnika na kopanišću: Wšo jedna barba bjez slubjeneje wotměny! Wusyłaja nimale bjezwuwzaćnje jendźelskorěčnu hudźbu. Zo němske sćelaki serbsku hudźbu njeznaja, kaž bychu nas bojko­towali, mějachmy hižo za čas NDR. Ale z wulkeje a žiweje hudźbneje pisanosće Europy abo swěta so redaktorojo tež lědma posłužuja. Hač so amerikanizacija, kotraž tuchwilu kraj, jědźnu kulturu, filmowstwo, hudźbu a ludźi uniformuje, něhdźe planuje? Kajke by było skiwlenje, by-li so w NDR do lěta 1990 podobnje rusce­ klinčaca jednorosć plahowała?

Nowa cejdejka z twórbami serbskeho­ komponista je njewobeńdźomna­ akwizicija

Za přećelow a lubowarjow w najšěršim zmysle klasiskeje hudźby serbskich komponistow běchu zašłe měsacy wulke wužadanje za někotružkuli móšeń. Wšako wuńdźechu w tym času wjacore dobre tačele – někotre z nich bjezdwěla referencneje klasy.

A zběraćeljo kwalitatiwnje wysokohódnotnych zynkonošakow njeměli so tež přichodnje na lutowanje nastajić: Nowa cejdejka „Komorna hudźba a spěwy“ z twórbami Jana Pawoła Nagela je nje­wobeńdźomna akwizicija. Składnostnje njedawnych 20. posmjertnin wuměłca stej antologiju jako zhromadny projekt Budyska hudźbna agentura Konsonanz a Załožba za serbski lud z podpěru rozhłosa RBB zwoprawdźiłoj. Wona skići přehlad mnohostronskosće a -worštowosće jednoho z najwu­znamnišich serbskich komponistow 20. lětstotka, kiž je sej jako jedyn z rědkich zastupjerjow swojeho předmjeta tež za mjezami Łu­žicy renomej a připóznaće zdobył.