Z wudaća: septembera 2018

Na kromje jěchanskeho turněra kónc tydźenja w Hórkach stej so Michaela Körner a Maria-Theresia Heilemannowa (wotlěwa) wo to starałoj, zo móžachu so jěcharjo, pomocnicy a wězo tež wopytowarjo wobdźělić na akciji pytanja darićela rodowych bańkow za 13lětneho Bena z Halštrowa. Hólčec je druhi raz na leukemiju schorjeł. Dwěsćě ludźi je poskitk wužiło. „Smy přemóženi wo wulkej ličbje podpěraćelow, ­njejsmy z tajkej zwólniwosću ličili“, rjekny Sandra Berndt z předsydstwa towarstwa konjaceho sporta Při Klóšterskej wodźe. Foto: Jörg Stephan

Zhorjelc (SN/bn). Měsće Zhorjelc a Zgorzelec zarjadujetej zhromadnje ze Swobodnym statom Sakskej a Zwjazkowym ministerstwom za wonkowne naležnosće lětuše schadźowanje Advisory-foruma kulturnych čarow Europskeje rady. Paralelnje přewjedu hłownu zhromadźiznu Mjezynarodneje rady za pomnikoškit ICOMOS.

We wobłuku europskeho lěta kulturneho namrěwstwa chce wot 26. do 29. septembra něhdźe 200 mjezynarodnych zastupjerjow kulturnych čarow pod hesłom „Kulturne tury Europskeje rady jako zwisk mjez kulturnymi hódnotami, městnosćemi herbstwa a wobydlerjemi: Strategije a synergije z globalneho wida“ wuše zhromadne dźěło mjez kulturnymi čarami a tamnymi europskimi a globalnymi programami kulturneho namrěwstwa wuwić, rěka w nowinskej zdźělence Zhorjelskeho medijoweho referenta.

Mjez wobdźělnikami su mjez druhim direktor Europskeho instituta za kulturne čary (EICR) Stefano Dominioni, nawodnica projekta Via regia Caroline Fischer a ministerialna radźićelka wonkowneho zarjada dr. Brigitta Ringbeck.

Berlin (dpa/SN). Němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a jeje awstriski kolega Sebastian Kurz chcetaj wonkowne mjezy Europskeje unije lěpje škitać. Na to staj so wonaj wčera wječor w Berlinje dojednałoj. Tež zhromadne dźěło z afriskimi krajemi ma so polěpšić, zo móhli poněčim přičiny migracije wotstronić. Mjezy škitacu agenturu Frontex chcedźa hač do lěta 2020 na 10 000 zastojnikow rozšěrić.

Njewjedra sej wopory žadali

Peking/Washington (dpa/SN). Ličba smjertnych woporow po taifunje „Mangkhut“ je so powjetšiła. Na Filipinach je po sylnych zliwkach lawina błóta dom pod sobu pohrjebała, w kotrymž hórnicy spachu. Zamołwići liča z 58 mortwymi. Na južnym pobrjohu Chiny su štomy třoch ludźi zarazyli. Dalši čłowjek zemrě, jako so twarjenje sypny. W USA je sej hurrikan „Florence“ na juhowuchodźe kraja dotal 17 smjertnych woporow žadał. Tam bědźa so z wulkimi zapławjenjemi.

Za dołhodobny přinošk

Młodych a nazhonitych rjemjeslniskich mištrow su minjeny pjatk w Choćebuzu počesćili. Tamniša rjemjeslniska komora je składnostnje „dnja mištra“ 157 młodych mištrow, kotřiž běchu pruwowanje wuspěšnje wobstali, do měšćanskeje hale přepro­syła. Na jewišću stejachu pak tež rjemjeslnicy, kotřiž běchu před 25 lětami swójski zawod załožili. Foto: Michael Helbig

Wjacore metry ze swojim awtom lećał je 18lětny w allgäuskim Stöttenje, doniž do murje bydlenskeho domu njezrazy. Muž bě wčera rano z njeznateje přičiny w křiwicy kontrolu nad wodźidłom zhubił a „wotzběhnył“. Po zražce z murju so wóz přećisny a wosta na hłowje na třěše dalšeho parkowaneho awta ležo. Muža dowjezechu zranjeneho do chorownje. Škoda wučinja znajmjeńša 20 000 eurow. K wujasnjenju njezboža přewjedźe policija pola šofera alkoholowy test.

Po awtodróze nóžkowali su pućowacy w Šwicarskej, zo njebychu lětadło za­pasli. Njedaloko Zürichskeho lětanišća bě so wobchad twarnišća dla haćił. Tak je z awtow něhdźe dźesać ludźi wulězło a so pěši na puć podało. Medije wozje­wichu fota wo ludźoch, kotřiž na nuzowej čarje kófry za sobu ćahaja, štož je strašne a wězo kruće zakazane.

Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo móžnym zakazam jězdźenja dieselowych awtow a zanjerodźenju powětra w městach chce zwjazkowe knježerstwo Němskeje starše dieselowe awta nimo tuchwilu praktikowaneho ponowjenja software tež technisce ponowić. „Dyrbimy rozmyslować, kak móhli wobstatk awtow technisce hišće čisćiši sčinić“, rjekny minister za wobchad Andreas Scheuer (CSU) minjeny pjatk, bjez toho zo by nadrobnosće mjenował. Sudniske wusudy k móžnym zakazam jězdźenja zamołwitych nuzuja wobydlerjam wjace wěstoty spožčić, wón rjekny. Kotrych wobsedźerjow dieselowych awtow by to potrjechiło, je dale njejasne.

Berlin (SN). Po namócnych podawkach w Kamjenicy a hladajo na wuprajenja prezidenta zwjazkoweho wustawoškita Hansa-Georga Maaßena je so krajna skupina sakskich zapósłancow SPD w zwjazkowym sejmje ze zjawnym listom na zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) wobroćiła.

Daniela Kolbe, Detlef Müller, Susann Rüthrich und Thomas Jurk kanclerku namołwjeja, swoju kompetencu wužiwać a Maaßena pušćić. Debata wo tym, hač je w Kamjenicy k namócnosćam dóšło abo nic, je „wohańbjaca“. Zo je runje Maaßen jako nawoda Zwjazkoweho zarjada za wustawoškit ze swojimi wuprajenjemi w bulwarnej nowinje tajku debatu nastorčił, je „šamałe“, dokelž wón wuprajenja swědkow, kotřiž su namóc sami dožiwili, do prašenja staja. Zapósłancy SPD pisaja: „Wužiwajće jako zwjazkowa kanclerka swoju směrnicowu kompetencu w zwjazkowym knježerstwje, kotrež jako zapósłancy SPD tuchwilu zastupujemy. Starajće so wo to, zo dowěru do tutoho knježerstwa njespušćimy!“

Debata wo móžnym terminje kónca zmilinjenja brunicy

Choćebuz/Drježdźany (dpa/SN). W medijach wozjewjeny pozdatny kompromis tak mjenowaneje wuhloweje komisije zwjazkoweho knježerstwa nastupajo móžny termin wotpinjenja brunicowych milinarnjow je předewšěm we wuchodnej Němskej wulku kritiku zbudźił. Samo čłonojo wuhloweje komisije reaguja rozhorjeni. Tydźenik Spiegel rozprawja, zo su sej we wuhlowej komisiji w dalokej měrje wo terminje zakónčenja wudobywanja brunicy přezjedni. Pječa maja so poslednje brunicowe milinarnje w lětach 2035 do 2038 wotpinyć.

Wotpowědny kompromis bě čłon předsydstwa Němskeje železnicy Ronald Pofalla, sobupředsyda wuhloweje komisije, po rozmołwach z druhimi čłonami gremija zdźěłał a jón we wobswětowym ministerstwje a w kanclerskim zarjedźe předstajił, kaž Spiegel rozprawja.

Wočakowanja wšelakich zajimowych skupin na skutkowanje tak mjenowaneje wuhloweje komisije w nadawku zwjazkoweho knježerstwa su bjezdwěla wulke. Hižo dźensa wěmy, zo njemóže wony gremij rozrisanje předpołožić, kotrež wotbłyšćuje jeničce zajimy sylneje brunicoweje lobbyje, abo posłužuje jednostronsce pozicije škitarjow přirody a klimy. Trěbny je kompromis najebać to, zo su přisłušni politikarjo w Zwjazku runje tak kaž w brunicowych zwjazkowych krajach dwaceći lět předołho palace prašenje „A što budźe po brunicy?“ wotstorkowali. Nětko dyrbja tež woni za wotmołwu pytać. Tohodla mam kónc tydźenja w medijach wozjewjene mysle sobupředsydy wuhloweje komisije Rolanda Pofalle, wudobywanje brunicy w lětach 2035 do 2038 zakónčić, za prosty diskusijny poskitk. Hdyž žada sej na to předsyda koncernoweje zawodneje rady LEAG jeho hnydomny wostup, da njeje to ničo druhe hač derje znaty refleks. Trjebamy pak skónčnje wěcownosć. Axel Arlt

Mitrovica (ČŽ/K). Na wopyće sewjero­kosowskeho města Mitrovica, wobydleneho předewšěm wot Južnych Serbow, serbiski prezident Aleksandar Vučić wozjewi, zo je přistupny tomu, z nawodami Kosowa wujednać kompromis, kotryž by woběmaj krajomaj zrunał puć k čłonstwu w Europskej uniji. „My chcemy do EU, kosowscy Albanjenjo chcedźa bjezwizumowy zwisk z EU. Zo by so to zmóžniło, dyrbimy hromadźe žiwi być, dyrbimy porno sebi žiwi być“, Vučić zwurazni. Zhromadźenym krajanam, pokazowacym serbiske chorhojčki, wón praji: „Sym přijěł wam rjec, zo docpějemy přichodnje kompromis, ale zo budźemy za to tójšto woprować dyrbjeć.“ Wo podawku pišu čěske nowiny, powołace so na powěsćernju Reuters. Serbiska a Kosowo běštej so lěta 2013 zawjazałoj, pod škitom EU so prócować wo normalne mjezsobne poćahi. Ewentualne dojednanje wo wuměnje teritorijow by Serbiskej zmóžniło wobchować kontrolu nad sewjernymi dźělemi Kosowa, w kotrychž bydla hłownje Južni Serbja. Běłohród móhł za to Preševsku dolinu „woprować“, hdźež bydla wosebje ludźo albanskeje narodnosće.