Z wudaća: wutora, 28 měrca 2023

Großenhain (dpa/SN). W Großenhainje nastanje prawdźepodobnje nowa fabrika předewzaća Rheinmetall, w kotrejž ma so próšk za municiju zhotowić. Wo tym rozprawješe wčera nowina Leipziger Volkszeitung. Tak pisaja, zo chcedźa zawod na ležownosći něhdyšeho wojer­skeho lětanišća twarić. Po informacijach nowiny su rozmołwy mjez předewzaćom, sakskim knježerstwom a městom Großenhainom. Ani hospodarske minis­terstwo, ani město nochcyštej so na naprašowanje wuprajić. Dale su nowinarjo zhonili, zo dźe wo inwesticije we wobjimje 700 do 800 milionow eurow, kaž tež 500 do 600 dźěłowych městnow. Hižo za dwě lěće chcedźa na stejnišću w Mišnjanskim wokrjesu wosebity próšk produkować. Krajne knježerstwo bě kónc januara zajim Rheinmetall wobkrućiło. Koncern je přizjewiło, fabriku w swobodnym staće twarić chcyć. Kaž tehdy rěkaše, běchu zamołwići hakle započeli tole planować.

Rotterdam (dpa/SN). Ukrainske wójsko je z Němskeje 18 modernych bojowych tankow Leopard 2A6 k wotwobaranju ruskeho nadpada na swój kraj dóstało. To je zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wčera w Rotterdamje na nowinarskej konferency zdźělił, na kotrejž wobdźěli so tež nižozemski ministerski prezident Mark Rutte. „Smy tanki pósłali, kaž bě připowědźene“, Scholz rjekny.

Srjedź měrca běchu wobsadki tankow swoje wukubłanje na Leopardach z bojowym třělenjom wotzamknyli. Wo transporće tankow njebě knježerstwo, kaž při druhich systemach bróni, dodźerženja potajnosće dla ničo wozjewiło.

Zwjazkowe knježerstwo bě 25. januara po dlěšich nutřkopolitiskich rozesta­jenjach wobzamknyło, „spěšnje dwaj ­bataljonaj z tankami typa Leopard 2“ za Ukrainu zestajeć. Dalše tanki samsneho typa dodawaja Pólska, Norwegska, ­Kanada a Španiska. Fachowcy z toho wuchadźeja, zo je Leopard w boju sylniši hač ruske tanki. Tak njetrjeba Leopard – hinak hač ruski T-72 – zastać, chce-li třěleć.

Konferenca za škit němsko-pólskeje pomjezneje rěki w Frankfurće n. W.

Frankfurt n. W./Berlin (dpa/SN). Wobswětowi politikarjo Zelenych a wědomostnicy zasadźeja so po masiwnej mrětwje rybow we Wódrje za lěpši škit pomjezneje rěki. Na němsko-pólskej konferency w Frankfurće nad Wódru su so fachowcy wčera ze sćěhami wobswětoweje katastrofy loni w awgusće zaběrali. Hłowna přičina konferency bě strach, zo móhła so z přiběracej ćopłotu a woteběracej wodu w rěce lońša katastrofa wospjetować. Na konferency wobdźěli so zwjazkowa ministerka za wobswět Steffi Lemke (Zeleni) internetnje.

Zwada wobsteji mjez Němskej a Pólskej nimo toho na woběmaj bokomaj Wódry planowaneho wutwara rěki dla, kiž předewšěm Pólska pohonjuje. Slědźerjo warnuja, zo móhłoj wutwar a pohłubšenje z přirodu hišće derje zwjazaneje rěki žiwjenske rumy rědkich družin zwěrjatow a rostlinow wohrožeć.

Stawk, kiž nikoho njeboli, nima zmysła! Z tutymi słowami je zastupnik dźěłarnistwow wšoněmski warnowanski stawk zjawneje słužby wopodstatnił, kiž smy wčera dožiwili. Štóž bě na ćah pokazany, měješe problemy. A hnydom jewjachu so hłosy, tež w komentarach nowin, kiž kritizowachu nadměrne mzdowe žadanja dźěłarnistwow. A hišće hórje zastupnicy hospodarstwa. Tući wěšćachu nam kónc swěta, žadajo sej, zo měli nakładne awta tež njedźelu jězdźić, zo bychu wobchody a zawody zastarali, dokelž wšak so póndźelu na dróhach Němskeje wšitko sypnje ...

Wčera dóstach powěsć znateje z Israela: Smy na lětanišću w Tel Avivje a njewěmy, hač a hdy scyła zaso někajke lětadło leći. W Israelu je generalny stawk. Nó hladaj, sej myslach. Mějachmy w Němskej tež hižo njewobmjezowane stawki železnicy. Tutón warnowanski stawk pak dopokazuje tež němsku dokładnosć: Stawk traje 24 hodźin a potom zwěsćamy, zo so swět přeco hišće wjerći.. Marko Wjeńka

Stronski zjězd sakskich Zelenych (SN rozprawjachu) bě předsydce wuběrka za nutřkokrajne wiki a škit přetrjebarjow Europskeho parlamenta Annje Cavazzini (Europska swobodna alianca, nalěwo) minjeny pjatk ze składnosću, rozmołwjeć so ze zastupjerjemi wjacorych Budyskich zjednoćenstwow, kotrež so za naslědnosć angažuja. Mjez druhim wobhoni so w rumnosćach towarstwa Dźěłań dźeń wo tam praktikowanym modelu „coworkingspace“. Diskusija z čłonami cyłka Die Ganzmacher bě jej „z nastorkom, praktiske nazhonjenja z bazy“ do njedawno namjetowaneho „europskeho prawa na reparaturu“ zapřijimać. Foto: SN/Božena Šimanec

Zhorjelc (SN). Sakski hospodarski mi­nister Martin Dulig (SPD) je tele dny na ležownosći firmy Lift Manager w Jänkendorfje zdźělenki, wo dalšim spěchowanju za wutwar spěšneho interneta krajnemu radźe Zhorjelskeho wokrjesa Stephanej Meyerej (CDU), přepodał. Hižo wot lěta 2016 dźěła wokrjes na tym, spěšny internet w kónčinje wšitkim wobydlerjam, zarjadam atd. spřistupnić. Hišće je tak mjenowanych „běłych blakow“, hdźež nimaja potrjecheni spěšny zwisk do syće.

„Digitalizacija je za wšitke wobłuki ­bytostna. Tak postaja to naše dźěło a žiwjenje. Běłe blaki njejsu jenož problem infrastruktury, kotryž ma so rozrisać. Skerje so žiwjenska kwalita, mobilita a dźěło polěpši. Z wutwarom spěšneho interneta, zmóžnja so we wokrjesu dalšim něhdźe 30 000 wobydlerjam, předewzaćam, šulam a chorownjam přistup. Tohodla ­njeńdźe wo to, spěchowanske srědki přepodać, ale přichod zawěsćić“, Martin ­Dulig wuzběhny. Wutwar wukonliweje ­infrastruktury ma za Zhorjelski wokrjes najwyšu prioritu. „Atraktiwita kónčinow na wsach so bytostnje k lěpšemu wuwije“, Zhorjelski krajny rada podšmórnje.

Dźěłarničku z Drježdźanskim grafitijowym wuměłcom Christianom Weiße (nalěwo) su minjeny kónc tydźenja we Workle­čanskim młodźinskim klubje přewjedli. Wuslědk bě nowa fasada kluba. Wotpowědny naćisk su sej młodostni sami zdźěłali. ­Financowali su dźěłarničku z pjenježnym mytom, kotrež dobychu we wobłuku wubědźowanja Simul+. Foto: Mato Ćemjer

Slepo (CK/SN). Georg Kutzera w Slepom je něšto docpěł, štož hišće nichtó druhi we wsy docpěł njeje: Minjeny pjatk je wón stote narodniny swjećił. Narodninsku štučku zanjesechu jemu Rychwałdscy muzikanća. Njewšědny jubilej swjećeše wón z dźowku Susanne, synom ­Michaelom, wnučkomaj, prawnučkomaj a mnohimi dalšimi hosćimi. Gratulo­wałoj staj tohorunja wjesnjanosta Jörg Funda (CDU) a wjesny předstejićer Wolfgang Goldstein. Město kwětkow staj ­wonaj muzikantow sobu přiwjezłoj. ­Přetož Georg Kutzera bě w 1950tych ­lětach tamburmajor hrajneho ćaha. Hač do dźensnišeho je wón dujerskej hudźbje přichileny.

Župa „Michał Hórnik“ tež lětsa ze šěrokim spektrumom dźěławosće

Chrósćicy (SN/mb). Župa „Michał Hórnik“ Kamjenc ze swojim skutkowanjom za serbsku katolsku narodnu drastu pokročuje: Nětko na dźěłarničku „škrobjenje rubiška“ přeprošuja. Zarjadowanje so štwórtk, 20. jutrownika, w 18 hodź. na farje w Chrósćicach wotměje. Zajimče ­njech so w regionalnym běrowje Domowiny přizjewja (tel. 035796 96254 abo ). W lěće 2020 je župa po wuradźowanjach hotowarničow doporučenja za wužiwanje katolskeje narodneje drasty wozjewiła. Hakle loni nazymu su so na zetkanju hotowarničow z wuznamom jednotliwych dźělow drasty zaběrali.

Dale chce župa šulerjam wyšeju šulow na swojim teritoriju projektne dny w domje Měrćina Nowaka-Njechorńskeho w Njechornju zmóžnić – z financnej podpěru při kóštach za transport. Hižo do jutrow budźe tajka wuprawa šulerjow z Ralbičanskeje wyšeje šule. Pozadk je, zo aktualnje „KuBiMobil“ kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska šulam tajku podpěru njeskići.

Přesmykowanje strašne było