Jednanja dale du

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Němske prezidentstwo Rady EU chce z jednanjemi přećiwo Pólskej a Madźarskej pozdatnych ranjenjow zakładnych hódnotow EU pokročować. „Smy na zakładźe wobšěrnych rozprawow komisije k połoženju w Madźarskej a Pólskej zwěsćili, zo njejsu wuměnjenja date, jednanja přećiwo krajomaj po artiklu 7 skónčić“, rjekny minister za europske naležnosće Michael Roth (SPD) po wuradźowanjach w Brüsselu. Jednanja maja Pólsku a Madźarsku pohnuć, njewotwisnosć justicy a swobodu měnjenja zaručić. W najhóršim padźe krajomaj hrozy, zo njesmětej hižo sobu wothłosować.

Nahubnik tež we wučbje trěbny?

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo rozšěrjenju koronawirusa žada sej Dźěłarnistwo za kubłanje a wědomosć generelnu winowatosć, w šulach škitny nahubnik wužiwać. „Najwjace wučerjow by winowatosć nahubnika tež we wučbje witało. Tónle škit dyrbimy jim zaručić“, zwura­zni předsydka Marlis Tepe w rozmołwje z Passauskimi nowinarjemi. Pedagogisce njeby tajka naprawa zmysłapołna była, „wona pak škita wučerjow, šulerjow a jich staršich“.

Tuchwilu wobsteji w najwjace zwjazkowych krajach winowatosć nahubnika w šulskim twarjenju, nic pak we wučbje. Konferenca kultusowych ministrow bě spočatk septembra zwěsćiła, zo hodźi so wužiwanje nahubnika w jednotliwych zwjazkowych krajach wotpowědnje ličbje infekcijow tež we wučbje po dorěči ze zamołwitym strowotniskim zarjadom wukazać. Tepe žada sej w tym zwisku tež po wšej Němskej jednotny koncept za přewětrjenje rjadowniskich rumnosćow.

Slědźer: Wuchod bjez idejow

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Bad Saarow (dpa/SN). Drježdźanski hospodarski slědźer Joachim Ragnitz je nowym zwjazkowym krajam wumjetował, zo maja při planowanju struk­turneje změny „strašnje mało idejow“. Runje při wužiwanju z dobrym prawom wužadanych wurunanskich srědkow za brunicowe kónčiny pobrachuja skerje dobre a konkretne předstawy a nic pjenjezy, rjekny Ragnitz, zastupowacy nawoda Drježdźanskeje wotnožki slě­dźenskeho instituta Ifo, wčera w Bad Saarowje na wuchodoněmskim hospodarskim forumje. Regionalnje zamoł­wići sej ze srědkami mjenje bóle swoje wosobinske přeća spjelnjeja. „Ani nowe kolesowarske šćežki ani šikwanje po­nowjene muzeje k tomu njepřinošuja, nowe předewzaća do wuchodnych regionow nawabić.“

Přewostajić spěchowanske srědki je w najlěpšim padźe trjeba, za hospodarski wuspěch pak to w žanym padźe njedo­saha“, Ragnitz podšmórny. Nowoza­sydlene předewzaća a branše do přichoda sahacych technologiskich wuwićow móhli strukturnu změnu podpěrać, njeměli pak je tež nadhódnoćić.

Drogi so w EU strašnje rozšěrjeja

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Lissabon (dpa/SN). Twjerde drogi kaž kokain a heroin so w Europje strašnje dale rozšěrjeja. Strowota a wěstota Europjanow stej přez stabilne drogowe wiki, ale tež přez wobmjezowanja koranowirusa dla wohroženej, informuje wobkedźbowarnja za drogi a wotwisnosć wot drogow Europskeje unije (EMCDDA) w swojej wčera wozjewjenej kóždolětnej rozprawje. Strowotniske zastaranje a chłostanske naprawy su korony dla wobmjezowane, rěka z institucije Europskeje unije, kotraž je w Lissabonje zaměstnjena.

Dyrbimy z tym ličić, zo so „někotre potrjechene skupiny w zwisku z hospodarskimi sćěhami koronakrizy dla drogam přiwobroća a zo su potom dźěl drogowych wikow“, rjekny direktor EMCDDA Alexis Goosdeel, jako wón rozprawu wčera přednjese. To staja nětko hižo wućežene zarjadnišća pod hišće wjetši ćišć. Dyrbjeli tuž „spěšnje jednać, zo móhli na nowe wohroženje reagować“. Dźeń a časćišo w Europje wosebje wulke mnóstwa drogow namakaja. Lěta 2018 běchu rekordne 181 tonow kokaina sćazali. Sćazane mnóstwo heroina je wot 5,2 (2017) na 9,7 tonow (2018) rozrostło.

To a tamne (23.09.20)

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Stary telewizor je so ze swojimi elektroniskimi pruhami wo to postarał, zo je we wsy Aberhosan we Walesu wšědnje rano w sedmich internet wupadnył – 18 měsacow dołho. Zamołwići telekomunikaciskeje posłužby běchu zadwělowani za přičinami pytali, doniž njezwěsćichu, zo jedyn z wobydlerjow wšědnje w 7 hodź. telewizor zaswěći. Stary nastroj je internet tak masiwnje wobwliwował, zo so system we wsy dospołnje sypny.

Cuzy pjeršćeń namakałoj staj mandźelskaj w swojim bydlenju w delnjosakskim Neu Wulmsdorfje, po tym zo bě paduch tam pobył. Njeje wšak wuzamknjene, zo je paduch złoćany pjeršćeń z grawuru „Jürgen“ a datumom druhdźe pokradnył a na to w domje porika zhubił. Dotal pak su wšitke pospyty, wobsedźerja pjeršćenja z pomocu mjena a datuma zwěsćić, bjez wuspěcha wostali.

Prěnje warnowanske stawki

wutora, 22. septembera 2020 spisane wot:

Augsburg (dpa/SN). We wjacorych zwjazkowych krajach su dźensa warnowanske stawki w zjawnej słužbje Zwjazka a komunow zahajili. W Sewjerorynsko-Westfalskej a Bayerskej su we wjacorych městach před měšćanskimi zawodami a radnicami demonstrowali. W druhich krajach započnu so akcije přichodne dny. Dźěłarnistwo ver.di žada sej 4,8 procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 150 eurow měsačnje. Dźěłodawarjo – Zwjazk a komuny – njejsu dotal hišće scyła žadyn poskitk předpołožili.

Biskopja wuradźuja

Fulda (dpa/SN) Synodalny puć a cyrkwinske žiwjenje w časach koronakrizy steja wot dźensnišeho w srjedźišću nazymskeho schadźowanja Němskeje biskopskeje konferency w Fuldźe. Koronakrizy dla dyrbja wobdźělnicy wotstawk dodźeržeć a nahubnik wužiwać. Na dnjowym porjedźe steja tež přiběraca ličba wustupow z cyrkwje, směrnicy Vatikana k organizowanju wosadow a splažne znjewužiwanja w cyrkwinskich institucijach.

Poručeja ludźom doma wostać

Sakske knježerstwo chce po woli ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU, naprawo) přichodnje „bóle elektrisce po puću być“. To rjekny politikar CDU wčera w Drježdźanach, jako přepodachu knježerstwu nowy elektrowóz ID.3 awtotwarca Volkswagen. Awto ma přichodnje za jězby statneje kenclije w Drježdźanach a wokolinje po puću być. Foto: Steffen Unger

Pytaja swinje

wutora, 22. septembera 2020 spisane wot:

Beeskow (dpa/SN). Po prěnich padach afriskeje swinjaceje mrětwy w Braniborskej pytaja wot wčerawšeho we wokrjesu Wódra-Sprjewja štyri specielnje wuku­błane psy z Porynsko-Pfalcy zahinjene dźiwje swinje. Psy su na to trenowane kadawry wučušlić.

Tohorunja wčera wočakowachu dalše staflu tajkow psow we wokrjesu Sprjewja-Nysa, kotrež chcychu wot dźensnišeho zasadźić. Runje w ker­činojtych lěsnych kónčinach tele psy efek­tiwnje pomhaja, zdźěli hamtska skótna lěkarka wo­krjesa Wódra-Sprjewja Petra Senger. Jeno z rjećazami ludźi zahinjene dźiwje swinje pytać by jara wobćežne było.

Pólske knježerstwo bjez wjetšiny

wutora, 22. septembera 2020 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Hladajo na hrožacu knježerstwowu krizu w Pólskej je justicny minister Zbigniew Ziobro narodnokonserwatiwne knježerstwo k jednoće namołwjał. „Samo mjez swójbnymi, kotřiž so lubuja, su druhdy rozestajenja“, rjekny Ziobro wčera we Waršawje do posedźenja předsydstwa knježaceje na­rodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS). Justicny minister nawjeduje mału stronu Solidariska Pólska, kotraž twori zhromadnje z dalšej małej stronu Dorozumjenje koaliciju z PiS.

Hladajo na připowědźenu změnu knježerstwa napjatosće w rjadach koalicije přiběraja. To je so minjeny pjatk při wothłosowanju nastupajo zakoń wo zwěrinoškiće pokazało, jako 19 zapósłancow Ziobroweje formacije přećiwo naćiskej hłosowaše. Wot toho časa knježerstwo faktisce žanu wjetšinu w parlamenće wjace nima. Nětko spekuluja, zo předsyda PiS Jarosław Kaczyński knježerstwo rozpušći a ministra Ziobra pušći. Potom bychu nowowólby runje tak móžne byli kaž mjeńšinowe knježerstwo.

Kóždemu wučerjej laptop

wutora, 22. septembera 2020 spisane wot:

Rozdźělny wothłós na „šulski wjeršk“ w kanclerskim zarjedźe w Berlinje

Berlin (dpa/SN). Po „šulskim wjeršku“ koronakrizy dla w kanclerskim zarjedźe su wobdźělnicy hladajo na wuslědki a na zhromadne dźěło mjez Zwjazkom a zwjazkowymi krajemi přewažnje spokojom. Kritika jewi so ze stron Zwjazka kubłanje a zdźěłowanje a wot FDP, kotraž rěčeše po wjeršku wo „kosmetice“.

Na zetkanju wobdźělili běchu so nimo zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel, kubłanska ministerka Anja Karliczek, šef kanclerskeho zarjada Helge Braun (wšitcy CDU), předsydka SPD Saskia Esken a kultusowi ministrojo 14 zwjazkowych krajow. Dojednali su so na dalše kročele digitalizacije šulow. Při tym złožowachu so předewšěm na hižo dorěčane přede­wzaća.

Tak su wobzamknyli, słužbne laptopy za wučerjow wobstarać. W tym zwisku běchu dźěłarnistwa ćišć wukonjeli, dokelž běchu mnozy za čas zawrjenych šulow korony dla swoje priwatne kompjutery wužiwali. Nětko chcedźa kóždemu z 800 000 wučerjow Němskeje słužbny laptop přewostajić. Za to zaplanowane 500 milionow eurow dóstanu po najspěšnišim puću wot Zwjazka.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND