WHO: Z wirusom žiwi być

pjatk, 24. julija 2020 spisane wot:
Genf (dpa/SN). Bórzomne wutupjenje koronawirusa njeje po přeswědčenju Swětoweje strowotniskeje organizacije WHO wotwidźomne. „Dyrbimy wuknyć, z wirusom žiwi być“ rjekny koordinator za nuzowu pomoc Mike Ryan wčera wječor w Genfje. „W blišim přichodźe njejsmy kmani, wirus wotstronić abo wutupić.“ Město toho měli ludźo nawuknyć, z wirusom žiwi być a so k wěstej normaliće nawróćić. Ryan kraje namołwješe, wšitke srědki zasadźić, rjećaz infekcijow přetorhnyć. K tomu tež słuša, w nuzy bary a kluby nachwilnje zaso zawrěć abo ličbu wopytowarjow wobmjezować. Runje w zawrjenych rumnosćach je strach natyknjenja wosebje wulki, wón rjekny.

Resursa woda drohotna

pjatk, 24. julija 2020 spisane wot:
We Łužicy je dale mało wody k dispoziciji, rozprawja wčera mjezypřesahowaca dźěłowa skupina „Ekstremna situacija“ po swojim wuradźowanju. Sylne zliwki jenož krótkodobnje pomhaja. Deficit, kotryž je so trajaceje suchoty minjenych lět dla wutworił, njehodźi so narunać. Fenomen móžeš tež z pječenjom w kuchni přirunować. Włóžne ćěsto změša so jara derje z wodu. Jeli je jenož muka w škli, wutworja woda jeničce łužu. Bjez pomocy so hižo z muku njezměša. Runje tak je to z pjeršću, kotraž je w delnich worštach tuchwilu sucha kaž proch. Woda tam jenož jara pomałku do zemje přesaknje. Tuž nam sylne zliwki wulce njepomhaja. Trjebamy nuznje tak mjenowany „jendźelski dešć“, při čimž so dny dołho dešćuje. Na tajki pak minjene lěta podarmo čakachmy. Resursa woda – a to mamy sej wu­wědomić – je drohotne kubło, z kotrymž měli kedźbliwje a swědomiće wobchadźeć. Bianka Šeferowa

To a tamne (24.07.20)

pjatk, 24. julija 2020 spisane wot:

13 historiskich a drohotnych sudobjow z antikskeho Roma su zastojnicy španiskeje wobswětoškitneje jednotki w małym rybjacym wobchodźe w pobrjóžnej gmejnje Santa Pola na wuchodźe kraja našli. Amfory pochadźeja po prěnich trochowanjach z prěnjeho lětstotka a stejachu we wobchodźe jako dekoracija. Syn wobchodnika twjerdźi, zo je mjeztym sćazane amfory při nurjenju w morju našoł.

Ćěło serijoweho mordarja Si Quey su w Thailandskej 60 lět po jeho smjerći spalili. Žałbowane powostanki ležachu donětka w škleńčanym kašćiku najwjetšeje chorownje w Bangkoku. Wjace hač 10 000 ludźi bě z peticiju žadało mumiju wotstronić. Muža, kiž bě šěsć dźěći morił, běchu 1959 w starobje 32 lět zasudźili a zatřělili. Jeho mjeno je wšěm znate: Starši hišće dźensa dźěćom praja: Njechodź won hdyž je ćma, hewak hrabnje će Si Quey!

„Postup hižo spóznajomny“

štwórtk, 23. julija 2020 spisane wot:
Nimale połdra lěta prěni woleny Serbski sejm mjeztym dźěła­, kotryž widźi so jako legitimowane zastupnistwo serbskeho ludu. Kak sejmarjo swoje dotalne skutkowanje hódnoća, što je so poradźiło, što nic tak derje, hdźe hišće klaca a hač je mjeztym k rozmołwje dóšło, kotraž bě wot předsydy Domowiny přilubjena. To chcyše Janek Wowčer wot wolenych zapósłancow sejma wědźeć. Rěčnica gremija Jadwiga Pjacec je jemu němsce wotmołwiła, swojim čitarjam spřistupnjeja Serbske Nowiny wotmołwy wězo w maćeršćinje.

Kak hódnoćiće swoje skutkowanje w prěnim połdra lěće wobstaća a kak sće z nim w tym času ludnosć docpěli?

J. Pjacec: Zhladujemy na wuspěšne dźěło. Mějachmy tójšto wužadanjow zmištrować, a kóždy z nas bě w čestnym zastojnstwje chětro žadany. Z efektiwnym dźěłom na zakładźe wšelkich rozsudow móžemy wuspěch a postup nastupajo zachowanje serbskeho ludu zwěsćić. Tohorunja za čas wobmjezowanjow koronakrizy dla je so nam poradźiło dale po planje dźěłać. Přiwšěm pak parujemy nadrobniše wizualne kaž tež wobsahowe rozprawnistwo ze stron medijow.

Dalše hrožace mejlki dóstali

štwórtk, 23. julija 2020 spisane wot:

Berlin. Politikarjo Zelenych Anton Hof-reiter, Renate Künast a Filiz Polat su hro- žace mejlki z podpismom „NSU 2.0“ dóstali. Tež Hannoverskemu wyšemu měšćanosće Belitej Onayjej su prawicarscy ekstremisća hrozyli. Politikar Zelenych rjekny, zo je hižo wjele hrožacych mejlkow dóstał, nětčiša pak poćahuje so na jeho swójbu. Minjene dny kopjachu so pady tajkich mejlkow, kotrež wobsahowachu daty z policajskich kompjuterow.

Nowy přiměr wujednany

Kijew/Donjeck (dpa/SN). We wójnskej kónčinje na wuchodźe Ukrainy prócuja so wo nowy přiměr. Wot přichodneje póndźele ma „dospołny a wobšěrny přiměr“ płaćić a brónje maja mjelčeć, rěka z prezidialneho běrowa w Kijewje. Do toho běchu to hižo zastupnicy proruskich wojowarjow zdźělili. Dotal njebě žadyn z wjace hač 20 wujednanych přiměrow dołho dźeržał. Tajki pak je wuměnjenje za dalše wjerškowe zetkanje wo Ukrainje, kotrež ma prawje bórze w Berlinje być.

Zniženy dawk skutkuje

W Israelu stajeja so ludźo dale ministerskemu prezidentej Benjaminej Netanjahuwej. Woni protestuja pře­ćiwo nowym na­prawam koronawirusa dla a wumjetuja Netanjahuwej zaprajenje. Tak dóńdźe wčera k zražkam z policiju, ­kotraž wjace hač ­třiceći demonstrantow zaja. W Israelu je ličba padow korony minjene dny zaso raznje přiběrała. Foto: dpa/Ronen Zvulun

Nowa słužba předstajena

štwórtk, 23. julija 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zakitowanska ministerka Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU) je dźensa swoje plany k nowej dobrowólnej słužbje w Zwjazkowej woborje předstajiła. Ta ma hižo wobstejacu dobrowólnu słužbu wudospołnić, kotruž běchu po wotstronjenju woborneje słužby 2011 zawjedli. Wobstejaca dobrowólna słužba traje sydom do 23 měsacow a ma předewšěm časowych a powołanskich wojakow přiwabić. Nowa słužba, kotruž mjenuje Kramp-Karrenbauer „Twoje lěto za Němsku“, ma porno tomu rezerwu za krizowe pady kaž zapławjenja abo koronapandemiju sylnić. Předwidźane je šěsć měsacow trajace wojerske wukubłanje. W šěsć slědowacych lětach ma so cyłkownje šěsć měsacow rezerwoweje słužby w domjacym regionje přizamknyć.

Kritizuje plany Trumpa

štwórtk, 23. julija 2020 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je připowědźił, „sta zastojnikow“ do města Chicaga pósłać, zo bychu namóc w milionowej metropoli skónčili. W Běłym domje we Washing­tonje rěčeše wón wo „šokowacym roz­buchu morjenja a namócnych njeskutkow z brónjemi. Tajke krejpřeleće ma so skónčić.“ Měšćanostka Chicaga Lori Lightfood připowědźenje Trumpa kritizuje, pokazujo na sceny w měsće Portland, hdźež pósłani zastojnicy kaž paramilitariske jednotki po dróhach patrul­juja. „Njetrjebamy zastojnikow, kotřiž po hasach Chicaga ćahaja, wobydlerjow bjez přičiny zajmu a jich wustawowe prawa rubja“, demokratka wčera rjekny.

Wirus sej z dowola domoj přiwjezli

štwórtk, 23. julija 2020 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Dlěje hač tři měsacy njejsu w Choćebuzu žadyn nowy pad koronawirusa wjace měli – nětko je so hnydom štyriwosobowa swójba z nim natyknyła. Kaž město zdźěli, běštaj so mandźelskaj z dźowkomaj minjenu njedźelu z dowola na španiskej kupje Mallorca ­nawróćiłoj. Kupa njeje jako rizikowa kónčina zastopnjowana. Swójba bě njedźelu w Nürnbergu přizemiła a wottam z awtom domoj jěła. Po nawróće je jedyn z dźěłodawarjow staršeju rutinowy test přewjesć dał, kiž bě pozitiwny.

Cyła swójba je mjeztym w karantenje, runje tak dotal zwěsćene kontaktne wosoby. Swójbni nimaja dotal žane symptomy. Strowotniski zarjad slědźi za dalšimi kontaktnymi wosobami.

Ličba wobkrućenych padow korony w druhim najwjetšim měsće Braniborskeje je tak na 43 rozrostła. Tuchwilu je w Choćebuzu 33 wosobow w domjacej karantenje. Najwjetši dźěl z nich su po informacijach města studenća, kiž su so ze swojich ródnych krajow nawróćili, a ludźo, kotřiž mějachu z nimi kontakt.

Hišće dwaj wjelkaj ze sćelakom

štwórtk, 23. julija 2020 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po puću w słužbje wědomosće: W Sakskej je dźeń a mjenje wjelkow ze sćelakom po puću, kotryž dawa daty wo jich pohibowanju w přirodźe. Kaž fachowy zarjad za wjelki w krajnym wobswětowym zarjedźe zdźěli, matej tuchwilu jenož hišće dwaj wjelkaj tajki sćelak za wjelči monitoring při sebi.

Sćelak muskeho wjelka Hansa, kotryž běchu jemu při pasku wokoło šije připrawili, běchu njedawno w ćežko přistupnej Kinsporskej holi namakali, po tym zo njebě sćelak hižo 20 dnjow wusyłał. Fachowcy wobswětoweho zarjada z toho wuchadźeja, zo běchu so šrubiki paska wokoło šije pušćili. Wjelkej pak so derje dźe, kaž wobraz fotowych paslow dokumentuje.

W aprylu běchu ze sćelakom wuhotowanu wjelčicu Lottu we Łužicy mortwu našli. Prawdźepodobnje běchu ju druhe wjelki při wojowanju wo rewěr zakusali.

Daty dóstawaja slědźerjo hišće wot młodeje wjelčicy z mjenom Juli. Wona bě w aprylu Saksku wopušćiła a je tuchwilu w Mecklenburgsko-Předpomorskej. Ze swobodneho stata wusyła jenož hišće wjelk Peter. Sćelak běchu jemu w aprylu wokoło šije připrawili.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND