Inflacija w Turkowskej wysoka

póndźela, 05. septembera 2022 spisane wot:

Ankara (dpa/SN). Inflacija w Turkowskej dale stupa. Lětne podróšenje wučinješe w awgusće něhdźe 80,21 procentow, narodny statistiski zarjad dźensa w Ankarje zdźěli. Płaćizny žiwidłow stupachu porno lońšemu přerěznje wo wjace hač 90 procentow. W juliju běchu přetrjebowarske płaćizny porno junijej wo 79,6 procentow wyše. Přičiny inflacije su wše­lakore. Jedna z toho je słaba krajna ­měna lira.

Woheń pod kontrolu njeje

Wernigerode (dpa/SN). Wulkowoheń w Smolinach tež třeći dźeń hišće pod kontrolu njeje, zdźěli dźensa rěčnik wo­krjesa we Wernigerodźe. Na někotrych blakach je so woheń dale rozpřestrěwał. Zarjady wuchadźeja z potrjecheneje přestrjenje něhdźe 150 hektarow. Dźensa dopołdnja chcychu tam hašenske lětadła a helikoptery zasadźić štož ma so wot­powědnje po časach koordinować. Tole přewozmje techniske zasadźenske wjednistwo z Goslara.

Surowy nadpad w Kanadźe

Na přeprošenje zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD, srjedźa) su ministerscy prezidenća wuchodoněmskich brunicowych krajow minjeny pjatk w Sprjewinym Dole wo strukturnej změnje wuradźowali. Na dźěłowej rozmołwje wobdźěli so społnomócnjeny za wuchodnu Němsku Carsten Schneider (naprawo), sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, 2. wotprawa), jeho braniborski kolega dr. Dietmar Woidke (SPD, 1. wotlěwa) kaž tež ministerski prezident Saksko-Anhaltskeje dr. Reiner Haseloff (CDU). Foto: Lausitznews/Erik-Holm Langhof

Merzma wolóženje za njedosahace

póndźela, 05. septembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda CDU Friedrich Merz je třeći paket z wolóženjemi amploweje koalicije jako njedosahacy kritizował. Prawje je, zo rentnarjo a studowacy energijowu pawšalu dóstanu, Merz wčera w lětnim interviewje ARD zwurazni. Ale hač woprawdźe ludźom dosaha, kotrychž dochody leža runje tak nad hranicu bydlenskeho pjenjeza abo sadźbow socialneje pomocy, budźe so pokazać. „Woni dyrbjeli za potrjechenych wjace činić“, Merz wuzběhny. Dale wón měni, zo budu so zamołwići hospodarstwa hóršić, dokelž njeje so na nje mysliło. „A hospodarstwo, to njejsu wulkokoncerny, to su statysacy małych ­a srjedźnych předewzaćow. Wone koalicija zanjecha.“

Nord Stream 1 dale bjez płuna

póndźela, 05. septembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN) Ruski statny koncern Gazprom je pjatk njewočakowano zdźělił, zo njebudźe najprjedy raz žadyn płun přez Nord Stream 1 dodawać. Přičina toho je zmylk w staciji Portowaja, zdźěli Gazprom. Dołhož njeje problem rozrisany, njemóže płun po pipeline běžeć.

Zwjazkowa agentura za syće na tym dwěluje. „Wot ruskeje strony potwjerdźene njedostatki njejsu po hódnoćenju zwjazkoweje syćoweje agentury technisce přičina, dodawanja płuna haćić“, zarjad zawčerawšim zdźěli. Podobnje wupraji so tež předewzaće Siemens Energy jako zhotowjer pječa potrjecheneje turbiny, z kotrejež po wšěm zdaću wolij wuběži.

Jenički zwisk, po kotrymž móže Ruska płun do Němskeje dodawać, skići pipeline Waidhaus. Wodźenski system, kotryž wjedźe po Ukrainje, přez Słowaksku do Awstriskeje a Němskeje. Po tymle systemje pak je dotal jenož mało płuna abo scyła žadyn płun do Němskeje dóšoł. Přede­wšěm z Norwegskeje, Belgiskeje a Nižozemskeje płun do Němskeje běži štož bě naposledk samo wjace hač z Ruskeje.

To a tamne (05.09.22)

póndźela, 05. septembera 2022 spisane wot:

Wěcynjewustojneho kurjenja kołća dla je pčołar w Porynsko-Pfalcowskej něhdźe 400 kwadratnych metrow lěsa zapalił. Při tym je 42lětny pjatk popołdnju přewjele kura zadychał, čehoždla dyrbjachu jeho na městnje lěkować. Nětko přepytuje policija pad njekedźbliweho zadźerženja dla. ­Cyłkownje 55 wohnjowych wobornikow z jědnaće jězdźidłami je płomjenja hašało.

Dźakowano dokładnemu hladanju je w Šwicarskej nopawa z dwěmaj hłowomaj starobu 25 lět docpěła. Na swojich narodninach zawčerawšim w Genfskim přirodnym historiskim muzeju su hladarjo tam bydlace zwěrjo z mjenom ­Janus ze zubnej šćětku wumyli. Nopawu wšědnje kupaja, prawidłownje masěruja, ze specielnej dietu zapleńča a wobstajnje na staw derjeměća kontroluja. Amfibija bu po Janusu, romskim Bohu z dwěmaj wobličomaj, pomjenowana.

Kijew žada sej bojowe tanki

pjatk, 02. septembera 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Do swojeho wopyta w Němskej je sej ukrainski ministerski prezident Denys Šmyhal wot zwjazkoweho knježerstwa bojowe tanki k wotwobaranju ruskich nadpadnikow žadał. „Trjebamy přewrót w filozofiji dodawanja bróni. Z tym měnju: Trjebamy tež moderne bojowe tanki“, rjekny Šmyhal w rozmołwje z powěsćernju dpa. „Wočakujemy wot USA, zo nam tanki typa Abrams přewostaja a Němska Leopard 2. To su moderne tanki, kotrež trjebamy.“ Šmyhala wočakuja njedźelu w Berlinje.

Biden warnuje před Trumpom

Philadelphia (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je z doraznymi słowami před zwrěšćenjom demokratije w swojim kraju warnował. Na wólbnobojowym zarjadowanju w Philadelphiji wón swojeho předchadnika Donalda Trumpa direktnje nadběhowaše. Toho přiwisnicy su zwólniwi, kraj „do zašłosće wjesć“, Biden rjekny. Demokratiju zakitować, je nadawk kóždeho jednotliwca, tak Biden.

Dźesać lět jastwo za namóc

Demonstranća su dźensa rano před terenom brónjoweho koncerna Rheinmetall w Kasselu přećiwo dalšemu brónjenju pro­testowali. Antimilitaristiske zjednoćenstwo „Rheinmetall wotbrónić“ je tak akciski dźeń přećiwo brónjowej industriji zahajiło. Při tym dóńdźe k rozestajenjam z policiju, jako demonstranća spytachu, wrota zawoda blokować. Foto: dpa/Swen Pförtner

Fachowcy IAEA chcedźa wostać

pjatk, 02. septembera 2022 spisane wot:

Enerhodar (dpa/SN). Mjezynarodny atomowy energijowy zarjad chce dołhodobnu misiju we wot Ruskeje wobsadźenej atomowej milinarni Saporiššja na juhu Ukrainy zarjadować. Tole zdźěli nawoda IAEA Rafael Grossi wčera w internetnym poselstwje. Do toho běchu fachowcy zarjada swoje dźěło w milinarni zahajili. Ruska je dołhodobnej misiji IAEA w milinarni pječa přihłosowała. Ukraina porno tomu na tym wobstawa, zo ruske jednotki milinarnju wopušća a zo tež wokolinu milinarnje demilitarizuja.

Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je Ruskej wumjetował, zo njeje mjezynarodnym zastupnikam medijow dowoliła, wo wopyće fachowcow w Saporiššji rozprawjeć. To by była składnosć, zo „njewotwisni žurnalisća wo wěrnosći“ pisaja. „Bohužel njejsu okupanća tomu přizwolili“, Zelenskyj w swojim wšědnym widejowym poselstwje zdźěli.

Žada sej wjeršk pola kanclera

pjatk, 02. septembera 2022 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Hladajo na raznje přiběrace płaćizny energije žada sej sakski ministerski prezident Michael Kretsch­mer (CDU) zhromadne postupowanje Zwjazka a krajow kaž za čas koronakrizy. Trěbne je krizowe koło, kiž so prawidłownje w kanclerskim zarjedźe schadźuje. Tam dyrbjeli zastupnicy komunalneje ­runiny a fachowcy energijowych wikow wobdźěleni być, rjekny Kretschmer po wčerawšim energijowym wjeršku w Drježdźanach. Droha energija wohrožuje hospodarstwo, dźěłowe městna a rjećazy dodawanja tworow, wón rjekny.

Wočakuja zamołwjenje prezidenta

pjatk, 02. septembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za bój přećiwo antisemitizmej wočakuje zamołwjenje ze stron zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera na wopomnjenskim zarjadowanju k 50. róčnicy olympiskeho atentata 1972. „Myslu, zo je na času za zamołwjenje a sym sej wěsty, zo zwjazkowy prezident na zarjadowanju prawe słowa namaka, rjekny Felix Klein nowinarjam. Tajke zamołwjenje žadaja sej tež přiwuzni woporow. 5. septembra 1972 běchu palestinscy terorisća na olympiskich hrach w Mnichowje israelske mustwo nadpadnyli. Jědnaće čłonow mustwa a policist buchu při misnjenym pospyće wuswobodźenja na lětarskim zepěranišću Fürstenfeldbruck morjeni. Wěstotne naprawy běchu njedosahace. Lětdźesatki běchu wo přiměrjene wotškódnjenje wojowali a su so nětko dojednali, rěčnik knježerstwa zdźěli.

Přichodnu póndźelu chcedźa atentat na zepěranišću wopominać. Na zarjadowanju wočakuja tež israelskeho prezidenta Jitzchaka Herzoga.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND