To a tamne (07.09.17)

štwórtk, 07. septembera 2017 spisane wot:

Swoju lubosć wopokazał je muž z durinskeho Ilmenauwa na wosebite wašnje. Na łuce bě z nuznikoweje papjery wutrobu sformował a ju zapalił. Přidatnje je hišće silwestersku raketu k njebju třělił. Lubosćinski dopokaz – jako překwapjenka k narodninam swojeje lubki mysleny – nježněješe pola susodki runjewon přiklesk. Wona so na njeho hóršeše. Runje hišće romantiski 30lětny so rozmjerza a teptaše do duri bydlenja 50lětneje susodki, zo su so rozbili.

208 kašćikow z prózdnymi blešemi pokradnyli su njeznaći na přemysłownišću w schleswigsko-holsteinskim Barsbüttelu. Z nich je 128 piwowych a 80 kašćikow mineralneje wody. Policija pyta nětko za swědkami­ njewšědneho njeskutka. Snano je někomu napadnyło, zo chcyše něchtó něhdźe wulke mnóstwo kašćikow wotbyć.

Kohlgraf nowy biskop

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Mainz (B/SN). 27. awgusta dósta prof. Peter Kohlgraf jako 88. biskop diecezy Mainz biskopsku swjećiznu. Wón naslěduje kardinala Lehmanna, kiž je w meji 2016 starobnych přičin dla pola bamža Franciskusa wo wotstup prosył. Kohlgraf skutkowaše dotal jako profesor pastoralneje teologije na Katolskej wysokej šuli w Mainzu. We witanskich słowach dopomni předsyda Němskeje biskopskeje konferency, kardinal Reinhard Marx, na stawizny a hobersku tradiciju biskopstwa a je wěriwym k nowemu biskopej gratulował. Zdobom witaše Kohlgrafa jako noweho čłona do kruha Němskeje biskopskeje konferency.

Program akademije předleži

Magdeburg (B/SN). Nowy połlětny program Katolskeje akademije biskopstwa Magdeburg předleži. W nim namakaće wšitke zarjadowanja, kotrež budu hač do kónca lěta w akademiji a w regionalnych forach wotměte. Direktor akademije Reinhard Grütz skedźbnja wosebje na Halleske Mauritiusowe dny, kotrež wěnuja so poměrej wěry k erotice. Dalše ćežišća su spominanje na reformaciju a politiske temy. www.katholische-akademie-magdeburg.de

Muž jasnych nahladow

Maja kónčinu wopušćić

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Bližaceho so hurrikana Irmy dla maja turisća juhozapad Floridy a kupu Florida Keys wopušćić. Po informacijach zarjadow płaći tele postajenje wot dźensnišeho ranja. Pozdźišo maja tež wobydlerjo kónčinu wopušćić. Mjeztym bu hurrikan Irma do najwyšeje kategorije pjeć zastopnjowany. Dotal hišće jasne njeje, hač wón kónc tydźenja tež na kruty kraj USA trjechi.

Protesty w městach USA

Los Angeles (dpa/SN). W mnohich městach USA su ludźo přećiwo kóncej programa Dreamer k škitej młodych migrantow protestowali. Prezident USA Donald Trump bě připowědźił, zo zakónči program, zawjedźeny wot bywšeho prezidenta Baracka Obamy. Sta ludźi demonstrowachu před Běłym domom we Washingtonje a w dalšich městach Ameriki. Program zmóžnja ilegalnym zapućowarjam, dóstać dźěłowu dowolnosć, a škita tak mjenowanych „dreamerow“ před wupokazanjom.

Wuchod podpěru dale trjeba

Poslednje posedźenje sejma z Michałkowej

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Berlin (SN). Wčerawše posedźenje Němskeho zwjazkoweho sejma bě zdobom poslednje za serbsku zapósłanču Marju Michałkowu (CDU). Wona hižo jako kandidatka njenastupi. Hornjoserbskeho zapósłanca/hornjoserbsku zapósłanču tuž w přichodnym parlamenće njezmějemy.

Michałkowa bě wot lěta 2002 direktnje wolena zastupjerka jednoho łužiskeho wólbneho wo­krjesa a bě jako prěnja serbsku narěč w sejmje dźeržała. Zasadźała je so za serbske temy a we wobłuku strowotnistwa. Byrnjež zwjazkowy sejm wopušćiła, je hišće w mnohich gremijach zastu­pjena. Tak wostanje dale předsydka Rady za serbske naležnosće Sakskeje.

Tež prezidenta zwjazkoweho sejma Norberta Lammerta (CDU) su zapósłancy wčera w Berlinje rozžohnowali. Po 37 lětach wón k wólbam hižo njenastupi.

„Měła so distancować“

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Načolna kandidatka Alternatiwy za Němsku (AfD) Alice Weidel je wčera wólbne wusyłanje telewizije ZDF po rozestajenju dočasnje wopušćiła. Přičina bě žadanje generalneho sekretara CSU Andreasa Scheuera na nju, zo by so wot druheho načolneho kandidata AfD Alexandera Gaulanda a durinskeho krajneho předsydy Björna Höckeho prawicarskich wuprajenjow dla distancowała. Gauland bě Höcku jako dušu AfD wopisał. „Za mnje je wón prosće prawicarskoradikalny“, rjekny Scheuer. Rozmołwne koło z cyłkownje sydom politikarjemi a moderatorku Mariettu Slomka Alice Weidel na to wopušći.

W Zapadnej Thrakiskej dale šule zawěraja

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Witten (SN). Turkowska mjeńšina, bydlaca w grjekskim regionje Zapadna Thrakiska, ma dźeń a wjetše ćeže, swoje šulske kubłanišća zachować. Tak je ličba zakładnych šulow turkowskeho zhromadźenstwa w minjenych lětach chětro woteběrała.

Jako bywša njewotwisna fachowča za prašenja mjeńšin Zjednoćenych narodow Gay McDougall lěta 2008 region wopyta, zo by so na městnje wo połoženju mjeńšiny wobhoniła, wuwučowa w Zapadnej Thrakiskej na 194 zakładnych šulach turkowšćinu a grjekšćinu. Hižo dwě lěće pozdźišo je grjekske ministerstwo za kubłanje, slědźenje a nabožinu rozsudźiło, 60 z nich přemało šulerjow dla zawrěć. Njedawno bu znate, zo tam hišće lětsa tři dalše šule zawru. Tež tu je mała ličba šulerjow přičina. Zawrěće wobzamkny direkcija primarno- a sekundarnošulskeho wukubłanja regiona wuchodna Makedonska a Thrakiska.

Strašna njewěda

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:
Ústí nad Labem abo Šluknov w bliskej Čěskej njejstej zabytej, dźe-li wo bjeznadźijne połoženje Romow. Bydlacy rozbrojeni po nimale cyłej Europje a nastupajo kubłanje a postupowanje husto wróćostajeni, žiworja woni na kromje towaršnosće. Su to ći, na kotrychž mnozy přisłušnicy – tež słowjanskich – ludow, wothorjeka hladaja, dokelž nimaja jich wašnje žiwjenja za swoje. W Němskej su Sintojo a Romojo jedna ze štyrjoch w mjeńšinowej radźe zastupjenych awtochtonych ludowych skupin. To pak jich jako němskich staćanow před tym nješkita, zo su rasistiskim njepřećelskosćam a wumjezowanjam wustajeni. Pochad njesmě kriterij policajskeho dźěła być, je prezident zwjazkoweje policije Dieter Romann po zetkanju z dateje přičiny z Romanijom Rosu, předsydu Centralneje rady němskich Sintow a Romow, tele dny hakle wustajił. Wotstronimy-li strašnu njewědu, móžemy zawěsće tež předsudki přewinyć. Axel Arlt

Połoženje dale njespokoja

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Integracija Romow nimale po cyłej Europskej uniji problematiska

Brüssel (ČŽ/K/SN). Zo njeje połoženje Romow jenož we wuchodnej a srjedźnej Europje problematiske, ale po cyłej Europskej­ uniji, wuchadźa z rozprawy, kotruž je komisija EU zdźěłała a nětko w belgiskej stolicy Brüsselu wozjewiła. Rozprawa wuraznje zwěsća, zo wostawaja Romojo dale socialnje najsłabša a často diskriminowana narodna mjeńšina. Wosomdźesat procentow Romow, něhdźe šěsć do wosom milionow ludźi tuž, kotřiž bydla w jednotliwych krajach zhromadźenstwa, je wot chudoby wohroženych. Situacija so jenož poněčim polěpša.

Přeprošeja na diskusiju w busu

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Budyšin (CRM/SN). 2. Budyski tydźeń demokratije nabywa na konturach. To wujewi so minjenu póndźelu na dalšim wječoru w Ewangelsko-lutherskim domje (KiK), na kotryž běše zaso Eckart Riechmann (SPD) z měšćanskeho zarjadnistwa přeprosył. Wón angažuje so zdobom w towarstwje Budyšin wostanje pisany. Samsny kruh, wobstejacy z politisce wu­směrjenych towarstwow, w měšćanskej radźe zastupjenych stron a wobeju cyrkwinskeju wosadow kaž tež dalšich zajimcow, bě hižo 21. awgusta na samsnym městnje wuradźował (SN rozprawjachu).

To a tamne (06.09.17)

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:

Swoju mać plahowanja konopje dla pola policije přizjewił je 13lětny z badensko-württembergskeje gmejny St. Leon-Rot. Do toho bě so hólčec w interneće wo rostlinach informował. Jeho podhlad přećiwo maćeri so wobkrući, a policija nańdźe w zahrodce swójby 20 połdra metra wulkich rostlin. Mać so na syna njesměrnje rozhori, a zastojnicy njemóžachu ju hižo změrować. 13lětneho dyrbjachu tuž wěstoty dla nachwilnje sobu wzać.

Z wozyčkom połnym słódkosćow je dwulětna holčka žonje w Freiburgskej kupnicy napadnyła. Po wšěm zdaću bě swojej maćerce twochnyła, kotraž bě hižo policiju zawołała. Zastojnicy zetkachu skónčnje staršu sotru dwulětneje, kotraž tež za njej pytaše. Kaž so wukopa, bě holčka swójbnym hižo z bydlenja ćeknyła. Hač móžeše dwulětna słódkosće zdźeržeć, w policajskej rozprawje njesteji.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND