W krizy rěče mjeńšin wužiwać
Europska rada kraje namołwja, jenož hamtsku rěč njenałožować
Brüssel (SN). Europska rada – zastupnistwo wšitkich čłonskich statow Europskeje unije – w tuchwilnej krizy koronawirusa dla wšitke kraje namołwja, we wobłuku komunikacije z wobydlerjemi rěče narodnych mjeńšin njezanjechać. „Najwjace krajow swěta, mjez nimi tež čłonske staty Europskeje rady, je z njesłyšanej pandemiju konfrontowanych“, rěka w stejišću z Brüssela. W tym zwisku wukazane naprawy sahaja wot hygieniskich pokiwow hač k rigoroznym zakazam, dom wopušćić. Zamołwići na wšitkich runinach kaž tež lěkarjo na to skedźbnjeja, zo hodźi so jenož tak rozšěrjenju wirusa zadźěwać.
„Byrnjež naprawy zasadnje witali, dyrbimy zwěsćić, zo kraje informacije, wukazy, směrnicy a poručenja jeničce w oficialnej hamtskej rěči kraja wozjewjeja. Wot toho potrjechene su tež tradicionalne regionalne a mjeńšinowe rěče, kotrež w jednotliwych krajach nałožuja. Posrědkować wažne pokiwy w tutych rěčach je za derjeměće mjeńšin nimoměry wažne“, Europska rada w swojim stejišću zwěsća.
Próca na dobro mjeńšin
To a tamne (02.04.20)
Ze 112 lětami je Brita Bob Weighton nětko oficialnje najstarši muž swěta. Poměrnje čiły starc bydli w starowni w jendźelskim Altonje a ma tři dźěći, dźesać wnučkow a 25 prawnučkow, kaž Guinnessowa kniha rekordow rozprawja. Dotal najstarši muž, Japanjan Chitetsu Watanabe, bě w februaru krótko do swojich 113. narodnin zemrěł. Najstarši čłowjek na zemi je žona – 117lětna Kane Tanaka z Japanskeje.
Widejowu techniku w starownjach w času koronakrizy přiběrajcy zasadźeja, zo bychu zwisk wobydlerjow k přiwuznym a přećelam zmóžnili. Widejo wudospołnja telefon, kotryž wšak seniorojo tak a tak w swojich stwach maja, rěčnica Němskeho čerwjeneho křiža zdźěli. Widejowu techniku w někotrych hladarnjach hižo maja, dokelž běchu jim přiwuzni starych tajku přewostajili.
Dźeń a wjace natyknjenych
Berlin (dpa/SN). Po wšej Němskej je mjeztym 67 366 z koronawirusom natyknjenych. Nowoinfekcije su w běhu 24 hodźin wo 5 453 přiběrali. Roberta Kochowy institut zdźěla, zo je ličba smjertnych woporow wo 149 na 732 rozrostła. Wjace hač 16 000 ludźi je so mjeztym zaso wustrowiło. Durinske město Jena planuje koronakrizy dla wukaz, po kotrymž dyrbja wobydlerjo w zjawnosći škitnu masku nosyć. Woni su namołwjeni sej tajku za sebje a druhich sami šić.
Pomoc Ruskeje za USA
Moskwa (dpa/SN). Dramatiskeho połoženja koronakrizy dla je Ruska minjenu nóc transportne lětadło z pomocnymi srědkami do USA pósłała. Ruski prezident Wladimir Putin a jeho kolega z USA Donald Trump staj so wčera telefonisce na to dojednałoj. Kaž rěčnik Krjemla potwjerdźi, njeje hladajo na krizu žaneje alternatiwy k zhromadnemu jednanju. Ruska bě minjene dny hižo prěnju pomoc do Italskeje pósłała. USA maja mjeztym 190 000 z wirusom natyknjenych, wjace hač 4 000 ludźi je zemrěło.
Ličba wustrowjenych přiběra
Tež w schleswigsko-holsteinskim Büsumje hotele a pensije prózdne ...
Swoboda dale wobmjezowana
Drježdźany (dpa/SN). Sakska je wobmjezowanja swobodneho hibanja koronakrizy dla přez jutry hač do 20. apryla podlěšiła, kaž krajne knježerstwo wčera w Drježdźanach wobzamkny. Wobmjezowanja su dźěl wukaza, kotrež spožča naprawam zdobom prawnisku wěstotu. Minjeny čas běchu ludźo wospjet přećiwo powšitkownym naprawam swobodneho stata sudnisce skoržili. Wukaz płaći wot 18. měrca a bu štyri dny pozdźišo wot socialneho ministerstwa hišće raz wudospołnjeny. Z wukazom je mjez druhim zakazane, bydlenje bjez přičiny wopušćić. Tež wopyty w starownjach a hladarnjach su zakazane.
Ličba dopokazanych padow korony w Sakskej je mjeztym na 2 084 rozrostła. Runočasnje zličichu w swobodnym staće 13 na wirus zemrětych, dwaj wjace hač dźeń do toho, socialna ministerka Petra Köpping (SPD) po posedźenju kabineta zdźěli. Wšitcy zemrěći běchu starši hač 74 lět.
Žadaja sej korektury naprawow
Berlin (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) žada sej wot zwjazkoweho knježerstwa korektury pomocneho paketa koronawirusa dla. Runje na polu hospodarstwa su změny nuznje trěbne, rjekny wón nowinarjam w Berlinje. Wosebje nuznu pomoc trjebaja srjedźostawscy předewzaćeljo, kotřiž su mjeztym w swojej eksistency wohroženi, Kretschmer wuzběhny. Małe předewzaća njetrjebaja kredity, ale direktne přiražki, zo móhli hladajo na běžne kóšty w přichodnych měsacach přežiwić.
Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chcyše dźensa popołdnju z ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow telefonisku konferencu přewjesć a wo dalšich naprawach wuradźować.
Z chětro naležnym listom su so politikarjo CDU/CSU na zwjazkowu kanclerku wobroćili a sej žadali zběhnyć tuchwilny wukaz, po kotrymž njesmědźa sezonowi dźěłaćerjo wjace do Němskeje. Tójšto ratarskich zawodow je mjeztym w eksistencnej krizy, dokelž njewědźa, što a kelko plahować a kak płody žnjeć.
Kritizuja zawrjenje mjezow
Zeleni knježerstwje w Praze a Waršawje namołwjeja naprawu skónčić
Drježdźany (SN). Zawrjenje čěsko-němskeje a pólsko-němskeje mjezy koronawirusa dla na wukaz knježerstwow w Praze a Waršawje přiběrajcy kritiku zbudźa. W zhromadnym lisće namołwjatej Lucie Hammecke, europskopolitiska rěčnica frakcije Zelenych w Sakskim krajnym sejmje, a Anna Cavazzini, zapósłanča Zelenych w Europskim parlamenće, politisce zamołwitych w Čěskej a Pólskej, zasady Europskeje unije w naležnosći dodźeržeć. „Namołwjamy čěske a pólske knježerstwo, zo byštej směrnicy komisije EU k naprawam namjezneho managementa přesadźili. Trjebamy spěšne a pragmatiske rozrisanje za tych, kotřiž wšědnje z mjenowaneju krajow do sakskeho pomjezneho ruma na dźěło jězdźa a so nětko z wulkimi wobmjezowanjemi bědźa.“
To a tamne (01.04.20)
Palencarnje a piwarnje Wulkeje Britaniskeje produkuja nětko koronakrizy dla ručny desinfekciski srědk za policistow, kaž Scotland Yard w Londonje zdźěla. Zastojnicy, kotřiž wukonjeja słužbu na dróhach, w jastwach abo na městnach njeskutkow, su wot wirusa wosebje wohroženi. Srědki w składach pak so strašnje nachileja. Pytajo za nowymi dodawarjemi bě so centralny policajski zarjad tuž na alkoholowu industriju wobroćił. Jedna z piwarnjow je samo 6 000 litrow desinfekciskeho srědka dariła.
Swoju mjeztym druhu wulku pandemiju dožiwja Španičanka Lulú Vázquez, kotraž swjećeše minjeny kónc tydźenja 110. narodniny. Wona bě hišće dźěćo, jako 1918 španiska gripa wudyri, kotraž je sej po trochowanju fachowcow po cyłym swěće 25 do 50 milionow smjertnych woporow žadała.
Wjace škitnych maskow trěbne
Mnichow (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) žada sej „narodnu nuzowu produkciju“ škitnych maskow. „Trjebamy nuznje wjace maskow wysokeje kwality za wšón personal w chorownjach a lěkarskich praksach“, rjekny Söder dźensa w rańšim magacinje ARD. Němske hospodarstwo měło so nětko na produkciju škitnych maskow přestajić, zo by jich w chorownjach, lěkarskich praksach a starownjach dosć było.
Podlěši zakaz zapućowanja
Washington (dpa/SN). Spočatnje na měsac wobmjezowany zakaz zapućowanja do USA za staćanow EU k wobmjezowanju koronawirusa ma so podlěšić. To je prezident USA Donald Trump připowědźił. Tajke a podobne postajenja wostanu dale płaćiwe a budu snano hišće přiwótřene, rjekny Trump we Washingtonje. Přiwšěm wón njepraji, kak dołho ma zakaz płaćić, kiž bě poprawom hač dosrjedź apryla předwidźany.
Orbán smě z wukazami knježić
