Dekoracije hodowny čas wobohaćeja
Postajenjaza silwester
Budyšin (SN/JaW). Kontaktne wobmjezowanja koronapandemije dla su tež na silwesterskim a nowolětnym dnju dale płaćiwe. Na to skedźbnja hišće raz cyle jasnje Budyski krajnoradny zarjad. Po płaćiwych předpisach smědźa so „w zjawnosći maksimalnje pjeć wosobow z dweju domjacnosćow zetkawać. Runje tak płaćiwe je to za mjezsobne wopyty. Dźěći hač do 14 lět su z toho wuzamknjene.“
We wšej zjawnosći je wudawanje, předawanje a piće alkohola kruće zakazane. W silwesterskej nocy w času mjez 22 a 6 hodź. swoje bydlenje wopušćić zakazane njeje. Runje tak silwestersku pyrotechniku wotpalić njeje cyłotnje zakazane. Města a gmejny pak móža zakazy za derje wopytane zjawne městna wukazać. Wokrjes pak radźi so lětsa silwesterskich praskotakow wzdać, dokelž su kliniki w Budyskim wokrjesu hižo přećežene a zastaranje typiskich silwesterskich zranjenjow tohodla wobćežne. Kaž z krajnoradneho zarjada dale rěka, budźe policija dodźerženje postajenjow „předewšěm na woblubowanych městnach we wokrjesu masiwnje kontrolować“.
Płastowka (30.12.20)
Hody na rozdźělne wašnje dožiwić
Róžant/Chrósćicy/Bluń/Njeswačidło/Rakecy (SN/JaW). Dokelž wšak su lětuše hody wot koronapandemije chětro wobwliwowane a městna w cyrkwjach wukazow a postajenjow škita před koronu dla raznje wobmjezowane, su sej we wjacorych wosadach – katolskich kaž ewangelskich – hłójčku łamali, kak móhli Božu nóc přiwšěm na dostojne wašnje swjećić.
W Róžeńće chcedźa wjesne dźěći na nyšporje w 15.30 hodź. hodownu stawiznu předstajić. Dokelž wšak lětsa live hrać njemóža, poskića ju jako film. Nimo w cyrkwi pokazaja woni swoju hodownu stawiznu jako film tohorunja pod https://youtu.be/ptGm-GBKLbI. Njedźelu, 27. decembra, předstaja jón tohorunja w 14 hodź. na nyšporje w Ralbicach.
Po štomik do lěsa
Jónu spočatk 1970tych lět, za čas mojeho dźěćatstwa, je pola nas w Hózku nimale přez cyły december sněh ležał. Běše to wjeselo! Dwaj dnjej do patoržicy dźěchmoj z dźědom do lěsa po hodowny štom. Mój prawy dźěd wšak bě „we wójnje wostał“, kaž swójbni stajnje prajachu.
Tónle mój druhi dźěd běše ćěkanc z bywšeje wuchodneje Pruskeje, kiž je po Druhej swětowej wójnje pola nas na statoku nowu domiznu namakał. Měješe mandźelsku a pjeć dźěći, ke kotrymž bě w poslednich wójnskich měsacach zwisk zhubił. Dołhož bě žiwy, je za nimi pytał – bjez wuspěcha. Za mnje pak běše wón mój dobroćiwy dźěd. Z nim smy němsce rěčeli, a na njeho mam wjele dobrych dopomnjenkow.
Znajmjeńša pytachmoj tón dźeń do hód za nas rjanu chójnu. Móžu so dopomnić, zo běchu štomy zasněžene. A nadobo wuhladach na jednej z hałužkow někajke pisane wěcy. Jako sej je bliže wobhladach, zwěsćich, zo běchu to słódkosće. Zadźiwana hladach na dźěda, a wón mi praješe: „Te je zawěsće rumpodich zhubił. Jeho wulki měch měješe najskerje dźěru.“
Płastowka (23.12.20)
Boža stwórba w zymje
Za nowe zemi poslešćo
so z njebjes pjerje saje,
z nim prěki, podłu mjetajo
wětr spodźiwany hraje.
Tuž módre hory, kopowcy
so běla z běłej hłowu,
a šěre třěchi, płoniny
tež krytwu noša nowu
Štom sam rad ruki přesćěra,
za lisće sněh sej łóji;
so z wołmu pyši kerčina,
kaž runje dźe a hoji.
Tak w dejmantojtej bělini,
we rańšim woblečenju
haj miškri so a zyboli
kaž w jednym lutym kćenju.
Puć přeměnjeny jasni so,
swět druhi postupuje,
a koło, kiž je dotal šło,
to sanka wusměchuje.
We zymskej drasće sněhowej
mi, luba zemja, witaj!
Njech lěs a polo wodźětej
pod twojej ruku spitaj!
Handrij Zejler
Zhromadźeny spisy IV
LND 1982
Boža nóc
Nětk swjatočnje so zaso ćiše bliži
nóc Boža w rjanym hwězdnym
wodźěwje,
kiž k drěmacej so zemi z njebja niži
tak połna Knjezoweje miłosće;
so njeličomnje wjele swěcow swěći,
błyšć jasny pjelni tež najchudši dom,
a hodownički wupyšeny štom
dźens wobwyskuja miliony dźěći.
A spěwy hodowne nam derje znate
nětk klinča luboznje nam do dušow;
ach, něhdy buchu spěwane a hrate
tež wot nas za čas młodych
zbóžnych dnjow.
A drohe wosoby ze zańdźenosće,
na kotrychž rowje lětnje róže ktu,
nas z miłym směwkom z jědle
strowjeju
a dźěla z nami hodow wjesołosće.
Ow njestej zdala, w horju rozrudźeny,
bu wzate tež najrjeńše zbožo ći!
Hlej, hdyž je Zbóžnik nam dźens narodźeny,
da njejsmy ženje chudźi, zrudźeni!
Z nim wobradźi Bóh za žiwjenske chody
najkrasniše nam swětło za duše,
kiž hrěje nas, tež ženje njehasnje
a swěći horje nam na wěčne hody!
Korla Awgust Fiedler
wujimk ze Serbskeje poezije 44
LND 1999
Zyma
Zyma, zyma, kak ty studźiš,
zo te wokna hałzuja,
z lodowatym dychom smudźiš,
zo nam pala mjezwoča.
Zyma, zyma, zapusćerka,
sněh a lód twój wodźěw je,
w sanjach kóń drje běžo šćerka,
na brjóžk radšo poběhnje.
Powitać kraj radšo chcemy
zeleny a kwětkojty,
hdyž dom trawu powjezemy,
hdyž haj steji zeleny.
Zyma, zyma, twoja ruka
twjerda je a chudobna.
Radšo kćěj nam rjana łuka,
radšo spěwaj łastojčka!
Handrij Zejler
Zhromadźene spisy IV
LND 1982
Na haće
Jakub Bart-Ćišinski
Hat na chribjet je ćisnył sej
płašć, tkany ze swětłeho lodu;
a po haćenjach kerki, hlej,
na straži steja z běłej brodu.
Po lodźe hólcy smykaju
so zababjeni wyše wušow,
a holcy sanki ćahaju
sej zwoblěkane do kantušow.
A łója so a mjetaja,
so zapřahuja do rjećaza;
a zymu mru a njechaja
dom nihdy nic, hdyž mać jim kaza.
Nan připrawił je wjerćencu
a wjerći dźěći we wjeselu;
tam hołk je, tołk a wyski du
kaž kermušu na karuselu.
A čerwjene a módre su
a ruce maju jako raki ...
a kachle wječor majkaju
a spěwaju jim horce dźaki.
čitanski wurězk z knihi Hodownikowanje LND 2014
