Porěči wo dołho zamjelčanej temje

póndźela, 14. meje 2018 spisane wot:
Budyšin (SN). Na zajimawy wječor přeproša jutře, wutoru, w 19 hodź. Budyska měšćanska biblioteka na Hrodowskej. Tam čita Christopher Spatz ze swojeje knihi, kotraž jedna wo wjele lětdźesatkow zamjelčanej humanitarnej katastrofje po Druhej swětowej wójnje. Na sewjeru Wuchodneje Pruskeje zemrě tehdy 100 000 ludźi na sćěhi mrětwow a pobrachowaceho zežiwjenja. Syroty dyrbjachu so nadobo same starać, dóstachu so do sowjetskich dźěsćownjow abo ćeknychu do Litawskeje a stachu so z tak mjeno­wanymi „wjelčimi dźěćimi“. Wjacore tysacy z nich dowjezechu pozdźišo do Sakskeje a dachu je tu k hladanju abo ­k adopciji do swójbow. Wjele lět so wo tym rěčało njeje. Hakle w 1990tych lětach bu zjawnosć na wosud dźěći skedźbnjena. W swojej knize Christopher Spatz jich žiwjenje rekonstruuje a da potrjechenych samych rěčeć. Po studiju stawi­znow a germanistiki je Spatz lěta 2015 wo identiće wuchodopruskich wjelčich dźěći promowował. Zastup za jutřiši přednošk płaći štyri eura.

Wopički družiny katta w Choćebuskim zwěrjencu maja tam wot njedawna dorost. Foto: Michael Helbig

Křižowka (11.05.18)

pjatk, 11. meje 2018 spisane wot:

Wodorunje: 3 přećiwo, 5 posledni grjekski pismik, 6 hrajer hłowneje róle, 7 hudźbna twórba, 10 šesty měsac, 13 kwětka, 14 wobkrućer ­sudnistwa, 15 nic prědku

Padorunje: 1 spěw jednotliwca, 2 nic horje, 3 město w Šwicarskej, 4 nic prěni ani druhi, 8 napinanje, 9 so lubjacy, 11 los bjez dobyća, 12 chětro

Hišće hač do 29. julija přistupna je aktualna wustajeńca „Fasety“ Reginy Herrmann w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje. Młody Makedonjan Naz Kambere (na wobrazu), sobudźěłaćer hosćenca „K hadźacej krónje“, zajimuje so wosebje za serbske powěsće. Tu wobhladuje sej twórbu „Stary Krabat přepodawa swoje Rańske kubło roboćanam.“ Foto: Joachim Rjela

Inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Der Fall der Götter“ dožiwi dźensa wječor swoju premjeru na hłownym jewišću. W hrě po filmje „Zatamani“ Luchina Viscontija skutkujetaj mjez druhim Ana Pauline Leitner a Měrko Brankačk sobu. Foto: Miroslaw Nowotny

Płastowka (27.04.18)

pjatk, 27. apryla 2018 spisane wot:

Spočatk pytanych słowow je wupokazany.

1 twar přez rěku, 2 připrawa za camping, 3 rěka w Italskej, 4 12 měsacow, 5 zjawy spicy, 6 francoske město, 7 kral pola Shakes­peara, 8 pospyt, přepruwowanje, 9 dopis = lěwy rjad: ćišina

Skulptura na karu podobneho nastroja, kotryž mjenuja „Schiebock“, pyši wot srjedy kružny wobchad na kromje Biskopic. Daloko widźeć je wopon města. Twórbu stej metalotwarski zawod Max Aicher z Biskopic a wuměłstwowa kowarnja Aurin ze Schönbrunna zhotowiłoj a městu dariłoj. Foto: Steffen Unger

Křižowka (20.04.18)

pjatk, 20. apryla 2018 spisane wot:

Wodorunje: 3 znajomosće, 5 kóšty za posyłki, 6 z njeho je swěčka, 7 wódne jězdźidło, 10 dołhi, njelepy kadla, 13 alkoholiski napoj, 14 spisar, 15 afriski kraj

Padorunje: 1 je zatusnjeny, 2 stat, 3 oma serbsce, 4 rozrězane drjewo, 8 ze štomami wobdata dróha, 9 horiny w Aziji, 11 druhi grjekski pismik, 12 Narr zeserbšćene

W klubowni Choćebuskeho Serbskeho domu předstaji komponist Sebastian Elikowski-Winkler (naprawo) srjedu popołdnju nowu­ dźěćacu cejdejku „Zgubjone wěcy – Nowe źiśece spiwy“ z knihu. W njej namakaja zajimcy noty Winklera a teksty, kotrež je Werner Měškank (2. wotlěwa) spisał. Nošer Winkleroweho projekta je Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu Choćebuz. Na zynko­nošaku, kotryž sej wučerjo­ a šulerjo jako prěni naposkachu, spěwa Delnjoserbski holči sekstet. Nad produktom wjeselachu­ so tež Uta Henšelowa (nalěwo), Marja Elikowska-Winklerowa a Katja Donath (3. a. 4 wotlěwa). Foto: Michael Helbig

Křižowka (13.04.18)

pjatk, 13. apryla 2018 spisane wot:

Wodorunje: 1 typ němskich awtow, 3 płody k jědźi, 5 načolny šlager, 7 njewotwisnosć, 10 dźělčk pjeršće, 14 bywši zwjazkowy prezident, 15 ličba, 16 Geschenk serbsce

Padorunje: 1 muski hłós, 2 swětowa strowotniska organizacija, 3 ličba, 4 genetiske wopřijeće, 6 kupa Balearow, 8 wójna jendźelsce, 9 łaćonsce Bože, 10 małe wódnišćo, 11 kanton Šwicarskeje, 12 narod, 13 dym

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND