Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) ma poćah mjez Zwjazkom a zwjazkowymi krajemi za přewšo špatne. „Poměr njebě hišće nihdy tak špatny kaž nětko. To njeje jenož mój posudk, to praja tež ministerscy prezidenća SPD“, rjekny Kretschmer powěsćerni dpa w Drježdźanach. „Předstawa, zo su tule w swobodnym staće wšitke města a wokrjesy samsneho měnjenja, my jako statne knježerstwo pak prajimy, zo tola hinak jednamy, prosće njeńdźe. W poměrje mjez Zwjazkom a krajemi pak tomu runje tak je.“ Politika knježerstwa w Berlinje potrěbnosće krajow ignoruje, Kretschmer skorži. Tohodla kroči Němska w mnohich dypkach hospodarsko-politisce do wopačneho směra. „Ampla je w mnohich nastupanjach zwrěšćiła, mjez druhim pola škita klimy. Tam njejsu ekonomiju a socialne naležnosće wobkedźbowali. Atomowe milinarnje su wotpinjene. Město toho zepěramy so zaso na brunicowe milinarnje.“ Wólby Europskeho parlamenta 2024 njesměli so z ryzy protestnymi wólbami stać. „To je moja wulka starosć.“ Hišće pak je móžno, zmylki korigować.

Staw Łobja zaso woteběra

pjatk, 29. decembera 2023 spisane wot:

Drježdźany/Hannover (dpa/SN). W kónčinach wulkeje wody wostanje połoženje dale wohrožowace. Němska wjedrarnja (DWD) připowědźi dalše spadki. „Hač do jutřišeho so hišće raz porjadnje podešćuje, byrnjež hižo nic w tajkich mnóstwach“, Christian Herold w Němskej wjedrarni zdźěli. Najwjace dešća wočakuja dźensa a jutře w Sewjerorynsko-Westfalskej. Na sewjeru wokoło Bremena a Hamburga wočakuja wjedrarjo mjenje spadkow hač minjene dny. Najebać to wostanje połoženje napjate.

W sakskej krajnej stolicy Drježdźanach je Łobjo pod wočakowanej měru šěsć metrow wostało. Normalnje stej dwaj metraj. Wot minjeneje nocy staw wody zaso woteběra. Krótki čas bě pegel 5,95 metrow docpěł. Přirjadnica města za wobswět Eva Jähnigen (Zeleni) dźěla, zo chcychu alarmowy schodźenk 3 w běhu dnja zaso zběhnyć. Škitne naprawy su so jako dobre wopokazali, wjetšich škodow njeje było.

Dokal ćeknyć w Gazaskim pasmje?

pjatk, 29. decembera 2023 spisane wot:

Gaza (dpa/SN). Wojerske postupowanje Israela přećiwo islamistiskej Hamas nuzuje tysacy palestinskich ciwilistow do ćěkańcy w dospołnje zawrjenym pasmje nad Srjedźnym morjom. Wot Israela přikazane ewakuowanje srjedźneho Gazaskeho pasma wjedźe k „nanuzowanemu wućěrjenju“ dalšich wobydlerjow, pomocny skutk UNO na dobro Palestinjanow UNRWA zdźěli. Wjace hač 150 000 ludźi – dźěći, žony z ćěšenkami, zbrašeni a starši – „sej nihdźe wućeknyć njemóže“. Mjeztym dale w Chan Junisu na juhowuchodźe wojuja. Tam chce palestinski Čerwjeny połměsačk nowe lěhwo ćěkancow natwarić.

Israel je po informacijach z Damaskusa znowa objekty w susodnej Syriskej nadběhował. Po informacijach syriskeje powěsćernje Sana su israelske wojerske lětadła „južnu kónčinu“ nadběhowali. Syriske wójsko je někotre rakety wotwobarało. Pječa su israelske rakety tež objekty njedaloko lětanišća w Damaskusu trjechili. Israel měri so tam přećiwo wot Irana podpěrowanym milicam.

To a tamne (29.12.23)

pjatk, 29. decembera 2023 spisane wot:

Kołp na kolijach na mosće we Wolgasće zapadnje kupy Usedom w Mecklenburgsko-Předpomorskej je železniski a nadróžny wobchad nachwilnje zlemił. Že­leznicar bě zwěrjo wuhladał a policiju ­informował. Pomoc přińdźe ze stron čakaceho šofera wosoboweho awta. „Wočiwidnje wěcywustojny muž“ zwěrjo hrabny a na druhi bok mosta donjese, hdźež jeho zaso na swobodu pušći.

Na zwěrjeći wuměnk rozžohnowali su Podstupimscy cłownicy na drogi wukubłanu psycu Fluse. Dźesać lět dołho bě mjeztym dwanaće lět stary pos aktiwnje słužbu wukonjał a při 264 zasadźenjach nimale 270 kilogramow drogow wuslědźił. Zasadźena bě Fluse předewšěm na Berlinskim lětanišću Tegel a na nowym BER. Wosebje chwalachu sej policisća jeje charakter: Dźěćom bě wona jara přichilena, skućićelam pak scyła nic.

Ciwilisća ćěkaja do chorownjow

štwórtk, 28. decembera 2023 spisane wot:

Gaza (dpa/SN). Dźesaćitysacy ciwilistow w Gazaskim pasmje su sej po informacijach swětoweje strowotniskeje organizacije WHO před wójnu do chorownjow wućeknyli. W chorowni Shifa a měsće Gazy je so mjeztym 50 000 ludźi zhromadźiło, w spitalu Al-Amal na juhu pasma 14 000, WHO zdźěla. Njewotwisne pruwowanje ličbow njeje móžne. Sobudźěłaćerjo WHO ćeknjenych po swojich móžnosćach ze žiwidłami a lěkami zastaruja.

Erdoğan atakuje Netanjahuwa

Ankara (dpa/SN). Turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan je israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa toho postupowanja w Gazaskim pasmje dla raznje kritizował a z Adolfom Hitlerom přirunował. „Što Hitlera a Netajanhuwa hišće rozeznawa“, prašeše so Erdogan w Ankarje. Netanjahu reagowaše hněwny a Erdoğanej wumjetowaše, zo wot němskich nacionalsocialistow morjenych Židow hani.

Lauterbach stawki njezrozumi

Dźěćo ze swojim rolerom w madźarskej stolicy Budapesće při Dunaju, kotryž ma nětko runja druhim rěkam wulku wodu. Štož je před kulisu sławneho twarjenja parlamenta hišće spektakularne, ma we wotležanych wjesnych kónčinach z wulkimi zapławjenjemi mjeztym dramatiske wuskutki. Tež w Němskej přećiwo wuskutkam wulkeje wody wojuja. Na sewjeru su dźensa wjacore sydlišća ewakuowali. Južnje Magdeburga su Pretzienske spušćadło wočinili, zo móhli wulki dźěl wody Łobja wuchodnje stolicy Saksko-Anhaltskeje nimo wjesć a městu tak zapławjenja zalutować. Foto: pa/REUTERS/Marton Monus

Poslednja podpěra Ukrainje

štwórtk, 28. decembera 2023 spisane wot:
Washington/Kijew (dpa/SN). Knježerstwo USA je Ukrainje dalšu wojersku podpěru w hódnoće 225 milionow eurow přewostajiło. Z tym su dotal přizwolene pomocne srědki do dalokeje měry wučerpane. Je to posledni paket w tutym lěće, zdźěla wonkowny minister USA Antony Blinken. Jedna so w prěnim rjedźe wo municiju za mjeńše brónje a za wotwobaranje lětadłow. Blinken rěči wo „rozsudnej pomocy na dobro ukrainskich partnerow při zakitowanju kraja přećiwo ruskej agresiji“. Přichod dalšeje podpěry je chětro njewěsty. Republikanojo USA sej žadaja, zo měł prezident Joe Biden wjace srědkow nałožić, zo móhli južnu mjezu USA lěpje před nawalom migrantow škitać. Dołhož so tole njestanje, dalše srědki za Ukrainu blokuja.

Högl žada sej wěcownu debatu

štwórtk, 28. decembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Społnomócnjena zwjazkoweho sejma za naležnosće zwjazkoweje wobory Eva Högl sej žada, w nowym lěće wěcownje wo móžnosćach powšitkowneje słužby w zwjazkowej woborje abo w ciwilnych organizacijach rěčeć. Diskusije měli so wotputać a do směra konkretnych konceptow wotewrěć, rjekny Högl powěsćerni dpa. To wšak njerěka, zo hnydom zaso wobornu winowatosć abo słužbne lěto za towaršnosć wukazaja. „Staru wobornu winowatosć sej nichtó hižo njepřeje. Dźe wo nowe koncepty“, wona rjekny. Wobornu winowatosć bě tehdyši minister za zakitowanje Karl-Theodor zu Guttenberg (CSU) w juliju 2011 po 55 lětach wotstronił.

Zwjazk ratarjow: Jónu hornc přeběži

štwórtk, 28. decembera 2023 spisane wot:

Teltow (dpa/SN). Braniborski zwjazk ratarjow plany lutowanja zwjazkoweho knježerstwa wotpokazuje a budu po nowym lěće přećiwo skrótšenjam protestować. „Jónu hornc přeběži“, rjekny prezident zwjazka ratarjow Hendrik Wendorff powěsćerni dpa. Zwjazkowe knježerstwo chce ratarjam dawkowe lěpšiny pola ratarskeho diesela šmórnyć, zo by deficity w etaće wurunało. Wendorff rjekny: „Dyrbimy z konjacymi zapřahami po polach jězdźić?“ Ratarjo nimaja alternatiwy k dieselej. „Njeznaju žanu syčomłóćawu, kotraž elektrisce jězdźi.“ Ratarjo su na sylne dieselowe mašiny pokazani.

Němski zwjazk ratarjow planuje wot 8. januara protesty přećiwo lutowanskim planam. 15. januara chcedźa so na wulkej demonstraciji w Berlinje zeńć. Tež transportne předewzaća so wobdźěla. Při wšěm chcedźa so ratarjo z politikarjemi dale rozmołwjeć a jim wuwědomić, zo dyrbja ratarjo tež druhdźe tójšto na so wzać. Šmórnjenje dawkowych wolóženjow pola diesela by ratarske zawody přerěznje 5 000 eurow wob lěto płaćiło.

Diskusija njeje zwada

štwórtk, 28. decembera 2023 spisane wot:
Zo bychmy woprawdźe konsens docpěli, dyrbimy so najprjedy sprawnje a wotewrjenje ze swojimi wšelakimi perspektiwami rozestajeć. W Serbach drje wšitcy wo konsensu rěča – hač Domowina, Serbski sejm abo druzy. Ale faktisce dźe wo to, pod hesłom „Žanu zwadu prošu!“ kóždu kontrowersu wobeńć. Bjesada pak debatu njenaruna. To na tym widźimy, zo knježi hladajo na wulke serbske temy hižo lětdźesatki duchowna stagnacija. Jenički pseudokonsens je, zo so mjez sobu na pokoj wostajamy, zo nichtó nikomu do kału njełazy. Hłowna wěcka, zo spěchowanske pjenjezy za wšě koniki dosahaja. Jeli chcemy na samsnej runinje ze wšěmi europskimi ludami žiwi być, trjebamy tež „wulke debaty“, kotrež zhromadne dalewuwiće inspirěruja. W tutym konteksće je „serbska debata“ poskitk, wjac nic. Smy swobodni ludźo w swobodnym kraju – štóž chce sobu činić, njech to čini; štóž nochce, njech tohorunja čini, štož so jemu chce. Marcel Brauman

nowostki LND