Wotmołwy wšelake

štwórtk, 12. decembera 2019 spisane wot:
Rady bych so zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera prašał, hač je po wčerawšim wopyće w Połčnicy nětko mudriši. Wón chcyše mjenujcy wědźeć, čehodla je w městačku, kotremuž so hospodarsce dosć derje dźe a kotrež ma runje šěsć procentow bjezdźěłnych, při wólbach Sakskeho krajneho sejma 1. septembra nimale kóždy třeći stronu AfD wolił. Nimo toho chcyše zwjazkowy prezident Połčničanskej měšćanostce rjap skrućić, kotraž dóstawa wobstajnje hroženja swojeho dźěła dla. Njewěrju, zo ma něchtó „tu“ wotmołwu na prašenje, što ludźi na wuchodźe pohnuwa prawicarjow wolić. Hač su to stare rany z přewrótoweho časa, njespokojnosć z dźěłom politikarjow abo snadna renta po dołhim a ćežkim dźěłowym žiwjenju – wšo to zawěsće rólu hraje. Dospołnje njeakceptabelne pak su hida a wosobinske nadběhi na tych, kotřiž w komunalnym žiwjenju zamołwite dźěło na naše dobro wukonjeja. Marko Wjeńka

To a tamne (12.12.19)

štwórtk, 12. decembera 2019 spisane wot:

Za trjebane žwjenkački maja w Berlinje wot najnowšeho wosebite sćěny, na kotrež móža je ludźo zlěpić. Zawod za rjedźenje města je so po dwuměsačnym wupruwowanju rozsudźił, 25 tak mjenowanych „gum walls“ w nutřkownym měsće zarjadować. Zamołwitych hižo dołho mjerza, zo ludźo žwjenkačk cyle jednorje na dróhu plunu.

Dźewjećlětny Japanjan je test matematiki na uniwersitnym niwowje wobstał. Shogi Ando, šuler 4. lětnika w prowincy Hyogo na zapadźe kraja je tak nowy starobny rekord nastajił. Hólčec bě před lětomaj započał za test wuknyć. Swoje kmanosće chcył na dobro towaršnosće zasadźeć, na přikład w boju přećiwo woćoplenju zemje. W Japanskej dźeń a młód­še­ dźěći za šulski wuspěch trenuja. Často wužiwaja hižo do šulskeho zastupa zwon­kašulsku wuknjensku pomoc.

Steinmeier poskića podpěru

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:

Berlin/Połčnica (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier komunalnych politikarjow podpěruje a jim rjap skruća. Často dźě su woni wopor hidy. Dźensa je so wón do Połčnicy podał, hdźež běchu tamnišu měšćanostku Barbaru Lüke (njestronjanka) hižo wohrozyli. Kaž z naprašowanja zwjazka městow a gmejnow wuchadźa, je so kóždy pjaty komunalny politikar hižo raz z woporom hidy stał. Jednaćel zwjazka Gerd Landsberg potrjechenych namołwja, wohroženja wozjewić.

Knježerstwo chce pomhać

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je připowědźiło, dowolnikam pawšalnych jězbow insolwentneho předewzaća Thomas Cook financielnje pomhać. Tak dźe wo pjenjezy, kotrež zawěsćernja Zurich płaćić nochce, rěkaše dźensa w telewiziji ARD. Knježerstwo je powěsć dźensa připołdnju wobkrućiło. Kaž zawěsćernja informuje, zawěsćenska suma za wšitkich njedosaha. Wšako je škoda wo wjele wjetša. Konkretne ličby hišće žane njepředleža, dotal pak wuchadźeja z wjac hač 250 milionow eurow škody.

Dale a wjac staršich dźěła

Wothłosuja wo zrěčenju

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:
Radebeul (dpa/SN). Sakska CDU chcyše dźensa na swojim stronskim zjězdźe w Radebeulu wo koaliciskim zrěčenju SPD a Zelenych wothłosować. Přihłosowanje bě poprawom chětro wěste. Tež sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) njezměje wulke ćeže swoju funkciju zachować, wšako bě so 95,5 procentow čłonow CDU w nowem­brje za njeho jako šefa wuprajiło. Kaž hižo wčera informowachmy, je so 62 proc. sobustawow MIT za koaliciske zrěčenje wuprajiło. Jasne tuž je, zo zrěčenje žadyn wulki wysk njewuskutkuje. Tak su mnohe kritiske hłosy, na přikład hladajo na ratarske­ ministerstwo, kotrež bě CDU dotal nawjedowała. Přichodnje měli Zeleni ressort přewzać. Hospodarske mi­nisterstwo wostanje w rukomaj SPD.

Masiwne stawki traja

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:
Paris (dpa/SN). W Francoskej dźensa znowa masiwnje přećiwo planowanej rentowej reformje stawkuja. Připołdnju je knježerstwo plany zjawnosći před­stajiło. Dokelž chce wone priwilegije za wosebite powołanske skupiny spušćić a jednotny system wutworić, je dźěłarnistwo k stawkam namołwjało. Wot njeho po­trjechenej stej železnica a bliskowobchad. Hižo wot ranja přistajeni železnicy njedźěłaja. Tak jenož mało ćahow jězdźi, tež zjawny bliskowobchad w stolicy Francoskeje je zlemjeny. Awta kopja so tam po něhdźe 400 kilometrach, kaž rozhłosowy sćelak Franceinfo zdźěla. Protesty traja hižo wot minjeneho štwórtka. W Francoskej mjeztym z toho njewuchadźeja, zo so stawki tak spěšnje skónča.

Za klimowu neutralituhač do lěta 2050

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Prezidentka komisije Europskeje unije Ursula von der Leyen je dźensa w Brüsselu swój plan za „klimyneutralnu Europu hač do lěta 2050“, tak mjenowany „green deal“, předstajiła. Tón předwidźi wobšěrny wobstatk nowych zakonjow, zo móhli zastaranje z energiju, industrijnu produkciju, wobchad a ratarstwo w běhu přichodnych 30 lět klimyneutralnje přetworić. Připowědźene naprawy maja zdobom signal klimowej konferency UNO w Madridźe a jutřišemu wjerškej EU być, kotryž ma zaměr klimoweje neutrality tohorunja na programje.

Klimowa neutralita rěka po lěće 2050 žane dalše klimje škodźace parnišćowe płuny z Europy do atmosfery njewustorkować, zo by so woćoplenje zemje na 1,5 procentow wobmjezowało. Zadźěwać chcedźa předewšěm škódnym płunam, kotrež nastawaja při spalenju wuhla, wolija a płuna, ale tež w ratarstwje.

To a tamne (11.12.19)

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:

Pulowry z hodownymi motiwami su mjez kupcami tuchwilu jara požadane, byrnjež někotre grawoćiwe byli. Tak poskićeše předewzaće Walmart na swojej kanadiskej internetnej stronje pulower, na kotrymž rumpodich drogi bjerje. Dźerži rołku w ruce, jeho woči stej chětro wulkej a na blidźe su tři rynki z běłym próškom wotmolowane. Mjeztym je Walmart poskitk wotstronił.

Prěnje němske žonjace mustwo, wobstejace ze štyrjoch Hamburgčankow, chce so na najćešim wubědźowanju swěta­ wobdźělić a z wosom metrow dołhim čołmom Atlantiski ocean přeprěčić. Za cyłkownje 5 000 kilometrow na wodźe planuja wone 40 dnjow a podadźa so jutře na puć. Cyłkownje 18 měsacow su so na wubědźowanje přihotowali, na kotrymž wobdźěli so sto ludźi z dwanaće krajow.

Schmidt kritizuje Putina

wutora, 10. decembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wonkowny politikar SPD Nils Schmidt je ruskeho prezidenta Wladimira Putina wuprajenjow w padźe morjeneho Georgičana w Berlinje dla kritizował. „Sym wustróžany tajkich słowow dla“, rjekny Schmidt dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. Putin bě morjeneho na kromje Pariskeje konferency wo Ukrainje „bandita a mordarja“ mjenował, kiž ma sam wjele ludźi na swědomju. Putin kritizowaše Němsku, zo njebě wona muža Ruskej přepodała.

Němska jenož na 27. městnje

Madrid (dpa/SN). Na klimowej konferency UNO w španiskej stolicy předstaji wuwićowa organizacija Germanwatch dźensa najnowši klimowy indeks, z kotrymž hódnoći prócu jednotliwych krajow w boju přećiwo woćoplenju zemje. Loni bě Němska dalše městna přisadźiła a steji nětko na 27. městnje za Słowakskej, Rumunskej a Indiskej. W Madridźe su dźensa jednanja na runinje ministrow zahajili. Němsku zastupuje wobswětowa ministerka Svenja Schulze (SPD).

Stawkuja mjeztym šesty dźeń

We Wojerowskim zwěrjencu su minjenu sobotu składnostnje 60. róčnicy jeho wobstaća nowu wonkownu připrawu za leopardy přepodali. Přestrjeń je dwójce tak wulka kaž dotalna. Jednaćel Arthur Kusber (nalěwo) je hosći wo nadrobnosćach informował. Mjena najwjetšich sponsorow, kaž Wojerowskeje bydlenskeje towaršnosće z jednaćelom Steffenom Markgrafom (srjedźa) na čole,­ su tam na wosebitej tafli zwěčnjene. Foto: Gernot Menzel

Madrid (dpa/SN). Zakoń wo skónčenju zmilinjenja brunicy drje po słowach statneho sekretara we wobswětowym ministerstwje Jochena Flasbartha wo dalši tydźeń přestorča – ministerstwa pak su sej mjez sobu přezjedne. Po wuprajenjach Flasbartha zakoń jutře w zwjazkowym knježerstwje hišće njeschwala, za to pak přichodny tydźeń „cyle wěsće“. To rjekny wón wčera w Madridźe na kromje swětoweje klimoweje konferency.

Hospodarske, financne a wobswětowe ministerstwo su sej „we wšitkich prašenjach skónčenja zmilinjenja brunicy přezjedne“. Zakoń rjaduje, kak měła Němska zmilinjenje brunicy a kamjentneho wuhla skónčić. Nětko dźe hišće wo jednanja Zwjazka z brunicowymi předewzaćemi wo wotškódnjenjach. Budźe-li to wotzamknjene, móža brunicowy wotrězk do zakonja zaplesć. Flasbarth je sej wěsty, zo so to hišće do hód poradźi.

nowostki LND