Žane konsekwency

póndźela, 15. oktobera 2018 spisane wot:
Wočiwidnje smy žiwi w času, w kotrymž njeje nichtó zwólniwy po politiskich a podobnych zjawnych poražkach wosobinske konsekwency sćahnyć. Město toho smy žiwi w času „analyzow“. Dopominaće so hišće: Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel loni po čućiwej wólbnej poražce CDU njewědźeše, „što dyrbjała hinak činić“.­ Narodny koparski trenar Joachim Löw chcyše po katastrofje na swětowych mišterstwach a tydźenje trajacym pruwowanju tola dale činić. Podobnje po wčerawšim wuslědku wólbow w Bayerskej, kotryž­ bě tajke něšto kaž politiske zemje­rženje: Nichtó nima trjeba konsekwency sćahnyć – ministerski prezident Markus Söder runje tak mało kaž šef CSU Horst Seehofer. Kak chce trenar Joachim Löw po po­ražce přećiwo Nižozemskej reagować, drje nam hišće přeradźi. Njepřestajne analyzy ludźi přiběrajcy rozhorjeja. To drje budu wólbne wuslědki přichodnje hišće razniše hač wčerawši. Marko Wjeńka

Wirtuelnje po Budyšinje

póndźela, 15. oktobera 2018 spisane wot:
Tójšto nadźěłali su minjeny tydźeń na dźěłarničce „POP2GO CREATIVE CAMP w Budyskim Kamjentnym domje. We wobłuku kóždolětneho wubědźowanja talentow nasta lětsa nowa app, z kotrejž móžeš so wirtuelnje po Budyšinje přechodźować. Z pomocu fotowych, widejowych a hudźbnych datow dóstawa wužiwar dohlad do sta­wiznow města. Młodostni dyrbjachu swoje talenty přinošować, wot zdźěłanja tekstow a dialogow hač k nahrawanju scenow z kameru. Na kóncu dźěłarnički su wu­slědk swojeho dźěła předstajili. Foto: SN/Hanka Šěnec

To a tamne (15.10.18)

póndźela, 15. oktobera 2018 spisane wot:

Drogi město šokolody su cłownicy na lětanišću w Frankfurće nad Mohanom našli. Jako taflu šokolody w lisće z Boli­wiskeje z roentgenowej připrawu bliže přepytowachu, napadny jim spodźiwny chłódk wosrjedź njeje. Dalši test bě pozitiwny. Kaž so wukopa, jednaše so wo kokain w hódnoće 600 eurow. Zas a zaso nachadźeja cłownicy ilegalne substancy w listach. Ze šokolodu poćehnjene drogi „je sej wosebje kreatiwna hłójčka wu­mysliła“, woni měnjachu.

Šuler w Pegnitzu chcyše sebi a sobu­šulerjam swobodny dźeń wobradźić. Na nuznikowych durjach přilěpi wón cedlku ze słowami: „Wjeselu so hižo na amo­kowy alarm štwórtk w druhej hodźinje.“ Šulerka cedlku nańdźe a informowaše hnydom direktora. Tón wobroći so na poli­ciju, kotraž je so potom štwórtk z wučerjemi wo měrny dźeń w šuli postarała. Štó bě cedlku při durjach nuznika při­pinył, dotal jasne njeje. A to je tež lěpje tak, dokelž dyrbi tón ze „selenej“ zličbowanku policije ličić.

Kral Mallorcu wopytał

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

Palma (dpa/SN). Tři dny po zahubnych zliwkach na dowolowej kupje Mallorca je španiski kralowski por katastrofowu kónčinu wopytał. Po tym zo bě sej kral Felipe dźensa rano wojersku paradu składnostnje narodneho swjatka wobhladał, poda so wón w běhu dnja z kralownu Letiziju na kupu Balearow. Při ćežkim njewjedrje ze zapławjenjemi bě wutoru znajmjeńša dwanaće ludźi žiwjenje přisadźiło, mjez nimi třo Němcy.

Barley: Paragraf změnić

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa justicna ministerka Katarina Barley (SPD) na tym wobstawa změnić paragraf 219a, kotryž zakazuje wabjenje za wotehnaća. „Lěkarki a lěkarjo trjebaja nuznje prawnisku wěstotu“, rjekny Barley nowinarjam. Dźe wo wěcowne informacije. Pozadk je dźensa wotměwace so rewizijne jednanje krajneho sudnistwa w Gießenje. Lěkarka Kristine Hänel bě přećiwo pokuće 6 000 eurow skoržiła, kotrež bě jej hamtske sudnistwo „wabjenja za přetorhnjenje samodruhosće“ dla napołožiło.

Třo wobskorženi wuwinowani

Wohnjowi wobornicy hašeja wagon spěšnika ICE, kiž je so dźensa rano njedaloko porynsko­-pfalcskeho Montabaura zapalił. Čehodla bě woheń w poslednim dźělu ćaha­ wudyrił, dotal njewědźa. Na zbožo so nichtó z 500 pasažěrow njezrani. Foto: dpa/Sascha Ditscher

Swobodni wolerjo zhromadnje z CSU?

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). Z wulkozarjadowanjemi CSU a SPD so wólbnobojowy čas w Bayerskej nachila. Wobě stronje stej w ćežkim połoženju, dokelž dyrbitej z wulkimi stratami při njedźelnych wólbach­ krajneho sejma ličić. Wječor chcyštaj ministerski prezident Markus Söder a předsyda CSU Horst Seehofer zhromadnje w Mnichowje wustupować. Samsny čas planuje tež SPD z předsydku Andreju Nahles w bayerskej stolicy zarjadowanje. Mjeztym je šef Swobodnych wolerjow Hubert Aiwanger připowědźił, zo móhł sej koaliciju z CSU předstajić, „w nuzy“ zhromadnje z FDP. CSU móže z runje hišće 35 procentami hłosow ličić, Swobodni wolerjo z něhdźe dźesać.

Němske awtowe koncerny kritizowane

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po sudniskim wusudźe nastupajo zakazy dieselowych awtow w Berlinje je hospodarska senatorka města Ramona Pop (Zeleni) němske awtomobilowe koncerny raznje kritizowała. „Koncerny su wěc skepsali, dokelž su ludźom awta z manipulowanej techniku předawali“, rjekny wona wčera wječor w sćelaku RBB. Tak měli wone tež konsekwency znjesć. Zarjadniske sudnistwo němskeje stolicy bě wutoru wukazało, dieselowym awtam na znajmjeńša jědnaće sylnje wužiwanych nadróžnych wotrězkach Berlina wot lěta 2019 jězdźenje zakazać. Hłowna přičina je zanjerodźeny powětr. Dieselowe awta pječa najbóle k tomu přinošuja.

Pólska deklaraciju EU wotpokazała

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Na wuradźowanju wo přesadźenju europskeje charty wo zakładnych prawach dóńdźe wčera w kruhu justicnych ministrow Europskeje unije k eklatej z Pólskej. Kraj protestowaše po informacijach diplomatow přećiwo pokazce na diskriminaciju homoseksualnych a je planowanu deklaraciju ministrow wotpokazał. Awstriski minister za wustawu­ Josef Moser podawk wčera wječor wobkrući.

Kaž wobdźělnicy z posedźenja rozprawjachu, bě napjatosć w rumnosći čujomna. Někotři z nich mějachu za „hańbu“, zo njejsu kraje EU kmane na zhromadnu poziciju nastupajo zakładne prawa so dojednać. „To je podawk bjez runjeća“, rěkaše z kruha wobdźělnikow. Pólska swój weto z tym wopodstatni, zo sej w deklaraciji „škit křesćanow a Židow“ před di­skriminaciju wuraznje nježadaja, ale zo dźe jenož wo homoseksualnych, dźěći migrantow a žony. Nabožna hida Europu zajědojća a demokratiske zasady podrywa, rěka w zdźělence pólskeho justicneho ministerstwa. Pólska wobhladuje so jako zakitowarka zasadnych prawow a je samozrozumliwje respektuje.

Sčasom reagować

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

W mnohich krajach je so wjelk zaso nawróćił, a wšudźe maja swoju lubu nuzu z nim. Mjeztym stej tež w Delnjej Awstriskej dwě dopokazanej črjódźe. Zo budźe jich dale a wjac, je tamnišim zamołwitym wědome, a tak chcedźa sčasom na sćěhi přihotowani być. Połoženje, kajkež tuchwilu we Łužicy mamy, njesmě so w Awstriskej wospjetować. Wčera běchu na pastwje stadła wowcow w Nuknicy, hdźež zhonichu wo strachach ludźi a kak woni wojuja, wobstatk wjelkow zakonsce regulować. W Sakskej so w tym nastupanju hač do dźensnišeho ničo njehiba. W Delnjej Awstriskej porno tomu steji škit čłowjeka na prěnim městnje, štož ludźo we Łužicy paruja. Hižo časćišo su wjelka ­blisko a samo wosrjedź wsow wuhladali. Fachowcy wšak měnja, zo je to cyle normalne, dokelž bydlimy w kulturnej kra­jinje. W Delnjej Awstriskej pak wěstota ludźi­ wočiwidnje w srjedźišću steji.

Bianka Šeferowa

To a tamne (12.10.18)

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

Pozdatneho hada dla su w Čěskej kupnicu nachwilnje zawrěli. Na wideju dohladowanskeho systema běchu něhdźe 40 centimetrow dołheho njeznateho reptila wuhladali, na čož kupnicu zawrěchu. Zwěrjo pak njejsu přiwšěm namakali. „Wěstota přistajenych a kupcow je nam najwažniša“, zdźěli rěčnica kupnicy we wuchodočěskim měsće Orlovje. Fachowcy tukaja, zo bě so had w kartonje bananow sobu do kupnicy dóstał.

Plantažu konopje w swojej chěži našoł je muž w saksko-anhaltskim Genthinje, po tym zo njebě tam hižo dlěši čas był. Překwapjeny wobsedźer domu wuhlada 500 rostlin we wjacorych rumnosćach domskeho. Skućićeljo běchu tam wja­core tanki wody a profesionalne wobswětlenje nastajili. Fachowcy krajneho kriminalneho zarjada pad nětko pře­pytuja.

nowostki LND