Wosobinske mysle kuratorki k nastaću a wotmysle wustajeńcy „Čej‘ da sy?“

Druhdy dosaha impuls: W awće do domizny jěducy słyšach prěni raz popowy spěw „Mje dźerža korjenje“ z tekstom Bianki Wjencyneje, kotryž mje přemó. Bě to kaž znamjo. Haj, su to naše serbske korjenje, na kotrež so zepěramy a kotrež nas žiwja. Ale smy wšitcy tež dźěl pruda časow. „Čej‘ da sy?“ abo „Wurzeln im Wandel“ su metafry našeje roztorhanosće mjez korjenjemi a křidłami. Nadawk muzeja je, pytać za zańdźenosću, zo by móhł z nadźiju do přichoda zhladować. Kónčina katolskich Serbow je sej dotal najdlěje swoju serbsku identitu wobchowała. Wěmy pak wšitcy, zo idealny serbski swět njeeksistuje. Po politiskim přewróće je mje sada ewangelskeje Serbowki, kiž wobžarowaše asimilaciju swojeho regiona, přejěła: Nětko sće wy na rjedźe! A woprawdźe: Wotewrjenje hranicow a tak žiwjenskich móžnosćow je tež naš katolski swět střasło, runje tak kaž do toho rozpušćenje Serbskeho seminara w Praze w lěće 1922, přesćěhanje Serbow za čas nacionalsocializma, přesadźenje socialistiskeho ratarstwa 1960 abo zasahnjenje do serbskeho šulstwa.