Spominaja na podawki

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:

Jutře před 25 lětami zahajichu so nadpady na wukrajnikow we Wojerecach

Wojerecy (dpa/SN/at). „Skinojo dom wukrajnikow nadpadnyli.“ Z krótkopowěsću běchu Serbske Nowiny 19. septembra 1991 wo tym informowali, štož je so jutře před 25 lětami we Wojerecach stało a štož běše započatk sydomdnjowskeho wuwzaćneho stawa, kaž powěsćernja dpa tele dny we wobšěrnym zhladowanju piše. Tehdy dósta so wosom wopitych skinheadow z třomi vietnamskimi wikowarjemi cigaretow na Łužiskim naměsće do włosow. Dźěše wo zapłaćenje, tuž policija zakroči. Rozestajenja přepołožichu so na Schweitzerowu před dom zrěčenskich dźěłaćerjow. Z kóždym dnjom hida na ludźi z Mosambika a Vietnama rozrostowaše runje tak kaž syły, kotrež so před jich kwartěrami hromadźachu a přećiwo nim hewrjekachu. Policija bě z přidatnymi jednotkami z Budyšina, Kamjenca a Zhorjelca na městnje. 19. septembra lětachu palne sadźby, kotrež móžachu zhašeć. „Nimale 600 Němcow a něhdźe 200 wukrajnikow je so štwórtk wječor we woprawdźitych nadróžnych bitwach roze­stajało“, pisachu Serbske Nowiny wo tymle dnju. 21.

Wotewrjenej za wujasnjenja

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:

Montreal (dpa/SN). Komisija EU a Kanada stej po informacijach zwjazkoweho hospodarskeho ministerstwa wotewrjenej za to, zrěčenje wo swobodnym wikowanju Kanady z Europskej uniju Ceta prawnisce zawjazliwje wujasnić. Zwjazkowy minister Sigmar Gabriel (SPD) a kanadiski premier Justin Trudeau rozjima­štaj w Montrealu hódnotu dalšich na Ceta so złožowacych namjetow nastupajo škit inwesticijow, prawa dźěłopřijimarjow a zjawne posłužby.

Železnica znjezbožiła

Veľký Meder (dpa/SN). Při znjezboženju železnicy w Słowakskej bu znajmjeńša 35 ludźi zranjenych, třo z nich ćežko. Spěšnik bě dźensa na železniskim přechodźe blisko města Veľký Meder do nakładneho awta zrazył a z kolijow skočił, kaž powěsćowy sćelak T3 rozprawja, powołujo so na zasadźenske mocy. Wohnjowa wobora dyrbješe lokomotiwnika z kabiny wuswobodźić, na čož jeho helikopter do kliniki dowjeze.

Za runostajenje dźěći

Rusojo wothłosujawo nowej Dumje

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:
Moskwa (dpa/K/SN). W Ruskej wotměja so njedźelu wólby do Dumy. Přewjedu je po­ nowym wólbnym zakonju, kotryž je liberalniši hač prjedawše, bjez toho zo by lěpšiny za Krjemlej swěrne strony zběhnył. 450 zapósłancow postaja tuž prěni raz po lěće 2003 zaso po měšanym wólbnym prawje: 225 po lisćinach, 225 po wólbnych wokrjesach. Mnohe wólbne wokrjesy wobsteja wšak z wulkoměšćanskich štwórćow – za nawodnistwo to twjerde worjechi – a wjesnych kónčin, hdźež je wobydlerstwo přiwisniše. Nawodnica wólbow je něhdyša dowěrnica za čłowjeske prawa Ella Pamfilowa. Wona chce fairny wotběh zaručić.

Njedźelu wolaw stolicy Němskeje

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Wólby njedźelu w Berlinje najskerje hižo žanu koaliciju dweju stron njewunjesu. Poslednje woprašowanje wupokazuje, zo budźetej kaž SPD tak tohorunja CDU poskubanej. Socialdemokraća drje dóstanu jenož hišće 23 procentow, wostanu pak najsylniša strona. Za CDU wěšća 18 proc., Lěwicy 14,5. Z wěstosću populistiska AfD do měšćanskeho parlamenta zaćehnje, hdyž so za nju něhdźe 14 proc. ludźi wupraja. Tež FDP budźe w nim znowa zastupjena, jeli wěšćenych 6,5 proc. docpěje. Tamne strony drje zadźěwk pjeć procentow njepřeskoča. Po politbarometru ZDF je 41 proc. wolerjow hišće njerozsudźenych.

Europska unijapřed wuznamnej cezuru

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:

Bratislava (dpa/SN). Kak ma w Europskej uniji bjez Wulkeje Britaniskeje dale hić? Zbywacych 27 statow unije pyta w słowakskej stolicy Bratislavje zhromadnu wotmołwu a za pućemi, tajke a hinaše rozkory přewinyć. Němska kanclerka Angela­ Merkel (CDU) wočakuje, zo w krizy tčaca Europska unija konkretne postupy docpěje a sej zaso dowěru woby­dlerjow zdobudźe. „Smy w kritiskim połoženju. Dźe wo to, ze skutkami pokazać, zo móžemy so polěpšić“, rjekny wona dźensa na zazběhu wjerškoweho zetkanja čłonskich statow EU bjez Wulkeje Britaniskeje­ w Bratislavje.

Zaměr zetkanja ma „Bratislavska agenda“ być, kotraž definuje ćežišća přichodneho połlěta. K tomu chcedźa knježerstwowi šefojo hłownje wo lěpšim zawěsćenju mjezow, wotwobaranju terora a přewinjenju hospodarskeje flawty wuradźować. Merkel mjenowaše dale zhromadne dźěło statow EU w zakitowanju. Dźe-li wo to, nowe dźěłowe městna wu­tworić, sadźa wona předewšěm na nutřkoeuropske wiki. Jako cil kanclerka mjenuje, dać młodym ludźom w krajach zhromadźenstwa nadźiju a šansy.

Z nowej wiziju a změnu

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:
Němska Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) rěči nastupajo Europsku uniju wo kritiskim połoženju. Mnohim knježerstwowym šefam čłonskich statow EU so zda, kaž by zhromadźenstwo před wu­znamnej cezuru stało. To wšo su słowa, kotrež smy dźensa z wjerškoweho zetkanja­ EU w Bratislavje słyšeli. Maš zaćišć, zo je nětko skónčnje posledni rozumił: Kaž dotal njemóže dale hić. Stary princip demokratije, słuchać a so wu­prajić, je tež za fungowace zhromadne žiwjenje pod třěchu Europskeje unije nje­wobeńdźomny. Přewobšěrna je lisćina njedostatkow, kotrež čłonske staty zhromadźenstwa skerje rozdwojeja hač jednoća. Pomina-li sej słowakski premier Robert Fico za wjeršk sprawnosć a přezjednosć, móhło to wuchadźišćo być za puć k nowej wiziji a ke konkretnej změnje. Wo tym Grjek Alexis Tsipras hižo dlěje za Europu rěči. Snano je to wupuć. Axel Arlt

To a tamne (16.09.16)

pjatk, 16. septembera 2016 spisane wot:

Fota wo kóčkach njejsu jenož rjany přinošk za wobrazowe galerije w interneće, to znajmjeńša měnja aktiwisća w Londonje. Tak su staciju podzemskeje z wobrazami tychle zwěrjatow plakatowali. Nimale 700 podpěraćelow je we wobłuku crowdfundinga přeličene nimale 27 000 eurow darowało. Z pjenjezami je skupina z mjenom Glimpse wšitke wabjenske płoniny stacije Clapham Common na dwě njedźeli wotnajała.

Na přewšo zdwórliwe wašnje je njeznaty rubježnik w Poruhrskej dźesać discounterowych filialow nadpadnył. Mi­nje­nej­ dwě lěće bě wón maskěrowany dźesać króć rano při zachodźe na šofera łakał, kiž twory dodawaše. Sobudźěłaćerjow je z pistolu wohrozył a jich sputał. Kaž wo­pory měnjachu, je muž často měrnje, přećelnje a zdwórliwje postupował. Wo­spjet so je prašeše, hač „njejsu překruće spu­tane“.

Rozestajenja so přiwótřeja

štwórtk, 15. septembera 2016 spisane wot:

Rozestajenja mjez ćěkancami a domoródnymi na Budyskich Žitnych wikach so dale přiwótřeja. Kaž policija dźensa zdźěla, je tam wčera znowa 80 k namocy zwólniwych ludźi 20 ćěkancam napřećo stało.

Přiměr podlěšeny

štwórtk, 15. septembera 2016 spisane wot:

Aleppo (dpa/SN). Najebać přiměr čakaja hišće wjacore statysacy ludźi w Syriskej na pomoc. Kaž tamniša dohladowanska instanca za čłowjeske prawa dźensa zdźěli, njejsu dotal hišće žane pokazki, zo smědźa nakładne awta z Turkowskeje do Syriskeje jěć. Po wšěm zdaću njejsu žadane wěstotne naprawy hišće zrjadowane. Mjeztym su so USA a Ruska na to dojednali, wot póndźele skutkowacy přiměr podlěšić. Tón ma mjez druhim tomu słužić, nuzu tradacych zastarać.

Njerukuja za awtorske prawa

Luxemburg/Berlin (dpa/SN). Předewzaćeljo, kotřiž darmotnje WLAN-syć poskićeja, njerukuja hižo za ranjenje awtorskich prawow wužiwarjow. To je dźensa Europske sudnistwo ze sydłom w Luxemburgu rozsudźiło. Přiwšěm dyrbjeli poskićerjo WLAN swójski přistup z tajnym hesłom škitać. Zajimcy měli přichodnje swoju identitu dopokazać, zo móhli poskićenu syć wužiwać.

Do wosebiteho wjerška EU

Ze sylnymi zliwkami a ze spěšnosću wjace hač 200 kilometrow na hodźinu je taifun Meranti dźensa na juhochinskim přibrjohu zachadźał. Do toho bě hižo hoberske škody w Taiwanje načinił. Statysacy domjacnosćow njemějachu tam žanu wodu a milinu, dokelž su atomowu milinarnju w Hengchunje wěstotnych přičin dla wotšaltować­ dyrbjeli. Tež w měsće Kaohsiung-city na juhu Taiwana je taifun wjele škody zawostajił­. Foto: dpa/Ritchie B. Tongo

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND