Brüssel (dpa/SN). Europska unija chce na dobro europskich ratarjow zaso cła na wulke mnóstwa wšelakich ratarskich wudźěłkow z Ukrainy wukazać. Na to su so zastupnicy čłonskich krajow EU a Europskeho parlamenta minjenu nóc w Brüsselu dojednali.

Konkretnje dźe wo jeja, pjeriznu, cokor a kukuricu kaž tež wo wows, krupy a měd. Za tute twory płaći přichodnje wěste mnóstwo, kotrež smě Ukraina bjez cła w EU předawać. Je-li tute mnóstwo překročene, žada sej EU cła. Za žito tute rjadowanje najprjedy raz njepłaći.

EU bě po nadpadźe Ruskeje na susodny kraj cła zběhnyła, zo by ukrainske hospodarstwo podpěrowała. Nětko wujednane rjadowanje dyrbja parlamenty čłonskich krajow EU hišće wotžohnować.

Z planowanym zawjedźenjom cła chce Brüssel na zdźěla namócne protesty ratarjow reagować. Komisija EU bě minjeny čas protestow dla wšelake razniše rjadowanja za škit přirody hižo zběhnyła.

Wuzamknyć njepomha

srjeda, 20. měrca 2024 spisane wot:
Postupowanje AfD přećiwo tomu, zo stronu w zwjazkowym sejmje při wobsadźenju načolnych zastojnstwow we wjacorych wuběrkach wuzamkuja, dopomina mje na prěnje časy parlamentariskeje demokratije po załoženju swobodneho stata Sakskeje. Tehdyša PDS, naslědnica SED a jeje serbski zapósłanc PDS Sieghard ­Kozel, dyrbještej so stajnje tajkemu wuzamknjenju wobarać, dokelž mějachu wšitcy druzy stronu za lěwicarskuekstremistisku. Tehdy kaž dźensa pak mamy prawidła, kotrež za wšě strony płaća, wšojedne hač so nam lubja abo nic. AfD je wot ludźi wolena a žada sej runje tute prawa. Wólbne woprašowanja nimo toho na to pokazuja, zo njejsu demonstracije přećiwo prawicarstwu AfD zeškodźeli. Wona je we wjacorych wuchodnych krajach najsylniša politiska móc, w Sakskej, Braniborskej a Durinskej. Ju prosće wuzamknyć, ničo njepomha. Štóž takle mysli, změje najpozdźišo po wólbach w septembru wulki problem. Marko Wjeńka

Měšćanski lěs na nalěćo přihotowali

srjeda, 20. měrca 2024 spisane wot:
Nalětnje rjedźenje w Módłej na kromje Choćebuza su minjeny kónc tydźenja ­organizowali. Hłowny organizator Hagen Stoletzki (2. wotlěwa) je k tomu swojich swěrnych pomocnikow zwołał. W sto lět starym měšćanskim lěsu rumowachu lišćo z pućikow a wurězowachu kerki. Tež lětsa móžachu so na pomoc předewzaća k rumowanju wotpadkow Alba Cottbus Container spušćeć, kiž dźěłaćerjam jako sponsor tež mašinu k rjedźenju chódnikow přewostaji. Hižo w běhu tydźenja běchu pomocnicy w pěstowarnjach a šulach pomhali, zahrody a parki k zahajenju nalěća wot ­powostankow minjeneje zymy wuswobodźić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (20.03.24)

srjeda, 20. měrca 2024 spisane wot:

Ratarske zawody w Sakskej su přerěznje wjetše hač w druhich zwjazkowych krajach. Tole je Statistiski krajny zarjad w Kamjencu zwěsćił. Přerězna płonina zawodow w Sakskej wučinja 138 hektarow. W cyłoněmskim přerězku maja ratarske zawody 65 hektarow płoniny. Nadpřerězna wulkosć zawodow w Sakskej a druhich wuchodnych krajach móhła z kolektiwizowanjom ratarjow za čas NDR zwisować, statistikarjo tukaja.

Z rowa maćerje kradnjene kwětki zaso namakała je žona w sewjerorynsko-westfalskim Heiligenhausu. Dokelž běchu kwěćele prawidłownje preč, je 62lětna sćelak GPS mjez kwětki schowała a policiju informowała, po tym zo bě kwěćel zaso kradnjeny. Signal sćelaka wjedźeše zastojnikow k bydlenju 80lětneje wobydlerki města. Kwětki stejachu na balkonje staruški, policija zdźěla.

Warnuja před hłodom w Gazy

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:

Gaza (dpa/SN). Hladajo na humanitarnu krizu w Gazaskim pasmje warnuja mjezynarodnje připóznaći fachowcy před hrožacej hłodowej katastrofu we wjacorych dźělach palestinskeho pasma. Na sewjeru dospołnje zawrjeneho pasma móhło hižo kónc měrca tak daloko być, w rozprawje rěka. Minjene měsacy bě so połoženje spochi pohubjeńšiło. Generalny sekretar UNO António Guterres mjenuje rozprawu „grawoćiwu wobskóržbu“. Podpěraćeljo Ukrainy wuradźuja

Ramstein (dpa/SN). Zakitowanscy ministrojo wjacorych krajow a wysokorjadni zastupnicy wójska su dźensa na wojerskim lětarskim zepěranišću USA w Ramsteinje znowa wo dalšej podpěrje Ukrainje we wójnje přećiwo Ruskej wuradźowali. Na konferencu na najwjetšim ameriskim lětarskim zepěranišću zwonka USA bě zakitowanski minister USA Lloyd Austin čłonow tak mjenowaneje kontaktneje skupiny Ukrainy přeprosył. K njej słušeja tež Němska a Wulka Britaniska.

Lěkarjo: Žane legalizowanje!

Zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD, naprawo) je wčera Pólsku wopytał. Njedaloko Waršawy witaše jeho nowy zaki­to­wanski minister Władysław Kosiniak-Kamysz (srjedźa), kiž je wot decembra 2023 w zastojnstwje. W rozmołwje dźěše wo wojersku pomoc na dobro Ukrainy. W stolicy Waršawje poby Pistorius tež w muzeju pólskich Židow. Foto: pa/AP/Czarek Sokolowski

USA namołwjeja Israel wójny dla

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:
Washington (dpa/SN). USA chcedźa ­Israel přeswědčić, so w Gazaskej wójnje planowaneje ofensiwy na z ćěkancami dospołnje přepjelnjene město Rafah na juhu Gazaskeho pasma wzdać. Prezident USA Joe Biden je israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa telefonisce namołwjał, přichodne dny zastupjerjow wójska, tajnych słužbow a specialistow za humanitarnu pomoc do Washingtona pósłać. Je druhich móžnosćow, islamistisku Hamas přewinyć hač wojakow do Rafaha pósłać, we Washingtonje rěkaše. Mjeztym w Kataru dale wo přiměrje w Gazaskim pasmje a wo pušćenju dalšich zastajencow jednaja. Wobkedźbowarjo z toho wuchadźeja, zo traja jednanja dwaj tydźenjej.

Europska rada šwika Němsku

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:
Strasbourg (dpa/SN). Němska dyrbi po přeswědčenju Europskeje rady wo wjele wjace přećiwo chudobje, pobrachowacym bydlenjam a wumjezowanju zbrašenych činić. Wulka chudoba a socialne njelěpšiny w Němskej njesteja w žanym poměrje k bohatstwu kraja, rěka w rozprawje Europskeje rady, kiž su dźensa w Strasbourgu wozjewili. Byrnjež w Berlinje wažne kročele na dobro přistupneho socialneho systema zahajili, su dalše prócowanja přećiwo přiběracej njesprawnosći trěbne. Socialne prawa njejsu w Němskej zawjazowaca winowatosć, ale su wotwisne wot pjenježnych móžnosćow stata, ­rada kritizuje. Europsku radu běchu 1949 za škit demokratije a čłowjeskich prawow załožili. Jej přisłuša 46 krajow.

Berlin (dpa/SN). Najebać kritiku frakciski předsyda SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich swoje wuprajenja nastupajo „zamjerznjenje“ wójny w Ukrainje zakituje. Na prašenje, što je ze swojim zapřijećom měnił a hač chcył je korigować, Mützenich westfalskim nowinarjam rjekny. „Ně, to nochcu. Sym w socialnych a měrowych wědomosćach wukubłany. Tam zamjerznjenja jako zapřijeće wužiwaja, z kotrymž hodźi so we wosebitym połoženju lokalny přiměr docpěć, z kotrehož nastanje trajacy měr.“

Mützenicha jeho wuprajenjow w debaće wo dodawanju raketow typa Taurus Ukrainje dla kritizuja. Wón bě minjeny štwórtk rjekł: „Njeje na času, zo wjace wo tym njerěčimy, kak měli wójnu wjesć, ale tež wo tym, kak móhli wójnu zamjerznyć a pozdźišo tež skónčić?“

Wčera bě so zakitowanski minister ­Boris Pistorius wot stronskeho kolegi distancował. „To by na kóncu jenož Putinej pomhało“, wón we Waršawje rjekny. Tež w rjadach koaliciskeju partnerow Zelenych a FDP Mützenicha kritizuja.

Runohódnosć zdokonjana njeje

wutora, 19. měrca 2024 spisane wot:

Rjad zarjadowanjow „Dialog do přichoda wuchoda 2030“ wčera zahajeny

Berlin (SN/MiP). Pod hesłom „Wuchod – zwotkal přińdźemy, dokal dźemy?“ staj statny minister za energiju, škit klimy, wobswět a ratarstwo Wolfram Günther (Zeleni) a statny sekretar Conrad Clemens (CDU) wčera wječor zastupnikow medijow a dalšich zajimcow do zastupnistwa Swobodneho stata Sakskeje pola Zwjazka w Berlinje přeprosyłoj. Hłowny akter wječora, awtor loni wušłeje knihi „Der Osten – eine westdeutsche Erfindung“ prof. dr. Dirk Oschmann, běše schorjenja dla krótkodobnje wotprajił, tak zo dyrbjachu zarjadowarjo předisponować. W Drježdźanach rodźeny dźiwadźelnik Norbert Stöß je čitanje přewzał.

W swojim witanju podšmórny Günther hladajo na połnje wobsadźenu žurlu, „zo je tema ‚wuchod-zapad‘ w našej republice wočiwidnje nadal jara relewantna, na to pokazuje tež wuspěch knihi Dirka Oschmanna. Dźensniši wječor je pak zazběh cyłeho rjadu zarjadowanjow pod titulom ‚Dialog do přichoda wuchoda 2030‘, w kotrymž chcemy na Saksku jako region šansow hladać“. Wón přeprosy wšitkich přitomnych do diskusije.

nowostki LND