Sylne wuprudźenje dožiwili
Po premjernym předstajenju „Pink Guerilla“ w Budyskim dźiwadle na Hrodźe je so SN wobhoniła, kak je so publikumej kruch lubił.
Měrana Cušcyna z Budyšina: Sarah Cyžec je talentowana hrajerka. Bě pytnyć, zo je sej w běhu swojeho wukubłanja w dźiwadle tójšto přiswojiła. Wona je so do róle zanuriła a čućiwje z hłosom a ćěłom agěrowała. Tež pantomima jej wočiwidnje wjeselo čini. Scyła ma wona při hraću sylne wuprudźenje. A tute wuprudźenje smy dźensa dožiwili w koncentrowanym předstajenju róle 16 lětnjeje Sunny. Sama na jewišću stać słuša zawěsće k najwjetšim wužadanjam dźiwadźelnikow a Sarah Cyžec je wužadanje suwerenje zmištrowała. Přeswědčiwje je elewka z monologa dialog tworiła a tak tamne róle – sobušulerjow, wučerki, staršeju – zapletła. Ale tež wšelakorosć młodeje duše – jako pěkna dźowka, rebelowaca abo njewěsta – je zamóhła derje předstajić.
Zapósłane (10.06.22)
Eduard Luhmann ze Smjerdźaceje wěnuje so centrumej za astrofyziku, kotryž móhł pola Konjec nastać a měni:
Při wšěm wjeselu nad projektom, kotryž zwjazujemy w našim regionje z wulkej nadźiju, měli pak tež strachi a wobmyslenja ludnosće w naležnosći chutnje brać. Na to skedźbni gmejnski radźićel Ralbic-Róžanta Tilo Žur a pokaza, zo móhł w padźe zwrěšćenja astrofyziskeho centruma za to atomarny kónčny skład nastać abo zo móhli tam potom kaolin wudobywać. Z teje přičiny prošeše Žur prof. Hasingera wo bórzomne informaciske zarjadowanje předewšěm tež za wobydlerjow Šunowa a Konjec.
Wo Budyšinje ze serbskimi klišejemi
Telewizijny sćelak MDR je sobotu, 9. jutrownika, nawječor, połhodźinski přinošk wo Budyšinje jako „Pućowanje po Sakskej“ wusyłał. Moderatorku wočakowaše bywši wuspěšny sportowc a rodźeny Budyšan Maik Petzold jako přewodźer. Přihladowarjo zhonichu tak, zo ma Budyšin 17 wěžow, 80 hosćencow a wjace hač tysac twarskich pomnikow.
Z wěžow bu Stara wodarnja k wobhladanju wupytana. Moderatorka a přewodźer podaštaj so 115 schodow horje hač na wuhladnišćo techniskeho pomnika. Pohlad na křiwu Bohatu wěžu, na tachantsku cyrkej swj. Pětra a někotre swojorazne blečki stareho Budyšina so skrótka pokazowachu. Wězo njepobrachowaše Budyske jastwo jako wosebitosć města. Tule pak jasnje na to njepokazachu, zo běštej w měsće dwě jastwje. Spočatk 20. lětstotka twarjena wulka chłostarnja, w ludźe „Žołta běda“ mjenowana, a wot lěta 1956 mjeńše „stasijastwo Budyšin II“. Tele nětčiše wopomnišćo bu pak jenož pokazane.
Zapósłane (05.04.22)
Dr. Jan Brězan z Drježdźan piše pod nadpismom „Putin – hańba Słowjanstwa“:
Nimale wšě demokratiske staty swěta a samo bamž zasudźa politiku ruskeho prezidenta Putina z jeho inwaziju w Ukrainje. Wosebje nas boli, zo tutón diktator, kiž so jako bratr Ukrainy wudawa, so na druhej stronje so jako złóstnik wopokazuje. Kak móžemy tutomu čłowjekej dowěrić, kiž swoje počinki ze łžemi wopodstatnja. Na jeho agendźe steji wožiwjenje Sowjetskeho zwjazka w swojich prjedawšich hranicach a za to jemu kóždy njeskutk prawy je. Čłowjeske prawa wjace njeeksistuja, hdyž so jeho ideje njezwoprawdźa. Kóždy pospyt, demokratiske ideje zeskutkownić, je zwjazany z wjele lětami jastwa. Samo zamordowanje a zajědojćenje njelubych wosobow so z Putinowym přihłosowanjom přewjedu. Samo kóžda diskusija wo njesprawnej wójnje so z wjelelětnym jastwom chłosta.
Kóždy dźeń slěduju w našich medijach, kak so wjeski a města bombarduja bjez swědomja hladajo na žiwjenje wobydlerstwa. Ludźo pytaja w pincach škit pod njemóžnymi wumjenjemi abo ćěkaja do susodnych krajow.
Hódny měznik
Što waža sej prěni sobuwojowarjo Jana Barta na jeho skutkowanju? Andreas Kirschke je so někotrych prašał.
Jan Nuk, wot lěta 2000 do 2011 předsyda Domowiny: Jan Bart je njesprócniwje ludźi za Witaj we Łužicy přeswědčił a tak sobuwojowarjow nadešoł, mjez druhim w Serbskim šulskim towarstwje, pola Domowiny a mjez serbskimi pedagogami. Jeho retoriske kmanosće a zamóžnosć přeswědčić kaž tež jeho fachowa wěda wjedźechu tomu, zo mnozy starši jeho ideju slědowachu. Za to je wón w lěće 1999 přijał Myto Domowiny. Wosobinsce čuju so z nim zwjazany, dokelž je wón relatiwnej bjezmócnosći z widom na wotemrěće našeje maćeršćiny škričku nadźije dał.
Zapósłane (23.03.22)
Pod hesłom „Serbja, w kotrym lětstotku sće žiwi?!“ piše Maximilian Gruber z Worklec k tuchwilnej diskusiji wo změnje serbskeje hymny:
Powěsć w Awstralskej: „Trudla receives Honour“
Athelstone/Awstralska, Giddings/Texas (SN/CoR). W srjedźišću měrcowskeho wudaća časopisa awstralskeho serbskeho towarstwa Wend/Sorb Society of South Australia steji spožčenje Myta Ćišinskeho Trudli a Janej Malinkec. Pod hesłom „Trudla receives Honour“ (Trudla počesćena) informuja wo tym, zo staj Malinkec mandźelskaj loni najwyše wuznamjenjenje serbskeje towaršnosće za swój wjelelětny angažement za nju wot Załožby za serbski lud dóstałoj. Dale dopominaja na wopyt Trudle Malinkoweje w Južnej Awstralskej, Victoria a New South Wales 2018, hdźež bě so wona z mnohimi serbskimi potomnikami rozmołwjała. Zdobom skedźbnjeja na to, zo je Trudla Malinkowa znata jako awtorka knihi „Shores of Hope“ wo serbskich wupućowarjach do Ameriki a Awstralskeje. Slěduje połdrastronski wobšěrny portret Trudle a Jana Malinkec wot Andreasa Kirschki z detailowymi informacijemi wo jeju žiwjenskich stacijach, angažemenće a zasłužbach. Artikl kónči so z dźakom a gratulaciju „tež wot nas wšitkich w Awstralskej“.
Zapósłane (10.03.22)
Stanij Statnik z Ralbic wěnuje so w swojim dopisu rozprawje z 3. měrca w SN wo posedźenju zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe:
W mjenowanym wudaću je na 4. stronje dosć wobšěrna rozprawa wo posedźenju gremija a wo debaće nastupajo włóžnotu w pincy ponowjeneho zarjadniskeho twarjenja wozjewjena. W rozprawje pak jewja so wjacore njekorektnosće. Naspomnjeni „wjacori radźićeljo“, kiž prawdźepodobnje měnjachu, zo njeje planowanski běrow wuskutki woknow a durjow w pincy na klimu dosć wobkedźbował, běchu třo z cyłkownje 15. Myslu sej, zo je w zajimje čitarja, njedać tule žadyn wopačny zaćišć nastać. Awtor tohorunja piše, zo „njehodźa so pinčne rumnosće nětko hižo přewětrić“. To potrjechi dokładnje štyri z wosom rumnosćow, hdźež pak tole twarskich přičin abo wěstoty dla předwidźane njebě. Wokna dyrbjachu při ponowjenju zamurjować, a zdźěla tam do přetwara hižo žane njeběchu. Wo tym je twarski knjez wědźał. Zasadnje skedźbnjam pak na to, zo jedna so wo renowěrowanje twarjenja, štož rěka, zo ma twarski knjez stajnje kompromisy tworić.
Zapósłane (04.03.22)
Róža Wokowa z Kulowa wěnuje so w swojim dopisu tuchwilnej debaće wo móžnej změnje teksta serbskeje narodneje hymny „Rjana Łužica“ a měni:
Nadobo naša Łužica njeje wjace dostojna, dokelž so tam žony njejewja. „Ow, zo bychu z twojeho klina wušli mužojo“ – a žony? To so tola po teksće njehodźi. Ale z kotrych klinow su tući mjenowani mužojo wušli – tola z tych žonow. Myslu sej, zo dyrbjała serbska hymna wostać, kajkaž je. To je tola stajnje něšto swjatočne, hdyž wona zaklinči. Abo?
Dyrbimy z modu sobu hić, kaž to žony w prjedawšich časach činjachu? W Hózku su na přazny kwas prosyli, kaž z jedneje basnje wuchadźa. Tam mjez druhim rěka: „Holca wobleč sebi cholowy ...“. Tehdy wšak so njesłušeše, zo žony w cholowach chodźachu, ale jenož mužojo, žony chodźachu w suknjach. Cholowy počachu žony hakle wjele pozdźišo wužiwać.
A što činimy nětko z našej hymnu? Po teksće hodźało so na přikład tež: „Ow, zo bychu z twojeho klina wušli ,ludźojo‘ ...“ Što so nětko činić, wostajić wšitko při starym abo tola tekst změnić?
Zapósłane (01.03.22)
Stefanie Krawcojc z Choćebuza piše:
