Swjaty stoł za měr na swěće

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Vatikan (B/SN). 60 lět je Swjaty stoł jako jenička nabožna zhromadnosć ze statusom wobkedźbowarja na hłownym sydle UNO a ma tam přistup k nimale wšěm dokumentam. Štož je bamž Pawoł VI. 1965 před hłownej zhromadźiznu UNO prajił: „Žana wójna wjace! Měr, měr njech­ je­­ naš zhromadny dóńt, kiž ma ludy a cyłe čłowjestwo wjesć“, to dźensa hišće­ płaći.

Bamž do Indoneskeje

Rom (B/SN). Hačrunjež je bamž Franciskus chětro kipry, chce wón w septembrje přewažnje muslimski kraj Indonessku wopytać, zdźěli tamniši minister za nabožne naležnosće Yaqut Cholil Qoumas. „Na swojim wopyće bamž mnohotne a mjezy nabožinow překročace bratrowstwo bjezposrědnje dožiwi, kotrež w indoneskej towaršnosći rosće“, rěka z ministerstwa Indoneskeje. Vatikan njeje powěsć dotal hišće wobkrućił.

Dialog přetorhnjeny

Z palacymi prašenjemi časa so zaběrali

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Hainewalde. Pod hesłom „Přejemy pokoj wšěm ludam“ schadźowachu so minjeny kónc tydźenja serbske ewangelske swójby w Hainewaldźe w Žitawskich horinach. Dohromady běše 44 wobdźělnikow z Hornjeje a Delnjeje Łužicy, kaž tež z cyłeje Němskeje přichwatało. Hižo z lěta 2013 přewjeduje Serbske ewangelske towarstwo prawidłownje tajki swójbny kónc tydźenja za mjezsobnu wuměnu a zabawu w maćernej rěči.

Sobotu su so wobdźělnicy we wšelakich dźěłarničkach z temu „měr a pokoj“ zaběrali. Dorosćeni rozestajachu so pod nawodom serbskeho superintendenta Krystofa Rummela na zakładźe bibliskich tekstow a kěrlušow z tym. Dźěći pak so kreatiwnje z temu zaběrachu a stworichu wšelake symbole měra a pokoja, mjez druhim natwarichu z klockow wulki móst jako symbol zwjazanosće mjez ludźimi a ludami. Něhdźe 10 hólcow w starobje mjez 11 a 16 lětami je wo wójnje a měrje diskutowało. Mjez druhim tež wo prašenju, hač bychu so sami za wojersku słužbu rozsudźili. Woni su spóznali, zo njeje lochko, na pjatu božu kaznju „Ty njesměš morić“ wotmołwy namakać.

Peter Sodann njeboh

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Halle (dpa/SN). Dźiwadźelnik Peter Sodann je njeboh. Wón zemrě minjeny pjatk 87lětny w Halle nad Solawu, jeho swójba zdźěli. Wón je sej měrnje wusnył. Po wšej Němskej znaty bu Sodann wosebje jako trochu bórčaty kriminalny komisar Bruno Ehrlicher w seriji „Tatort“, kotrehož hraješe wot 1992 hač do 2007. Kolegojo a politikarjo reagowachu poraženi na smjerć Sodanna. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je swójbje swoje sobužarowanje posrědkował.

Chudym swójbam pomhać

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa swójbna ministerka Lisa Paus (Zeleni) chce w zwisku z planowanym dźěćacym zakładnym ­zawěsćenjom předewšěm zarjadnišća ­modernizować. „Chcemy tute zarjadnišća skónčnje modernizować a digitalizować“, rjekny Paus wčera wječor w sćelaku ZDF. Wosebje wažne jej je, so swójbam ze snadnymi dochodami wěnować, kotrež nochcedźa wobćežny běrokratiski puć po institucijach hić. Z pomocu digitalizacije chce Paus tež tute swójby docpěć.

Gazaska wójna „njeje nimo“

Aktiwisća za škit klimy su dźensa rano njedaloko twornje awtotwarca Mercedes w Bremenje kolije blokowali, zo bychu ­transportej nowych awtow z fabriki zadźěwali. Policija je na městnje, zo by połoženje „posudźowała“. Po mjeztym zakónčenych masiwnych nadróžnych blokadach by wobsadźenje kolijow nowa forma protesta aktiwistow była. Foto: pa/dpa/Bodo Marks

Zelenskyj před poražku warnuje

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Hladajo na komplikowane połoženje swojeho wójska na wuchodźe kraja je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj před wojerskej poražku swojeho kraja warnował. Pokazujo na pobrachowacu wojersku pomoc ze stron USA Zelenskyj rjekny: „Jeli kongres Ukrainje njepomha, Ukraina tutu wójnu přěhraje.“ USA su najwažniši wojerski podpěraćel Kijewa. Wot minjeneho lěta republikanojo w kongresu nowy pomocny paket 60 miliardow dolarow na dobro Ukrainy blokuja. Nowe ruske nadpady z trutami su na juhu Ukrainy tójšto škody na infrastrukturje zawostajili.

Prěni wojacy do Litawskeje

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Zwjazkowa wobora hotuje so na zaměstnjenje jednotki w baltiskim kraju

Berlin (dpa/SN). Z přepołoženjom prěnjeje přihotowanskeje jednotki do Litawskeje je zwjazkowa wobora dalšu wažnu kročel k trajacemu zaměstnjenju bojoweje brigady na wuchodnej mjezy NATO zwoprawdźiła. Zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) je dźensa 20 wojakow z wotpowědnym nadawkom do Litawskeje rozžohnował. Fachowcy maja techniske wuměnjenja za přepołoženje dalšich wojakow wutworić.

Reagujo na změnjene wěstotne połoženje w Europje bě zwjazkowe knježerstwo přilubiło, do boja kmanu a samostatnje jednacu wojersku jednotku do Litawskeje přepołožić. Brigada ma po časowym planje hač do lěta 2027 dźěłokmana być. Wotwidźana je stajna prezenca 4 800 wojakow a 200 ciwilnych přistajenych zwjazkoweje wobory, kotřiž móža swoje swójby sobu přinjesć.

Dźensniše přihotowanske komando ­jědźe zhromadnje z inspekterom wójska, generalnym leutnantom Alfonsom Maisom do Litawskeje. W stolicy Vilniusu ­witaše němskich wojakow zakitowanski minister Laurynas Kasciunas.

Hdyž přehlada njeje

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:
Poprawom chcyše team za změnu strukturow Załožby za serbski lud z towarstwami a zajimcami z bazy wo modalitach spěchowanskeho programa „Serbska rěč a kultura w změnje strukturow“ rěčeć. Zo sydaše sobotu w Serbskim domje pak kruh wosobow za blidom, kotryž so mjenje abo bóle z dotalneho dźěła znaje, je zarjadowanju hinašu perspektiwu dało. Insiderki a insiderojo su wo tym rozprawjeli, hdźe z rěču hladajo na přichod klaca. Nowe rěčne rumy sej wotkrywać chcyć njeje na zwučene analogne areale wobmjezowane, byrnjež wone wažne wobłuki wostali. Rěčeli su wo ludźoch, kotřiž su w interneće z pisomnej serbšćinu derje po ­puću. Tutón niwow pak w ertnym nałožowanju hišće docpěli njejsu. Rěča prosće přemało. Digitalizacija pokročuje, narěčana bu zdobom tema kumštna inteligenca a serbšćina. Nichtón pak njepřewidźi, ­kotre najwšelakoriše materialije internet hižo serbsce poskićuje. Kak hodźi so tajka inwentura zmištrować? Axel Arlt

To a tamne (08.04.24)

póndźela, 08. apryla 2024 spisane wot:

Z receptom za nuklacy ragout warnuja na plakatach při busowych zastanišćach wokoło francoskeho Montpelliera před škodami, kotraž dźiwje nukle tam načinjeja. Jich ličba je minjeny čas widźomnje rozrostła, dokelž je lědma hišće třěleja. Wosebje ratarjo skorža, zo nukle sadźenki truskalcow žeru. Tole tež zahrodki a sportnišća njejsu wěste. Ludźo měli so na to dopominać, kak derje nuklacy ragout słodźi, měšćanosta měni.

70 kilogramow cannabisa w bydlenju měšćanostki sćazała je policije při wulkozasadźenju přećiwo dealerjam drogow w francoskim městačku Avallon. Tež wot měšćanostki wobhospodarjenu apoteku su w tym zwisku přeslědźili. Policija je při tajkich akcijach minjene poł lěta wjace hač 7 000 wikowarjow drogow zajała. Nimo to sćazachu 3,6 tonow drogow, sta bróni a 11,3 miliony eurow.

Měrowe myto Nawalnyjej

pjatk, 05. apryla 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). W ruskim chłostanskim lěhwje zemrěty opoziciski politikar Aleksej Nawalny je lawreat lětušeho Drježdźanskeho měroweho myta. Toho wudowa, Julija Nawalnaja, wuznamjenjenje 12. meje w Drježdźanach přijimuje, statne dźiwadło zdźěli. Dalše informacije chcedźa přichodnu póndźelu wozjewić. Nawalny, wjelelětny razny přećiwnik ruskeho prezidenta Wladimira Putina, bě 16. februara w lěhwje w Sibirskej zemrěł.

Strach před wójnu přiběra

Berlin (dpa/SN). Po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu je strach ludźi w Němskej před wójnu jasnje přiběrał. W aktualnym woprašowanju sćelaka ARD ma 67 procentow měr a wěstotu w Europje za sylnje abo jara sylnje wohroženu. To je rozrost 28 procentow porno woprašowanju w februaru 2029. Ruska wójna je 21 procentam woprašanych najwjetši problem. ­Jenož kompleks migracije a ćěkanja je ­ludźom w Němskej hišće wažniši.

Schröder wumjetuje SPD

Přiwisnicy opoziciskeje strony VMRO-DPMNE su wčera wječor před twarjenjom knježerstwa w Skopju, w stolicy Sewjerneje ­Makedonskeje, ze smólnicami w ruce swoju kandidatku za zastojnstwo prezidenta Gordanu Siljanovsku Davkovu podpěrowali. Wólbny bój je so wčera oficialnje zahajił. Cyłkownje sydom kandidatow 8. meje k wólbam nastupi. Foto: pa/AP/Boris Grdanoski

nowostki LND