30. Budyski forum dźensa zahajili

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:
30. Budyski forum započa so dźensa pod hesłom „Kak so dopominać? Wo wobchadźe z njeprawdu SED 30 lět po měrniwej rewoluciji“. Mjez wobdźělnikami běchu předsyda Budyskeje komiteja Alexander Latotzky, mecklenburgsko-předpomorska krajna społnomócnjena za předźěłanje diktatury SED Anne Drescher, teologa a wojowar za staćanske prawa Frank Richter – wón měješe dźensa zazběhowy referat na temu­ „Čemu so dopominać?“ –, zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Harald Baumann-Hasske­ (SPD), Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) a Manfred­ Baumhäckel (prědku wotlěwa). Foto: SN/Hanka Šěnec

Wjeršk EU za jednotu

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:

Sibiu (dpa/SN). W rumunskim měsće Sibiu je so dźensa připołdnju wjerškowe zetkanje krajow EU zahajiło. Dwaj tydźenjej do wólbow Europskeho parlamenta, po krizach minjenych lět a po dołhej debaće brexita dla chcedźa tónraz signal jednoty a rozmacha wusyłać. Za to chcedźa zhromadnu „Sibiusku deklaraciju“ schwalić, w kotrejž wuznawaja so k zakładnym hódnotam demokratije a prawostatnosće a k sylnišej róli Europy w swětowej politice. Nimo toho chcedźa „strategisku agendu“ za přichodne pjeć lět zdźěłać.

Mjenje pjenjez hač zašłe lěta

Berlin (dpa/SDN). Zwjazkowe knježerstwo dyrbi so na to nastajić, zo dawkowe dochody přichodnje wjace tak nježórla kaž dotal. Zwjazkowy financny minister Olaf Scholz (SPD) chcyše dźensa popoł­dnju wuslědki najnowšeho trochowanja fachowcow nastupajo dochody stata předstajić. Hižo do toho bu znate, zo smě knježerstwo drje dale z přiběracymi dochodami ličić, budźe pak wo wjele mjenje hač zašłe lěta.

Steinmeier w Słowjenskej

Po wšej Ruskej su dźensa 74. róčnicu dobyća nad hitlerskej Němskej w Druhej swětowej wójnje woswjećili. Wjeršk bě wulka wojerska­ parada w Moskwje. We Wladiwostoku demonstrowachu wobydlerjo z wobrazami swojich přiwuznych, kotřiž běchu we Wulkej wótčinowej wójnje (1941–1945) wojowali a na kotrychž su hordźi. Foto: dpa/Jurij Smitjuk

Krjeml: Iran protestuje přećiwo USA

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruska ma dźělne wupowědźenje mjezynarodneho atomoweho zrěčenja přez Iran za wuraz protesta přećiwo USA. Prezident Wladimir Putin je wospjet před njepřemyslenym krokom warnował, ke kotremuž běchu so we Washingtonje nastupajo Iran rozsudźili. To praji rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow wčera w Moskwje. „Nětko widźimy prěnje konsekwency.“ Ruska pak chcyła dale na tym dźěłać, zo so dojednanja zrěčenja dodźerža.

Iranski prezident Hassan Ruhani je wčera dźělne wupowědźenje swojeho kraja z mjezynarodneho Wienskeho atomoweho zrěčenja z lěta 2015 připowědźił. Te měješe Iranej z krutymi mjezynarodnymi kontrolemi produkciju atomowych bróni znjemóžnić. Za to zaručichu tamni partnerojo zrěčenja, předewšěm USA, zo sankcije přećiwo Iranej zběhnu a hospodarske poćahi normalizuja. USA pak běchu zrěčenje loni spočatk meje jednostronsce wupowědźili.

ZDF wusyła jutře live ze Žitawy

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:
Žitawa (dpa/SN). Dwaj tydźenjej do wólbow Europskeho parlamenta wusyła rańši magacin telewizijneho sćelaka ZDF jutře rano originalnje ze Žitawy. Tam chcedźa mjez druhim pokazać, što je so po přistupje susodneju krajow Čěskeje a Pólskeje k EU w lěće 2004 a po wotewrjenju mjezow 2007 za wobydlerjow změniło. K tomu chce so moderator Mitri Sirin na Hłownym torhošću z wobydlerjemi, ze sakskim ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom (CDU) a ze Žitawskim wyšim měšćanostu Thomasom Zenkerom (Žitawa móže wjac) rozmołwjeć. „Pola nas móže kóždy Europu dožiwić, cyle konkretnje na městnje“, rjekny Zenker w přihotach wusyłanja powěsćerni dpa. Zhromadne dźěło praktikuja na wjele runinach, na swjedźenjach, zhromadnych wustajeńcach, w mjezynarodnych šulach abo w kooperacijach přede­wzaćow. Tež zarjadnistwa su wusko splećene. Přiwšěm wobsteja rěčne zadźěwki, Zenker přizna. Žitawa prócuje so zhromadnje z partnerami z Čěskeje a Pólskeje wo titul Kulturna stolica Europy 2025.

Za wjace pomocy wowčerjam

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:

Braniborska na konferency wobswětowych ministrow namjet zapodała

Podstupim (dpa/SN). Braniborska chce za wjace pomocy zwjazkowych krajow plahowarjam wowcow nastupajo škit před wjelkami wabić. Wotpowědny namjet je na wčerawšej konferency wobswětowych ministrow w Hamburgu zapodała. Při tym dźe wo to, wudźeržowanje škitnych naprawow kaž płotow, ale tež psow stoprocentnje financować, informuje rěčnik wobswětoweho ministerstwa. Dotal spěchuja w Braniborskej jenož nakup płotow a psow. Wot spočatka lěta su wjelki w Braniborskej 74 wowcow zakusali. Loni bě jich cyłkownje 235.

Pomocne pjenjezy móhli z fondsa ministerstwow za ratarsku strukturu k wuwiću wjesnych kónčin brać. Sumu, kotruž z fondsa za to nałoža, dyrbjało zwjazkowe knježerstwo zaso narunać, rěčnik zdźěli. Po jeho słowach běchu zwjazkowe kraje hižo do zetkanja w Hamburgu signalizowali, zo namjet Braniborskeje podpěraja.

Kak EU regiony spěchuje

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:
Drježdźany (SN). Sakske statne ministerstwo za hospodarstwo, dźěło a wobchad wuda składnostnje lětušeho europskeho tydźenja 13 regionalnych magacinow. Wšitke zešiwki maja titul „Europa spěchuje Saksku“. 11. meje změje je 1,5 milionow domjacnosćow po cyłej Sakskej w listowym kašćiku. W kóždym wudaću za dźesać wokrjesow a tři bjezwokrjesne města Sakskeje pokazuja přikłady na to, što spěchowanje EU w regionje zmóžnja. Regionalne wudaće za Budyski wokrjes předstaja dwě wobdźělnicy projekta „NaTÜRlich“ we Wojerecach. Wot EU spěchowana naprawa z programa „Jobperspektiwa Sakska“ bě jimaj po dołhej bjez­dźěłnosći pomhała zdobyć nowe sebje­wědomje za puć do swěta dźěła. „Dobre žiwjenske wuměnjenja za wšitkich Europjanow docpěć je najwažniši zaměr EU. Z podpěru strukturneho spěchowanja je so radźiło zaměrnje do mudrych hłójčkow, inowatiwnych procesow a produktow inwestować a tak do zamóžnosće Sakskeje za přichod skutkować“, rjekny sakski statny minister za hospodarstwo, dźěło a wobchad Martin Dulig (SPD). „Spěchowanje EU je na dobro wšitkich Saksow.“

Tusk Havela počesćił

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Do dźensa zahajeneho wjerškoweho zetkanja Europskeje unije w rumunskim měsće Sibiu wo přichodźe zjednoćenstwa statow je so prezident Rady EU Donald Tusk na Václava Havela powołał. Wón citowaše lěta 2011 zemrěteho bywšeho čěskeho a čěskosłowakskeho prezidenta na wopyće w Praze, zo stej swoboda a zamołwitosć dwě stronje samsneje medalje. „Z tym je wón dokładnje to zapřimnył, što rěka Europjan być“, rjekny Tusk. Na programje 52lětneho pólskeho politikarja steješe tež wopyt rowa wojowarja wo čłowjeske prawa a dramatikarja.

Hosćićel Tuska, čěski ministerski prezident Andrej Babiš, žadaše sej w přichodnej dobje financowanja wjetši wliw na přizwolenje spěchowanskich srědkow EU. „Předewšěm my měli rozsudźić, za čo pjenjezy wužiwamy, kotrež z Europy dóstanjemy“, rjekny załožer populistiskeje strony ANO. Ratarski imperij Babiša ma sobu najwjetše lěpšiny ze subwencijow Europskeje unije. Najebać to jej wjace hač połojca Čechow po wuslědkach naprašowanjow njedowěrja. Tusk mjenowaše to „strowu měru skepticizma“.

To a tamne (09.05.19)

štwórtk, 09. meje 2019 spisane wot:

Wowcy město trawusyčakow chce město Wien přichodnje na Dunajskej kupje zasadźić. 50 wowcow změje na woblubowanym wólnočasnym arealu přichodnje swój wot wowčerja dohladowany domicil. Hinak hač dotal wužiwane bencinowe mašiny su wowcy wobswětej přichilena alternatiwa, z Wienskeje radnicy rěka. Dunajska kupa je 21 kilometrow dołha a lědma wobtwarjena.

Wotćišć porsta na torće je paducha w Kölnje přeradźił. Sudnistwo je předchłostaneho muža mjeztym k wosom měsacam jastwa zasudźiło. Wotćišć porsta na šokolodźanej torće bě jenički dopokaz w procesu. 43lětny bě so loni zhromadnje z kumpanom do bydlenja zadobył a je wurubił. W kuchni da so muž do žiwidłow, mjez druhim do torty. Jako so wobsedźer nawróći, wuhlada wón wotćišć a tykny tortu do chłódźaka.

Zrěčenje zdźěla wupowědźili

srjeda, 08. meje 2019 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). Runje lěto po wupowědźenju mjezynarodneho atomoweho zrěčenja z Iranom přez USA je iranski prezident Hassan Ruhani zdźělił, zo nječuje so jeho kraj na dźěle zrěčenja hižo wjazany. Po informacijach medijow je wón tónle rozsud Chinje, Němskej, Francoskej, Wulke Britaniskej a Ruskej pisomnje posrědkował. Ruhani na to skedźbni, zo je Iran cyłe lěto wočaknył, zo móhli mjenowane kraje wliw na USA wukonjeć zrěčenje tola dale dodźeržeć.

Pompeo widźi wohroženje

Washington/Bagdad (dpa/SN). Wonkowny minister USA Mike Pompeo je wčera wječor njewočakowano Irak wopytał a za to swój planowany wopyt Němskeje wotprajił. W Bagdadźe zetka so ze zastupnikami irakskeho knježerstwa, zo by z nimi přiběrace napjatosće ze susodnym Iranom rozjimał. Napřećo žurnalistam rěčeše Pompeo wo „bjezposrědnim wohroženju“ ze stron Irana. Hakle před dnjemi běchu USA lětadłonošak do tamnišeje kónčiny pósłali.

Šuler při nadpadźe zatřěleny

nowostki LND