Stróža (SN/MWj). Dźeń a wjace ludźi na swójskej ležownosći kokoše plahuje a so tak wobstajnje nad čerstwymi jejkami wjeseli. Štóž za swój pjeriznowy hobby snano runje nowu družinu pyta, tomu móže biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola a haty saksku kokoš poručić.
Saksku kokoš běchu wokoło lěta 1880 w Rudnych horinach plahowali. Spokojnosć, robustnosć a přiměrjenosć ju wuznamjenjeja. Tohodla so tale družina za plahowanje we wjesnej kónčinje wosebje derje hodźi, rěka w nowinskej zdźělence zarjadnistwa biosferoweho rezerwata. Přiwšěm je wobstatk chětro woteběrał, tak zo eksistuje wokomiknje jenož hišće něšto stow zwěrjatow mjenowaneje regionalneje družiny. Towaršnosć za zachowanje starych a wohroženych družin domjaceho skotu zastopnjuje saksku kokoš tohodla jako ekstremnje wohroženu.