Kardinal strachuje so wo Irak

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:

Bagdad (B/SN). Kardinal Louis Raphael I. Sako, patriarch chaldejskeje cyrkwje, kotraž je z Romom uněrowana, žada sej z dorazom kulowate blido za měr w Iraku. Loni je wón wšě oficialne zarjadowanja k woswjećenju hodownych wobrjadow w cyrkwi wotprajił. „Ludźo w kraju so strachuja, zo so Irak stajnje bóle k bitwišću wuwije hač k suwerenej domiznje, kotraž je w stawje, swojich wobydlerjow a swoje bohatstwa škitać“, wón wujasni. Irak a region dokoławokoło njeho stej „wulkan krótko do wubucha“, praji wón w sćelaku Domradio.

Myto za zwjazk pohrjebnišćow

Jednaja wo móžnych wólbach

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). Nimale dwaj tydźenjej po debaklu při wólbach durinskeho mini­sterskeho prezidenta chcychu zastupnicy Lěwicy, SPD a Zelenych dźensa w Erfurće ze zapósłancami CDU wo wupućach z knježerstwoweje krizy wuradźować. Křesćanscy demokraća dotal wot­pokazuja, bywšeho ministerskeho prezidenta Boda Ramelowa (Lěwica) aktiwnje do zastojnstwa wolić. Ramelow chcył znowa za ministerskeho prezidenta kandidować. Jemu pak pobrachuja štyri hłosy za wjetšinu w parlamenće.

Wjace mortwych wirusa dla

Peking (dpa/SN). Ličba z nowym corona-wirusom natyknjenych wosobow w Chinje je mjezu 70 000 překročiła. Cyłkownje 1 770 zemrětych mjeztym na wirus maja, kaž strowotniska komisija w Pekingu zdźěla. Wosebje potrjechena je centralna China z milionowej metropolu Wuhan. Na dowolowej łódźi „Westerdam“, kotraž je tuchwilu w Kambodźi, dyrbja ludźo dale­ w karantenje wutrać. Mjeztym su USA připowědźili, zo chcedźa lětadła do Kambodźe po staćanow USA pósłać.

Železniske čary zawrěli

Wichor „Dennis“ ze sylnymi zliwkami je we Wulkej Britaniskej hoberske zapławjenja zawinił. Z městnami je so w běhu 48 hodźin telko dešća našło kaž hewak cyły měsac. Pomocnicy dyrbjachu wjacore wosoby z awtow wuswobodźić. Tčacy wostali pak su tež busy a nakładne awta, kaž tu na awtodróze A 443 njedaloko Lindridge w hrabinstwje Worcestershire. Foto: pa/Jacob King

Wjace štomow

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:
Budapest (AFP/SN). Ministerski prezident Madźarskeje Viktor Orbán je njewšědnu naprawu za škit klimy připowědźił. W swojej wčerawšej narěči k poło­ženju naroda předstaji politikar, kotrehož knježerstwo bě nastupajo globalne woćoplenje dotal skerje skeptiske stejišćo zaběrało, „narodny energijowy a klimowy plan“. W nim mjez druhim rěka, zo chce kraj „hač do lěta 2030 hač do 90 procentow swojeje energije neutralnje předewšěm z pomocu słónca kaž tež ja­dro­wych milinarnjow produkować. Zjawny wobchad w městach měł hižo za dwě lěće ryzy elektrisce ćěrjeny być.“ Nimo toho měli za „kóžde nowonarodźene dźěćo dźesać nowych štomow sadźić“. Lěsna płonina by so tak w přichodnych dźesać lětach wo něhdźe 27 procentow powjetšiła.

Spěšny rozsud

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). W debaće wo nowo­wu­směrjenju CDU je so zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn za zhromadny a spěšny rozsud wuprajił. „Ludźo, kotřiž su nas wolili, a naši čłonojo wočakuja, zo to w mustwje a z wulkej zamołwitosću zrjadujemy“, rjekny politikar CDU wčera wječor w sćelaku ARD. Wo předsydstwje CDU a wo kanclerskim kandidaće dyrbjała unija „spochi“ rozsudźić. Spahn přizna, zo je wólbno-taktiskich přičin druhdy lěpje rozsud časowje z wólbami zwjazać. Hladajo na tuchwilny staw pak trjeba CDU nětko w prěnim rjedźe jasnosć – wobsahowje kaž tež per­so­nelnje. Trěbne je mustwo, „kotrež stronu jednoći a narok potwjerdźa, 20te lěta sobu wuhotować“. Na prašenje, štó dyrbjał mustwo nawjedować, Spahn rjekny: Kóždy ma wo tym swoje předstawy.

Kritizuje přetorhnjenje dźěłow

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hospodarski fachowc Marcel Fratzscher je sudnisce wukazane přetorhnjenje pušćenja štomow na te­renje planowaneje twornje awtotwarca Tesla pola Berlinje kritizował. „Hdźež je wola, tam je puć – to za wažne wulko­projekty w Němskej wočiwidnje hižo njepła­ći“, rjekny prezident Němskeho insti­tuta za hospodarske slědźenje nowinarjam. „Štož so w zwisku z Teslu stawa, je sympto­matiske za přehnatu, njeeficientnu a samowólnu běrokratiju, kotraž wuwiće hospodarstwa skerje haći.“

Berlinsko-braniborske wyše zarjadniske sudnistwo bě ze swojim rozsudom sobotu wječor skóržbje Zeleneje ligi Braniborskeje wotpowědowało. Wot štwórtka bě lěsniski zawod na terenje pola Grünheidy hižo tójšto štomow pušćiło: Na wšě 20 tak mjenowanych harvesterow a dźewjeć specialnych mašinow su štomy z wulkej spěšnosću pušćeli a za transport přihotowali. Krajny zarjad za wobswět bě to dowolił, byrnjež twarska dowolnosć za twornju, w kotrejž chcedźa e-awta produkować, hišće njepředležała.

Čim wjace, ćim lěpje?

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:
Škit klimy móže tak jednory być! Wjele lět smy piwo na dobro tropiskeho dešćoweho lěsa pili, znajmjeńša potom, jednaše-li so wo wot zhotowjerja jako „parlička přirody“ přichwalowanu kapku ze – žadyn žort – Siegerlanda. Čim wjace, ćim lěpje­ zda so nětko tež dewiza w Madźarskej być. Kóždy porod je tam wotnětka dźesać přidatnych štomow hódny. Městna za to dźě maja dosć. Prjedy abo pozdźišo nastanje potajkim z Puszty nowy pralěs, kotryž mjenujemy potom snano samo „zelene płuca“ Europy. Štož wupada najprjedy raz kaž genialny kompromis, wukopa so spěšnje jako přewidny taktiski manewer: Duchej časa wotpowědnje změruje plan špatne swědomje ludnosće; seks – ale prošu z wuslědkom! – cyle po před­stawje konserwatiwneho křesćanstwa, žona jako porodnica-mašina a tak tójšto nowych staćanow. „Krej a póda“ de lu­xe, abo: (bruny) wjelk w (zelenej) wowčej koži. Bosćan Nawka

To a tamne (17.02.20)

póndźela, 17. februara 2020 spisane wot:

Parada połsta daklow je wčera w Berlinskej měšćanskej štwórći Neukölln wulku kedźbnosć zbudźiła. Parada bě dźěl kónctydźenskich zarjadowanjow, kotrež stejachu cyle w znamjenju dakla. Z bayerskeho Passauwa běchu zamołwići tamnišeho dakloweho muzeja přichwatali. Winicar z Porynskohessenskeje poskićowaše „daklowe wino“. K jědźi mějachu bracle a pomfritki w formje daklow.

Wóń parfima je wopiteho a před policiju ćěkaceho šofera wosoboweho awta přera­dźiła. 26lětny ze Speyera bě zastojnikam napadnył, dokelž bě přespěšnje a stajnje zaso bjez swěcy po puću. Jako jeho zastojnicy dosćahnychu, muž z awta wulěze a ćekny. Wóń parfima, kotraž tež w awće knježeše, pak wjedźeše zastoj­nikow za kerk, za kotrymž so muž chowaše. Test alkohola w jeho kreji wunjese 1,38 promilow.

Racija přećiwo prawicarjam

pjatk, 14. februara 2020 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Na wukaz generalneho statneho rěčnika je policija dźensa rano w šěsć zwjazkowych krajach, mjez druhim w Saksko-Anhaltskej, objekty přepytowała. Racija měrješe so přećiwo prawicarsko-teroristiskej skupinje. Wobsteji podhlad, zo su so wjacore wosoby k skupinje zjednoćili, zo bychu politikarjow, požadarjow azyla a muslimow nadpadowali. Z atentatami chcychu poměry kaž we wobydlerskej wójnje stworić a towaršnostny porjad wotstronić, kaž rěka.

Wo darowanju informować

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa rada, zastupnistwo wšěch zwjazkowych krajow, je dźensa reformu nastupajo darowanje orga­now schwaliła. Tak chcedźa woby­dlerjow přichodnje bóle hač dotal pohnuć, wo móžnym darowanju organow po smjerći rozmyslować. Konkretnje chcedźa kóždeho, kiž přińdźe po nowy wupokaz, na to narěčeć. Ludźo změja składnosć, so hnydom do wotpowědneho internetneho registra zapisać dać abo tole zasadnje wotpokazać.

Ličba woporow dale přiběra

Pod raznymi wěstotnymi naprawami su dźensa mjeztym 56. Mnichowsku wěstotnu konferencu zahajili. Policija kontrolowaše ­ludźi před zachodom tamnišeho hotela „Bayrischer Hof“. W nim schadźuje so 800 wobdźělnikow, mjez kotrymiž je 40 statnych a knježerstwowych šefow a sto wonkownych ministrow. Policija zasadźuje kónc tydźenja 4 000 zastojnikow. Foto: dpa/Sven Hoppe

nowostki LND