Scholz nowe kredity zakituje

wutora, 29. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy financny mi­nister Olaf Scholz (SPD) zakituje namjet, zo chce klětu za bój přećiwo koronakrizy znowa nowe kredity brać. „Njejednać by na­ kóncu dróše było hač jednać“, rje­kny wón dźensa w zwjazkowym sejmje, hdźež je naćisk etata 2021 předstajił. Scholz chcył přidatnje k planowanemu zadołženju dalše sto miliardow eurow kreditow brać, zo by hospodarstwo a socialne systemy stabilizował. Etat ma hač do kónca lěta wobzamknjeny być.

Hłowna zhromadźizna nimo

New York (dpa/SN). Z widejowym poselstwom zwjazkoweho wonkowneho ministra Heika Maasa (SPD) su dźensa generalnu debatu lětušeje hłowneje zhromadźizny UNO w New Yorku skónčili. Nimo Maasa rěčachu tam zastupnicy Israela, Sewjerneje Koreje a Zjednoćenych arabskich emiratow. Zastupnicy 193 čłonskich statow UNO běchu wot minjeneje wutory wuradźowali, koronakrizy dla pak internetnje. Hewak pěstowane bilateralne zetkanja su tohorunja online přewjedli.

Nowy pospyt so dojednać

Berlin (dpa/SN). Do dźensnišeho wuradźowanja ze zwjazkowymi krajemi wo koronakrizy je kanclerka Angela Merkel (CDU) před raznje stupacymi ličbami nowo­natyknjenjow warnowała. Hdyž wuwiće dale tak póńdźe kaž dotal, mamy k hodam wšědnje 19 200 nowych infekcijow, rjekny zwjazkowa kanclerka po informacijach wobdźělnikow na wčerawšej widejowej konferency prezidija CDU. Wona­ bě sej wuličić dała, što móhło so w najhóršim padźe w Němskej koronapandemiju nastupajo hišće stać.

Na widejowej konferency chcychu Angela­ Merkel a ministerscy prezidenća zwjazkowych krajow wo kmanych na­prawach přećiwo přiběracym ličbam in­fek­cijow diskutować, hladajo předewšěm na bližacy so zymski počas. Najwažniše su šule, pěstowarnje a hospodarstwo, Merkel wuzběhny. Zamołwići měli na lokalne infekciske ćežišća konsekwentnje reagować, „hewak změjemy hody ličby kaž w Francoskej“.

Francoska je wot pandemije wosebje potrjechena. Dotalny rekord infekcijow běchu tam minjeny štwórtk z wjace hač 16 000 nowymi padami wirusa registrowali.

Přećiwo atomowym wotpadkam

wutora, 29. septembera 2020 spisane wot:

Budyšin/Zhorjelc (SN). Wčerawša mje­zyrozprawa Zwjazkoweje towaršnosće za kónčne składowanje, po kotrejž by tež Łužica jako składźišćo atomowych wotpadkow do prašenja přišła, je prěnje reakcije zbudźiła. Předsyda Domowiny Dawid Statnik w nowinskej zdźělence piše: „Łužica je symbol strukturneje změny. Zwjazkowy zakonjedawar wjele in­westuje, zo móhło po wjace hač lětstotk trajacym wudobywanju wuhla wjele noweho a do přichoda sahaceho nastać. Wotstronjenje stareho nošaka energije, z kotrymž so Němska tohorunja rozžohnuje, njehodźi so do socioekonomiskeje krajiny našeho regiona, njerěčo ani wo ekologiskich prašenjach. Rozum sej toho­dla žada, zo njeje Łužica po přichodnym kole wotwažowanja hižo na lisćinje.“

Zhorjelski krajny rada Bernd Lange, (CDU) měni, zo je Łužica prosće wopačne městno za atomowe składźišćo, dokelž ma ze strukturnej změnu dosć činić. „Na zapadźe mějachu wjele profita z atomowowych milinarnjow. Wotpadki nětko nam wozyć, to wotpokazuju.“

Rasizm tež w sakskej policiji

wutora, 29. septembera 2020 spisane wot:

Nutřkowny minister Wöller rěči wo 17 padach minjene pjeć lět

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Po posudku sakskeho nutřkowneho ministra Rolanda Wöllera (CDU) ma tež policija w swobodnym staće ćeže z rasizmom. „Pad w Lipšćanskej policajskej direkciji pokazuje, zo mamy bohužel tež w Sakskej tónle problem“, rjekny Wöller rozhłosowemu sćelakej MDR aktuell. Při tym njemóžeš z toho wuchadźeć, zo jedna so wo jednotliwy pad. Minjeny pjatk bě policija zdźěliła, zo su jednanja přećiwo policistej prawicarskoekstremnych a rasistiskich wuprajenjow w interneće dla zahajili. Po sło­wach Wöllera su minjene pjeć lět 17 tajkich padow registrowali. Při tym dźěše wo přećiwo wukrajnikam měrjace so a rasistiske wuprajenja kaž tež wo wužiwanje wustawu ranjacych symbolow. „Rasizm a ekstremizm w rjadach sakskeje policije njećerpimy a konsekwentnje přećiwo tomu postupujemy“, Wöller pod­šmórny. Potrjecheneho zastojnika w Lipsku su hnydom ze słužby wuzamknyli.

Strašne powostanki

wutora, 29. septembera 2020 spisane wot:
Prěnje reakcije na wčerawšu rozprawu Towaršnosće za kónčne składowanje atomo­wych wotpadkow su zrozumliwe. Nichtó wo strašne wotpadki njerodźi. To směmy so na wjele lět trajace turbulentne debaty, na demonstracije potrjechenych a na sudniske skóržby přihotować, budźe-li něhdy doskónčnje rozsu­dźene, hdźe ma wone kónčne składźišćo jadrowych wotpadkow nastać, w kotrymž tónle njerjad hišće miliony lět radioaktiwnje prudźi. Něchtóžkuli drje hakle nětko spóznawa, zo atomowe milinarnje drje žane wuhlo njetrjebaja, kiž wobswět zanjerodźa, zo pak za to čłowjestwu strašne powostanki zawostajeja, kotrež budu hišće­ generacije po nami zaběrać. Zaji­mawe budźe zadźerženje Zelenych. Woni njetrjebaja wjace do delnjosakskeho Gorlebena jěć a tam přećiwo transportam protestować, ale dyrbja wotnětka zamołwiće sobu skutkować. Wšako we wjacorych zwjazkowych krajach sobu knježa, tež w Sakskej. Marko Wjeńka

To a tamne (29.09.20)

wutora, 29. septembera 2020 spisane wot:

60 metrow wysoko na powjazu su akrobaća Nürnbergski koparski stadion přeprěčili. 230 metrow dołhi powjaz mjez sćežorami swětłomjetakow běchu z pomocy truta přiwjazali. Wopytowarjo njesmědźachu do stadiona, jeničce přistajeni móžachu spektakl wobdźiwać. Sportowcy dyrbjachu sami po sćežoru horje lězć a potom na powjazu runowahu dźeržeć. Podobne zwažliwe projekty we wysokosći běchu hižo w Španiskej, Norwegskej a w Sakskej Šwicy přewjedli.

Tři ćeknjene lamy su po dróhach sewjerorynsko-westfalskeho Iserlohna běhali a zasadźenje policije zawinowali. Šofer awta ju informowaše. Kaž so wukopa, běchu­ zwěrjata z bliskeho hóstneho cirkusa twochnyli. Z pomocu jeho sobu­dźěłaćerjow móžachu je zaso popadnyć. Za to trjebachu poł hodźiny, dokelž so lamam swoboda po wšěm zdaću lubješe.

Žada sej wjace zasadźenja

póndźela, 28. septembera 2020 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus namołwi knježerstwa a nawodow hospodarstwa k wjetšemu zasadźenju za škit wobswěta a sprawnosće. „To drje je wino­wa­tosć za kóždeho čłowjeka, tola ći, kiž maja wjetši wliw na to, su bóle wužadani“, wón rjekny. Trěbna je woprawdźita zwólniwosć, přičiny změny klimy radikalnje wotstronić. „Powšitkowne winowa­tosće njedosahaja, a njemóžeš so jeničce na přihłosowanje swojich wolerjow a pjenjezydawarjow spušćeć“, warnowaše bamž Franciskus. „Młodźi a chudźi budu nas zawěsće hišće konsekwentnišo nuzować, swojej zamołwitosći wotpowědować.“

Bätzing za zhromadny swjatk

Berlin (B/SN). Předsyda Němskeje biskopskeje konferency biskop Georg Bätzing je so za mjezynabožinski swjaty dźeń w Němskej wuprajił. Dźeń za začuće zhromadnosće by Němskej tył, pisa wón w přiłoze nowiny Zeit, Christ und Welt hladajo na pandemiju. Zastupjerjo muslimskich a židowskich wosadow reaguja skeptisce. Po jich měnjenju měli so ćežišća kaž měr, towaršnostna mjezsobnosć a runoprawosć sobu zapřijeć.

Wo nowym pytanju za Bohom

Zeleni sej radnicy zdobyli

póndźela, 28. septembera 2020 spisane wot:

Düsseldorf (dpa/SN). CDU a SPD stej we wčerawšim rozsudnym kole wólbow wyšich měšćanostow w Sewjerorynsko-Westfalskej dobyli, ale tež podleželi. Najwjetši dobyćerjo pak běchu Zeleni. Rěčo wo „historiskim dnju“ zdobychu sej wodźace zastojnstwa w radnicach w Bonnje, Aachenje a Wuppertalu. W Kölnje móžeše bjezstronska Henriette Reker swoje zastojnstwo zakitować. SPD wostanje naj­sylniša móc w Dortmundźe, mjeztym zo je sej CDU Düsseldorf wróćo zdobyła.

Trump lědma dawki płaćił

Washington (dpa/SN). Dobry měsac do prezidentskich wólbow w USA wobswětla brizantna rozprawa nowiny New York Times financne njepočinki prezidenta USA Donalda Trumpa. Nowina piše, zo njeje Trump w lětomaj 2016 a 2017 stajnje wjace hač 750 dolarow dochodowych dawkow płaćił. Tón mjenowaše informacije nowin „dospołnje wopačne“. Wón chcył swoje dawkowe podłožki wozjewić, ručež je statny dawkowy zarjad IRC pruwowanje aktow zakónčił.

Dalše protesty w Běłoruskej

Po wudyrjenju nowych wobrónjenych rozestajenjow mjez Armenskej a Azerbajdźanom Nahórskeho Karabacha dla je armenske knježerstwo wójnske prawo a generalnu mobilizaciju rezerwistow wukazało. Prěni mužojo zhromadźichu so wčera na cen­tralnym naměsće stolicy Jerjewana (hlej wobraz). Wojowanja dźensa dale trajachu. Foto: dpa/Melik Baghdasaryan

W Pólskej rekord infekcijow

póndźela, 28. septembera 2020 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). W Pólskej su telko nowych koronainfekcijow zličili kaž hišće­ nihdy po spočatku pandemije. Minjeny pjatk su zamołwići 1 587 nowo­natyknjenjow w běhu dnja registrowali, strowotniske ministerstwo zdźěla. Će­žišćo dopokazanych nowych infekcijow bě z 295 padami kónčina wokoło War­šawy, ale tež Małopólska na juhu kraja (241) a Pomorska na sewjeru běštej sylnje po­trjechenej. Dotalnu rekordnu ličbu 1 136 nowych infekcijow běchu štwórtk zwěsćili. Rěčnik ministerstwa rjekny, zo nimaja žane wulke lokalne epidemiske centrumy. „Je to efekt našeho nawróta k normaliće.“ Tójšto ludźi so na priwatnych swjedźenjach z wirusom natyknje. Tež w hladarnjach ličba zaso přiběra. Mjeztym wo tym rozmysluja, wopyty w tych domach zaso­ zakazać. W Pólskej je so dotal 84 396 ludźi z koronawirusom natyknyło. 2 392 je zwisku z nim zemrěło.

nowostki LND