Tež w susodnej Čěskej ratarjo na swoje hubjene hospodarske połoženje skedźbnjeja. Wčera stawkowachu w Českej Lípje pola Liberec. Nimo ratarskeje politiki čěskeho knježerstwa kritizuja agrarnu politiku EU. Tohorunja su składy burow w Čěskej hišće chětro połne, dokelž je na wikach tuchwilu wjele wudźěłkow z Ukrainy na předań, kotrež su wo wjele tuńše. Ratarjo susodneho kraja pak swoje płaćizny na produkty z Ukrainy přiměrić nochcedźa. Połoženje wjele zawodow je napjate. Foto: pa/Radek Petrasek

Wjace wosobow přišło

srjeda, 07. februara 2024 spisane wot:
Drježdźany (SN). W Sakskej registrowachu w lěće 2023 zaso nadměru wjace azyl pytacych hač hišće w lětach do toho. Dohromady 23 132 wosobow požadachu so po informacijach knježerstwa wo azyl. Přidatnje přiwzachu loni 6 762 wosobow z Ukrainy, to je wo wjele mjenje hač hišće 2022. Wosebje w druhej połojcy lěta stupaše ličba azylantow rapidnje. Tohodla dyrbjachu zamołwići tři přijimanske zarjadnišća swobodneho stata w swojej ­kapaciće na 9 192 městnow zwyšić. Tole poradźi so wosebje noweho nuzoweho přebywanišća w Drježdźanach dla. Tež wobstejace přebywanišća mějachu wjace wosobow přiwzać, na přikład w stanach. Za lěto 2024 planuje krajna direkcija kapacity na samsnym niwowje dźeržeć. Dokelž pak přichadźachu spočatk lěta hižo mjenje ludźi, počinaja nětko nachwilne rozrisanja wottwarić.

JA ekstremistiska

srjeda, 07. februara 2024 spisane wot:

Köln (dpa/SN). Młodźinsku organizaciju AfD je zwjazkowy zarjad za škit wustawy (BfV) jako zawěsćene ekstremistiske hibanje zastopnjował. Wčera je zarjadniske sudnistwo w Kölnje tole wobkrućiło. Wobzamknjenje njeje hišće prawomócne. Strona AfD a młodźinska organiza­cija Młoda alternatiwa (JA) móžetej hišće pohóršk sewjernorynsko-westfalskemu Wyšemu zarjadniskemu sudnistwu zapodać.

JA jedna na wšitkich politiskich runinach přećiwo principam demokratije. Tež zwiski JA k organizacijam, kotrež přećiwo wustawje jednaja, za to rěča, zo ma sudnistwo Młodu alternatiwu za ekstremistisku.

„Jěra poražka za swobodny stat“

srjeda, 07. februara 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Wjacore w sakskim sejmje zastupjene strony starosćeja so tuchwilu wo železniske projekty w swobodnym staće. „Jelizo so nětko wěste plany wutwara zadźerža, je zwjazkowe knježerstwo zaprajiło“, kritizowaše wčera politiski rěčnik za wobchad frakcije Lěwicy Marco Böhme w Drježdźanach.

Po njewobkrućenych rozprawach w medijach ma nimo dalšeho wutwara Saksko-Frankskeje magistrale tež druhi twarski schodźenk zwiska Drježdźan–Berlin na lisćinje za skrótšenje stać, kotruž je DB Infrago, infrastrukturna sparta Němskeje železnicy (DB), dohladowanskej radźe pósłała. Pozadk toho je wusud wo budgeće Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa.

Přeworštowanje zwjazkowych srědkow za nowo- a wutwar kolijoweje infrastruktury ma sakska frakcija Zelenych w sakskim krajnym sejmje za „jěru poražku za swobodny stat“. „Chcemy-li jako žiwjenska a hospodarska městnosć tež w přichodźe atraktiwni być, trjebamy ­dobre železniske zwiski a spušćomnu kolijowu syć“, praji wobchadopolitiski rěčnik Gerhard Liebscher.

Nětko wulki předmjet

srjeda, 07. februara 2024 spisane wot:
Hdyž wo přichod serbskeho kubłanja dźe, wjerći so hladajo na šule wšo přeco wo prašenje: Što mamy sami přewzać, a kelko zamołwitosće chcemy statej přewostajić? Na wysokich šulach drje knježi wěsta awtonomija za slědźenje a wuwučowanje, najebać to ma knježerstwo politisku zamołwitosć za zakładne zaměry. Zo so na tutej wysokej powšitkownej runinje, hdźež wo cyłk wědomostneho kubłanja w Sakskej dźe, tajki „mały“ předmjet kaž sorabistika jewi, je wulki wuspěch. Społnomócnjena krajneho knježerstwa za serbske naležnosće dr. Madlena Malinkec smě so wjeselić – a wšitcy druzy zamołwići tohorunja. Z tym stat wšěm rjap skruća, kotřiž so w Lipsku, Drježdźanach, Budyšinje, Podstupimje a druhdźe za zesylnjenje profila sorabistiki angažuja. Z powšitkowneje perspektiwy je sorabistika strategisce „wulki“ předmjet: Reprezentuje najhłubše korjenje našeje domizny a zdobom najwjetšu wotewrjenosć wšěm słowjanskim ludam. Marcel Brauman

To a tamne (07.02.24)

srjeda, 07. februara 2024 spisane wot:

Strach před wysokosću je za tele dźěłowe městno špatna kajkosć. Tola wěda wo łódźnistwje a watowym morju stej porno tomu lěpšina. Za swoju Staru swětłownju pyta mała wuchodofriziska kupa Wangerooge noweho stražnika abo stražnicu. Požadarjo za dźěło měli po wupisanju dźěłoweho městna gmejny nimo toho ćělnje fit być. Dyrbiš znajmjeńša dwójce wob dźeń 161 schodźenkow přewinyć móc. 39 metrow wysoka čerwjeno-běło-čorna swětłownja je jedne z charakteristiskich znamjenjow znateje kupy w Sewjernym morju.

Do finala Stuttgartskeje olympiady kucharjow su wčera tak mjenowane Live-Carver swoje zamóžnosće dopokazali a z nožom wuměłske figury ze zeleniny a sada, twarožka, cokora a šokolody rězbarili. W běhu třoch hodźin dyrbjachu pjeć wšelakich twórbow pokazkow zhotowić.

Budar: Politika dotal spušćomna

wutora, 06. februara 2024 spisane wot:

Rewitalizacija rěče a digitalizacija stej ćežišći dźěła Załožby za serbski lud. Jeje direktor Jan Budar skedźbnja w bilancy 2023 a wuhledźe do přichoda wosebje na potrjebu serbowacych fachowcow.

Budyšin (SN). Lěto 2023 je załožbje nowych radźićelow w załožbowej radźe a přiběrace próstwy wo spěchowanje wobradźiło. Tež něhdyši radźićeljo su zarjadej na polu digitalizacije takrjec domjace nadawki zawostajili, zo by so wosebje institucije přesahowace dźěło polěpšiło. Za to stej přidatna personelna struktura a poradźowacy gremij fachowcow trěbnej. Direktor załožby widźi to jako prěnje wulke wužadanje w nowej wólbnej periodźe załožboweje rady: „Mamy nětko hižo ćeže, wšitke wotewrjene městna w serbskich institucijach a projektach změny strukturow adekwatnje wobsadźić. Tak widźimy, zo dyrbimy poskitki za spěšne nawuknjenje serbšćiny nuznje dale wu­twarjeć.“

Zhromadnosć wuzběhnyłoj

wutora, 06. februara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz a nowy ministerski prezident Francoskeje Gabriel Attal staj wuznam zhromadneho dźěła wobeju krajow hladajo na aktualne wužadanja wuzběhnyłoj. Kmanosć mjezsobneho wothłosowanja Němcow a Francozow je hladajo na šmjatki swěta wažniše hač hdy do toho, rjekny Attal na swojim nastupnym wopyće dźensa w Berlinje, hladajo wosebje na wójnje w Ukrainje a na Bliskim wuchodźe. „Nas wjace wjaza hač dźěli.“

Kretschmann za čorno-zelenych

Stuttgart (dpa/SN). Badensko-württembergski ministerski prezident Winfried Kretschmann ma čorno-zelene knježerstwo na zwjazkowej runinje dale za realistisku móžnosć. Šansy za tajki zwjazk CDU a Zelenych w Berlinje po wólbach zwjazkoweho sejma 2025 hódnoćeše politikar Zelenych w rozmołwje z nowinarjemi jako „jara wulke“. CDU je hospodarstwu přichilena strona, Zeleni staraja so wo škit wobswěta a klimy. „To je dobra konstelacija“, tak Kretschmann.

Charles III. na rak schorjeł

Na wšěch 12 000 domow zničili su płomjenja lěsnych wohenjow w měsće Vina del Mar njedaloko stolicy Santiago de Chile. ­Něhdźe 370 wobydlerjow je přeco hišće zhubjenych, 123 smjertnych woporow su zličili. Město chce z nowymi předpisami ­přichodnje tomu zadźěwać, zo ludźo domy ilegalnje w přirodoškitnych kónčinach twarja. Foto: pa/Lucas Aguayo Arao

90 procentow mjenje emisijow

wutora, 06. februara 2024 spisane wot:
Straßbourg (dpa/SN). W boju přećiwo klimowej krizy měł so wustork klimje škodźacych płunow w Europje hač do lěta 2040 po woli komisije EU drastisce znižić. Dźensa su zamołwići EU w Straßbourgu swoje poručenja nastupajo klimowe zaměry hač do lěta 2040 před­stajili. Kaž z naćiska wuchadźa, komisija namjetuje, emisiju škódnych płunow wo znajmjeńša 90 procentow porno lětu 1990 znižić. Zo móhli naročny zaměr docpěć, měli so wobnowjomne energije dale wutwarić a podźěl fosilnych ener­gijow w cyłkownej bilancy znižić. Tež w ratarstwje chcedźa emisije znižić. Radikalne zniženje wustorka škódnych płunow je rozsudny element při zniženju wuskutkow klimoweje krizy, EU zdźěla.

nowostki LND