Prěnja baletna premjera Serbskeho ludoweho ansambla tuteje hrajneje doby „W stwičce“ sobotu wječor njebě jenož wuslědk njedobrowólneje jewišćoweje přestawki w času prěnjeho lockdowna lěta koronapandemije dla, ale zdobom pokazka na wot dźensa za wšitke jewišća płaćiwy druhi.

Zwažće so!

póndźela, 02. nowembera 2020 spisane wot:
Kolaža modernych, zdźěla wot rejwarjow SLA samych choreografowanych baletnych kruchow na serbske kompozicije kaž tež na jakne ludowe pěsnje w předstajenju „W stwičce“ je so poradźiła. Bě pytnyć, zo ansambl z wěstej sensibelnosću wupruwuje, kak daloko móže hić. Spočatk bě hišće cyle tak, kaž sej to wot tež na hajenje (nic jenož) hudźbnych serbskich tradicijow specializowaneje institucije předstajiš: štyri holcy w narodnej drasće zawjedu na swjatočne wašnje do programa. Na to wotměnjatej so moderna a tradicija, swobodna a ze zašłosće nam posrědkowana forma. Runje w tutej kombinaciji pak so zdobom prašeš, hač njebychu sej tute krasne, po wobsahu tola poprawom přeco hišće aktualne ludowe lubosćinske spěwy nowu načasnu a snano tež bóle eksperimentelnu formu rejwanja kaž tež drastoweho wuhotowanja zasłužili. Bych sej to přała. Respekt móžeš našim prjedownikam tež z aktualizowanjom pokazać, tuž: Zwažće so! Cordula Ratajczakowa

27. oktobra před 150 lětami je francoska Rynska armeja w twjerdźiznje Metz před wójskom němskich statow kapitulowała. Rynsku armeju bě maršal François-Achille Bazaine rozkazował. Franzojo kapitulowachu pobrachowacych žiwidłow dla. 80 000 wojakow, mjez nimi třo maršalojo, a 1 360 kanonow padny do rukow němskeho wójska.

Swoju psychoanalytisku studiju wo arche­typje słowjanskosće we Łužicy „Swjate su mi twoje hona“ je wjelelětny čłon Towarstwa přećelow Smolerjec kniharnje dr. Křesćan Kessner wčera w Smolerjec kniharni předstajił.

Stawiznopolitiska inwentura lěta 1990

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:

Pod hesłom „Das Jahr 1990 freilegen“ je rodźeny Budyšan Jan Wenzel knihu wudał, kotraž so na 600 stronach lětu němskeho zjednoćenja wěnuje. Pu­blikacija, kotraž bu z lětušim mytom załožby Buchkunst wuznamjenjena, je w Lipšćanskim nakładnistwje Spector Books wušła, kotrež bě Wenzel w lěće 2001 sobu załožił. Cordula Ratajczakowa je so z nakładnikom-wudawaćelom, kiž bě w 1990tych lětach tež za SN pisał, rozmołwjała.

Kak sće mysličku zrodźił, tajku – 2,5 kilogramow ćežku – knihu zwoprawdźić?

Placki z wuměłstwoweje fabriki su požadane

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:

Korzym (st/SN). Wopytowarjo wužiwaja rady nowu wuměłsku twórbu na špundowanju Korzymskeje wuměłstwoweje fabriki Factory Flox. To je dowolene a nimale njenapadnje, wšako wobsteji plastika Félixa Gonzálesa-Torresa (1957–1996) z 544 kilogramow plackow. Husto wužiwaše hižo zahe zemrěty, na Kubje narodźeny wuměłc z New Yorka placki. Tworješe z nimi hory, pjelnješe z nimi róžki a wuhotowaše praworóžki z nimi. W Korzymje je twórba „Untitled (Placebo – Landscape – for Roni)“ widźeć. Wose­bi­tosć je, zo wopytowarja namołwi, so aktiwnje na wuměłstwje wobdźělić. Přez to, zo wón do złoćaneje papjery wobaleny plack bjerje, so twórba změni a po času rozpušći. Zhubjaca so twórba stanje so z metafru za wobmjezowanu čłowjesku eksistencu. Wo njej a smjerći móžeš rozmyslować, hdyž słódki plack comaš. Félix­ Gonzáles-Torres je w najwažnišich muzejach Ameriki, Wulkeje Britaniskeje, Francoskeje a Němskeje wustajał.

„Hody pola Silbermanna“

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:
Chróstawa (SN/CoR). Pod hesłom „Hody pola Silbermanna“ je mjeztym bywši Chróstawski cyrkwinski hudźbnik Lucas Pohle na tamnišich Silbermannowych pišćelach zhromadnje z Chróstawskej kuren­du hišće w februarje nowu CD nahrawał. Swjatočnje wobrubi preludij a fuga es-dur Johanna Sebastiana Bacha program CD. W prěnim dźělu zaklinča pi­šćelowe twórby k adwenće. „Pastorella“ Bacha­ přewjedźe k hodownemu dźělej. Spěwam kurendy sćěhuja pišćelowe wobdźěłanja. CD dóstanješ mjez druhim na Chróstawskej kaž tež Šěrachowskej farje­ za dwanaće eurow.

Oswald Mrózak

štwórtk, 29. oktobera 2020 spisane wot:
Dźensa před 175 lětami narodźi so na­rodowc, Maćicar a farar Oswald Mrózak we Wulkich Ždźarach swójbje wučerja a kantora Jana Mrózaka. Po maturiće w Budyšinje je w Berlinje teologiju studował a bu 1872 za fararja w Chołmje (Kollm) zapokazany. Po tym bě tři lěta duchowny w Malešecach a wot lěta 1877 do 1925 fararješe w Hrodźišću. Zemrě 7. meje 1934 na wuměnku w Budyšinku, hdźež bě tež jako farar wupomhał. W nekrologu w Časopisu Maćicy Serbskeje Bukečanski farar Gustaw Alwin Mjerwa pisa: „Wulkotne běchu jeho duchowne dary, bě wuběrny prědar.“ Jeho wusahowace kmanosće a wěda jeho za načolne narodne skutkowanje dopo­ruči. Oswald Mrózak nawjedowaše wjele lět z wulkej wustojnosću Serbsku prědarsku konferencu a zastupowaše wose­bje serbske zajimy w sakskej krajnej synodźe.“ Wulke zasłužby zdoby sej wón při kubłanju serbskich studentow teologije, předewšěm w maćeršćinje, na serbskich seminarach na swojej Hrodźišćanskej farje,­ hdźež tež studentow hospodarješe. Po potrjebje wón jich tež financielnje podpěraše. Oswald Mrózak bě wot lěta 1876 aktiwny Maćicar. Manfred Laduš

Spisowaćelka Elke Nagelowa z Mytom Domowina 2020 wuznamjenjena

Spisowaćelka a basnica Elke Nagelowa z Łaza bu 9. oktobra na žurli Budyskeho Serbskeho domu z lětušim Mytom Domo­winy wuznamjenjena. Z mytom počesći třěšny zwjazk serbskich towarstwow Domowina wosobiny, kotrež so zaměrnje a wuspěšnje za dalewuwiwanje serbskeje rěče a kultury zasadźeja. Nimo 82lětneje Łazowčanki spožčichu lětsa Myto Domowiny tež Jurjej Šołće z Noweje Wjeski a Frycej Kšamarjej z Drjenowa. Elke Nagelowa słuša wot wšeho spočatka k Spěchowanskemu towar­stwu Zetkawanišća Domu Zejlerja a Smolerja we Łazu, kotrež su tam 1994 na iniciatiwu jeje mandźelskeho, komponista Jana Pawoła Nagela załožili. W towarstwje stara so wona jako najstarša čłonka wo internetny wustup cyłka. Andreas Kirschke je so ze spisowaćelku wo jeje žiwjenskim skutku rozmołwjał.

Knjeni Nagelowa, što wam Myto Do­mowiny woznamjenja? Kak sće powěsć wo wuznamjenjenju přiwzała?

Nazwučowany program na hračkach

srjeda, 28. oktobera 2020 spisane wot:

Pod hesłom „Swingin‘ Santa“ wuhotuja dźěći a młodostni z Němskeje a Pól­skeje kóždolětnje wosebity hodowny koncert. Minjenu njedźelu su lětuši program we wobłuku dźesaćdnjowskeje dźěłarnički nazwučowali.

Budyšin (SN/bn). „Swingin‘ Santa“ je zhromadny projekt Budyskeho towarstwa Kamjentny dom a Jelenjogórskeho Centruma kultury a spěchowany mjez druhim wot Zwjazkoweho ministerstwa za swójby, seniorow, žony a młodźinu, Kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska a europskeho fondsa za regionalne wuwiće Interreg PL-SN. Mjeztym hižo 12 lět dołho přihotuja šulerki a šulerjo partnerskeju městow a wokolinomaj pod profesionalnym nawodom znate pólske, němske a jendźelske hodowne spěwy w stilu swinga. Z wobdźělnikow zestajana bigband, chór a solisća předstaja je tra­dicionalnje na kónc tydźenjach 1. resp. 2. adwenta w Budyšinje a Jelenjej Górje.

nowostki LND