Někotre wulětne cile

pjatk, 10. julija 2020 spisane wot:
dožiwjenski swět „Steinreich“ w Sakskej Šwicy
park dinosawrijow w Małym Wjelkowje
łužiska jězorina, hdźež móžeće so kupać
Złokomorowska sněhakowarska hala Snowtropolis
Trixi-park we Wulkim Šunowje
Krušwičanska dožiwjenska kupjel
Wochožanski park błudźenkow
Wojerowski trampolinowy park JUMP UP
Stara poprjancarnja we Wósporku
Mužakowska lěsna železnica
krosnowanski park w Jonsdorfje a Budyšinje
kulturna kupa Einsiedel blisko Zentendorfa
Krabatowy młyn w Čornym Chołmcu
zwěrjenc we Woje­recach, Zhorjelcu a Biskopicach

W Hornjej Łužicy a wokolinje je tójšto poskitkow, hdźež móžeće něšto dožiwić a so rjenje zabawjeć. A runje nětko za čas koronapandemije, hdyž mnozy z was w lětnich prózdninach najskerje doma wostanu, móžeće sej zajimawe cile wotkryć. Dźěćiznak je so raz rozhla­dował, dokal móžeše sej ze swójbnymi wulećeć.

... ryženkej zelo derje słodźi
Foće: diana Fryčec-GrimmigowaMałe stworjenčko njeje ani centimeter wulke, ale žerje, štož so jemu do brjuška hodźi. Zamóže samo cyłe polo zničić, tak zo burej wulke škody w rynčkach načinja. Tohodla su tež něhdy swójby po rynčkach chodźili, a ryženki (neplace bruki), jich larwy a jejka wotzběrali. Štóž ma dźensniši dźeń hišće pólko abo někotre rynčki w swojej zahrodce, to tež hišće čini. Tak nje­trjeba žane škódne chemiske maćizny pryskać, a rostlinka wostawa strowa. Wažne je zrozumić žiwjenski rytmus małeho stworjenčka, zo by so wotwobarać hodźał. W nalěću, hdyž prěnje zelo neplow ze zemje hlada, ryženk ze zymskeho spara wotući a swoje přebywanišćo wopušći. Jenička mysl jeho potom honi: čerstweho zela so nažrać a na spódnjej stronje łopjenow jejka nanjesć. A potom to cyle spěšnje dźe. Hižo po třoch dnjach wulězu z jejkow larwy a žeru hišće spěšnišo a wjace, hač ryženk sam. Nětko je neplaca rostlinka wosebje wohrožena. Ryženka samoho, kotryž pochadźa poprawom ze Sewjerneje Ameriki, spěšnje spóznaješ.

Pisajće nam abo pósćelće wobrazy wo tym, što sće we wulkich prózd­ni­nach dožiwili. Dźěćiznak so hižo jara na fota wjeseli! Za w Dźěći­znaku ­wozje­wjene teksty a wobrazy ­dó­sta­njeće wotpowědny honorar. Wšako chcemy wašu prócu tež mytować!

Pisane mjetelčki wobkedźbować

pjatk, 10. julija 2020 spisane wot:
Foto: Dom Mjetelow Jonsdorf/Nicolaus Hambur­ger

Kusk po kusku wam Dźěćiznak tón abo tamny poskitk z lisćiny bliže předstaja, dźensa dom mjetelow w Jonsdorfje:

Cyle po hesle „Wočerstwić so, do­žiwić a nawuknyć“ nasta w Jonsdorfje wosebity dom, hdźež bydli mjez­tym wjac hač 200 mjetelčkow 35 družin. Jedna so wo tro­piski dom, hdźež maja tele překasancy dobre žiwjenske wuměnjenja. Tam móža wopytowarjo najwšelakoriše družiny dokładnje wobkedźbować. Tón abo tamny ma snano zbožo, zo so jemu pisana mjetelčka na hłowu abo ruku sydnje. Mjeztym pak maja tam tež wšelake reptilije, hady, pawki a dalše. W tři metry dołhim akwariju móžeš samo někotre družiny rybow wobdźiwać. Bianka Šeferowa

Fota: Clemens Šmit, Matej Dźisławk (3)Skupina Brankatschki

Při nahrawanju wideja

z młodostnymi


Kameramuž ­Clemens Jurk

a rejwarka Marie Monique Templec

Jurij HantušSkupina Astronawt nahrawa spěwy.~
´
ˇ

 SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Pjatk, 3. julija 2020

W Serbach so na polu hudźby něšto hiba. W tym zwisku sće hižo minjenu póndźelu we wječorniku interview z Matejom Dźi­sław­kom, čłonom skupiny Astronawt, či­tali. Po widejoprodukciji skupiny je Clemens Šmit hudźbnikow znowa zetkał a so jich prašał: Je to hižo nowa serbska hudźbna žołma? Wšako zda so być, zo serbske hudźbne produkcije tuchwilu chětro přiběraja. Jeho roz­mołwu z Ju­rjom Hantušom, Matejom Dźisławkom a Symanom Hejdušku čitaće tule.

Matejo, w minjenych lětach je so tójšto nowych młodych serbskich skupin wutworiło – mamy tuž woprawdźe hoberski potencial, štož serbsku hudźbu nastupa. Tola we wěstych wobłukach njeje wona přeco hišće prezentna dosć. Tomu chceće zadźěwać a sće iniciatiwu zrodźili ...

Wězo!“

pjatk, 03. julija 2020 spisane wot:
„Sorbisch? Na klar.“ wabjenske srědki

Nimo gumijowych barikow, balsama za hubu a mjatwič­kowych pastilkow w tyzy z napisom ­a logom­ kampanje maja toho­runja najwšelakoriše nalěpki a samo měški w poskitku – a to wšitko darmot­nje. ­Wabjenske utensilije dósta­njeće mjez ­druhim w Budyskej Smolerjec kniharni.

onlinowy magacin: sorbisch-na-klar.de Instagram: instagram.com/sorbisch_na_klar Facebook: facebook.com/SorbischNaKlar #sorbischnaklar„Serbsce?

Kampanju sakskeho ministerstwa za wědomosć, kulturu a turizm „Sorbisch? Na klar!“ by mjeztym kóždy znać dyrbjał. Kak je k tomu dóšło, što chcedźa z projektom docpěć a kaj­ke su prěnje reakcije na njón? To je so Jurij Bjeńš nowinarskeho rěčnika statneho ministerstwa za kulturu a turizm Jörga Förstera prašał.

Knježe Förstero, kak je k ideji dóšło,

tajki projekt na nohi stajić?

MALAJZIJA

pjatk, 03. julija 2020 spisane wot:
Fota: Fabian BejmaNa mnohich blakach widźiš modernu ­streetart.Krasna to molowanka Z ćěšenkom po Aziji (2/4)

Krasny nócny

napohlad

Fabian Bejma, pochadźacy

z Ralbic, bydli dźensa ze swójbu

w Drježdźanach. Wot nowembra 2019 do februara 2020 pak njebě

w domiznje docpějomny, ale je

z mandźelskej a dźěsćom po Aziji pućował. Hižo w minjenym wudaću rozprawješe młody Serb wo prěnim cilu Indiskej. Dale dźěše za młodu swójbu do Malajzije. Što tam ­dožiwichu, čitaće w dźensnišim ­wudaću njewšědneje tury.


Wot Indiskeje dźěše z lětadłom dale do malajziskeje stolicy Kuala Lumpur. Lět bě poměr­nje tuni, dokelž mjez druhim za synka Barnabasa hišće ničo płaćić njetrjebachmy. Trochu so bojachmoj, zo bu­dźe wón cyły lět pišćeć, tola na zbožo bě cyle luby, tež dokelž mandźelska jeho přeco zaso ćěšeše, wosebje zo by ćišć we hłowje wuru­na­ła. Hdyž stejachu dlěše čary na planje, spytachmy je přeco w nocy zmištrować – w nadźiji, zo Barnabas wšitko přespi, štož so tež nimale přeco poradźi.

Nowe předsydstwo w Lipsku

pjatk, 03. julija 2020 spisane wot:

Wot 2018 nawjedowaše najstarše studentske towarstwo w Lipsku Marie-Luise Matješkec zhromadnje z Józefom Donatom (zastupnik). Wotnětka ma Michał Donat wotežki Sorabije Lipsk w rukomaj, městopředsyda je Matej Mark. Maksimilian Zahrodnik bu w zastojn­stwje jako financnik wobkrućeny. Tekst a foto: Matej Dźisławk

Łužičanka zaso zwučuje

pjatk, 03. julija 2020 spisane wot:
FoĆe: Feliks HazaRejwarjo a rejwarki dorostoweje skupiny Łužičanka skónčnje zaso zwučuja. Mi­njeny tydźeń zetkachu so na prěnju probu w Ra­dworju. Nowinski rěčnik Serbskeho lu­do­weho ansambla Stefan Cuška dźećom wuswětli, zo dyrbja tež tam posta­jenja hygieny wobkedźbować. Tak maja do probow podpisanu cedlu předpołožić, zo su strowe. Dale su sku­piny pomjeń­šene respek­tiwnje dźěći na wjaco­re skupinki roz­­rja­dowane, tak zo wotnětka w Bu­dy­šinje a Radwo­rju dwój­ce wob ty­dźeń zwučuja. W Chró­sćicach su ansam­blowcy ­sa­mo trójce wob tydźeń na městnje, zo bychu ze skupinami treno­wali. Dótkać so při rejach njesmědźa, štož je jara ćežko. Tež po třoch měsacach přestawki njeje hišće dospołnje jasne, hdy móže so Łuži­čanka publikumej zaso předstajić. Stefan Cuška

Doma wužitny nadawk spjelnili

pjatk, 03. julija 2020 spisane wot:
Fota: Doris PallmannowaNathaniel Pečka Lotta LorencecLinus JurkNicoJohana WjeselicMerle DittrichecFynn-Ole Linke

Koronakriza tež šulerjow tuchwilu poćežuje. Ty­dźe­nje dołho njesmě­dźa­chu do šule a mějachu doma swoje nadawki spjelnjeć.

Mjeztym je situacija trochu lěp­ša, a dźěći smědźa po po­stajenych dnjach zaso w šuli wuknyć. Nadawki doma pak dale wostawa­ja, štož mnohich chětro wužaduje. Ćim bóle so wjesela, hdyž smědźa kreatiwnje dźěłać. Ra­dworska wučerka Doris Pallman­nowa měješe za nich wotměnja­wy nadawk. Tak dyrbjachu šulerjo 5. a 6. lětnika hotel za překasancy twarić. Jara wužitny to nadawk, wša­ko je dale a mjenje insektow. Za přirodu pak su tajke domicile bytostne.

A kak wušiknje su dźěći Radwor­skeje šule nadawk zwoprawdźili, wi­dźi­my na wu­slěd­kach. Dźěl z nich směmy w Dźě­ćiznaku wo­zjewić. Bianka Šeferowa

nowostki LND