Po skónčenju Druheje swětoweje wójny spočatk meje 1945 njebu jenož 10. meje w Chrósćicach Domowina wozrodźena. Tež w Praze nasta dalše serbske narodne srjedźišćo.
Hižo na dnju wuswobodźenja čěskeje stolicy z fašistiskeho nadknjejstwa wječor zetkachu so tam bydlacy Serbja na nastork prof. dr. Mikławša Krječmarja, zo bychu wo přichodźe serbskeho ludu wuradźowali. Lěta 1891 w Chasowje rodźeny rěčespytnik bě teologiju, slawistiku a germanistiku na Karlowej uniwersiće studował. Po tym bě lektor serbšćiny na Praskej uniwersiće a podawaše tež němčinu na šulach čěskeje stolicy.
Wulke Hendrichecy (SN/bn). Filmowy festiwal Nysa (NFF) wotměje so lětsa hakle nazymu. Přiwšěm je swjatk wuhotowace towarstwo Kunstbauerkino krótkodobnje zhromadnje z městom Žitawu a tamnišimaj zarjadowanišćomaj, Hillerskej wilu a Dźiwadłom Gerharta Hauptmanna, wosebity narunanski poskitk zestajiło. Tónle kónc tydźenja Žitawske swjedźenišćo nachwilnje wotewru, zo bychu hižo raž wurězkaj festiwaloweho programa we wobłuku ekstra wutworjeneho awtokina pokazli. W tak mjenowanym foodtrucku móža sej přihladowarjo samo přikuski a napoje skazać.
Jutře, pjatk prezentuja čěsko-němsku koprodukciju „Nationalstraße“, loni wozjewjeny hrajny film na zakładźe romana Jaroslava Rudiša „Národní třída“. Sobotu pokazaja pask „Sag du es mir“, němsku komediju awtora a režisera Michaela Fettera Nathanskeho. Wobě předstajeni započnjetej so po ćmičkanju.
Wo ćežkej situaciji mjeńšinowych nowin w času koronawirusa je předsydka Europskeho zjednoćenstwa dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) Edit Slezáková spočatk tydźenja strony přesahowacu skupinu za tradicionalne mjeńšiny, narodne zhromadźenstwa a rěče w Europskim parlamenće informowała a jón wo financnu podpěru prosyła.
Strasbourg (SN/CoR). Edit Slezáková skedźbni na financne problemy mnohich mjeńšinowych nowin w pandemiji. W najwjac padach wučinja wabjenje 30 do 40 procentow dochodow, štož nětko koronawirusa dla wupadnje. Dźeń a ćešo tež je nowiny rozšěrjeć. W mnohich krajach je hižo njeroznošuja, abo činja to jeno sporadisce. Strach rosće, zo někotre situaciju hižo njezmištruja. Nimo direktneje financneje podpěry prosy Slezáková zapósłancow wo to, mjeńšinowe medije tež z pomocu wobšěrnych koronawirus-etatow Europskeho parlamenta podpěrać.
Koronawirus ma wšědny dźeń redaktorow mjeńšinowych nowin, kotrež su w Europskim zjednoćenstwje dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) zwjazane – mjez nimi su tež Serbske Nowiny – w horšći. Smy so raz wobhonili, kajka tuchwilna situacija w čłonskich dźenikach MIDAS je. Dźensa rozprawjamy wo baskiskej nowinje Berria w Španiskej.
11. meje 1945 wojowachu sowjetske armeje 1., 2. a 4. ukrainskeje fronty w Čěskej a na Morawje hišće přećiwo wójsku němskeje wójnskeje skupiny „Srjedźa“ pod generalnym pólnym maršalom Ferdinandom Schörnerom. Němske jednotki spytachu so wojujo do zapadneje Čěskeje k ameriskej 3. armeji generala Georgea S. Pattona předobyć. Tale armeja bě spočatk meje z Bayerskeje a Sakskeje do zapadneje Čěskeje postupiła. Swoju ofensiwu přećiwo Němskej je 6. meje na liniji Kamjenicy-Karlovy Vary-Plzeň-České Budějovice skónčiła.
Drježdźany (SN/CoR). Sakske kultusowe ministerstwo podpěruje swobodne hudźbne šule z hnydomnym wosebitym programom we wobjimje šěsć milionow eurow. Tak móža pobrachowace dochody hudźbnych šulow a honorarnych wučerjow koronapandemije dla narunać. Dale zarunaja hač do 60 procentow wupadnjenych honorarow swobodnych a priwatnych poskićerjow zwonkašulskeje hudźbneje wučby.
Sakska hudźbna rada financnu pomoc wita, wšako hódnoći tak dźěło mnohich hudźbnych pedagogowkow a pedagogow w swobodnym staće. „Smy so hromadźe ze statnym ministerstwom za wědomosć, kulturu a turizm a ze zapósłancami krajneho sejma minjene tydźenje wuspěšnje za tajki program zasadźeli a wjeselimy so, zo podpěra nětko zaběži“, podšmórny jednaćel Sakskeje hudźbneje rady Torsten Tannenberg.
Přiražku njetrjebaja swobodne hudźbne šule kaž tež swobodnje skutkowacy hudźbni pedagogojo wróćić. Z dohromady 32 wot Swobodneho stata Sakskeje spěchowanych hudźbnych šulow je jědnaće w swobodnym nošerstwje.
8. meje 1945 krótko do połnocy podpisachu w Berlinje-Karlshorsće historiski dokument bjezwuměniteje kapitulacije hitlerskeje Němskeje a jeho wobrónjenych mocow. Jako dobyćerjo podpisachu naměstnik najwyšeho rozkazowarja Čerwjeneje armeje a 1. běłoruskeje fronty, maršal Georgij K. Žukow, za Sowjetski zwjazk, hłowny powětrowy maršal Arthur W. Tedder za najwyšeho rozkazowarja aliěrowaneho wójska generala Dwighta D. Eisenhowera kaž tež general Carl Spaatz za USA a general Jean de Lattre de Tassigny za Francosku. Za Němsku signowachu wopismo społnomócnjeny němskeho wyšeho komanda, generalny pólny maršal Wilhelm Keitel, generalny admiral Hans-Georg von Friedeburg za marinu a generalny połkownik powětrowych mocow Hans-Jürgen Stumpff za kapitulowacych. Informował wo tym je wójsko a němski lud wot Hitlera zasadźeny prezident Němskeje, wulkoadmiral Karl Dönitz, hač do połnocy přez Němski rozhłós, a to ze swojeho sydła w Flensburgu.