Chrósćicy (SN/bn). Přihoty za klětuši, potom 15. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica – Łužyca – Lausitz su zaběželi. Wotměć ma so wot 26. do 29. junija. We wobłuku nowinarskeje rozmołwy wčera w sydarni Chróšćanskeho gmejnskeho zarjada předstajištaj so sobudźěłaćerjej Domowiny Katharina Jurkowa a Pětr Brězan jako nowaj nawodaj předwčerawšim konstituowaneho přihotowanskeho wuběrka, kotremuž přisłušeja nimo jeju Gabriel Krawc, předsyda Smjerdźečanskeje rejowanskeje skupiny, předsyda Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor Błažij Handrik a Chróšćanski wjesnjanosta Marko Kliman. Swoju funkciju rozłožiwši rjekny Brězan, zo „su financy a logistika kaž tež zarjadowanja w Budyšinje a w Hochozy z nadawkowym ćežišćom“. Jurkowa koordinuje festiwalnej dnjej w Chrósćicach a zamołwja zjawnostne dźěło. „Hižo loni smy so dojednali wuwiwać nowe logo a nowy corporate design, z kotrymž chcemy po cyłym swěće na festiwal skedźbnić.
Drježdźany (syd/SN). Pod hesłom „Wiźeś – Sichtbar – Widźomne“ wuhotowachu Sakski filmowy zwjazk, serbsko-němska syć Lužycafilm a Załožba za serbski lud we wobłuku tele dny wotměwaceho so 36. filmoweho swjedźenja Drježdźany wčera „popołdnjo serbskich (krótko)filmow“ na hrodźe Lingnera w sakskej stolicy. Zaměr zarjadowanja, kotrež přiwabi něhdźe 70 zajimcow, „bě a je, serbske filmowstwo, kotrež wotměje so dotal takrjec na ‚kupje zabytych‘, srjedźišću branše přibližić“, podšmórny moderatorka Cosima Stracke-Nawka, kotraž bě format sobu nastorčiła.
Budyšin (CRM/SN). 80. narodniny komponista, wučerja, dramaturga a intendanta Detlefa Kobjele wopominaše Serbski ludowy ansambl (SLA) minjenu sobotu w swojim domje a wčera w Choćebuzu. Tak so spominanje na žiwjenski skutk wobhnadźeneho a za hudźbu so horjaceho syna pjekarja z Rogozna pola Choćebusa po rozmołwnym kole minjenu srjedu (SN rozprawjachu) nětko z tym zjima, zo so to bytostne jeho kompozitoriskeho tworjenja předstaji. Dźiwadźelnik Měrko Brankačk program moderěrowaše.
Bychu-li serbske lajske chóry do wuměłskeje ligi zastopnjowane byli, bychmy za chór Lipu z Pančic-Kukowa wosebitu ligu wunamakać dyrbjeli. Štož su wopytowarjo na žurli Bizoldec hosćenca w Haslowje minjenu sobotu wječor a wčera popołdnju dožiwić směli, bě w kóždym nastupanju wusahowace a jónkrótne. Hižo optiski napohlad – 45 přewažnje młodych spěwarkow a spěwarjow na jewišću – nima w Serbach swojeho runjeća. Program połny žiwjenskeje radosće z dirigentku Jadwigu Kaulfürstowej na čole bě wuraz wuměłskeje zdokonjanosće a zatwarjene překwapjenki dopokazachu kreatiwnosć, fantaziju a wjele humora.
Wulka próca by hišće lěpje mytowana była, bychu-li techniske móžnosće wužiwali. Originelny skeč swójbnych mjenow na přikład njejsu wšitcy wopytowarjo dospołnje zrozumili a solisća bychu z lěpšim mikrofonom tež w zadnich rynkach derje słyšeć byli. Cyłkowny zaćišć pak wostanje – njezapomnity. Marko Wjeńka
Haslow (SN/bn). Dwójce wupředata, kopata połna žurla Haslowskeho hosćenca a wichorojty aplaws swědča wo wuspěšnymaj koncertomaj pod hesłom „Lipa@přećeljo“, z kotrymajž chór Lipa wčera a předwčerawšim wospjet dopokaza, zo słuša „tónle format k najwoblubowanišim našeho ćělesa – za naš publikum runje tak kaž za spěwarjow“, kaž moderator Fabian Hejduška podšmórny. Přičina je po jeho słowach „prosće pisanosć programa“. Nimo „popowych štyri- resp. wjacehłósnych sadźbow“ z repertoira chóra připowědźi wón „nowy medley a štyri premjery“, mjez kotrymiž „je nowostka, kajkaž je w serbskej zabawjacej branši dotal njeznata“. Tak přichwaleny nowum wukopa so jako skeč, z kotrymž Lipjenjo pokazachu, kak hodźa so serbske swójbne mjena onomatopoetisce za dosć amizantny, zdźěla dadaistiski dialog:„Hej, duška!“ „Gaul first!“ „Apokalebza!“ „Ha nóž?“ „Kup pola ebay maka!“
Budyšin (CS/SN/MiR). Sabine Bauer-Helpert je so w lěće 1950 w Šěrachowje narodźiła. Maturu złoži w zapadnej Němskej a skutkowaše tam po tym dušepastyrsce hač k swojemu wuměnkej. Njewočakowana namakanka zapiskow swojeho w Bóšicach rodźeneho serbskeho pradźěda Johanna Zaute (1839 – 1909) je ju pohnuła, so hłubšo ze stawiznami zaběrać, po tym, zo běše so 2016 do Hornjeje Łužicy nawróćiła. Wuslědk je kniha „Johann Zautes Lebensfahrt“, kotraž je loni kónc lěta w Zhorjelsko-Žitawskim nakładnistwje Gunter Oettel wušła.
Lipšćanske wiki su nimo, knižne nowostki pak poskitk kniharnjow dale wožiwjeja. Zajimawy nowy trend nadeńdźemy na polu młodźinskeje literatury – „Young Adult“ abo „New Adult“ roman měri so z wuspěchom wosebje na młodostnych a młodych dorosćenych. Sylnje stupace předawanske ličby poslednich lět wo tym swědča. Hodźi so samo wo wěstym hypu rěčeć, kotremuž so přez doporučenja młodostnych mjez sobu a w socialnych syćach na přikład pod hesłom #booktok hišće dale polěkuje. Romany špiheluja wonu za dalši žiwjenski dóńt husto rozsudźacu žiwjensku fazu swojich čitarjow a čitarkow a wěnuja so při tym typiskim temam: zakónčenje šule, prěnje kroki samostatnosće, studij abo start do dźěłoweho žiwjenja, prěnje bydlenje a prěnja wulka lubosć. Připadnje je so mi jónu kniha do rukow dóstała, kotraž so drje tež tutomu žanrej přirjadować hodźi. Za jendźelskim titlom „One of us is lying“ chowa so sylnje putaca stawizna wokoło štyrjoch šulerjow a jich šmjatow w zwisku z njenadźitej smjerću dalšeho šulerja.
Wočakowanje su stajnje wosebje wulke, hdyž připowědźi Serbski ludowy ansambl koncert klasiskeje sinfoniskeje hudźby, a to eksplicitnje tež ze serbskim podźělom. Wotpowěduje program docyła šmakej publikuma? Wostanje wjele městnow w žurli njewobsadźenych? Njedźelu, 3. nalětnika, na pózdnim popołdnju wopokaza so zajim za prezentaciju orchestra SLA pod nawodom Georgiosa Balatsinosa jako na překwapjace wašnje spokojacy. Program wopřiješe sinfoniji čěskeho zastupjerja předklasiski Leopolda Jana Antona Koželucha (1747-1818) a Wienskeho klasikarja Wolfganga Amadeusa Mozarta (1756-1791), koncert za trompetu a smyčkarjow za čěsku sinfonisku hudźbu wažneho Jana Křitela Jiřija Nerudy (1707-1780) kaž tež štyrisadźbowu pregnantnu kompoziciju za smyčkowy orchester Helmuta Fryče (1907-1964), kiž je za swój čas serbsku klasisku hudźbu zaměrnje wobohaćił. Ničo wusahowaceho a spektakularneho? Tola! Přetož publikum dožiwi orchester SLA koncentrowanje a z lóštom agěrowacy, potajkim jako ćěleso w dosć dobrej formje.
Zažna čěska sinfonika w fokusu