Što móže inwaziji zadźěwać?

wutora, 29. apryla 2025 spisane wot:

Rozdźělne měnjenja, kak z muchami wobchadźeć

Radwor (UM/SN). Jako na jednym ze zašłych posedźenjow Radworskeje gmejnskeje rady znowa wo inwaziji muchow diskutowachu, rěčachu mjez druhim wo tak mjenowanej „technice sterilnych mužikow“. Při tym wulke mnóstwo insektow sterilizuja. „Hdyž so sterilizowane mužiki ze žónkami poruja, žadyn žiwjenja kmany dorost njenastanje. Tak so populacija přichodneje generacije insektow pomjeńši“, rěka na webstronje Centre for Agriculture and Bioscience International (CABI). Organizaciju zaběra prašenje, kak hodźa so wědomostne dopóznaća na ratarstwo a wobswět přenjesć.

Policija (29.04.25)

wutora, 29. apryla 2025 spisane wot:

Wopity hišće dale pić chcył

Łaz. Pokiw wo po wšěm zdaću pjanym šoferu je policiju njedźelu popołdnju we Łazu dóstała. Tam je wodźer Dacije tankował a nochcyše na to jenož bencin, ale tež alkoholiske napoje zapłaćić. To pak wón njemóžeše, dokelž pjenježne karty njefungowachu. Tak sydny so muž, kotryž bě pječa hižo chětro natutkany, do swojeho jězdźidła, zo by pjenjezy wobstarał. Te sej wot znateho wupožči a swój dołh zapłaći. Policija pak bě mjeztym tež na městnje. Pola muža naměrichu 1,86 promilow alkohola w kreji.

Zastanišćo ponowili

wutora, 29. apryla 2025 spisane wot:
Salow (AK/SN). Dodźeržane busowe zastanišćo w Salowje je ponowjene. Za to su so wjesnjenjo sami gratu přimali, rozprawješe Georg Szczepanski na zašłym posedźenju Kulowskeje měšćanskeje rady. „Město je nam twaršćizny přewostajiło“, wón rozłoži. „Na zbožo mamy we wsy dosć rjemjeslnikow kaž mulerjow, třěchikryjerjow, blidarjow a molerjow.“ We wjace hač sto dobrowólnych dźěłowych hodźinach su zastanišćo sporjedźili. Wosebje dźěći wužiwaja je wšědnje ducy do a ze šule.

Financy šule najprjedy raz wěste

wutora, 29. apryla 2025 spisane wot:

Worklecy (SN/MWj). Worklečanska gmejna lětsa nimo wyšeje šule „Michał Hórnik“ žane wjetše inwesticije wukonjeć njemóže. To je hłowne wuprajenje hospodarskeho plana, kotryž je gmejnska rada na swojim zašłym posedźenju wobzamknyła. Plan wurunachu jeničce z tym, zo mějachu dosć swójskich srědkow, kotrež do plana sobu zapřijachu. „Přichodne lětach so nam to hižo nje­poradźi“, praji wjesnjanosta Clemens ­Poldrack. Potom změja pod smužku de­ficit, kotryž hižo njewurunaja.

Křižnu cyrkej na Radworskim kěrchowje nětko wobnowjeja. Z třěchi tele dny cyhele dele bjeru. Nutřka budu sćěny woběleć a do toho wusušić. Po tuchwilnych planach chcedźa z tym w awgusće započeć. Do toho dyrbja ławki a drje tež wołtar won. Doniž so nutřka njedźěła, su puste wječory dale w Křižnej cyrkwi. Dohromady płaći wobnowjenje Křižneje cyrkwje 265 000 eurow, 100 000 eurow dóstanu jako spěchowanje. Kónc lěta ma wšo hotowe być. Dokładniše informacije sposrědkuje Pětr Kubańk ­sobotu w 15 hodź. hnydom při Křižnej cyrkwi. Foto: Bosćij Handrik

Krótkopowěsće (29.04.25)

wutora, 29. apryla 2025 spisane wot:

Alstom: Wulka skazanka dóšła

Budyšin. Předewzaće Alstom je wot bołharskeho wobchadneho ministerstwa nadawk we wobjimje 600 milionow eurow za produkciju 35 elektriskich ćahow dóstało. Jězdźidła typa Coradia Stream zhotowjeja hłownje na Budyskim stejnišću. K dojednanju słuša tež hladanske zrěčenje za 15 lět w cyłkownej sumje 268 milionow eurow.

Chcedźa dale kórki produkować

Gólišyn. Stejišćo za produkciju sprjewinych kórkow w Gólišynje přetwarja. Z tym wostanje produkcija zaručena, tež hdyž maja so dźěłowe městna wottwarić. To su wčera z braniborskim hospodarskim ministrom Danielom Kellerom wujednali. Přepołoženje produkcije do Schöneiche, kotrež bě předewzaće Spreewaldkonserve Golßen tzwr připowědźiło, njebudźe.

Projektny dźeń wo temje EU

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (68).

Kumštna inteligenca nas dźeń a bóle zaběra. W šuli, na uniwersiće, na dźěle a we wólnym času – w dale a wjac wobłukach integruja inowatiwne nastroje a programy. Tež w strowotnistwje njeda so tomu zadźěwać. Mnozy z nas to witaja, wšako lubi kumštna inteligenca medicinsku rewoluciju, wot kotrejež móhli wšitcy profitować. Najwjetša sylnosć KI wokomiknje je, zo zamóže hoberske datowe mnóstwa w njesměrnje krótkej chwilce analyzować. Algoritmy, na kotrychž kumštna inteligenca bazuje, spóznawaja mustry a tworja wotpowědne sćěhi. Na přikład, hač je blečk na röntgenowym wobrazu strašny abo nic.

Wotpadki w lěsu wotbyli

póndźela, 28. apryla 2025 spisane wot:
Pola Brětnje su njeznaći minjene dny wšelake wotpadki ilegalnje wotbyli. Napadnyło je to wobydlerjam na křižowanišću lěsneju pućikow blisko pokutneho křiža. Hora wotpadkow wopřiješe mjez druhim kanistry barby, kołmaz za mašiny, izolowanski material, folije a grat. Město Wojerecy pyta nětko swědkow, kotřiž su w času wot 14. hač do 22. apryla něšto podhladneho wobkedźbowali. Pokiwy přijimuja pod ­telefonowym čisłom 03571 457324. Foto: Měšćanske zarjadnistwo Wojerecy

Škotowarjo so zetkaja

póndźela, 28. apryla 2025 spisane wot:

Ralbicy. Na dalši škotowy turněr su serbscy seniorojo jutře, wutoru, w 14 hodź. do Ralbičanskeho sportoweho domu přeprošeni. Započatk budźe kaž stajnje w 14 hodź. Tež nowačkojo su wutrobnje witani. Přichodny turněr zarjaduja 27. meje w hosćencu w Kozarcach.

Porěči wo zadołženju

Połčnica. Wokrjesny zwjazk CDU Bu­dyšin přeprošuje na zjawny přednošk ­jutře, wutoru, we 18 hodź. do Połčnicy. Z hosćom budźe něhdyši ministerski prezident Sakskeje prof. dr. Georg Milbradt. Wón rozjima prašenje, hač wo­znamjenja stupace nowozadołženje zwjazkoweho knježerstwa poćeženje abo šansu za přichodnu generaciju. Wšitcy su wutrobnje přeprošeni so na ­diskusiji wobdźělić. Zajimcy njech při­zjewja so e-mailnje pod .

Wustajeńca wo runostajenju

Kultura z přirodu zwjazana

póndźela, 28. apryla 2025 spisane wot:

Němsko-serbske nalětnje wiki dobry wothłós žnjeli

Stróža (CS/SN). Z ličbu wopytowarjow němsko-serbskich nalětnich wikow přirody w Stróži minjenu sobotu móže nawoda biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty Torsten Roch bjeze wšeho spokojom być. 4 200 je dobry přerězk. Wažniše hač ličby pak jemu je, zo su wopytowarjo a wustajerjo spokojom. A to sy z wobličow wšitkich wobdźělenych wučitać móhł. Tež derje pjelnjene nakupowanske toboły wo tym swědčachu. Zwjetša su sej ludźo wšitke móžne rostliny za swoju zahrodku wobstarali. Zastupjer turistiskeho poradźowanja Futour Georg Thieme chcyše to dokładnje wědźeć. Tuž wopytowarjow prošeše, na někotre prašenje wo biosferowym rezerwaće wotmołwić. Tajke naprašowanje UNESCO kóžde dźesać lět přewjeduje. Wjace hač 50 wupjelnjenych naprašnikow na kóncu zličichu. Na te wašnje chcedźa měnjenje wobydlerjow wo biosferowym rezerwaće zhonić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND