To a tamne (28.10.20)

srjeda, 28. oktobera 2020 spisane wot:

„Wjace hač 5,5 promilow“ alkohola zwěsćiła je policija w kreji 42lětneho šofera wosoboweho awta w mecklenburgskim Negasće. Muž bě so ze swojim wozom milinoweho sćežora šmórnył a bě na to ćeknył. Zastojnicy jeho dosahnychu a nochcychu wěrić, štož alkomat pokazowaše. Dalši test wunjese samsny wuslědk – nastroj wšak wjace pokazać njemóže. Jězbnu dowolnosć muž njeměješe.

Ze 40 metrow wysokosće z helikoptera do morja skočił je Brita, zo by swětowy rekord nastajił. Jako bjez parašuta z ně­hdźe 120 km/h na wodu zrazy, padny krótki čas womory, tak zo dyrbjachu jeho nurjacy wuchować. Pomocnicy rěčachu wo chětro njelepej akciji. Přitomny zastupnik Guinnessoweje knihi rekordow přeješe skakarjej spěšne polěpšenje, nochcyše pak rjec, hač pospyt jako swětowy rekord do knihi zapisaja.

Altmaier: Ličby njepředstajomne

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za ho­spodarstwo Peter Altmaier (CDU) liči­ kónc tydźenja z 20 000 nowymi koronainfekcijemi. Altmaier rjekny na dźensnišim němsko-francoskim hospodarskim zjězdźe, zo by tole wuwiću minjenych dnjow wotpowědowało. „To je ličba, kotruž njejsmy sej před třomi tydźenjemi hišće předstajić móhli.“ W Němskej su dźensa rano 11 409 nowych infekcijow w běhu 24 hodźin zličili.

Roth šwika Erdoğana

Berlin (dpa/SN). Wiceprezidentka zwjazkoweho sejma Claudia Roth je turkowske­ho prezidenta Recepa Tayyipa Erdo­ğana po toho nadběhach na francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona raznje kritizowała. Ze swojim ranjenjemi „překroča Erdoğan wšitke mjezy přistojnosće, respekta a zamołwitosće statnika“, rjekny Roth powěsćerni dpa. Erdoğan bě Macrona wosobinsce nadběhował a na toho duchownej strowoće dwělował. Do toho bě Macron karikatury profeta Mohammeda jako swobodu měnjenja zakitował.

Woheń na juhu Kaliforniskeje

Při rozbuchnjenju bomby w koranowej šuli w Peshawaru, měsće na sewjerozapadźe Pakistana, je dźensa rano znajmjeńša sydom šulerjow žiwjenje přisadźiło. Wjace hač sto šulerjow so zrani. Dotal njeznaty skućićel bě něhdźe šěsć kilogramow rozbuchliny w kubłanišću zaměstnił. Tójšto zranjenych hólcow w starobje mjez wosom a 20 lětami su w kritiskim stawje. Foto: dpa/Fayaz Aziz

Češa dyrbja w nocy doma wostać

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Hladajo na dramatisce přiběrace ličby koronainfekcijow je čěske knježerstwo wukazało, zo dyrbja ludźo w nocy doma wostać. Wot jutřišeho njesmědźa wobydlerjo mjez 21 a 5 hodź. swoje domy hižo wopušćić, zdźěli minister za strowotnistwo Roman Prymula wčera w Praze. Wuwzaća płaća za puć na dźě­ło, nakupowanje a sportowanje.

Najebać razne wobmjezowanja swobodneho hibanja wostanu ličby nowych infekcijow z koronawirusom w Čěskej dale na dramatisce wysokim niwowje. Njedźelu běchu 7 301 nowych hamtsce wobkrućenych infekcijow registrowali. To bě najwyša ličba po wudyrjenju pandemije. Ličba smjertnych padow w zwisku z koronawirusom je na 2 200 rozrostła. Čěska republika ma nimale 10,7 milionow wobydlerjow. Kwota infekcijow na 100 000 wobydlerjow je w Čěskej mjeztym najwyša po wšej Europje.

Namócne protesty w Italskej

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Mailand (dpa/SN). Při protestach pře­ćiwo naprawam knježerstwa k wobmjezowanju koronapandemije w Italskej je we wjacorych městach k namocy a ro­zestajenjam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Sta ludźi bě wčera wječor w Mailandźe a Turinje na dróhu šło. Po­li­cija zasadźi mjez druhim sylzopłun pře­ći­­wo demonstrowacym, kotřiž ka­mjenje a bleše na zastojnikow mjetachu.

Po wšej Italskej dyrbja wot wčerawšeho hosćency a bary wot 18 hodź. zawrjene wostać. Tež kina, dźiwadła, fitnesowe hale, sněhakowarske kónčiny a koncertne žurle njesmědźa wjace wočinjene być. Wulki dźěl gymnazialnych šulerjow wuwučuja najprjedy raz internetnje.

Sławny dirigent Riccardo Muti je knježer­stwo namołwjał, rozsud dźiwadła a koncertne žurle zawrěć, skorigować. W lisće knježerstwu ministerskeho pre­zidenta Giuseppe Conteho 79lětny Muti piše, zo trjeba towaršnosć „duchownu cyrobu“, hewak stanje so wona „wohidna“. Knježerstwu wumjetowaše wón „pobra­chowacu čućiwosć“.

Za jednotne naprawy wirusa dla

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Zwjazkowa kanclerka Merkel rěči wo dynamiskim a dramatiskim wuwiću

Berlin (dpa/SN). Hladajo na po wšej Němskej dale přiběraceje ličby infekcijow z koronawirusom maja zamołwići za móžne, postupowanje přećiwo wirusej w Němskej hižo bórze centralnje rjadować. Hamburgski prěni měšćanosta Peter Tschentscher (SPD) rjekny we wčerawšim rańšim magacinje sćelaka ARD, zo su naprawy dotal regionalnje wšelako wukazane. „Nětko pak mamy połoženje, zo ličby infekcijow wšudźe přiběraja. Tuž dyrbimy na cyłoněmske rjadowanje hladać a přemyslić, hač njejsu dalše naprawy trěbne.“ Wuwiće infekcijow budźe tež hłowna tema na jutřišej konferency ministerskich prezidentow.

Vatikan nochce z lajkami rěčeć

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Bonn (dpa/SN). Vatikan je hišće raz po­twjerdźił, zo cyrkwinskich lajkow, kotřiž klerusej njepřisłušeja, bjeze wšeho jako rozmołwnych partnerow njepřipóznawa. Prefekt klerusoweje kongregacije, kar­dinal Beniamino Stella je Němskej biskopskej konferency zdźělił, zo chcedźa najprjedy raz z němskimi biskopami wo wjele diskutowanych instrukcijach k organizaciji wosadow rěčeć, nic pak z laj­kami. Předsyda biskopskeje konferency Georg Bätzing ma přiwšěm tež roz­mołwu z prezidijom synodalneho puća za přiměrjenu, rěčnik konferency w Bonnje zdźěli. Bätzing bě Vatikanej hižo w awgusće namjetował, do planowaneje rozmołwje tež zastupnikow synodalneho puća zapřijeć, zo bychu tež lajkojo wobdźěleni byli. Synodalny puć je spočatk lěta zahajany proces k reformje katolskeje cyrkwje w Němskej.

Instrukcija z Vatikana bě mjez kato­likami Němskeje wjele mjerzanja zbu­dźiła. Kongregacija klerusa we Vatikanje lajkam zakazuje, wosady sobu nawje­dować. Nimo toho Vatikan zjednoćenje wjacorych wosadow zakazuje, štož pak je w Němskej dawno powšitkowna praksa.

Chce dale za nowiny pisać

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:
Sobudźěłaćerki a sobudźěłaćerjo redakcije Serbskich Nowin su so dźensa dopołdnja z Měrćinom Weclichom rozžohnowali. Po 37 lětach skutkowanja jako reporter serbskeho wječornika poda so Kukowčan na wuměnk. Šefredaktor Janek Wowčer wupřa jemu wšitko najlěpše do noweho žiwjenskeho wotrězka a dźakowaše so z darom a kwěćelom za dotalne dźěło w redakciji, předewšěm za rozprawnistwo na socialnym polu kaž tež ze wsow. Tak je Weclich njeličomne serbske a dwurěčne wjeski wopy­tał a je portretěrował. Byrnjež so nětko bóle hudźbnemu tworjenju wěnował, chce wón dale za Serbske Nowiny pisać. Foto: SN/Hanka Šěnec

To a tamne (27.10.20)

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Dźewjeć kruwow z juchoweje jamy wucho­wali su wohnjowi wobornicy na ra­tarskim statoku w sewjeroněmskim wokrjesu Pinneberg. Zwěrjata běchu njedźe­lu popołdnju do jamy padnyli, jako­ so špundowanje hródźe přełama. Z pomocu krana móžachu zwěrjata skónčnje wuswobodźić.

Sušene běrny z časa Druheje swětoweje wójny je 24lětny z Bielefelda na łubi stareje bróžnje namakał a hnydom wuspytał. Blachowe tyzy z běrnami pochadźachu z Awstralskeje a słužachu prawdźepodobnje k zastaranju aliěrowanych wojakow. Słodźeli běrny wjace njejsu, muž rozprawješe. Młody předewzaćel chcyše bróžnju přetwarić a bě sej twar z rjemjeslnikom wobhladał. Při tym napadnychu jimaj drjewjane kisty z napisom „Dried Potato“ (sušene běrny). Zjěsć wón namakane žiwidła na žadyn pad nochce.

Naslědnik powołany

póndźela, 26. oktobera 2020 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Njejapki wotstup kardinala Giovannija Angela Becciua, čłona romskeje kurije kónc septembra je zawinował wulki njeměr we Vatikanje. 15. oktobra powoła bamž Franciskus biskopa Marcella Semerara w biskopstwje Albano, južnowuchodnje Roma, za nawodu kongregacije za zbóžno- a swjatoprajenje. Dotal bě 72lětny Italčan Semeraro sekretar kardinalneje rady.

Kardinal wobkrućeny

Vatikan (B/SN). Reforma Romskeje kurije je za bamža Franciskusa wusahowaca a ćežko zwoprawdźomna. Nětko je pontifeks kardinala Reinharda Marxa w radźe, tuchwilu wobstejaceje ze šěsć kardinalow, znowa wobkrućił a jako noweho powołał arcybiskopa z Kinshazy, 60lětneho kardinala Fridolina Ambongo Besungu, kotryž je najmłódši w tutym wažnym gremiju, najstarši je 78 lět. Kar­dinalny rada­ ma nadawk, bamža pora­dźować při zwoprawdźenju reformy kurije. Poslednje posedźenje bě na zakładźe widejokonferency 13. oktobra. Tuchwilu wob­dźěłaja pad kurije z dźěłowym pomjenowanjom „Praedicate evangelium“ z lěta 1988.

Dale a mjenje studentow

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025