Zawodam skutkownišo pomhać

póndźela, 05. februara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy financny minister Christian Lindner (FDP) chce zhromadnje z hospodarskim ministrom Robertom Habeckom (Zeleni) na tym dźěłać, němske předewzaća do mjezynarodneho wubědźowanja wukmanić. Lindner při wšěm namjet Habecka wotpokazuje, wurjadne zamóženje wjacorych miliardow eurow na dobro firmow zarjadować. Zasadnje pak je wón za to, wo namjeće Habecka rěčeć a z toho „něšto konstruktiwneho“ sčinić, rjekny Lindner wčera wječor w sćelaku ARD.

Habeck bě na debaće zwjazkoweho sejma minjeny štwórtk namjetował, wurjadne zamóženje zarjadować, z kotrymž móhli so strukturne problemy rozrisać. Wón chcył zawodam wosebje na polu dawkow pod pažu přimnyć. Lindner wurjadne zamóženje wotpokazuje, dokelž by to jenož dalše zadołženje wunjesło.

Habeck swój posudk potwjerdźi, po kotrymž njemóže němske hospodarstwo dosć inwestować. Nimo toho je dawkowe poćeženje mnohim firmam wo wjele wyše hač w druhich krajach.

Warnuja před sćěhami za dźěći

póndźela, 05. februara 2024 spisane wot:

Planowane legalizowanje cannabisa starosća staršich a lěkarjow

Hannover (dpa/SN). Tójšto starši starosća so po přepytowanju chorobnych kasow planowaneho legalizowanja cannabisa dla, hladajo wosebje na swoje dźěći. 63 procentow wšěch woprašanych staršich z dźěćimi pod 18 lětami z tym liči, zo mjeza zdźeržliwosće mjez njepołnolětnymi woteběra, hdyž smědźa dorosćeni konop legalnje brać. Tole zwěsća woprašowanje instituta Forsa w nadawku chorobneje kasy KKH. 73 procentow ludźi boji so strowotniskich sćěhow na přikład w mozach, 70 procentow starosća so strachoćiwosće a chabłaceje nalady. Slědźer na polu mozow Martin Korte z Braunschweigskeje techniskeje uniwersity radźi, legalnu předań cannabisa hakle wot 25 lět dowolić. „Wuwiće mozow je hakle srjedź 20tych lět wotzamknjene. Młodostni, kiž prawidłownje konop bjeru, maja zniženu kmanosć, swoje skutki planować, problemy rozrisać a impulsy kontrolować. Nimo toho zawinuje cannabis halucinacije a psychotiske symptomy.

Akcija z přikładom

póndźela, 05. februara 2024 spisane wot:

Jelizo chcu něšto změnić abo njejsym ­spokojom z něčim, dyrbju to zwuraznić. Předewšěm su to hladajo na protestnu akciju rjemjeslnikow, předewzaćelow, ratarjow a wobydlerjow minjeny pjatk w Radworju palace temy wjesneje ludnosće a zawodow we wjesnych kónčinach. Ze stron zwjazkoweho knježerstwa dóstawaja jednu plistu po druhej, štož njemóža dale znjesć. Derje tuž, zo swój protest tež tam pokazaja, hdźež so temy pala, mjenujcy na wsach.

Přitomny krajny rada Budyskeho wo­krjesa Udo Wićaz (CDU) ma nadawk starosće ludnosće do Drježdźan a Berlina transportować. Zwjazkowe knježerstwo wšak njebudźe na 170 wobdźělnikow w Radworju reagować. Ale zarjadowanje móhło přikład być za hibanja po wšěch wjesnych kónčinach. Dale pak měło so na to dźiwać, zo so hibanje wot dwělomnych stronow njeinstrumentalizuje! Zarjadowanja měli dale měnjenja wjesnjanow wotbłyšćować! Bianka Šeferowa

To a tamne (05.02.24)

póndźela, 05. februara 2024 spisane wot:

Wjace hač 3 000 lubowarjow motorskich je so minjeny kónc tydźenja při njepřijomnym wjedrje ze swojimi mašinami w Bayerskim lěsu na „zetkanje elefantow“ zhromadźiło. Wjacore dny trajacy spektakl zarjaduje cyłoněmski zwjazk motorskich. Miholenje postara so wo chětro błóćane wobstejnosće. Bayerski hospodarski minister Hubert Aiwanger přińdźe w gumijowych škórnjach. Zasadna ideja „zetkanja elefantow“ je dobra zhromadnosć při lěhwowym wohenju bjez piwoweho stana a wulkeho swjedźenja.

Njebojazni kuparjo w lódzymnej wodźe su so sobotu na brjoze Baltiskeho morja we Warnemünde zešli. Mužojo a žony přińdźechu zdźěla w pisanych kostimach. Morjo bě pjeć stopnjow zymne. Tole pak něhdźe 50 wobdźělnikow lodoweho kupanja njewottraši. Tysacy wćipnych su spektaklej přihladowali.

Stawk wobchad busow zlemił

pjatk, 02. februara 2024 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Zjawny bliskowobchad w Sakskej bě dźensa rano w dalokej měrje zlemjeny. Přičina bě cyłodnjowski stawk, do kotrehož běchu dźěłarnistwa namołwjeli. W Lipsku tramwajki njejězdźachu. Tež w Drježdźanach, Kamjenicy a Šwikawje wostachu busy a tramwajki stejo. W Budyšinje sobudźěłaćerjo zjawneho bliskowobchada stawkowachu, štož powołanski wobchad chětro haćeše. Busy priwatnych firmow jenož z městnami stawkowacych narunachu.

Cannabis legalizuja

Berlin (dpa/SN). Amplowa koalicija je swoje diferency nastupajo planowane legalizowanje cannabisa přewinyła. Zakoń móhł wot 1. apryla płaćiwy być, zdźělichu zastupnicy frakcijow SPD, FDP a Zelenych dźensa nowinarjam. Nětko dyrbi zwjazkowy sejm noworjadowanje schwalić. Cannabis potom z lisćiny zakazanych srědkow šmórnu. Dorosćenym je přichodnje dowolene, cannabis plahować a wěste mnóstwo wobsedźeć.

Hrozy strašne wuwiće

W słowakskej stolicy Bratislavje su wčera wječor zaso dźesaćitysacy demonstrantow přećiwo politice knježerstwa a wosebje ­ministerskeho prezidenta Roberta Fica demonstrowali. Jeno tam su wjace hač 30 000 wobdźělnikow zličili. Bě to najwjetša ­demonstracija minjeneho časa. Tež w 30 dalšich městach su ludźo namołwu opozicije sćěhowali. Foto: pa/Radovan Stoklasa

Etat 2024 před doskónčnym rozsudom

pjatk, 02. februara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm chcyše dźensa zwjazkowy etat 2024 doskónčnje wobzamknyć. Schwalić chcychu w tym zwisku tež wjele diskutowane wotstronjenje dawkowych lěpšinow za ratarski diesel, štož je dźěl zakonja wo financowanju etata. Z nim chce amplowa koalicija SPD, Zelenych a FDP lutowanske naprawy přesadźić. Zakoń dyrbi Zwjazkowa ­rada hišće schwalić, štož pak tam dźensa na planje njemějachu.

W etaće 2024 su wudawki 476,8 miliardow eurow předwidźane, najprjedy raz z nowymi kreditami 39 miliardow eurow. Po tutym puću bychu zakoń wo wobmjezowanju zadołženja prěni króć po koronakrizy zaso dodźerželi.

Z wotstawkom najwjetši etat ma dźěłowy minister Hubertus Heil (SPD) z něhdźe 175,6 miliardami eurow. Wulki dźěl pjenjez přepokazaja rentowemu ­zawěsćenju, zo njeby so system zwjezł. K tomu přińdu dalše wudawki kaž wobydlerski pjenjez.

Inwestować chcedźa cyłkownje 70,5 miliardow eurow, na přikład do syće kolijow a dróhow. Etat zakitowanja wopřija 52 miliardow eurow, k tomu přińdu dalše miliardy eurow z wurjadneho zamóženja za zwjazkowu woboru.

Ruske truty na ukrainske město

pjatk, 02. februara 2024 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ruska je Ukrainu mi­njenu nóc znowa masiwnje z trutami nadběhowała a w industrijnym měsće Krywyj Rih wjetši wupad miliny zawinowała. Dźesaćitysacy domjacnosćow a industrijne zawody w měsće w kónčinje Dnopropetrowska běchu wobškodźenych objektow dla wot zastaranja z milinu wot­rěznjene. Potrjechene bě tež hórnistwowe předewzaće. Něhdźe sto hórnikow bě za čas hawarije w podkopkach. Někotrych z nich móžachu mjeztym wuchować. Fachowcy z wotmachom na tym dźěłaja, zastaranje z milinu zaso zaručić.

Ruske nadpady měrjachu su wosebje na južne kónčiny Ukrainy. Powětrowy škit ukrainskeho wójska je po swójskich informacijach jědnaće z cyłkownje 24 ­ruskich trutow wottřělił. Truty su cyle zaměrnje wažnu infrastrukturu ukrainskeje metropole nadběhowali. Ukraina so mjeztym nimale dwě lěće ruskemu nadpadej wobara.

EU: Bórze prawo na porjedźenje

pjatk, 02. februara 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Na runinje Europskeje unije maja wobydlerjo přichodnje prawo na porjedźenje měć. Posrědnicy Europskeho parlamenta su so minjenu nóc ze zastupnikami čłonskich statow EU na to dojednali, twarcow wěstych wudźěłkow kaž chłódźakow, prochsrěbakow a mobilnych telefonow zawjazać, tute wěcy porjedźeć, jeli sej kupc to přeje. By to prěnje prawo na porjedźenje domjacych elek­triskich nastrojow scyła było. Słužić ma tute rjadowanje tež wobswětoškitej.

Nowe předpisy pak njepłaća za wšitke wudźěłki. Wuwzate su na přikład słuchatka a meble. Dokładny prawniski tekst přichodne tydźenje wozjewja.

Komisija EU argumentuje, zo wunjese nowe rjadowanje mjenje wotpadkow a zo zadźěwa brojenju surowiznow. Tak nastawa tež mjenje klimje škodźacych maćiznow. Komisija chce něhdźe tři miliony tonow wotpadkow zalutować. Aktiwisća stajnje zaso skorža, zo zawody skóncowane nastroje prosće preč ćisnu.

Handrija Zejlerja we Łazu počesćili

pjatk, 02. februara 2024 spisane wot:
We Łazu sej serbskeho fararja a basnika Handrija Zejlerja (1804–1872) dale jara waža. To su čłonojo Spěchowanskeho towarstwa zetkawanskeho Domu Zejlerja a Smolerja we Łazu wčera potwjerdźili. Składnostnje 220. posmjertnych narodnin Handrija Zejlerja su čłonojo zasłužbneho Serba při toho pomniku počesćili. Tež wjesnjanosta Thomas Leberecht (CDU) je tam kwěćel połožił (hlej wobraz). Farar Christian Huth čitaše z twórbow Zejlerja. Gabriele Linakowa, županka Domowinskeje župy Handrij Zejler, dźakowaše so spěchowanskemu towarstwu za wjelelětne njesprócniwe dźěło wopominanja na dobro serbskeho wótčinca. Foto: Andreas Kirschke

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND