Berlin (dpa/SN). Planam ministra za dźěło Hubertusa Heila (SPD) nastupajo zakładnu rentu so přiběrajcy spjećuja. Koaliciski partner CDU předewšěm kritizuje, zo ma so zakładna renta z dawkowych srědkow płaćić a zo njeje planowane, potrěbnosć ludźi pruwować. Etatowy politikar CDU Eckhardt Rehberg rjekny nowinarjam: „Nadźijam so, zo je Heil swój namjet z financnym ministrom Olafom Scholzom (SPD) wotrěčał a zo tón jemu štyri do šěsć miliardow eurow kóžde lěto přewostaja.“ Zwyšenja dawkow abo nowe kredity njejsu za to móžne, wón rjekny.
Němska rentowa zawěsćernja porno tomu na to pokaza, zo je zwyšenje niskich rentow cyłotowaršnostny nadawk, kiž dyrbjał so w połnej měrje z dawkowych srědkow financować, zdźěli rěčnik zawěsćernje. Tole dyrbjało zaručene być. Plany ministra předwidźa, zo milionam rentnarjam z niskimi dochadami po lětdźesatkach dźěłoweho žiwjenja přichodnje rentu awtomatisce zwyša. Snadne renty chcył wón wo hač do 447 eurow měsačnje zwyšić.
Lipsk/Choćebuz (dpa/SN). Namjety wuhloweje komisije nastupajo skónčenje zmilinjenja brunicy a strukturnu změnu w potrjechenych brunicowych kónčinach zbudźeja dale najwšelakoriše reakcije.
Tak stej so rjemjeslniskej komorje w Choćebuzu a Drježdźanach ze swojimi žadanjemi nastupajo strukturnu změnu na braniborske krajne knježerstwo wobroćiłoj. Komorje sej žadatej, we Łužicy wosebite hospodarske pasmo zarjadować, hdźež knježa cyle wosebite, předewšěm dawkowe wuměnjenja. Tak měli předewzaća nawabić, kotrež nowe dźěłowe městna wutworja. Nimo toho měli infrastrukturu spěšnje wutwarić. Komorje na to pokazujetej, zo je we Łužicy něhdźe 18 000 rjemjeslniskich zawodow z něhdźe 84 000 přistajenymi a 4 000 wučomnikami wot skónčenja zmilinjenja brunicy potrjechenych. Po najnowšim woprašowanju zhladuje 60 procentow wšitkich woprašanych zawodow z wulkimi starosćemi na přichod Łužicy. Woni so boja, zo móhło tójšto derje wukubłanych ludźi wotpućować, štož by kupnu móc regiona wosłabiło.
Mórske elefanty so w sewjerokaliforniskim narodnym parku Point Reyes přiběrajcy na pola turistow woblubowanym přibrjohu zadomjeja. Přičina: Přibrjóh je blokowaneho etata USA dla zawrjeny, dokelž njemóža tam přistajenych hižo płaćić, zarjadnistwo parka zdźěli. Mórskim elefantam, kotrež so skerje do wotležanych kónčin wróćo sćahnu, su prózdne přibrjohi witane, zo móhli tam swoje młodźata porodźić.
W Kölnskej katedrali maja po wjele lětstotkach nětko tež žony na to dźiwać, zo so wopytowarjo prawje zadźerža. „Wěrimy, zo móža žony dotal muske zastojnstwo derje wudospołnić“, zdźěli probst Gerd Bachner. Dohladowarjo w čerwjenych robach a z čornymi čapkami maja wšědnje 30 000 wopytowarjam informacije dawać a na to dźiwać, zo so ludźo w katedrali dostojnje zadźerža.
Strasbourg (SN/BŠe). Wuběrk wěcywustojnych Europskeje rady napomina Němsku, wučbu a spěchowanje regionalnych a mjeńšinowych rěčow polěpšić. We wotpowědnej rozprawje starosći so gremij pobrachowacych wučerjow nastupajo mjeńšinowe rěče. Wosebje wučba hornjoserbšćiny njemóže so hižo w dosahacej měrje poskićeć. Zdobom pak měło so tež nastupajo wučbu w delnjoserbšćinje, sewjernej frizišćinje, saterfrizišćinje, delnjoněmčinje a romani něšto změnić. K tomu liča zakonje a strategije k zesylnjenju pozicijow w kubłanskim wobłuku, zarjadnistwje a medijach.
Europska rada sćele prawidłownje wobkedźbowarjow do swojich cyłkownje 47 sobustawskich krajow, zo bychu staw škita mjeńšinowych a regionalnych rěčow přepruwowali. W meji pobychu fachowcy w Němskej, hdźež rěčachu ze zastupjerjemi knježerstwa a ciwilnej towaršnosću. Němske zarjady měli so prawidłownje mjeńšinam wěnować a naprawy přepruwować, wuběrk wěcywustojnych wujasni. Nimo Němskeje namołwjachu tež Awstrisku, hdźež maja mjez druhim Korutanscy Słowjenjo swoju domiznu.
Budyšin (SN/at). Sep namjetow za strukturnu změnu we Łužicy je zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) zdźěłał, kotrež buchu tež do lisćiny namjetow Sakskeje přiwzate. Swoje bytostne ideje je zapósłanc dźensa nowinarjam w Budyšinje předstajił, tak na přikład za třiróžk Wojerecy–Hamor–Běłu Wodu, hdźež móhł technologiski a industrijny centrum w Hamorje na wobstejacy potencial hórnikow a energijownikow natwarić. W zwisku z třiróžkom Wojerecy–Kamjenc–Budyšin žadaše sej Šiman nowe myslenje nastupajo infrastrukturu železnicy. Firmy, kotrež to chcedźa, měli železniski přizamk dóstać.
Berlin (dpa/SN). Wjace hač 400 000 kupcow dieselowych awtow je so dotal skóržbje přećiwo awtotwarcej Volkswagen přizamknyło a so w zwjazkowym zarjedźe za justicu registrować dało. Zwjazk přetrjebarskich centralow Němskeje jich zastupujo přećiwo VW manipulowaneho wotpłuna dla skorži, zo bychu šoferojo wotškódnjenje dóstali. Register skóržby je dale přistupny, zastupnik zwjazka powěsćer- ni dpa zdźěli. Dotal njewědźa, hdy so proces zahaji. VW žadanja wotpokazuje.
Kruta zyma dale traje
Chicago (dpa/SN). Hižo dny trajaca kruta zyma w USA nochce so pominyć. Narodna wjedrowa słužba ludźi w srjedźnym zapadźe a na sewjeru kraja dale před žiwjenjastrašnej zymu warnuje. Wčera běchu tam zmjerzki pod minus 30 stopnjemi měrili. Dotal je sej zyma jědnaće smjertnych woporow žadała. Jeno w Chicagu su 60 ćopłych stwow za bjezdomnych zarjadowali. Tež policajske stacije móža ludźo wužiwać, zo bychu so zwohrěwali. Zdźěla nimaja milinu.
Wikowanske zrěčenje płaćiwe
Berlin/Choćebuz (dpa/SN). Zwjazk a kraje chcedźa při planowanym skónčenju zmilinjenja brunicy spěšnje koncept za strukturnu změnu nastajić, kotraž płaći tójšto miliardow. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chcyła hač do meje zakoń wo naprawach w potrjechenych regionach zdźěłać. K tomu je so zwjazkowe knježerstwo zawjazało, rjekny wona wčera po konferency ze 16 ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow w Berlinje. Kraje chcedźa nimo toho zakoń, zo móhli planowanja pospěšić.
Zakoń wo naprawach wobsahuje mjez druhim inwesticije do infrastruktury, inwesticiske powabki za předewzaća a zasydlenje zwjazkowych zarjadow w brunicowych kónčinach.
Z pisomnym zamołwjenjom su želnosćiwi paduši žonje w Kölnje awto wróćili, kotrež běchu jej minjeny tydźeń pokradnyli. Za to ćisnychu jej klučik awta a papjerku z informaciju před durje, hdźe awto steji. Na cedlce steješe „sory“. Njeznaći běchu so minjeny tydźeń do domu žony zadobyli a tysac eurow pokradnyli. Nětko tu awto znajmjeńša zaso je. Pjenjezy wostanu zhubjene. Tež slědy paduchow policija dotal žanych nima.
Ćěkajo před policiju je so muž w Pforzheimje we wopłokowanskej mašinje schował. 26lětny bě k wjacelětnej jatbje zasudźeny, njebě pak so w jastwje přizjewił. Policisća za nim w bydlenju jeho přećelki pytachu. Dokelž žona prěješe, zo je muž při njej, wobstarachu sej zastojnicy wukaz přepytowanja. Na to muža w mašinje namakachu a do jastwa dowjezechu.