Mjeńšiny 20 lětpřipóznate

Mittwoch, 25. Oktober 2017 geschrieben von:

Bayreuth (SN). Rada štyrjoch awtoch­tonych mjeńšin a ludowych skupin w Němskej je minjeny pjatk na zarjadowanje k 20. róčnicy zakonskeho připó­znaća narodnych mjeńšin w Němskej přeprosyła. Wědomje su so organizatorojo za zarjadnišćo zwonka sydlenskeho ruma mjeńšin rozsudźili, zo bychu w druhich kónčinach Zwjazka na mjeńšiny skedźbnili a regionalnu rěč delnjoněmčinu wuzběhnyli.

Bój wo stejnišćo

Mittwoch, 25. Oktober 2017 geschrieben von:
Zhorjelc (dpa/SN). Hladajo na móžne zawrěće Zhorjelskeho zawoda Siemens, hdźež zhotowjeja turbiny, je so krajny rada­ wokrjesa Zhorjelc Bernd Lange (CDU) na nawodnistwo koncerna wobroćił. „Zawrěće njeakceptujemy. Tajke signale ludnosći zesylnjeja hněw na region“, rjekny Bernd Lange póndźelu w Zho­rjelcu. Dźensa zetka so wón ze zawodnej radu, zo by so wo dalšich kročelach wobhonił. Hižo minjeny kónc tydźenja bě so krajny rada ze sobudźěłaćerjemi stej­nišća Siemens rozmołwjał a zhonił, zo maja poprawom dosć nadawkow. Tež sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) chce so za to zasadźić, zo so zawod w strukturnje słabym regionje zachowa.­

To a tamne (25.10.17)

Mittwoch, 25. Oktober 2017 geschrieben von:

Za chětro absurdnu probu zmužitosće žněja štyrjo mužojo w Awstralskej směch a kritiku. W přistawje Port Douglas płuwachu woni do paslow za krokodile. Tam so fotografowachu a stajichu fota do interneta, hdźež so spěšnje rozšěrjachu. Z paslemi chcychu městni zamołwići štyri metry dołheho krokodila popadnyć, kotryž bě njedawno 79lětnu žonu morił. Mužojo, za kotrymiž hišće pytaja, maja za swoju „hłupu a ilegalnu“ akciju z pokutu 15 000 dolarow ličić.

Wosrjedź wulkoměsta šotiske horiny dožiwić móža ludźo nětko w New Yorku. Na dwórnišću Grand Central Station je modowe předewzaće škleńčanu chěžu z wotpowědnymi wobstejnosćemi, kaž dešćom a mochom horin, wuhotowało. Wosebita modowa drasta ma zajimcow tam před włóžnym powětrom škitać.

Wola nowy prezidij sejma

Dienstag, 24. Oktober 2017 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nowowuzwolenemu Němskemu zwjazkowemu sejmej hrozy dźensa na konstituowacym posedźenju w Berlinje rozestajenje. Na dnjowym porjedźe steja wólby prezidija. Dotalny financny minister Wolfgang Schäuble (CDU) ma so z prezidentom zwjazkoweho sejma stać. Jako jeho zastupjerja je strona AfD swojeho kandidata Albrechta Glasera namjetowała. Hižo do posedźenja su wšitke tamne frakcije sejma signalizowali, zo to njepodpěruja.

Financy tema wuradźowanjow

Berlin (dpa/SN). Unija, FDP a Zeleni chcedźa na zhromadnym wuradźowanju prěni raz wo łoskoćiwych temach, kaž su to dawki, financy a etat, diskutować. Jasne je, zo nochcedźa wšitke tři strony žane nowe zadołženje Zwjazka. Wo tym, kak móhli to docpěć, su předstawy chětro rozdźělne. Po financach rozjimaja zastupjerjo stron europsku politiku.

Zahaja rozmołwy

Na wosebitym prózdninskim projekće „Hudźić móže kóždy“ wobdźěla so něhdźe dźesać zajimcow z Choćebuskeho młodźinskeho­ kluba „Dose 08“, Knorawskeje wyšeje šule kaž tež młodźinskeju zetkawanišćow „KELLA“ a „ESSOH“ tele dny w SOS-dźěćacej wsy Łužica na Poznańskej dróze delnjołužiskeje metropole. Pod nawodom Tina Wacha zestajeja woni hač do štwórtka­ hudźbny program z předmjetami wšědneho dnja. Wuslědk projekta tež zjawnje předstaja. Foto: Michael Helbig

Za wjetšu awtonomiju hłosowali

Dienstag, 24. Oktober 2017 geschrieben von:

Rom (dpa/SN). Nastupajo dwaj ludowej rozsudaj za wjetšu awtonomiju dweju regionow­ na sewjeru Italskeje widźitej wobě potrjechenej knježerstwje dobyće. W hospodarsce sylnymaj regionomaj Veneciskej­ a Lombardiskej je njedźelu wjetšina ludźi za wjac samostatnosće hłosowała. Wobaj regionaj žadatej sej wot knježerstwa w Romje wjac kompetencow. Wosebje dźe wo to, wjace swojich dawkow w regionje zdźeržeć směć. Njewotwisnosć wot centralneho stata – tak kaž sej to Katalonska žada – njeje předwidźana. Referendumaj běštej porno katalanskemu ludowemu wothłosowanju legalnej.

W Lombardiskej z hospodarskej metropolu Mailand su 95,3 procenty ludźi za wjetšu awtonomiju hłosowali. We Veneciskej z městomaj Venedig a Verona je samo 98,1 procent wobydlerjow za wjac samostatnosće. We woběmaj regionomaj knježi prawa strona Lega sewjer, kotraž je sej ludowy rozsud žadała.

Rozmołwy měli so skónčnje započeć

Dienstag, 24. Oktober 2017 geschrieben von:
Zhorjelc (dpa/SN). Šef dźěłarnistwa IG metal we wuchodnej Sakskej Jan Otto zasadźa so za bórzomny spočatk rozmołwow nastupajo přichod stejnišća kanadiskeho koncerna Bombardier w Zhorjelcu. „Termin prěnjeho poskitka wo rozmołwu z němskim šefom předewzaća Michaelom Fohrerom je so minył, byrnjež hižo w juniju jasne připrajenje za tajke dóstali“, zdźěli dźěłarnik Jan Otto powěsćerni dpa. Hłownje měješe wo přichod personala hić, kotryž hižo wjele lět w zawodźe dźěła. Dalšej temje běštej wudźěłk přewodźace zhotowjenje kaž tež zawěsćenje dalšich inwesticijow Zhorjelskeho stejnišća. „Dyrbimy zahe dosć jednać, tak zo zawod hišće po lěće 2020 eksistuje“, Otto wuzběhny. Kanadiski koncern ma w regionje wosebitu zamołwitosć. Hižo nětko ma město z dwanaće procentami wjele bjezdźěłnych. „Što pak so stanje, hdyž hišće wjac k tomu přińdźe?“, so dźěłarnik praša, tłóčo na nowowusměrjenje a specializaciju zawoda.

Zajimawa konstelacija

Dienstag, 24. Oktober 2017 geschrieben von:
Madźarska, Pólska a nětko tež Čěska: Ludnosć je mučna wot wšeho toho, štož so w Europskej uniji wothrawa. Hibanje ANO je etablěrowane strony do pozadka stłóčiło, mějo wužitk z njespokojnosće na kóšty socialdemokratow a komunistow. Hinak hač w Madźarskej a Pólskej trjeba čěska wólbna dobyćerka miliardara Andreja Babiša partnerce, zo móhła knježerstwo scyła wutworić. Ale štó to budźe? Kedźbyhódne běchu porno tomu Babišowe słowa, zo chcył wušo z Awstriskej přichodneho młodeho kanclera Sebastiana Kurza hromadźe dźěłać. Wšako připowědźa tón hižo zaměrniše styki z Visegrádskej štyrku – Pólskej, Čěskej, Madźarskej a Słowakskej. Wšitke štyri kraje přisłušachu dźělnje abo dospołnje z Prěnjej swětowej wójnu zahinjenej Rakusko-Madźarskej. Jeje wozrodźenje zawěsće předwidźane njeje, zajimawa pak je tale konstelacija z widom na kritikarjow Europskeje unije sto lět pozdźišo na kóždy pad. Axel Arlt

To a tamne (24.10.17)

Dienstag, 24. Oktober 2017 geschrieben von:

Dokelž stej muža naheho w lěsu wusadźiłoj, matej so žonje nětko před sudnistwom w Frankfurće nad Wódru zamołwić. Jedna z wobskorženeju je bywša mandźelska wopora, tamna jeho bywša přećelka. Wobě čuještej so wot muža wobćežowanej. Před lětomaj stej jeho tuž blisko Berlina nadpadnyłoj a hrozyłoj jeho zatřělić. Zeslěkany dyrbješe wón hač do 100 ličić. W tym času so žonje z awtom zhubištej. Nahi a bjez orientacije je muž skónčnje dróhu našoł a awto zadźeržał.

Najrjeńši dźeń žiwjenja skazył je sej muž w delnjosakskim Celle. Jenož někotre hodźiny po wěrowanju jeho policija zaja, a tak dyrbješe kwasnu nóc w jastwje wotsedźeć. Přičina jeho zajeća wšak njeje runjewon rjana. Na kwasnym swjedźenju bě wón dospołnje pjany swoju mandźelsku bił a jeje dźowku za włosy torhał. Tamni hosćo njewědźachu sej žaneje rady a wołachu policiju.

Marx k wuslědkej wólbow

Montag, 23. Oktober 2017 geschrieben von:

Berlin (B/SN). Z namołwu k „werbalnemu wotputanju“ komentowaše kardinal Reinhard Marx na nazymskej hłownej zhromadźiznje němskich biskopow rezultat wólbow. „Zapósłancy měli so wzdać rěče wotmjezowanja a hidy. Zastupuja-li njeznjesliwe tezy, dyrbimy jim jasnje­ znapřećiwić“, rjekny předsyda biskopskeje konferency, bjeztoho zo naspomni AfD. K wólbnemu wuspěchej prawicarsko-populistiskeje strony nochcyše so bliže zwuraznić. „Němska njewjerći so jeničce wokoło jedneje strony.“ Jako politiske naležnosće cyrkwje mjenowaše wón starosć wo chudych, chorych a ćěkancow, škit žiwjenja kaž tež měr w Europje a na swěće.

Bój přećiwo znjewužiwanju

Vatikan (B/SN). Bamžowska Škitna komisija za dźěći zetka so spočatk oktobra k poslednjej hłownej zhromadźiznje. Bój přećiwo seksualnemu znjewužiwanju ma pak pokročować. Zasudźeni skućićeljo njemóžeja z jeho hnadu ličić, rjekny bamž Franciskus. Komisija bu 2014 na tři lěta załožena, zo by sej nadźěłała naprawy k interwenciji a k zadźěwanju znjewužiwanja.

Biskop Bode je nowy zastupjer

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND