Brunica wostanje pačaca tema

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Strukturna změna we Łužicy słuša do najhorcyšich temow wólbneho boja, kaž je so na forumje Serbskich Nowin a Domowiny 7. septembra w Budyskim Serbskim domje pokazało.

Brunica stanje so z najwažnišim žórłom energije w Němskej. Z toho Andreas Lutz Richter wuchadźa, kiž chcył so jako wobydlerski kandidat do zwjazkoweho sejma wolić dać. Po skónčenju wudobywanja kamjentneho wuhla w lěće 2018 budźe po jeho wuprajenju 18 procentow mjenje energije k dispoziciji a po zawrjenju poslednjeje atomoweje milinarnje w Němskej za pjeć lět dalšich dwanaće procentow. Wón njemóže spóznać, kak hodźał so deficit wurunać, jeli so podźěl brunicy njepowjetši. Smělnjan ma sam solarnu připrawu a je wo tym přeswědčeny, zo njemóže Němska swoju potrjebu miliny jeničce z regeneratiwnych žórłow zaručeć.

Za njewolerjow tamni sobu wola

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Za měsačnym stajnym blidom CDU su wčera wječor w Piwarskim domje na Budyskej Thomasa Mannowej wo róli njewolerjow rěčeli.

Budyšin (CRM/SN). Byrnjež so na wólbach zwjazkoweho sejma powšitkownje wjace wolerjow hač na druhich wólbach wobdźělało, běše skupina njewolerjow w lěće 2013 z jednej třećinu chětro wostrózbjaca. Na wuslědku wólbow pak su stajnje wšitcy jenak wobdźěleni, wolerjo kaž njewolerjo. Za njewolerjow faktisce tamni sobu wola. Kaž z aktualnych naprašowanjow wuchadźa, něhdźe štwórćina wólbokmanych ani hišće njewě, za koho chce njedźelu za tydźeń hłosować.

Wojerski manewer

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Moskwa/Minsk (dpa/SN). Ruska a Běłoruska stej dźensa wojerski manewer z mjenom Zapad zahajiłoj. Na sydom­dnjowskim zwučowanju w Běłoruskej je po informacijach z Moskwy 12 700 wojakow wobeju krajow wobdźělenych. Mnohe zapadne staty a NATO z toho wuchadźeja, zo je ličba wjele wjetša. Zwjazkowa zakitowanska ministerka Ursula von der Leyen (CDU) liči z hač do 100 000 wojakami. Kritikarjo­ so boja, zo drje po manewrje ruscy wojacy Běłorusku njewopušća.

Euro za wšěch

Strasbourg (dpa/SN). Euro za wšitke kraje Europskeje unije a bjezmjeznu Europu je sej wčera prezident komisije EU Jean-Claude Juncker žadał. W swojej lětnej narěči­ před Europskim parlamentom w Strasbourgu wón hospodarsce sylne kraje napominaše, zo měli słabšim pomhać. Zwjazkowe knježerstwo witaše narěč prezidenta, w kotrejž na wažne prašenje přichoda skedźbnja a so z prioritami Europskeje unije rozestaja.

Murja hišće z blida njeje

Mišterske nastroje němskeho precizneho dźěła we wobłuku drjewo předźěłacych mašinow z lěta wokoło 1920 pokazuje muzej w Zagorju. Mjez druhim je tam tale tružnica (Hebelmaschine) widźeć. Lutz Kower spěchowanske towarstwo muzeja podpěruje a tule hišće raz wšitko přepruwuje. Wšako chcedźa sej zajimcy na njedźelnym muzejowym dnju mašiny wobhladać a snano wupruwować.­ Foto: Joachim Rjela

Pjenjezy zaručene

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:
Drježdźany (SN). Zarjadniske dojednanje z Braniborskej wo spěchowanju projekta „Dźěłarnička přichoda Łužica“ je sakske statne ministerstwo za hospodarstwo, dźěło a wobchad wujednało. Wutoru bě kabinet projekt k polěpšenju regionalneje hospodarskeje struktury rozjimał, a na to je zličbowanski zarjad swobodneho stata dojednanje ze susodnym zwjazkowym krajom podpisał. Pjenjezy za projekt su tuž zaručene. „Zhromadny zaměr braniborskich a sakskich wokrjesow we Łužicy kaž tež města Choćebuza je, strukturnu změnu w zhromadnosći přewjesć a tak wobstajne wuwiće regiona zmóžnić“, rozłoži sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD). Projekt „Dźěłarnička přichoda Łužica“ chcetej zwjazkowej krajej dale intensiwnje podpěrać.

Brunicu spušćić

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:
Podstupim (dpa/SN). Wobswětoškitarjo braniborske krajne knježerstwo znowa kritizuja. Wjacori zastupjerjo organizacije Campact a dalšich wobswětoškitnych zwjazkow su wutoru před statnej kencliju w Podstupimje protestowali. Wjedrowe ekstremy, kaž na přikład hurrikan Irma w USA, kotrež so tuchwilu kopja, su přičiny dosć so wo škit klimy prócować. Tohodla je nuznje trjeba tež we Łužicy najručišo přestać brunicu zmilinjeć. Rěčnica za energiju frakcije Zelenych w Braniborskim krajnym sejmje Heide Schinowsky wumjetuje knježerstwu SPD a Lěwicy, zo dale kruće na brunicy wobstawa. Jeli koalicija klimoškitne zaměry wosłabi, je to za škit klimy kročel wróćo. Hižo w juliju bě braniborske hospodarske ministerstwo připowědźiło, zo měli so klimoškitne zaměry złahodnić.

„Božemje, Španiska!“

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Milion ludźi za referendum wo njewotwisnosći protestowało

Barcelona (dpa/SN). Spočatk přichodneho měsaca chce katalanske regionalne knježerstwo referendum wo njewotwisnosći Katalonskeje přewjesć. W Barcelonje su nětko staty­sacy ludźi protestowali, žadajo sej njewotwisnosć awtonomneho regiona wot Španiskeje. „Budźemy­ wothłosować“, demonstranća póndźelu wótře wołachu.­ Separatisća chcedźa najebać zakaz­ Španiskeho wustawoweho sudnistwa a spjećowanje rezolutneho centralneho knježerstwa ze sydłom w Madridźe 1. oktobra referendum přewjesć.

Policija trochowaše ličbu wobdźělnikow protestneho zarjadowanja na milion. Njezadźiwa, zo piše Madridska nowina El País,­ zo „přihłosowarjo njewotwisnosće Barcelonu zapławjeja“. Hižo hodźiny do oficialneho zarjadowanja bě bulwar Passeig de Gràcia srjedź města z ludźimi zatykany.

Ludej njehrozyć

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Poćah mjez španiskim knježerstwom w Madridźe a Katalonskej je tele dny wjac hač napjaty. Katalanske knježerstwo chce 1. oktobra referendum wo njewotwisnosći přewjesć. Argument Katalanow je, zo su swójski narod ze swójskej kulturu a swójskej rěču. Zdobom su hospodarsce sylny region. Hižo­ dźensa ma Katalonska status awtonomije, kotryž chce dale skrućić. Bój wo njewotwisnosć pak njeje nowy. Hižo w lětach 2011, 2014 a 2015 běchu stajnje zaso pospyty. Nětko pak je połoženje njesměrnje přiwótřene. Španiske knježerstwo hrozy z masiwnym pochłostanjom katalanskich politikarjow, kotřiž ludowe wothłosowanje podpěruja. Mam to za cyle wopačny puć, z namocu dźě sej žanych­ přećelow njezdobudźeš, ćim wjac njepřećelow. W Madridźe měli so tuž wo měrliwe rozrisanje prócować hač ludej hubu zakazać, kotryž zastupuje hospodarsce najsylniši region Španiskeje.

Bianka Šeferowa

Kotra tema byWam po wuzwolenju prěnja była?

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Roland Ermer (CDU): zo při wšěch swojich nadawkach njezabudu, štó je mje tam pósłał

dr. Uta Strewe (SPD): wjace prawow a připóznaća za swójby, bjezpłatne pěstowarnje a jednoriša změna wot dźěl­neho do połneho dźěłoweho poměra

Caren Lay (Lěwica): twar socialnych bydlenjow po 2018 spěchować. Nimo toho słuša dynamizowanje srědkow Załožby za Serbski lud na agendu.

Jens Bitzka (Zwjazk 90/Zeleni): wjace zwjazkowych srědkow za strukturnu změnu we Łužicy

Torsten Herbst (FDP): spěšny internet tež na wsy a kubłanske programy

Karsten Hilse (AfD): zawjesć ludowe wothłosowanje na zwjazkowej runinje a zarjadować přepytowanski wuběrk přećiwo Angeli Merkel

Günter Hutschalik (Swobodni wolerjo): komuny sylnić, zo bychu mjenje na spěchowanskich­ horncach Zwjazka wisali, kaž tež reforma dawkow

Tobias Mzingisi Faku (BüSo): dźělenje bankow, zakaz spekulacijow kaž tež zadźěwanje dalšemu rozšěrjenju NATO

Andreas Lutz Richter (wobydlerski kandidat): tomu zadźěwać, zo Němska w snadź bliskej třećej swětowej wójnje sobu čini

Napisała Constanze Knappowa.

Z dźěrku abo bjez praweho róžka

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Dźěrka w prawym hornim róžku hłosowanskeho lisćika je wolerjow, kotřiž dachu sej podłožki za listowe wólby připósłać, chětro zamyliła. „Ludźo mi prajachu, zo z tymile hłosowanskimi lisćikami něšto w porjadku njeje, tukachu samo na manipulaciju“, powěda Budyska wokrjesna wólbna nawodnica Andrea Peter. Do wólbow zwjazkoweho sejma 24. septembra móžeše wona wšitkim znjeměrnjenym rjec, zo je to tak w porjadku. „Kaž Zwjazkowy wólbny porjad postaja, su wólbne wokrjesy za to zamołwite, zo slepi a hubjenje widźacy prědnju stronu hłosowanskeho lisćika prawje spóznawaja. Podatej stej dwě móžnosći: Pak je horni prawy róžk wottřihany, pak je tam dźěrka do papjery stancowana.“ We wólbnym wokrjesu Budyšin I maja wšitke hłosowanske lisćiki tajku dźěrku. Porno tomu su so w Zhorjelskim wólbnym wokrjesu za wottřihany prawy horni róžk rozsudźili, wuswětla tamniši wokrjesny wólbny nawoda Karl Ilg.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND